Morgunblaðið - 25.11.1965, Blaðsíða 12

MORCUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 25. nóv. 1965
12
Deilan um búk Penkovsky
E. Crankshaw ræðir ummæli sovézka s©ndi-
berrans í London, og annarra, um bókina
sú megiríhætta stafar atf deil-
unum um bók Penkavsky
(The Penkovsky Papers) ,að
almenningur missi sjónar á
boðskap honnar. Soldatav,
sendiherra Sovétríkjanna í
London, hefur lýst því yfir, að
bókin sé uppspuni frá rótum;
til þess hefur liann fullan
rétt, og sennilega er það
skylda hans, þótt aðferð hans
bendi tiil, að stjórp Sovét-
ríkjanna kiunni því illa, að
gömul sár Skuli ýfð. í>að hef-
ur ekki' komið fyrir áður, að
taka þætti að mótmæla yfir-
lýsingum þeirra, sem snúið
hafa baki við Sovétríkjunum.
Myndin skýrff.
Aðrir, sem vita gjörla, að
frásögn Penkovsky er sönn og
rétlt, hafa látið óánægjuorð
faila vegna þeas háttar, sem
hafðiur hefur verið á við birt-
ingu frásagnarinnar. Þannig
hefur athygli manna verið
diregin frá aðalatriðinu, þ.e.,
hvort Penkovsky sagði það,
sem eftir honum er haft, og
hvort það er satt. >að er
gryfja, sem margir sérfræðing
ar falla í; hliðstæð .dæmi um
sérfræðinga í verkum Shake-
speare og Biblíunm eru mý-
mörg.
Málið er mér skylt, þvi að
ég ritaði formála að bókinni,
þar sem ég fulilvissa lesand-
ann um, að frásögnin sé sönn.
>ví er það ekki miitt hlutverk
að skrifa ritdóm um bókina.
Hins vegar tel ég það ekki
liggja utan míns verkahrings
að fara nokkrum prðum um
deilur þær, sem risið hafa í
kjölfar útgáfu hennar.
Últgáfufyrirtækið Collins
sendi mér bókina í handriti.
(Fram að því var mér ókunn-
■ugt um hana). Var ég beðinn
að segja álit mitt á því, hvort
frásögnin ætti við rök að
styðjast eða ekki. Er ég hafði
lesið handritið, lýsti ég þvi
ytflir, að sanníeiksgildi þess
væri yfir ailan grun hafið.
Hr. Giibney segir í inngangs
orðum sínum að bókinni, að
Penkovsky hafi skrifað frá-
sögn sína að næturlagi, í
(þeirri von, að honum tækist
að koma minnisblöðum sínum
til Vesturlanda, áður en hann
yrði tekinn höndum. Um það
efaðist hann aldrei. Þetta
fannst mér þó engu meginmáli
skifta. Það er greinilegt, að
þessi sérstæða, fræðandi frá-
sögn, eða „hrærigrautur“ eins
og ég nefni hana í formála
mínum, er ekki samfelld, og
ekki samin í einu lagi. Hlut-
ar hennar eru skjöl, sem Pen-
fcovsky hefur safnað, og fellt
inn í meginmálið. Það kann
að hafa verið hripað, eða les-
ið einhverjum fyrir,_ í London
eða annars staðar. Ég tel mig
ekki geta fellt neinn dóm um,
á hvern hátt maður með skap
ferli Penkovsky, hefur brugð-
izit við því ástandi, sem ríikti
umhverfis hartn.
Mér fannst það einnig litki
máli skifta. Bödd þessa
manns, sem njósnaði stöðugt
um helztu leyndarmál lands
síns, í 15 mánuði, segir sdna
sögu. í>að er augljóst, að mik-
ið af því, sem hann hefur rit-
að, eða sagt, hefur verið feiiit
niður — sennilega vegna þess,
að um algjör ieyndarmál hetf-
ur verið að ræða, eða vegna
þess, að birting sumra hluta
frásagnarinnar myndi hafa
dregið mjög úr vinsamlegum
samskiftum ríkja, sem leggja
mifcla áherzlu á þau.
Engu bætt viff.
í formála mdnum benti ég á,
að um úrfellingar væri að
ræða — Okkur er þannig ekki
skýrt náfcvæmlega frá þvi, á
hvern hátt Penkovsky kom
fregnum um Kúbudeiluna og
Berlín áleiðis. Mér fannst það
eðlilegt
(Hins vegar varð ég að sann-
færast um, að engu hefði verið
bætt við hans eign orð. t>að
er augljóst að hann átti sam-
skifti við starfsmenn leyni-
þjónustu Vesiturveldanna;
þaðan hlaut frásognin að vera
komin, og því gat verið um
viljandi viðauka, eða failsanir,
að ræða. (ÍÞeir, sem • spyrja,
hví handrit Penkovsky hafi
etoki verið ljósmyndað, gleyma
því, að handrit má falsa).
Ég komst að þeirri niður-
stöðu að engu hefði verið
þætt við, etf frá eru talin
(sennilega) nokkur stuttorð
skýringaratriði. Annað virtist
sannindi, og hvert atriði, sem
hægt hetfur verið að leita stað
festingar á, hef ur staðizt prótf-
raunina.
f>að gegnir hins vegar öðru
máli, þegar flella skal dóm
um, hvort það, sem Penkov-
sky sagði, var rétt og satit.
Staðreyndir hans voru réttar
og sannar, Iþó í huga verði að
hatfa, hve miklu Penkovsky
þurfti að létta af sér, við erf-
iðar aðstæður. Hann hafði
efcki mikinn tíma, og erfið-
leikar hans voru miklir. Hins
vegar finnst mér dómur sá,
sem hann leggur á Krúsjeff,
og þá sérstaklega afstöðu
hans til styrjaldar, alrangur.
Ég valkti á því athygli í for-
mála mínium, og benti jafn-
framt á, að það væri að öllum
iíkindum eins farið um Pen-
kovsky og aðra svikara, sem
telja sig berjast fyrir réttum
málstað: hann væri greinilega
ek'ki í jafnvæigi. Hann lagði
svo mikið hatur á Krúsjeff
(ástæðurnar fyrir því rekur
hann ekki; þær hafa greini-
lega verið persónul egar). og
skoðanir hans eru vatfasöm
vísbending um raunverulega
stefnumál forsætisráðherrans
fyrrverandi. Stooðanir hans á
því sviði varpa því raun-
veruléga meira ljósi á skap-
garð hans sjálfs, en stjórnar-
list leiðtoganna í Kreml. Ég
benti á, að notokrir svikarar
á Vesturlöndium hefðu á sama
hátt gert sér rangar hugmynd-
ir um stefnu Breta og Banda-
ríkjamanna.
Meginkostur bókarinnar er
lýsingin á njósnakerfi Sovét-
rikjanna. Þar var Penkovsky
öllum hnútum kunnnugur.
J>á eru lýsingar hans á lifn-
aðarháttum leiðtoga Sovét-
ríkjanna ekki síður athyglis-
verðar.
Um uppljóstranir um njósna
kerfi Sovétríkjanna er það að
segja, eins og ég hef bent á
í formálanum, að þar kemur
ekki mjög margt nýtt fram.
Aðrir hatfa sagt otokur svipaða
sögu áður. Pentoovsky gat þó
bætt mörgu við, því að hann
gegndi trúnaðarstöðum, og
var gæddur frábæru minni —
og fylgdizt með öllu, sem
gerðist, til hinztu stundar.
Um lifnaðarhætti leiðtoganna
E. Cranksliaw.
vitum við aðeins nokkur ait—
riði — en þau staðfesta margt
af þvó, sem Penkovsky skýrir
frá í smáatriðum, Framlag
hans er mikið, og á það roá
eklki varpa skugga. Hann slkýr
ir frá miklu, í stuttu máli, og
á mjög læsilegan hátt.
Sannleikurinn um Sovétríkin.
Um mótmæli sovézkra yfir-
valda er það að segja, að l'íki
þeim ekki sannleikurinn um
land sitt, þá ættu þeir að
breyta aðferðum sínum. >að
er tími til þess kominn. Trúi
þeir því, að þeir þurfi að halda
áfram kalda stríðinu á þennan
hátt, þá held ég, að um það
verði bezt fjallað með orðum
forsætisráðherrans ofckar:
þeir þarfnast geðrannsóknar.
Ég heiLd, að hver sá, sem tæki
sér það fyrir hendur, banda-
riska leyniþjónustan eða ein-
hver annar, gæti náð mjög
langt á því sviðL
— Hvað segja þeir
— Auður Auðuns
Framh. af bls. 10.
ann, frú Schwarzkaupt. Hiún
er í Kristilega demókrata-
flokknuim. Hún náði etoki
Ikosningu í sínu kjördæmi síð-
ast, svo talið var að hún ætti
ekki aftuirkvæmt í stjómina,
en tovennasamtökin munu
hafa beitt sér mjög fyrir að
svo yrði. Konum fækkaði
nokkuð á þingi í síðustu kosn-
ingum og eru mú innan við 40,
en á þingi sitja 490 þing-
menn og að auki 22 ráðgetf-
andi frá Berlín. Af þeim hitti
ég toonu tfrá Socialdemokröt-
um, sem sitrax fékk viður-
nefnið „Ungfrú (Bundestag“,
af því hún þykir svo glæsileg.
>ebta er ung toona og hagfræð-
iinguir að mennt.
1 Köln átti ég bliulktoustund-
arviðtal við framkvæmda-
stjóra Samibanijs bæja í >ýzka
landi. En þar í landi er fyirir-
ikomulag svei tarstjórnarmála
ekki aJils staðar það sama.
Ríkin, sem eru 11 í Samlbands-
lýðveldinu, haifa mjög sjáltf-
stæða löggjöf í mörgum máL.
um. Sambandislýðveldið sér
um uitanríkismál, vaimarmál
og íþess háttar, en í öðrum hetf-
ur hivert ríki mikið sjálf-
ræði.
— Síðast var ég í Múnchen
í 3—4 daga. >að er yndisleg
borg, en ég var nokkuð seint
á ferðinni til að fá sem bezt
veður. A þestsum tíma árs er
þar mikið um þokur, sagði frú
Auður að lokum. Hún rómaði
mjög móttökur. Alls staðar
tóku fulltrúar frá Inter Nati-
ones á móti henni við komuna
og fengu henni leiðsögumenn.
Og kvað hún ferðina hafa ver-
ið hina fróðlegustu.
— Ola Bielfveg
Framhald af bls. 10.
hefur mjög mikið að segja. í
því samlbandi er rétt að minn-
ast þess, að upphaf fyrstu
Ibarnatannarinnar byrjar í
fóstrinu þriggja mánaða, og
því miki-lvægt að ekkert vanti
í fæði móðurinnar, hvorki
kalk, D-vítamín né annað.
Fyrstu fullorðinstennurnar
eiga líka rætur sínar að rekja
til fóstursins 8 mánaða, en
það eru svokallaðir 6 ára
jaxlar. Bfnavöntun um með-
göngutímann gerir barnatenn-
urnar því strax lélegar. Síð-
an þanf að byrja nógu snemma
að bugisa um tennurnar í börn
unum, Bursta þær? >að má
byrja á því að hreinsa tenn-
urnar í bömunum l-2ija ára,
taka baðmull á pinna og
nudda atf jöxlunum utanverð-
ttm að minnsta kositi. Og
venja svo krak’kana smátt og
smátt á að burista tennurnar
sjálf.
— Og sælgætið? Er ekki
meira sælgætisát á íslenzkum
skólabömum en börnum í
öðrum löndum, þar sem sjopp-
ur em við nær hvern skóla?
— Jú, það virðist anzi mik.
ið um það. í Noregi er alger-
lega bannað að borða sælgæti
í skólanum og á skólasvæðinu
og strangt etftirlit með að það
sé ekki gert. Og einnig er þar
fylgzt með því hvað börnin
hafa með sér að heirnan og
ætlazt tii að þau hafi epli eða
gulrót með, til að borða síðast
og hreinsa tennurnar. í raun-
inni er ekki svo slæmt að
Myriam Bat-Vosef verðlaunuð
leyfa bömunum að borða svo-
lítið sælgæti stöku sinnum, ef
þau bursta tennurnar á eftir.
En að vera sífellt að borða
það eða annað á miíli mála,
er afleitt. >á er sýrumyndun í
munninum allan daginn. Hún
byrjar 5 mínútum eftir að
borðað er og verikar á gler-
unginn í hálf tíma. Jafnvel þó
að það séu ekki sytourefni, sem
látin em í munninn, þá er
það Slæmt. Matarleifamar
setja húð á tennurnar, og
bakteríur safnast að, einkum
þar sem ójöfnur eru, munn-
vatnið kemst ekki að og þar
fá bakteríurnar gott tækifæri
til að vinna á glerungnum.
En að stinga upp í bam sæl-
gæti, t.d. meðan það er að
hlusta á barnatímann, og láta
það bursta tennurnar á eftir,
gerir ekkert til.
— Heilbrigðar tennur hafa
meira að segja fyrir heilsu
fólks en það gerir sér grein
fyrir, sagði Oli Bieltvedt að
loikum. Aif tannskemimdium
geta stafað magakvillar 0.0.
Og mataræði hefur lang-
mest að segja fyrir verndun
tannanna. Sönnun um það er
að á stríðsárunum, þegar mat-
arskömmtiun var í Noregi,
og ekki fengusit nema 25 gr. af
sykri á dag og nær ek'toert
sælgæti, þá minnkuðu tann-
Skemmdir um helming, maga-
kvillar minnfcuðu og æða-
kölkun einníg.
„SJÖVA” TRVGGT Eft VKL TRVOQT
LISTAKONAN Myriam Bat-
Yosef, sem er mörgum íslend-
ingum kunn af sýningum sem
hún hefur haldið hérlendis, tók
nýlega þátt í hinni frægu al-
þjóðlegu listsýningu ,,Biennale
de París“, sem haldin er ann-
að hvert ár. Sýningin var hin
fjórða í röðinni, og tóku þátt í
henni yfir 600 listamenn hvað-
anæva úr heiminum. Verðlaun
voru veitt fyrir málaralist, högg
myndalist, tréskurðarlist, drátt-
list, leiktjaldalist og kvikmyndir
um myndlist. Meðal þerra, sem
hin alþjóðlega dómnefnd sæmdi
verðlaunum, var Myriam Bat-
Yosef. Hlaut hún 1000 franka
verðlaun fyrir dráttlist, og var
eini þáttakandinn sem verðlaun
hlaut í þeirri grein. Meðfylgj-
and mynd er af einni penna-
tekningu hennar, sem ber heit-
ið „Rauða örin“.
í sambandi við listsýninguna.
sem fór fram í Nútímalistasafn-
inu í París, var færður upp eins
konar „ballett“ án tónlistar eft-
ir Myriam Bat-Yosef, átta mín-
útna sýning þar sem orð, hreyf-
ingar og litir eru nákvæmlega
jafnvæg. Á meðan ljóð eru les-
in upp, túlkar dansari orð og
hljóma með hreyfingum og ýms-
um hlutum, sem listakonan mál
ar fyrir framan áhorfendur í
byrjun sýningar. Hefur komið
til mála, að franska sjónvarpið
láti gera litmynd af þessum sér-
toennilega „ballett“, sem ber
nafnið „Eryximaque".
í nóvember í fyrra tók Myr-
iam Bat-Yosef þátt í alþjóðlegri
listsýningu í Tókíó, þar sem
fram komu 160 listamenn, 70
þeirra japanskir, en 90 frá Ev-
rópu. Listakonan kom fram á
þessari sýningu sem fulltrúi ís-
lands, enda er hún íslenzkur
ríkist>orgarL