Morgunblaðið - 03.11.1970, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1970
1 leikskrá sýningarinnar segir
höfundur frá því hvemig kveikj
an að þessu verki varð til í
huga hans — hann á konu,
sem ætið hafði staðið í skugga
manns sins, en hann var hrók-
ur alls fagnaðar og vel látinn
— utan heimilis.
Það er harmsaga slíkrar konu,
Sigríður Hagalín í hlutverki Ne 11 Palmers.
Leikfélag Reykjavíkur:
Hitabylgja
eftir Ted Willis
í»ýðandi: Stefán Baldursson
Leikstjóri: Steindór Hjörleifsson
Leikmynd: Jón Þórisson
sem höfundur vill fá okkur til
að skynja, og til þess raðar hann
upp andstæðunum Nell Palmer
og Jacko Palmer, til fyllingar
og meiri áréttingar er kynþátta-
vandamálið ofið með, þ.e.
brezka útgáfan af því.
Andstaeðumar Nell og Jacko
Palmer eru mjög sterkar, en
samt eru þau bæði hversdags-
manneskjur. Hún er frekar fin-
gerð og uppburðarlítil kona,
sem ekki fyrir nokkum mun
vill skera sig úr, en hefur samt
sínar þarfir sem manneskja fyr
ir bliðu, tillitssemi, virðingu og
ástúð. 1 sambúðinni við mann
sinni, karrier-verkalýðsforingj-
ann Jacko Palmer, hefur hún
iltils notið af þessu, nema
kannski fyrsta árið, þegar kyn-
hrifin voru fersk og hrifandi.
Jacko Palmer er grófgerður
þjösni en hann er góður ná-
ungi, heill í baráttunni, en um
leið algjör þræll ríkjandi eigin-
leika þeirrar manngerðar, sem
hann tilheyrir: hinna beina-
stóru og vöðvastyrku manna
með mikla matarlyst og mikið
drykkjuþol og sem bezt lætur
að hafa hátt, helztu rök þeirra
eru meiri líkamsorka, meiri
raddstyrkur. 1 skugga þessarar
hetju er Nell orðin að litdaufu
og veiklulegu blómi, sem er
næstum þvi búið að venja sig
af því að langa í nokkuð ann-
að. Eini sólargeisiinn, sem fail-
ið hefur á hana í fjölda ára og
sem haldið hefur í henni lífinu
er dóttirin. Fyrir hana hefur
hún lifað, án hennar tilvistar
væri hún fyrir löngu búin að
gefast upp á því að vera vinnu
kona og tilfallandi kynsvölun-
arverkfæri Jacko Palmers. Það
undrar því engan á viðbrögðum
hennar, þegar hún sér dóttur
sína ana beint út í botnlausa
erfiðleikana, sem eru þvi sam-
fara að giftast negra í Bret
landi. Það er ekki nóg að hún
sé að missa dótturina út af heim
ilinu, sem í sjálfu sér er mjög
þungbært fyrir hana, heldurætl
ar dóttirin að kvænast negra:
sameinast úrkastinu í verstu
leiguhjölium borgarinnar, en
það er hlutskiptið, sem hinir
hvítu hafa þröngvað upp á
þetta fólk.
Leikstjórn Steindórs Hjörleifs
sonar skilar þessum aðstæðum
og málavöxtum þannig, að ekki
verður að fundið. Það sama
má segja um leikendurna flesta.
Átakamesta hlutverkið er hlut-
verk Nell Palmer, sem Sigríður
Hagalín leikur. Túlkun Sigríðar
er sönn og djúp. Hún sýnir
okkur hvernig þessi laglega
kona hefur misst af lífinu í
samfoúðinni við fundahetjuna,
en hún sýnir okkur lika upp-
reisn og reiði hinnar særðu sál-
ar, sem troðið hefur verið á of
lengi og á ,nú að horfa á lífs-
blómið sitt traðkast i svað misk
unnarleysis og andúðar. Þar reis
lei'kur hennar hátt, hún spennti
raddboga sinn til hins ítrasta,
en aldrei um of. Hún á lof skil
ið fyrir þennan leik.
Jacko Palmer var í góðum
höndum í styrkum höndum Jóns
Sigurbjörnssonar. Manngerðinni
sem ég lýsti hér að ofan, kom
hann vel til skila, snurðulaust,
án þess að nokkur tónn væri
þar falskur.
Þorsteinn Gunnarsson leikur
negrann Sonny Lincoln. Senni-
lega er það vísvitandi, að leik-
stjórinn gerir varla tilraun til
að láta Þorstein bera sig eins
og negra, þó örlaði á því í
fyrsta atriði hans. Við þvi er
ekkert að segja, en hins vegar
má segja Þorsteini Gunnarssyni
að það, sem var eðlilegt og við
hæfi í hlutverki Umba: að
ganga ekki alveg uppréttur,
vera uppburðarleysislega sléma-
legur að hvítra manna sið, á
ekki við hér. Negrar eru slána-
legir af þokka og fjaðurmagn-
aðri mýkt, nokkuð sem hvítir
menn geta varla leikið eftir
þeim og verður varla af þeim
krafizt. En það er ekki nema
sjálfsagt að leikarinn fuilnægi
frumstæðustu kröfum um hátt
ungs og myndarlegs manns á
leiksviði, sem þar að auki stund
ar iþróttir í hlutverkinu: að
ganga uppréttur, en það á að
vera hverjum skóluðum leikara
sjáifsagt og eðlilegt.
Leikur hinna, Jóns Aðils,
Jóns Hjartarsonar, Margrétar
Magnúsdóttur og Önnu Arn-
grímsdóttur gefur ekki tilefni
tii neinna aðfinnslna, nema hvað
Jón Hjartarson virðist einnjg
eiga erfitt með að rétta úr sér.
Leikmynd Jóns Þórissonar
var góð, reyndar eftir forskrift
höfundar, en litasamstæðan gaf
góða Lundúnastemningu og
þrengslin í Iðnó gerðu sitt til
þess að gera þessa íbúð kytru-
lega.
Eins og ég tók áðan fram, er
ekkert að leikstjórn Steindórs
Hjörleifssonar að finna. Sköp-
un persónanna er i fullu sam-
ræmi við það sem verkið gefur
tilefni til, persónurnar hafa
dýpt og maður skynjar forsögu-
þeirra. Al!ur ytri búnaður svið
setningarinnar var eðlilegur og
eins og hann væri sjálfsagður,
sem er aðalsmerki slíkrar nat-
úralistískrar sviðsetningar.
Steindór á lof skilið fyrir sitt
verk.
Hitabylgja er verk þjálfaðs at
vinnuhöfundar, sem ekki er mik
ið skáld en góður mannþekkjari
og lipur handverksmaður — höf
undur, sem allt sitt á undir
hlátri og tárum. Verkhyggnin
hefur gefið góðan arð og von-
andi mun Leikfélag Reykjavík-
ur ávaxta sitt pund með þess-
arri sýningu.
Þorvarður Helgason.
Jón Sigurbjörnsson sem Jacko Palmer og Þorsteinn Gimnars-
son sem Sonny Lincoln.
„Ósjálfstæði og
ístöðuleysi“
- segir Karl Guð jónsson um ályktun
kommúnista í kjördæmi hans
MORGUNBLAÐINU hefur
borizt til birtingar bréf, sem
Karl Guðjónsson, alþm. hefur
sent formanni Kjördæmisráðs
Alþýðubandalagsins í Suður-
landskjördæmi, en Kjördæm-
isráðið hefur skorað á Karl
að segja af sér þingmennsku.
Birti Mbl. samþykkt þess fyr-
ir nokkrum dögum. I bréfinu
skorar Karl á kommúnista að
efna til fundarhalds um kjör-
dæmið, þar sem þeir hafi
framsögu hann og varaþing-
maður sá, sem kommúnistar
vilja að taki sæti hans. Fer
hréfið hér á eftir:
Rey'kjavík, 2. nóv. 1970.
MÉR hefu-r í daig boriat skieyti
þiitt, þar seim þú sendir mér
ályktuin fuindrar þesis, sem foald-
iran var á Selfossi á snærum
Kjörrdæimiisráðis Allþýðuibainidalaigs
iins í fyrri viteu.
Efniisáinindlhiald samiþyfcktarininiar
er araniars veigar það, að þið lýsið
aamþyfcki yktear viö, hverraig for-
miaður þinigfloikkis Aiþýðubanda-
laigöinis , siviariaðii tdllölgiu Alþýðu-
floteksiíns um viðræðiuæ þkngfloik'k
ainraa um stöðu vinstri hreyfiinig-
ar á ísilamidi. HinLs veigar er svo
álitsigerð ykikiar uim að ég eigi að
siagja af mér þiragm/aininsstörfum
svo að varamiaðiur rninin gieti tek-
ið viið þeim.
Um hið fyrra aitriðd er því til
að sivara, að ég tel það lýsa miklu
ósjálfstæði ag ístöðiulieysi Kjör-
dæmiisnáðis gagmvart floteiksfór-
uistiurani, að KjördæmiÍEiráið leggi
blasisun sína yfir það, að þinig-
miaður Sulðtuirliamds fái efcki þdrag-
floiktesflunid um ammia® eiims stór-
miál oig siamsitarf eða samvinnu
vinistr i mainmia, þótt hann krtef jist
foams. Svo siem við þ'ekkjum allir,
er suinidruragin í þeim röðum
lemigi búin aið vera þjáraiinigarefni
ofktear miargra og að miínu m-ati
verður flokkisf o nuista Alþýðu-
bainidalaigisdmis etekii mœld þar umd-
an sökiuim. Nefnd ég þar til af-
stölðu henraar til framiboðsliista
Aliþýðuibanidalaiglsins við síðustu
aiþinigiiskiasniingar í Reytejarvík ag
algera synijum foenraar á að af-
gneiðla éðiiliega tillöigu mínia ag
miirania siamihierja um aið Alþýðu-
bamidialiagið taki flonuistiu um at-
fouguin á saimiedninigu vimstri afl-
anma mieiðan Allþýðútoianidalagið
enn var óklofið. Nú þegar boð um
slítear samræður berst úr anniarri
átt er því fyrir hönid þinigflokks-
inis swaraB nieitaradi án þess að
það sé rætt á fuindi. Þið getið
verið ánœgðir með þetta, ég er
það ekki, oig það er sízt réttlæt-
inig fyrir þá afstöðu, siem þið
eruð að siamiþýkkja, þótt fomuað-
ur þinigfiaktosims hafi nú eftir
mina átevörðun og þvert ofam í
sitt svar, beðilð Alþýðufloteikinn
um að fá að vei-a mieð í samræð-
uruum.
Um hi'ð síðara aitriði svara ég
þetsisu:
Þið eruð ektoi það Kjördæmis-
ráð, sem stóð alð minni kosininigu.
Þá vair Alþýðuibandaliaigið víð-
fleðm kosndmigaisiamtök. Siðan hef-
ur það verið gert að þrönigum
flokki,
Þið héldiuð fuind með um 2’0
m'ömnnum og ályktmðuð að ég
ætti að leggj a niður urniboð sem
11—1200 kjjóisieiniduæ hafa falið
mér og leggur mér rauruar á herð
ar að vimmia fyriir allia íbúa Suð-
uirlianidskjördæmis, en þeir eru
um tuttuigu þúsund talsimis.
Til þess að ég tatei ásteoruin
yiktoar alvarleiga þyrftá að fara
fram mdtelu ítiairlegri köninun á
aifstöðu fóltesinis í Suðurlainids-
kj ördæimi og hún að reyniast
ytekiar sjómiarmi’ðum hliðhollari
en mínium.
Ef þið ósfcuðuð eftir, miundi ég
vera fús til að mœta á fumidum,
siem hialdnár yrðu í kjördæminu
mieð sviipuðum hætti og fram-
boiðsifunidir fyrir almeniniar þirag-
kioisniinigar, þar sem fraimisögu-
meinin yrðu anniar's vegar sá vara-
þinigmiaður. sem setjiast mundi í
mánn sitól á þimgi og mæla miumdi
fyrir ykkiar áliti, foitms vegiar ég.
Funidiimir yrðu auðvitað að vera
öllium Siummliemdimiguim ^opmir og
hieimiamiönnum þar gefimin þeim
miun rýmiri rælðutímá en á al-
•miennum framboðsfundum, sem
fraimisögumierm yrðu færri.
Fyrir síðustu kosnánlgair voru
fuindir á þeisisum stöðum: Kirkju-
bæjiarikliaiuistri, Vfflc, Hvolsvelli,
Hellu, Flúðum, Hveragerði, Sel-
fosisii og í Veistm'animaieyjuim. Stimig
ég upp á sömu fuinidiairstöðumi, og
fumöartímia um heigar.
Ef þið vilduð sinraa þesisu er ég
til viðræðu um mániari tálh'öigun
alla, siem þá byggðist á jiatfnrétti
málsaðilia,
V irðinigarfyllist,
Karl GuSjónsson.
„Tengdamamma“
sýnd á Laugaborg
Akuneyri, 1. nióv. —
LEIKFÉLAGIÐ Iðunra í Hrafna
gilshneppi fruimisýnidi sjónleikinn
Temgdamömmu efitir Kristírau
Si'gfúsdóttuir í Laugaborg í gær-
kvöldi við ágætaæ viðtöteur áhortf
enda. Leikstjóri er Agúst Kvar-
an, en ieiktjöld geirðu Þor'steinn
Eiríksson, Eirlkiux Hreiðarsson og
Kristján Vigfússon.
Titiihliuitverkið ieikur Sigríður
Sdhiötlh, en aðirir leikendur eru
Úlfar Stógur Hreiðarsson, Þurið-
ur Schiöth, Anraa Jóharan/esdótt-
ir, Lilja Jónisdóttir, Haíl'ligrímmr
Imdriðason, Pétur Helgaison, Jó-
hann Þór Halldórsson og Alda
Kristjáinisdáttir.
Leiikurinm seim er í 5 þátbum
gerist í íslienzkri sveit á önd-
verðri 20. öld. Haran var fyrst
sýnd'UT í Saurtoæ í Eyjalfirði
srtemmia árs 1923, ag var það í
fyrsta sinin, sem sýndur var sjón
leifcur eftir Mlenzka konu. Síðar
sanna ár tók Leifcféliag Reykja-
vibur hann til sýnimga, og lék þá
ágúst Kvaran, sem nú er leik-
stjóri, Svein vinnumann.
Leiktoúsgestir í Lauigarborg
klöppuðu lieikemdum og leik-
stjóra óspart lóf í lófa í gær-
kvöldi og mikið barst atf blóm-
um. — Sv. P.
Ökugjald
leigubifreiða
hækkar
TAXTATÖPLUR leigubif- j
reiðaistjóra hæiklkuðu nú fyrir
helgi 'um 4%. Startgjald I
hækkar að degi till um tvær |
terónur, en að kvölöliagi og,
'Um helgar um þrjár toróraur.
Síðast varð hækkun á taxta I
leiguibiíneiiða í júlíimiánuðá, en j
þá foækfcuðu taxtarruir um (
7%.