Alþýðublaðið - 03.05.1930, Side 3

ALÞÝÐBBLAÐIÐ
8
:>oooooooooooc
Nýjar fpsta flokks Virglnia cigarettnr.
Three Bells
i
20 stk. pakkinn kostar kr. 1.25. — Búnar tiE
fa|á British American Tobacco Co, London.
Fást f heiidsðln hjá:
Tóbaksverzl. tslands h.f.
Einkasaar á íslandi.
:x>ooooooooooooooooooooooc
Snsidfðt fyrir fullorðna og born nýkomin í
verzlun Ben. S. Þórarinnssonar. Gieymið
ekki að tennisk|élar og tennishdfur fást í
verzlun Ben. S. Þórarinnssonar. Bezt er að
kaupa í verzlun Ben. S. Þórarinnssonar. —
Verð lægst og vðrur beztar.
Bardagi í Brasiliu.
Frá Rio de Janeiro er símað:
Fregn hefir borist um J>að úr
farahybafylki, að slegið hafi í
orastu milli ríkislögreglunnar og
uppreistarliða uhdir forystu José
Perreira. Réðust 300 ríkislögreglu-
menn á 700 manna flokk úr liði
Perreira, skamt frá Prinpeza. 50
menn féllu úr liði lögreglumanna,
en 34 af uppreistarmönnum.
Indland*
London 1/5 FB. Frá Bombay,
er símað: 30 leiðandi pingkonur
í Gujarat hafa sent bréf til vice-
konungsins yfir Indlandi og láta
þæjr í ljós samúð með ólöghlýðn-
isstefnunni. Enn fremur lýsa pær
yfir pví, að pað sé skylda ríkis-
stjórnarinnar að banna fram-
leiðslu og sölu' áfengis og eitur-
lyfja, svo og innflutning á er-
lendri vefnaðarvöra, sem hafi
leitt af sér eyrnd í fjölda bæjum.
Nefnd Bombay-pingmanna hefir
átt tal við Gandhi og beðið hann
að koma til Bombay til þéss.að
hafa fyrirsögn hvernig haga skuli
óiöghlýðnisbaráttunni gagnvart
brezkum yfirvöldum. Gandhi
kvað hafa fallist á að koma til
|Bombay í þessu skyni, svo fremi
að hann fengi 100 000 sjálfboða-
liða til yfirráða og þeir væri
látnir vinna heit að því, að beita
ekki valdi í baráttunni.
Fulltrúar Englendinga
á alþingishátíðmni.
Framkvæmdarstjóri alþingishá-
tiðar tilkynnir, að forsætisráð-
herra hafi tilkynt, að ráðuneyt-
inu hafi borist tilkynning um það
frá brezku stjóminni, að valdir
hafi verið fulltrúar á alþingis-
hátíðina fyrir efri mélstofuna
Newton lávarður og Marks lá-
varður og fyrir neðri málstofuna
Sir R. Hamilton og Mr. P. Noel
Baker. Brezka ’ stjórnin ráðgerir
að senda herskip hingað til lands
með fulltrúana.
Ákvæðisvinna
og verKstjórn.
í „Vísi'* 14. þ, m. birtist grein
með þessari yfirskrift. Er hún að
sögn höfundar orðin til vegna um-
mæla Jóns Baldvinssonar við eld-
húsumræður í efri deild um á-
kvæðisvinnu við viðgerðir.
Það er langt frá því, að ég
á nokkurn hátt vilji hnekkja áliti
greinarhöfundar Erlendar Zakaríus
sonar hvað viðvíkur stjórn hans
trúmensku og dugnaði. En pað
er er pó ýmislegt í téðri grein,
sem vert er að athuga. Greinar-
höfundur nefnir dæmi upp á það,
að verkamenn hafi haft 25% 30 %
hærra kaup á dag fyrir ákvæðis-
vinnu, en daglaunavinnu, og
homið hafi það fyrir, að þeir
hafi haft 200% hærra kaup. Þetta
virðist mér satt að segja mjög
ólíklegt. Ekki þó af því að ég
búist við, að greinarhöfundur fari
hér með ósatt mál. Hér getur
trauðla verið nema um tvent að
að ræða, annað hvort hafi verk-
stjórn Erlends ekkí verið i eins
góðu lagi og vera bar, eða þeim,
sem reiknuðu út ákvæðisvinnuna
hafi skjátlast mjögí útreikningnum.
Og mér er næst að halda, að hvort
tveggja hafi átt sér stað. Ég var
persónulega kunnugur Erlendi og
versstjórn hans og vissi þvi, að
verkhygni hans var ekki að sama
skapi mikil og dugnaðurinn, og
ekki eins laginn að láta menn
vinna meira af áhuga en ótta.
Getur þetta hvorttveggja hamlað
því, og gerir oft. að daglaunavinna
gangí eins vel og ákvæðisvinna.
Þá var mér kunnugt um það, að
útreikningarnir voru oftast mjög
ónákvæmir, nema þegar reiknað
var út í skrifstofu landsverksfræð-
ingsins. Kom það ekki ósjaldan
fyrir að ýms „stykki“ væri látin
Jyrií ákvæðisverð, sem bygt var
eingöngu á ágizkunum, án þess
að reikna út hvað jafn margir
teningsmetrar undir sömu kring-
umstæðum höfðu kostað í dag-
launavinnu.
Ég var sjálfur verkstjóri við
vegavinnu um likt leyti og lét
stundum vinna ákvæðisvinnuna
samkvæmt óskum verkamanna
því að þeir héldu, að þeir innu
sér meir inn með því. En þeim
skjátlaðist, pví að þeir fengu
venjulegast ekki hærra en venju-
legt dagvinnukaup og stundum
fyrir neðan það. Þó reiknaði ég
nákvæmlega út verkefnin eftir því,
sem áður hafði verið borgað í
daglaunavinnu. Var mér það inn-
anhandar|"vegna {þess að ég hélt
mér til fróðleiks bók yfir hvað
margir teningsmetrar voru unnir á
dag í dagvinnu. Var þar tekið til-
lit til jarðvegsins, hæð og dýpt
vegarins o. s. frv, Ástæðurnar fyrir
því, að verkamennírnir fengu ekki
meira en þetta fyrir ákvæðisvinn-
una voru margir. Má einkum
nefna það, að við ákvæðisvinnuna
réði tíðum meira kapp en forsjá
svo að verkamennirnir urðu ekki
ósjaldan að ganga aftur í það
sem peir höfðu verið búnir að
gera og svo sýndist sitt hverjum.
Tafði alt þetta ekki svo lítið fyrir
verkinu. Afleiðingin af þessu varð
síðan sú, að verkamennirnir hættu
að sækjast eftir ákvæðisvinnu pvi
að þeir græddu ekkert eða lítið
á henni, en töpuðu míklu oftar.
Um svikse'mi við ákvæðisvinnu
þarf ekki að eyða mörgum orðum.
Ég geri ráð fyrir, að þeir sem
hafa opin augu og reynslu í þeim
efnum hafi séð nægilegt af pvi.
Lokslget fég sagtjpað, að álit
Jóns Baldvinssonar um ákvæðis-
vinnu og kaupgjald við vega-
vinnu, er að mínum dómi alveg
rétt, íslendingum er flest annað
nauðsynlegra en að pína niður
kaup verkafölksins, og framtíð og
velferð pjóðfélagsins byggjast að
mestu leyti á pvi að storf verka-
lýðsins séu vellaunuð og að
meir sé hugsað um forsjön og
vandvirkni en aurúsparnað, pegar
unnið er að framkvæmdum fyrir
ríkið. _____________ G. Th.
9
Patreksfjðrdnr.
Þar var stofnað verklýðsfélag
fyrir tveim árum, af Halldóri Öl-
afssyni, ritstjóra „Skutuls.
I vetur lentu verkamenn á Pat-
/’eksfirði í allharðri verkfallsdeilu,
sem J)ó láuk með sigri peirra.
Fengu peir fjárstyi'k nokkurn frá
íélögunum hér úr Reykjavík, en
par eð atvinnurekendur létu sig
rétt á eftir, purftu peir ekki á
honum að halda til útborgunar,
nerni* að litfu leyti, en vörðjr
honum til pess að stofna verk-
fallssjóð. Var hann stofnaður með
900 krónum, en pað á að auka
hann á pann hátt, að hver karl-
rnaður leggur í hann yfir sumar-
mánuðina 25 aura á viku, en
hver kvenmaður 15 aura,
Sendimaður verljlýðssambands-
ins vestfirzka, sem í marzmánuði
fór um Vestfirði, pótti einna
blómlegastur verklýðsfélagsskap-
urinn á Patreksfirði, af öllum
VestfjöTðum. 1 stjóm félagsins
era Árni Gunnar Porsteinsson
sjómaður, sem er formaður,
Ragnar Kristjánsson, sem er rit-
ari, og Hans Cristiansen verka-
maður, sem er féhirðir.
Afiaðnr slasast.
í gær var Helgi Guðmundsson
í Suðurpól að vinnu sinni í kola-
byng niður á hafnaruppfyllingu.
Var hann að taka á móti kolum
af bílum og moka þeim upp.
Kl. um 4 var hann að losa bíl„
en um leið hrundi hleðslan, þar
sem hann stóð, rann hann því
niður með kolunum og hrundu
þaiu yfir hann; síðan rann bif-
reiðin yfir alt saman. Varð þung-
inn svo mikill, að maðurinn hlaut
mikil meiðsl af á læri, nára og
nokkur á höfði. Helgi var fluttur
samstundis á sjúkrahúsið í Landa-
koti og leið honum eftir atvik-
um bærilega í gærkveldi.
Fellíbylur.
London 2/5 FB. Frá Chicago er
símað: Fellibylur fór yfir sjö
nuðvesturríkín í Bandaríkjunum
og olli miklu manntjóni og eigna-
tjóni. 18 menn biðu bana, fjöldi
manna hlaut meiðsli og menn
eru. heimilislausir svo hundruð-
um skiftir af völdum óveðursins.
I Nebraska biðu 5 menn bana, í
Minnesota 5, Missouri 4, en í
Kansas, Wisconsin, Illinois og
North Dakota, 1 í hverju ríki.
Hvað er að frétta?
Húsgagnaverslun hafa þeir Jón
Magnússon og Guðm. Helgi Guð-
mundsson opnað á Vatosstíg 3,
þar. sem áður var verzlunaxhús
Jónatans Þorsteinssonar.
7407 eru kjósendur á aðalkjör-
skrá til landskjörs. Þar við bæt-
ast þeir, sem eru á aukakjörskrá.
Skíðíiferdir. Á síðasta bæjar-
stjórnarfundi1 lá fyrir tillaga um
að leyfa sumarbústaði í Ártúns-
landi. En eihs og kunnugt er
hefir mjög margt ungt fólk iðk-
hð skíðaferðir í Ártúnsbrekkunni.
Vegna þessa bar Ágúst Jósefs-