Morgunblaðið - 30.11.1965, Blaðsíða 8

8
MORGU N BLAÐIÐ
Þriðju3agur 30. n'óv. 1965
Flestar þjóðir vilja taka upp
hægri handar akstur
í GÆR kom til umraeðu í
Neðri deild stjórnarfrumvarpið
um hægri handar akstur, er lagt
var fram í síðustu viku. Dóms-
málaráðherra Jóhann Hafstein
fylgdi frumvarpinu úr hlaði og
sagði að á Alþingi 1962-1963
hefði mál þetta verið til um-
ræðu, en ekki hlotið afgreiðslu
þá og árið 1964 hefði verið sam-
þykkt þingsályktunartillaga
þess efnis að skorað var á rík-
isstjórnina að kanna þetta mál,
og hefja aðgerðir. Umferðalaga-
nefnd hefði undirbúið frumvarp
ið og fengin hefði verið umsögn
um málið frá þeim er helzt áttu
hagsmuna að gæta, og hefði það
verið sammála skoðun þeirra að
æskilegt væri að taka upp
hægri handar akstur.
Deila mætti um hversu mikla
hagnýta þýðingu það hefði fyr-
ir okkur að taka upp hægri
þar sem eyríki sem ísland væri
handar akstur.
í annarri aðstöðu en þau lönd
sem eiga samliggjandi landa-
mæri. Það hefði hins vegar ver-
ið þróunin að allar þær þjóðir
er búa við vinstri handar akstur
taki upp hægri handar akstur
og óneitanlega værj margt sem
mæli með að slíkt yrði gert hér.
Það færi stöðugt í vöxt, að ís-
lendingar færu með bifreiðir sín
ar til útlanda, eða leigðu sér
bifreiðir þar og einnig leigðu
útlendingar sér bíla hér í vax-
andi mæli. Einnig mætti benda
á að hægri handar umferð væri
gildandi bæði á sjó og í lofti.
Ráðherra sagði, að ef frumvarp
þetta næði ekki fram að ganga
nú, mætti ætla að löng bið yrði
á því að þetta mál yrði aftur
tekið upp ,en frumvarpið þyrfti
gaumgæfilegrar rannsóknar við
hjá nefnd þeirri er það fengi til
meðferðar.
Birgir Finnsson (A) kvaðst
fagna því að frumvarp þetta
skyldi vera lagt fram Þeir sem
bezt þekktu til hefðú eindregið
mælt með því að að breyting
þessi næði fram að ganga og
auk þess væru flestar íslenzkar
bifreiðar byggðar fyrir hægri
handar akstur. Fleiri kvöddu
sér ekki hljóðs og var málinu
vísað til annarrar umræðu og
allsherj arnef ndar.
VEGIR TEPPTIR
VÍÐA UM LAND
SUÐURLANDSVEGUR er nú
sæmilega fær, allt að ölfusi, að
því er Hjörleifur Ólafsson hjá
Vegamálaskrifstofunni tjáði Mbl.
í gær. Þó eru útvegir allir, eink-
um þeir er liggja til sjávar ófær
ir og þar á meffal Eyrarbakkaveg
ur og Þorlákshafnarvegur. Mik-
ill skafrenningur geisar nú á veg
um sunnanlands og óvissa um
færff.
Vesturlandsvegur er illfær svo
og Svínadalur en þar mun verða
reynt að hreinsa af vegum á morg
un. Þingmannaheiði er illfær og
engum bílum rá'ðlagt að fara
hana, að sinni. Ófært og illfært
er í ísafjarðarsýslu. Sæmileg
færð er þó á Blönduósi og út
Strandasýslu. Firðir Norðanlands
eru flestir mjög þungfærir, til
dæmis er Skagafjörður aðeins
fær stórum bíhim og hið sama
gildir um Langadal.
Hjörleifur Ólafsson tók það sér
staklega fram, að bílum á leið-
inni Akureyri—Reykjavík yrði
veitt aðstoð í dag, og yrði bílum
á sömu leið veitt aðstoð á morg-
un, miðvikudag, og síðan yrði sá
háttur hafður á, að veita bílum
á þessari leið aðstoð einungis á
þriðjudögum og föstudögum.
Versta veður geisar nú á Aust
urlandi og eru flestir vegir þar
ófærir. Mun Vegagerðin veita
bílum þar aðstoð strax og veður
lægir. Ástandið er þó sýnu betra
á Hprnafirði og er fært þaðan yf
ir Lónsheiði allt til Djúpavogs.
>
Seyðisfirði, 29. nóv.: —
HÉR Á Seýðisfirði ríkir nú al-
gjört öngþveiti. Fóru menn héð-
an á jarðýtu til Egilsstaða á föstu
dagskvöld til að sækja mjólk, en
ýtan bilaði á leiðinni og var önn-
ur ýta send frá Egilsstöðum á
móti henni en hún bilaði líka.
Viðger’ðarmenn voru sendir héð-
an, en þeir gátu ekkert aðhafzt
fyrir veðurofsa og urðu að snúa
við. Hefur því bærinn veriS
mjólkurlaus í þrjá daga og litlar
líkur til að hann fái mjólk f
bráðina, því ekkert bendir til a'ð
veðrinu sloti í bráð. Tvö flutn-
ingaskip hafa legið hér á Seyðis-
firði í marga daga, og ætluðu upp
haflega að taka síldarmjöl en
ýtuna vantar til að rýðja veginn
að mjölskemmunum. — Sveinn.
Ný mál
4t
f GÆR var lagt fram á Al-
þingi frv. til laga um loðdýrarækt
og eru flutningsmenn þess þeir
Jónas G. Rafnar, Ingvar Gísla-
son, Jónas Pétursson, Geir
Gunnarsson og Pétur Sigurðs-
son. Þá var einnig lagt fram
frumvarp til laga um rafvæð-
ingu Vestur-Skaftafellssýslu.
Flutningsmaður þess frumvarps
er Helgi Bergs og aðalákvæði
frumvarpsins eru að Héraðsraf-
magnsveitur ríkisins skuli leggja
rafmagnslínu frá Vík í Mýrdal,
er nái til allra byggðra býla í
Álftaveri, Leiðvallarhreppi,
Skaftártungu, Kirkjubæjar-
hreppi og Hörgslandshreppi og
að þeirri framkvæmd skuli lok-
ið eigi síðar en á árinu 1968.
Einnig var lagt fram nefndar-
álit frá meiri hluta fjárhags-
nefndar um frumvarp til laga
Utan úr heimi
Framhald af bls. 16
hili áður en haim náði tólf
ára aldri. Þrettán ára skaut
hann sinn fyrsta hlélbarða og
hafði hann þá lengi í huga að
gerast atvinnumaður í villi-
dýraveiðum. Ekki varð þó úr
því, þar sem faðir hans sendi
hann aftur heim til Svíþjóðar
til þess að fara þar í fram-
haldsiSkóla. Að námi þar loknu
gegndi hann herfþjónustu til-
skilinn táma og innritaðist síð-
an í liðstforingjasikólann
sænska.
Til Leopóldiville kom Stig
von Bayer á vegum Samein-
uðu þjóðanna 2ö. júlí 1960, en
Kongó hafði hlotið sjálfstæði
þá L júlí og logaði nú allt í
ættbálka — og kyniþátta-
deilum. Vegna málakunnáttu
sinnar fékk hann fljótt ærið
að starfa. Þegar á fyrsta degi
var hann sendur út í hverfi
Afrikumanna til að stilla þar
til friðar og kom sér þá vel
fyrir hann að geta talað við
þá á þeirra eigin máli. Nokkr-
tun dögum síðar var hann
sendur til írsku hersveitanna
í Kivu-toéraði, þar sem hann
hafði alizt upp sem barn og
þar fann hann atf tilviljun for-
eldra sína, sem hann hafði
ekki vitað, hvort væru lífs
eða liðnir.
Von Bayer og menn hans
voru oft hætt komnir í Kivu-
héraði og eitt sinn missti hann
iríu menn í einni árás inn-
fæddra. Segir margt í bófk-
inni um þátt innfæddra töfra-
um aukatekjur ríkissjóðs. Tvær
breytingartillögur við það frum
varp voru og lagðar fram.
Þá kom fram nefndarálit frá
meiri hluta landbúnaðarnefndar
um frumvarp til laga um verð-
lagningu landbúnaðarvara á
verðlagsárinu 1965-1966 og mæl-
ir hann með því að frumvarpið
verði samþykkt óbreytt og einn-
ig nefndarálit frá 1. minni hluta
landbúnaðamefndar sem mælir
með að frumvarpið verði fellt.
Brotizt inn
Brotizt var inn í Vogaskóla
aðfaranótt sunnudags. Kjallara-
rúða hafði verið mölvuð og far-
ið þar inn um gluggann, en síð-
an hafði verið farið víða um
húsið og spjöll unnin á því. Leit
virtist hafa verið gerð að ein-
hverju verðmætu, en ekki var
séð í gær, að neinu hefði verið
stolið.
lækna í átökunum, m.a. hvern
iþátt þeir áttu í því að hvetja
Afríkumenn til mannáts og
blóðbaða.
Meðan átökin um Elizabeth-
ville í Katanga stóðu sem
hæst, særðist von Bayer á
handlegg. Lót hann það ekki
á sig fá en hélt áfram að beita
byssunni, með hjálp aðstoðar-
manns, sem hlóð ífyrir hann
jafnóðum. Eftir þetta var von
Bayer ýmist kallaður „Kongó-
hetjan“ eða „Brjálaði Svíinn".
Þegar deildir úr Kongóher
voru settar imdir ytfirstjóm
hertforingja frá S.Þ. gegndi
Stig von Bayer þar stóru og
erfiðu hlútverki sem milli-
göngumaður.
í febrúar 1964 hafði von
Bayer forystu um björgun trú-
boðaflokfks eins bandarísks,
undan hinum herskáu ung-
mennaherflokkum uppreisnar
foringjans Pierre Mulele og
var þá sæmdur heiðursmerkj-
um og hlaut sérstakar þakkir
Bandaríkjaforseta.
Á þeim fjómm árum, sem
Sameinuðu þjóðirnar héldu
uppi friðargæzlu í Kongó,
tóku þátt í því starfi 93.000
hermenn frá 35 þjóðum. Eng-
inn þeirra dvaldist þar þó eins
lengi og Stig von Bayer. Hann
tfór heim með þeim siðustu,
27. júní 1964.
Þegar heim til Sviþjóðar
kom, tók hann sér mánaðar
leyfi en gerðist síðan sjálí-
boðaliði í friðargæzluliði S.Þ.
á Kýpur.
Sjötugur:
Jón Guðmundsson
frá Stóra-Laugardal
JÓN Guðmundsson, útvegslbóndi
frá Stóra Laugardial í Tálkna-
firði er sjötugur í diag. Hann
fæddist í Stóra Laugardal 30.
nóvemlber 1895, sonur hjónanna
Svanlbargar Einarsdóttur og Guð-
mundar Guðmundssonar, bónda
þar. Jón ólst upp hijá foreldrum
sínuim, og vandisit strax á unga
aldri að vinna öli venjuleg störf
í sveit og að stunda sjóróðra á
opnum bátum.
Hann eignaðist bát með bróður
sínum Guðmundi, og byrjaði for-
mennsku á honum aðeins 16 ára
að aldri. Eftir það átti hann allt-
af þá fleytu, sem hann stundaði
sjóinn á vestra, en hann vax for-
maður og útvegsbóndi í 33 ár á
Suðuureyri við Tálknafjörð og á
Patreksfirði. Stundium fluitti
hann sig í Hlaðdbót við Amar-
f jörð, þegar þar var fiskisælla en
í Patreksfjarðartflóa. Jón var
fyrstur manna í Tálfcnafirði til
þess að setja vél í bát sinn. En
árið 1919 átti hann bát sem hét
Birgir og lét setja í hann Keil-
benzínvél, en þá þóttu það mikl-
ar framtfarir á þeim tíma. Hann
átti Birgir í mörg ár og gerði
hann út frá vori til hausts og var
alltatf formaður á honum sjálfur.
Hann var bæði dugnaðarsjósókn-
ari og alltaf með aflahæstu for-
mönnum í sínu byggðarlagi og
oft atflahæstur.
Á vetumar fór Jón suður á
vertíð og var í mörg ár á skútum,
línuveiðurum og síðast á tog-
uruim.
Árið 1945 flutti Jón með fjöl-
skyidu sína til Reykjavíkur og
hetfur heimili hans verið þar síð-
an. Hann* gerðist fisksali og
stundaði fisksölu í lö ár, eða til
ársins 1960, en þá rak hann smá-
söluverzlun um tíma, en er nú
startfsmaður Fiskmiðstöðvarinn-
ar hf„ og sér um útgerð báta sern
fyrirtækið rekur.
Jón tók strax virkan þátt í fé-
lagsmáiLum fisksala. Hann hefur
verið í stjórn Fisksalatfélags
Reykjavíkur í 13 ár og lengst af
formaður þess þann tíma. Hann
var einn af hvatamönnum að
stofnun heildverzlunar fislksala í
Reýkjavík, Fiskmiðstföðvarinnar
hf., hefur verið í stjóm hennar
frá stofnun, þar til í sumar og
Iformaður stjórnarinnar síðustu
5 árin. Hann lagði ávalt miikla
vinnu 1 félagsmálin og fylgdi
þeim eftir með festu og dugnaði.
Á 25 ára afmælisdegi sínum 30.
nóvember 1920, kvæntist Jón
Halldóru Kristjánsdóttur, Arn-
grímssonar, bónda á Sellátnum
í Táiknafirði, merkiskonu og vel
látinni af öllum sem þekkitu
hana. Þau eignuðust fjórar dæt-
ur, sem allar eru giftar og bú-
settar, 3 í Reyfcjavík og ein í
Kópavogi. Halldóra er látin fyrir
5 árum.
Einn son eignaðist Jón uitan
hjónabands, skipstjóra, sem er
búsettur á HellissandL
Við sem urðum þeirrar geetfu
aðnjótancrí, að kynnast heimili
þeirra hjóna, minnumst ávalt
með Mýjum huga allra ánægju-
stunda með iþeim hjónum, jafnt
á heimili þeirra og utan þess.
Og þá hvað helzt hvem samastað
barnabömin áttu á heimili
Iþeirra. En heirrni'lið bar áivalt
vott búsmóðurunni með hrein-
læti og hverskyns myndarskap,
en húsbóndans dugnað og fram-
takssemi.
Við óskum Jóni hjartanlega til
hamingju með þessi menku tíma-
mót 1 lítfi hans, og óskum hon-
um ánægjulegra lífdaga um
ókomin ár.
Jón dvelur í dag á heimili
dóttur sinnar og tengdasonar að
Goðheimum 9.
B. G.
Egilstöðum, 29. nóv.: —
VETUR ER nú genginn í garð
hér á Fljótsdalshéraði að því er
virðist. Annars er veðrið sæmi-
iegt í dag, en mjög kuldalegt út
áð líta, enda frostið um 10 stig.
Undanfarna fjóra til fimm daga
hafa verið slæm veður með frost
hörku, fjúki og fannkomu, svo
að vegir hafa orðið ófærir hér um
slóðir, eins og komið hefur fram
í fréttum. Fkki er fært til fjarða
eins og er nema á ýtum e'ða snjó
bílum, en þangað mega vegir
ekki teppast því firðirnir verða
að sækja mikið af mjólk á Eg-
ilsstaðL
Á Upp-Héraði er þó ekki mjög
mikill snjór og ekki á JökuldaL
Á laugardagskvöldið fór bíll héð-
an úr þorpinu alla leið í Aðal-
ból og kom aftur á sunnudag og
gekk ferðin vel. Og þá komu líka
tveir bílar, sem tepptir voru á
Jökuldalsheiði á leið austur.
— M. G.
Ófærð
í IMesBcaupstað
Neskaupstaff, 29. nóv. — Und-
anfama daga hefur veriff hér
hið versta veffur ,snjókoma og
iðulaus stórhríff. Svo er nú kom
ið, aff erfitt er að komast á bíl-
um um bæinn, þótt tvær ýtur og
snjóhefill hafl veriff aff verki
mestallan sólarhringinn og
reynt aff ýta snjó af götunum.
Um sl. helgi voru hér átta
flutningaskip, sem ýmist ætluðu
að taka hér sjávarafurðir eða
afskipa vörum. en mörg þessara
skipa liggja hér enn, þar sem
ekki hefur tekizt að afgreiða
þau vegna veðurs og heldur
ekki aðstaða til að afgreiða svo
mörg í einu.
Flestir síldarbátarnir, sem
hér lágu, hafa nú haldjð suður
á bóginn.
Ekki hetfur enn tekizt að gera
við háspennustrenginn frá
Grímsá, sem bilaði fyrir nokkr-
um dögum, og er alls óvist, hve
lengi síldarbræðslan , fær að
vera i gangi, ef ekki tekst á
næstunni að gera við bilunina
á strengnum.
Síldarbræðslan, sem nú hefur
tekið á móti 450 þús. málum
síldar, á enn óbrædd um 30 þús.
mál.
Ekki hefur verið hægt að
fljúga hingað í eina viku, og
dagblöð höfum við ekki séð
jafnlengi, og verður nýjabragð-
ið komið af þeim, þegar þau
berast loksins.
— Á. L.