Morgunblaðið - 15.07.1970, Síða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 15. JÚLÍ 1»70
13
Kandídatspróf
í málfræði
Prófessorum svarað
Mynd þessi er tekin úr brú ein* frönsku togaranna, sem í at-
hugun er að kaupa hingað til lands og sagt var frá í frétt blaðs-
ins í gær.
DAGANA 23. og 24. júní sl. birt-
ist í niOkkrum dagblaðanna
(Mbl., Alþbl., Þjv.) opið bréf frá
prófessorunum Halldóri Hall-
dórssyni og Hreini Benediktssyni
til ritstjóra AlþýSublaðsins
vegna fréttaklausu í því blaði
13. júní. Fréttaklausan og hið
opna bréf fjalla um mál það,
sem risið hefur, vegna þess að
tveir stúdentar í íslenzlkum fræð-
um hlutu í vor einkunnina 1 á
skriflegu lokaprófi (kandídats-
prófi) í málfræði og töldu því
þýðingarlaust að þreyta munn-
legt próf (lágmarkseinkunn er
7, meðaltal skriflegs og munn-
legs prófs).
I opnu bréfi prófessoranna
(koma fram ýmis villandi um-
mæli, auk þess sem þeir minn-
ast ekki á veigamikil atriði
málsins. Af þessum sökum vilj-
um við undirritaðir, sem ýmist
erum við nám í íslenzkum fræð-
um eða höfum lokið því nýlega,
gera eftirfarandi atíhugasemdir:
1. Prófessorarnir halda því
fram, að hjá þeim nemendum,
aem hér um ræðir, hafi liðið
óvenju stuttur tími frá því, að
þeir luku fyrra hluta prófi, unz
þeir gengu undir lokapróf í mál-
fræði. Jafnframt fullyrða þeir,
að tímasókn nemenda þessara í
málfræðigreinum hafi verið
mjög óregluleg.
Hér er því fyrst til að svara,
að auðvelt er að benda á dæmi
um stúdenta, sem gengið hafa
undir lokapróf í málfræði jafn
fljótt eða fljótar eftir fyrra hluta
próf. Hafi skemmri tími liðið
milli prófa þessara stúdenta en
venja er til, er ástæðan fyrst og
fremst hin þröngu tímatakmönk,
sem sett hafa verið af hálfu
deildarinnar. Vorið 1971 er
áformað að prófa síðasta sinni
til kandídatsprófs í íslenzkum
fræðum skv. eldri reglugerð.
Timafrestur þeirra manna, sem
þar eru enn við nám, er því á
þrotum, enda er enginn þeirra
með málfræði sem kjörsviðs-
grein, en allra síðasta prófáfanga
verður að taka í kjörsviðsgrein.
Um timasókn er það að segja,
að aldrei hefur verið algengt, að
menn sæktu mjög tima í náms-
efni til lokaprófs í málfræði, áð-
ur en þeir hafa lokið fyrra hluta
prófi. Við drögum mjög í efa, að
timasókn þessara manna hafi
verið latkari en annarra, enda er
timasókn frjáls. Prófessorarnir
láta þess ekki getið í opnu bréfi
sínu, sem þó væri ástæða til, *ð
á námstíma umræddra stúdenta
hefur kennsla til lokaprófs í
málfræði dregizt mjög saman.
Stúdentarnir luku fyrra hluta
prófi í janúar og maí 1967. Hall-
dór Halldórsson hætti með öllu
kennslu til kandídatsprófs eftir
eldra skipul*gi þegar að loknu
vormisseri 1968, og kenndi eng-
inn annar í hans stað. Kennsla
til lokaprófs í kennslusviði
Hreins Benediktssonar hefur
dregizt saman úr 4—5 vikustund
um að jafnaði á námsárunum
1963/4—1965/6 í 1-2 vikustund-
ir á árunum 1966/7—1968/9.
(Hér eru e'kiki talin með nám-
skeið í vesturgermöniskum mál-
um, enda koma þau ekiki til
prófs). Málfræðikennala til
kárídídatsprófs skólaárið 1969/70
imiðaðist eingöngu við þá stúd-
eríd'a, sem lokið hafa BA prófi
skv. nýrri reglugerð. Kennsluár-
ið: 1968/9 hafði Hreinn Bene-
diktsson leyfi frá störfum, og
stundum hefur hann hætt
kennslu áður en vormisseri
lau'k, . til dæmis var síðasta
(kennslustund hans á vormisseri
1968 19. marz.
Umskiptin í kennslu verða
einmitt uim það leyti eða stuttu
síðar en umræddir prófmenn
ljúkia fyrri hluta prófi. Það er
skiljanlegt frá sjónanmiði deild-
arinnar, að kennsla færist meira
yfir á hið nýja skipulag um
þetta leyti, en þá var ekki rétt-
ur tími til að þyngja kröfur í
garð stúdenta á eldra skipulagi.
Skylt er að geta þess, að nem-
endur höfðu nokkurt tælkifæri
til að sækja kennslu á öðrum
námsstigum. En bæiíi er, að slík
kennsla er fyrst og fremst snið-
in við hæfi annarra námsstiga,
og eins er hætt við, að þær
kennslustundir lendi á sama
tiima og kennslustundir í öðrum
greinum íslenzkra fræða skv.
eldra skipulagi. Þetta tækifæri
hefur því orðið lítils virði í
reynd.
2. Prófessorarnir benda sér-
staklega á það í opnu bréfi sínu,
að stjórnskipaður prófdómari
hafi samiþykkt prófverkefni þau,
sem lögð voru fyrir nemendur í
skriflega ínálfræðiprófinu í vor,
en talið hefur verið af velflest-
um þeim, sem um mál þetta hafa
fjallað, að þessi verkefni hafi
verið sérlega þung og eitt þeirra
af þremur geti raunar ekki með
hægu móti talizt vera úr hinu
raunhæfa og tiltekna lesefni und-
ir prófið, þ.e. síðasta verkefnið,
um samsetningu nafnorða, enda
höfðu nemendur orð Hreins
Benediktssonar fyrir því, að sér-
stakt skriflegt verkefni úr orð-
myndunarfræði kæmi ekki til
prófs.
Eitt atriði, sem tekið er fram
í bréfi prófessora, gæti mælt á
móti því, að verkefnin hafi ver-
ið óvenju þung, þ.e. að öll verk-
efnin þrjú hafi komið á skrif-
legu prófi. Það er hins vegar
reynsla okkar, sem gengizt höf-
um undir skriflegt kandídatspróf
í málfræði, að oft er það svo,
að enda þótt tvö eða fleiri verk-
efni séu gefin, er aðeins eitt
verkefni árennilegt, hin eru þá
nánast útilokunarverkefni, sem
gefin eru aðeins formsins vegna.
Það er til marks um þyngd þessa
umrædda prófs, að í fyrri próf-
um hefur öllum þessum verkefn-
um verið hafnað af stúdentum,
önnur verkefni verið valin í
þeirra stað.
Að því er fyrirgjöf prófsins
varðar, láta prófessorarnir þess
ekki getið, að hinn stjómskipaði
prófdómari vildi gefa fyrir úr-
lausnir skv. því, að um þungt
próf væri að ræða. Var það því
gegn vilja hans, að prófmenn-
irnir tveir fengu svo lágar ein-
kunnir, sem raun varð á. Próf-
dómarinn vildi gefa öðrum nem-
andanum einkunnina 7, en hin-
um 5. Ef það hefði náð fram að
ganga, hefðu þeir haft mjög
mikinn möguleika á að ná próf-
inu, þegar munnlegt próf bættist
við, í stað þess að með eink-
unninni 1 í skriflegu var sá
möguleiki nánast alveg úr sög-
unni. Sikýrsla prófdómarans um
þyngd prófsins fer mjög í bág
við umsagnir prófessoranna um
sama efni, og er ljóst, að furðu-
lega mikið hefur borið á milli.
Enginn hefur þó orðið til þess
að bera brigður á hæfni próf-
dómarans eða þekkingu hans á
málfræði.
3- Prófessorarnir halda því
fram, að ekki séu rök fyrir því,
að máli hefði skipt fyrir niður-
etöður prófa í vor, hvor þeirra
Hreins Benediktssonar og Bald-
urs Jónssonar hefði dæmt próf-
ið, þar eð dómwm þeirra beggja
og Halldórs Halldórssonar hafi
ávallt borið mjög vel saman.
Ekki höfum við í höndum
nein gkjalleg gögn, seim sanni
eða afsanni þessa fullyrðingu
prófessoranna. Hitt er ekki ein-
leikið, að síðan 1967 hafa 8 skrif-
legar úrlausnir (af 24 alls) ímál-
fræði hlotið einkunn neðan við
lágmarkið 7. Fyrir allar þessar
úrlausnir hefur Hreinn Bene-
diktsson gefið (og þá um leið átt
hlutdeild í vali verkefna), en
Baldur Jónsson dsemdi hins veg-
ar á árinu 1969 11 úrlausnir (og
átti þátt í vali verkefna), og var
ekki gefin falleinkunn fyrir
neina þeirra.
Þessu getur ekki tilviljun ein
valdið, og enga ástæðu finnum
við til að ætla, að hæfari nem-
endur hafi fremur gengið undir
próf veturinn 1968/9 en bæði
fyrir og eftir. Hér hlýtur því að
ráða einhver munur á prófunar-
aðferðum Hreins og Baldurs, og
nærtækasta ályktunin hlýtur að
vera, að Hreinn geri óeðlilegar
kröfur á prófum miðað við að-
stæður. Þessa niðurstöðu mætti
auðvitað vefengja með því að
segja, að eins sé hugsanlegt, að
Baldur Jónsson hafi gert of væg-
ar kröfur. En við viljum leyfa
okkur að halda því fram, að það
sé eðlilegri atburður, að stúdent
standist lokapróf en falli á því.
4. Að lokum viljum við taka
eftirfarandi fram:
Við áttum engan hlut, að hinni
upphaflegu fréttaklausu Al-
þýðublaðsins, enda höfum við í
lengstu lög viljað forðast opin-
berar deilur við prófessora okk-
ar, en með opnu bréfi sínu ganga
viSkomandi prófessorar svo
langt að ræða innanríkismál há-
skólans á opinberum vettvangi,
áður en fjallað hefur verið um
málið af réttum aðilum innan
háskólans.
Sérstök ástæða er til að ítreka
það hér, að við teljum mjög
óeðlilegt, að menn séu felldir
tvívegis (þ.e. nánast endanlega)
á lokaprófi í háskóla, enda hef-
ur það undanfarið ekki verið
gert í öðrum deildum H.Í., nema
ÉG uindinrílbuð kienndd nokkuinn
tíroa við Lei'k lisbanskó la Þjóð-
leifchússáins sikólaárdð ’69—-’70, og
það Sbal játast að þetita vair all-
miikil lífsreynsla. Nú er að vísu
eámis og að láta sainid í „dönslag"
að opma miuinin eð<a stimga ruiðuir
peonia hér á lamdi, ekkii eirniu
simmi pappíirinm blívuir, emdia eru
pappírair mímiiir í njargfalt meima
ólagi en paippírar Col.imis Russels.
Vamðamidi bréf frá fyrrveramdi
niemamda Bidstieds ætla ég þó að
láta frá mér fana fáeim orð, og
mætti kiaminisíkii segja, að hér væm
á ferð fruimifórn míin síðlgoldiim.
I) Leiikliistairskóliinm og trúlega
aðrar ,,stofniamr“ Þjóðlailkhússiimis
eru aðeins mafnið tómit, þar
skortir firumnisltaeðuistu vinmiuiað-
stöðu fyrir memiemduir og kenm-
ara. Stjómn skólamts er vedk, og
samwiinmia beniroara virðiist mér
eirogim; vairla eru haldmlir þarmia
kienmiairaifuindir. Þeér sem úitskrif-
ast ,,hæifir“ fré Leiklistansikólan-
uim eru að öllum likindiuim þanm-
ig gerðiir frá miáttúruinrnar hendii,
að það er ekki haeglt að dmepa þá.
Enigiron vill vita, að oiflt liggja
verðimætustu hæfileikairmíir ekkd
á yfirborðiirau, og að kenmsla í
Usitgreiin er fólgin í ledit í hveirj-
uim eirostaklinigi.
II) Þjóðleilkhússtjóri, Guðlaiug-
ur Rósinfcramz, er bamn gímis tíimia,
afspnenigi þess þjóðfélaigs, sem
vúð liifiuim í. Hamm keimiur að vísu
firaim sem fullitrúd alls, er aflaga
fier við Þjóðleilkhúsið, en hvað
sem viljia hans og voniuim vdð-
víkuir, getuir hamn varla eiron tal-
izit ábyrgur, hvað þá sefcur. Kenfi,
sem býðúr heiim eimræðistil-
hoediginiguim, ríkapar hóp fólks,
sem þekkir efckemt aniraað en náð-
inia og vill því aðednis viður-
kenmia hama, að það sé henmiar
ekkd aðmjóteindi. Þar rnieð er sag-
am nauiniar efckd öll sögð. Þesisi
takmairlkaLausa sófcm eftiir raáð á
siinin miikla þátit í að riigbinda
allt firaimkvæimdavald við einm
eimstaikling og fiesta einivaldimm
í sessi, hamm getur arðdð svo
til hafi komið geðveiki, eitur-
lyfjaneyzla, eða þ.u.l. Ekki er
heldur um það að ræða, að
stúdentarnir tveir, sem í hlut
áttu í vor, væru þekktir náms-
skussar, báðir tóku stúdentspróf
með 1. einfcunn. Fall í annað
sinn teljuim við þó einkum frá-
leitt, ef ljóst er, að prófdómara
hefur greint mjög á við prófess-
ora um einkunnina, eins og hér
gerðist.
Við benduim enn frekar á þá
furðulegu afstöðu prófessoranna
tveggja í opnu bréfi, að þeir
skuli fordæima stúdenta fyrir að
ætla skjótt í próf, þegar það er
þó óhjákvæmilegt vegna tíma-
marka, sem sömu prófessorar
hafa átt hlut að því að setja.
Loks teljum við, að saranað sé,
að námsefni í málfræði skv.
eldra skipulagi hafi aukizt þó
riokkuð hin síðari ár, einkum í
almennum málvísindum, á sama
tíma og umræddir prófessorar
hafa mjög dregið úr kennslu til
fasituir í gímiu raeti, að hamin geti
ekki eiintu siinind spriklað. Og er
þá vandséð, hvor er herra og
hvor er þræll. Hiitt er auigljóst,
að fiulibrúi þess, sam aflaig’a fier,
venðiuir aldirei píslarvottur, hainm
fær eraga saimiúð.
Gulðlaiuguir Rósiiinlknairaz er ek’ki
ÞjóðLeikhúisifð. Fnemiuir miætrti
segja, a<ð það fólk, sem á hverj-
uim tímia vininiuir saimieiginlega að
ákveðmiu miaiifcimiiðli saimfcvæmit
ákveðfiinmd regluigerð, sem viissu-
lega má rífa ef tíöairaind iiran
knefst nýnnar — að ógleymdiuim
raeytendiuim verka þessa fólks —
sé Þjóðie'i'kihúsáð. Fulltrúiiinin Guð-
laiuiguir er efcfci einin sekur. Söfciin
hlýtuir að vana heildariimraair. Oig
sú spuimimg hlýtur að vera veríð
uimihiuigsuiraar á hvemn hátt viið,
hóildíiin, ætluim að gneióa páfia-
dámii skatt.
Eiinlhveir kanm að segja, að
enigu méli skdipti, bver er henra
og hver þræll; hliið opiirabena
haifi svelit Þjóðleitkíhúsið, fjér-
fnaimlög hafi verið ómóg. Sairan-
leilfcuiniiran er þó sá, aó víða um
lötrad, jufintvel þar sem rdfcir mifc-
il kmeppa í leikihúisi, enu fjár-
ínamlöig til þessamar edimu liist-
greéniar stænri en tíl allna aran-
arma liisfcgneimia samiamlagt. Einindig
sú spumririmig er verð uimhuigson -
ar, hvort stór fjánfinamlög firá
ríkii, sem sé ósj álfsitæðd leifchúisis-
iras í þj óðifélagimiu, miumii ékfci aið
lokiurn gairuga alð ledfchúsimiu sem
sjálístæðri lisbgineiiln dauiðu.
III) Colin Ruissel hefur átt í
illdeilum við Guðlaug Rósiin-
knanz. Furðu fáir leggju Col’iin lið
miiðað við þamm múlkla fjöldia, sem
hnýtir í einisibaiktíinigfinm Guðlaiug.
Hvaið sem fcumiraáttu Cotíiras í
kóreógnaifíiu líðuir, em hamia ætla
ég m/ér efcbi aíð leggja mæli-
kvairða á. er þó mierguirdmm miáls-
ins sá. að hanm var hérmta mieðal
okkar og sitanfaðí hérmia, vafalitið
edmm síms tíðis og uitamigátitia. Láit-
um gotit hierita að miaðiur eine og
Bideted sé vaindfiuind-itnm, editlt er
vást, aið vamdfuindmiir enu þeir úit-
lokaprófs skv. eldri reglugerð.
Þetta má sjálfsagt setja í sam-
band við tilkomu nýrrar reglu-
gerðar í deildinni fyrir nokkrum
árum, og eru vissir stúdentar
þar með að ósekju látnir gjalda
þessarar skipulagsbreytingar
grimmilega. Teljum við, að pró-
fessorar ættu fremur að stuðla
að því að hindra slíkt ranglæti
en bera það fram til sigurs.
Reykjavík 13. júlí 1970.
Virðingarfyllst,
Agnar Hallgrímsson stud. mag.
Björn Teitsson mag. art.
Brynjúlfur Sæmundsson
stud. mag.
Böðvar Guðmundsson cand. mag.
Eiríkur Þormóðsson stud. mag.
Gunnar Karlsson cand. mag.
Heimir Pálsson cand. mag.
Jónas Finnbogason stud. mag.
Kristín Arnalds stud. mag.
Ólafur Oddsson stud. mag.
Sverrir Tómasson stud. mag.
Þorleifur Hauksson stud. mag.
Örn Ólafsson stud. mag.
lendiiiragair, gem hæfa þessari þjóð.
Við lifum aldirei lenigi á eiiranli
samian iiranfluittiri listahátíð, hiiras
vegair viirðuim'St við hvortei uiroa
óbreyttu ástaindfi né vilja leggja
nokkuð að okkuæ við að breyba
hluituirauim.
Og hvað ætlar Þjóðledkhúsdð,
hið raumverulega Þjóðleifchús,
Þjóðleikhúsið sem vald, því að
viissulega er það vald um leáð
og það verðuir sér iraeðviitwndi uim
eiindingu sínia, alð gera? Treystiir
Þjóðlerifchúsið sór tdl að taika
uradir orð þessa fynrverairadi raem-
andia Bidstieds og segja, „Látiurn.
Coliin faira, hanin kaon ekkent tíl
verfc’a.“ Sé svo þuirfuim við viltam-
lega efcki á meinium Bidsbed að
halda raé nieiinium, sem nálgast
Bidsbed, ef við vibuim svoraa vel
sjálf, eruim við fullrauirraa í þess-
ari listigneim.
Á að láta Cotín fara og Skella
svo Sfculdirand á Guiðlaug? Á að
kæfia fiskiinin í raetirau? Mér er
apuinn, «r ekki miaranúðlegna úir
þvi sem komið er að blóðlga
dýrið?
Trúlaga spyr ég úit í bláriinin.
IV) Reynsla uindaofiarininia ána
sýniir, að efcfceirlt dneguir -að stoniifia
gneiniair í blöð, að málfirelsd okk-
air sem við elskuim eins og sjálfla
öndiraa í brjósti ofckar, réttuirimo
tíl að þenja sig í dagblaðli, dugir
skammit, þegair til atórátaka
kemiuir. Þessair fáu líirouir enu
miesbmiegniis skrifaðar í þeim tdl-
ganigi að láta í ljós viasa aðdáum
á Colin og saimiúð mieð fynrver-
andii samkemraara míniuim, sem
reyrair þó að hreyfa sig, þó að tril
séu þeir mörlandar sem hafa
eflnii á að draga kunmátitu hains
í kóreógrafíu í efa. Og hafi mér
lároazt að móðga hæstvint Þjóð-
leiklhús, taki einlhver uipp á því
að vilja útfæna þessi blaðasknif
niáraar. muin ég eragu svara! Ég
er borfio og barntfædd á íslaindi
og veit að í upphafi er efcki
Ol’ði’W
Guffrún Sigríður
Friffbjörnsdóttir.
Fáein orð um stríð Islendinga
— við ballettmeistara t>jóðleikhússins