Morgunblaðið - 22.11.1967, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. NÓV. 1967

Murgeir Sigurjónsson
stórkuupm. sextugur
Neðri-deild um fram-
landbúnaöarins
Umræður í
leiðsluráð
NOKKUR orðskipti urðu á AI-
þingi i gær er frumvarpið um
framleiðsluráð landbúnaðarins
kom til 2 .umræðu. Frumvarp
þetta gerir ráð fyrir að verð-
lagsgrundvöllur landbúnaðaraf-
urða 1967 verði aðeins látinn
gilda í 1 ár, en ekki í 2 ár svo
sem fyrri lög kveða á um.
Bjartmar Guðmundsson mœlti
fyrir nefndaráliti landbúnaðar-
nefndar neðri-deiidar, sem mælti
samhljóða með samþykkt frum-
varpsins. Gat Bjartmar um það
í upphafi ræðu sinnar, að þegar
fraimleiðslunáðslögin voru sam-
þykkt á síðasta þingi hefðu
verið gerðar á þeiim töluverðar
breytingar. Þá hefði verið ákveð-
ið með iögum að við verðlagn-
ingu landbúnaðarafurða ýrði
vinna bónda, skyldliðls hans og
hjúa lögð til grundvallar. Stofn-
uð hefði verið búreikningsskrif-
stofa landbúnaðarins og ætti
hún að sjá um mat á vinnu við
meðalbú. Skrifstofa þessi hefði
aðeins starfað í hálft ár og gögn
þau er hún hefði safnað væru
akki talin nógu ítarleg til þess
að hægt væri að byggja verð-
lagsgrundvöllinn á þeim. Væri
því lagt til nú, að verðlagsgrund-
völlur yrði aðeins látinn giida í
eitt ár.
Stefán Valgeirsson (F) sagði,
að afstaða sín til samþykktar á
þessu frumvarpi mótaðist af því
sjónarmiði, að það gæti verið
hættulegt fyrir bændur að verð-
lagsgrundvöliurinn væri ákveð-
inn til tveggja ára í senn. Þá
kvaðst Stefán vilja gagnrýna
það, að ekki væri búið að
áikveða verð landbúnaðarafurða.
ennþá, þótt lögin kvæðu á um
að því skyldi lokið fyrir 1. sept.
Þá vék Stefán að því, að áður
en núgildandi lög um búreikn-
ingaskrifstofu landbúnaðarins
Efri deild
STUTTUR fundur var í Efri
deild í gær. Á dagskrá voru tvö
mál til annarrar umræðu, frv.
um stjórnskipunarlög og frv.
um breytingar á lögum um al-
mannatryggingar, sem felur
m.a. I sér að ríkisframfærsla
verði felld niður. Jón Þorsteins-
son (A) hafði framsögu fyrir
nefndaráliti í báðum þessum
málum.
voru sett var starfandi búreikn-
ingaskrifstofa á vegum Búnað-
arfélags íslands, Hagstofunnar
og Stéttarsambands bænda.
Kæmu útreikningar þeirra skrif-
sbofu mjög heim og saman við
það sem nú fyrir lægi urn
vinnumælingar. Væri það þvi
sjáifsagt að þær niðurstöður
yrðu hafðar til hliðsjónar við
ákvörðun landbúnaðarverðsins
nú, yrði það ekki gert mundu
bændur skoða það þannig, að
ríkisstjórnin hefði haft bedn af-
skipti af verðlagningu landbún-
aðarvaranna, — og því yrði
ekki unað af þeirra hálfu.
Ingólfur Jónsson landbúnað-
arráðherra, sagð að frumvarp
það sem til umraeðu væri hefði
verið flutt með fullu samkomu-
lagi við bæði bændur og neyt-
endur í 6 manna nefndinni. Rétt
væri að verðlagningarmálin
væru seint á ferðinni að þessu
sinni, en líta bæri á að málin
hefðu gengð eðlilega sína leið.
Ákvæði væri í lögum um að
verðið skyldi ákveðið fyrir 1.
sept. ár hvert, ef ekki yrði sam-
komulag um annað. Tillögur um
verðið hefði ekki komið fró
bændum fyrr en eftir þann tíma,
og hefðu neytendur þá tekð þær
til athugunar og síðan sett fram
sínar tiilögur. Margir fundir
hefðu síðan verið haldnir innan
6 manna nefndarinnar, en ekki
náðst samstaða. Þá hefði það
verið í höndurn hans í nokkurn
tíma, en síðan vísað til yfir-
nefndar, þegar samkomulag
náði'st ekki. Fulltrúar bænda og
neytenda i 6 manna nefndinmi
hefðu skipað sinn fulltrúann
hvor. í yfirnefndina og emnfrem-
ur orðið sammála um skipun
oddamannis. Hefði því ekki þurft
að koma til ákvæða laganna um
NÆSTU tónleikar Sinfóníuhljóm
sveitar íslands verða haldnir í
Háskólabíói á fimmtudaginn kem
ur undir stjórn Bohdans Wod-
iczko. Fyrst leikur hljómsveitin
hinii bráðskemmtilega forleik
Rossinis að óperunni „ítalska
stúlkan í Alsír“. Það var um
þenna forleik, sem þekktur
brezkur gagnrýnandi sagði einu
sinni, að hann minnti sig á mann,
að Hæstiréttur skipaði odda-
mann, ef samkomulag næðist
ekki um hann milli hlutaðeig-
andi viðsemjenda.
Ráðherra sagði að yfirnefnd-
in væri skipuð valinkumnum
mönnum og sagði það ósæmiiegt
að vera með dylgjur i þeirra
garð um að ríkisstjórnin hefði
áhrif á gerðir þeirra.
Vilhjálmur Hjálmarsson (F)
sagði að með framleiðsluráðslög
unum hefði verið ákveðið að
fjölga búreikningum og hraða
úrvinnslu þeirra. Þegar hefði ver
ið unnið töluvert að þessum mál
um, en ekki hefði verið unnt
að koma við vinnumælingum. á
öllum sviðum búreksturs ennþá,
og yrðj sennilega erfitt að koma
því við. Þær upplýsingar sem
fyrir lægu færu í meginatriðum
saman við niðurstöður frá bú-
reikningaskrifstofu Búnaðarfé-
lags íslands. Æskilegt væri að
síikar vinnurannsóknir væru sem
nákvæmastar til að tryggja að
grundvöllurinn yrði sem réttast-
ur, en þar sem fullnaðarupplýs-
ingar lægj-u ekki fyrir nú, mætti
telja eðlilegt að verðið yrði að-
eins til eins árs. Vilhjálmur
sagði það samt vera skoðun sína,
að við útreikning verðsins nú
kæmi ekki til mála annað en að
byggja á þeim upplýsingum er
fyrir lægju. Þá taldi Vilhjálm-
ur að nauðsyn væri að setja
ákvæði inn í framleiðsluráðslög-
in er tryggðu að ekki drægist
svo lengi að áikveða verð land-
búnaðarafurðanna. Sagði hann að
til álita kæmi hvort ekki væri
nauðsynlegt fyrir bændasamtök-
in að taka löggjöfina til heildar-
athugunar innan sinna samtaka.
Umræðu um málið var ekki
lokið er forseti frestaði fundi.
sem læddist upp stiga að nætur-
lagi og veltj þar um Borgundar-
hólmsklukku á miðri leið, en
héldi sarnt áfram eins og ekkert
hefði í skorizt.
Annað verkið á efnisskránni er
fiðlukonsert Beethovens. Þetta
er eitt göfugasta verk, sem sam-
ið hefur verið fyrir fiðlu og
hljómsveit, en sú var samft tíð-
in, að konsertinn var talinn ó-
spilandi og ofviða venjulegu
fólki að hlusta á hann.
Einleikarinn í konserítinum er
tékfeneski fiðlusnilliingurinn
Jósef Suk. Suk er .af frægri ætt
tónlistarmanna. Nægir þar að
nefna langafann Antonín og af-
ann, tónskáldið Josef Suk. Suk
er tæplega fertugur að aldri,
hann var einn nemandi, innan
við tvítugt þegar Tónl.skólinn í
Prag sendi hann sem fulltrúa
fiðludeildar sinnar til annarra
landa. Siðan hefur Jósef Suk bor
ið hátt merki tékkneskrar tón-
menntar um víða veröld, bæði
sem einleikari og forfiðlari í
Prag-kvartettinum eða Suk-
tríóinu. Árið 1960 hlaut hann
„Grand prix des disques“ fyrir
Janácek og Debussy.
Á SEXTUGSAFMÆLI Margeirs
Sigurjónssonar, stórkaupmanns,
verður huga mínum hvarflað
aftur til sumardaga 1939, hins
mikla örlagasumars sögunnar, er
heimsstríðið mikla brast á. Þá
dvaldi ég um hríð á heimili Mar-
geirs og Laufeyjar, konu hans.
Ekki var það hér á landi heldur
meðal nágranna okkar, Færey-
inga, en þar var Margeir þá
framkvæmdastjóri útibús heild-
verzlunarinnar G. Helgason &
Melsted hf., en það útibú var
starfrækt í tvo áratugi eða svo
og rak talsvert mikil viðskipti.
Mun Margeir hafa verið annar
í röðinni af forstöðumönnum úti-
búsins og hinn umsvifamesti,
því að eftir heimkomu hans í
stríðslok, dró máttinn smám sam
an úr fyrirtækinu þar ytra, unz
það var lagt niður.
Já, víst var mér talsverð eftir-
vænting í brjósti, þegar ég lagði
í fyrstu utanlandssiglingu mína
fyrri hluta júlímánaðar með
nýjum húsbónda mínum, Páli
Melsteð. En ráðinn var ég til að
sinna bókhaldi og fleiru í Þórs-
hafnarútibúinu, og skyldi ég búa
hjá framkvæmdastjórahjónun-
um, fá þar herbergi, fæði og
þjónustu. En hvernig væri nú
þetta ókunnuga fólk? Og hvernig
væri þessi úthafseyjaklasi við-
kynningar og íbúar hans?
Það er skemmst af að segja,
að varla mun Lyra gamla hafa
verið horfin út úr höfninni í
Þórshöfn á ferð sinni áfram til
Björgvinjar, þegar ég var far-
inn að kunna vel við mig í vina-
legum bæ og meðal einstaklega
viðfelldinnar fjölskyldu Mar-
geirs, konu hans og tveggja
dætra á barnsaldri.
Dvöl mín á því heimili og í
verzlunarhúsi Melsteðs þar á
staðnum varð skemmri en á-
formað var, þvi að í áliðnum
september, er stríðið hafði stað-
ið u.þ.b. 3 vikur, barst símskeyti
frá Reykjavík, eitthvað á þessa
leið: „Baldur komi Drottning-
unni; vantar bókhaldara hér
heima“. Þá var Drottningin
væntanleg til Þórshafnar á næsta
degi, svo að ég varð af skynd-
Júsef Suk
Lokaverk tónleikanna er Kon-
sert fyrir hljómsveit eftir pólska
tónsfeáldið WiJlhold Lutoslawski.
Konserítinn var saminn á árún-
um 1950-54 undir sterkum áhrif-
um frá þjóðlegri pólskri músik
og tónlist Bartóks, og þykir eitt
glæsilegasta verk sinnar tegund-
ar. Lutoslawski er eitt virtasta
tónskáld okkar tíma, um það
vitna margskonar heiðursvottar,
verðlauin og medalí'ur, greinar og
bækur, skrifaðar um hann, beiðni
um kaup nýrra verka, frá mörg-
um löndum
(Frá ríkisútvarpinu)
ingu að kveðja þetta afbragðs
góða islenzka heimili í Þórshöfn,
sem hafði verið mér bezta at-
hvarf um 9—10 vikna skeið.
Nokkrum árum seinna urðum
við samstarfsmenn að nýju í
aðalstöðvum fyrirtækisins hér
heima, er Margeir gerðist þar
aðalfulltrúi. En þó aðeins um
skamma hríð, því að ég hvarf þá
senn yfir á annan vettvang.
Urðu því samskipti okkar Mar-
geirs ekki langvarandi og miklu
skammvinnari en vera máttu,
því að öll kynni mín af honum
voru ánægjuleg.
Margeir Sigurjónsson er mað-
ur hreinskiptinn og heiðarlegur.
Minnist ég gerla, hve mér féll
veí við það strax í upphafi við-
kynningar við hann, hvað hann
var hreinn og beinn og frábitinn
því að draga óþarfa dul á hitt
og þetta. Fannst mér þá strax
sem ungum manni, að vert væri
að taka slíkt til eftirbreytni, og
tel ég mig standa í þakkarskuld
við Margeir fyrir vikið, að svo
miklu leyti sem ég hef náð að
tileinka mér slíkt viðhorf.
Og það er ég viss um að marg-
ur maðurinn telur sig í þakkar-
skuld við Margeir fyrir lipurð
hans og vinsemd. Þann hóp fylla
ekki sízt Færeyingar, sem nutu
margháttaðrar greiðvikni af
hans hálfu, ekki einungis á við-
skiptasviðinu heldur og í ýms-
um samskiptum við ísland og
íslendinga. Ég er reyndar viss
um að jafn göfuglyndir menn og
Færeyingar eru hafa oft tjáð
Margeiri þakkarhug sinn, og
verða éreiðanlega margir þeirra
til að senda honum góðar kveðj-
ur enn í dag.
Margeir Sigurjónsson hefur nú
rekið eigið innflutnings- og út-
flutningsfyrirtæki um árabil, og
þykist ég viss um að hann hafi
aflað því góðs álits innan lands
og utan. Rólyndi, íhygli, útsjón-
arsemi og heiðarleiki eru traust-
ir hornsteinar kaupsýslunnar, og
víst er um það, að Margeir á
góðan þátt í að treysta þá hyrn-
ingarsteina íslenzks viðskipta-
lífs. Þessara eðliskosta hans
gætir einnig, þegar hann sezt
við skákborðið, enda hefur hann
lengi verið í hópi þekktari skák-
manna hér í Reykjavík, einkum
fyrir strið, en einnig eftir það.
Þótt ég yrði að kveðja Mar-
geir með litlum fyrirvara haust-
ið 1939, var ég svo viti borinn
að festa hjá honum kaup á enskri
ferðaritvél, sem hann hafði um-
boð fyrir. Þessa vél, sem kostaði
250 kr., var ég hálft ár að greiða
með mánaðarlegum afborgunum,
því að launin voru aðeins 175 kr.
um mánuðinn. Vélin var líklega
þó nokkuð dýr á markaðsvísu
þess tíma, en hún er svo vönduð,
að mér finnst hún eiginlega enn
sem ný, nú þegar ég er að hamra
á hana þennan greinarstúf. Og
þetta hygg ég vera táknrænt um
Margeir Sigurjónsson. Hann sel-
ur ekki svikna vöru, því að hann
er með vissu vandaður öðlings-
maður.
Honum heill, konu hans, börn-
um og fjölskyldufólki.
Baldur Pálmason.
Lokað
vegna jarðarfarar kl. 10 — 12.
HERRABÚÐIN,
AÐALBÚÐIN,
ELGUR H/F.
Ódýrar vörur til jólagjafa
Burstasett í miklu úrvali, snyrtisett, raksett.
Leikföng í miklu úrvali.
Skrautmunir, mikið úrval.
Barnakerrur, brúðuvagnar og margt fleira.
Gjörið svo vel, lítið inn og kynnið yður verð og
vöruúrval hjá okkur. — Póstsendum.
ÁSBORG, Baldursgötu 39.
Sími 21942.
Ungan mann
verzlunarskólagenginn, vantar aukastarf eftir kl.
6 á kvöldin. Margt kemur til greina. Uppl. milli
kl. 6—7 í síma 38972.
Frægur tékkneskur iiðluleiknri
leikur með Sinióníuhljómsveitinni