Alþýðublaðið - 06.08.1930, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Sameinuð alþýða.
Austan úr sveitum,
Eftir Sigurd Einarsson.
Það eru sum máltæki, sem búið
er að segja svo oft, að maður
hefir varla geð til þess að hlusta
ó pau, og meðal peirra er „sam-
einaðir stöndum vér; sundraðir
íöllum vér.“
En þrátt fyrir pað felst sami
sannleikurinn í þessum orðum nú,
eins og í fyrsta skifti sem þau
voru sögð.
Fyrir þá, er pekkja kenningar
Karls Marx, jafnaðarstefnuna, og
•skilja, að hið sögulega ætlunar-
verk verkalýðfeins er að fylgja
próuninni og breyta auðvalds-
þjóðfélaginu í jafnaðarstefnu-
pjóðfélag, getur ekki að líta sorg-
legri sjón en að sjá verklýðinn
í flestum löndum klofinn í bar-
áttunni við auðvaldið, sjá jafnvel
heiftúðlegar borist á banaspjót
milli verklýðsflokka innbyrðis,
svo sem sócialdemókrata og kom-
múnista, en milli pessara tveggja
afbrigða jafnaðarmanna annars
vegar og auðvaldsins hins vegar.
Það er erfitt að dæma milli
jafnaðarmanna, sócialdemókrata
og kommúnista, úti í löndum;
en getur verið að pað sé nokkurt
land, par sem alt sé öðrum aöilj-
anum að kenna? Vafalaust eru
deilur óhjákvæmilegar þar, sem
■barist er svo að segja upp á
líf og dauða við íhaldið, (par
sem ihaldið porir að hafa sig
meira í frammi en hér á íslandi,
t. d. lætur handtaka verklýðsfor-
ingja eða jafnvel taka pá af lífi),
pví slík hörð barátta eykur auð-
vitað geysilega tortryggni til
allra, sem hafa öðruvísi skoðanir
Eins og kunnugt er hefir Morg-
unblaðið lengi tönnlast á því, að
danskir jafnaðarmenn væru and-
vígir sjálfstæðismálum okkar.
Hefir blaðið jafnvel gengið svo
langt að segja, að danskir jafn-
aðarmenn hafi veitt Alþýðu-
flokknum styrk í þeim tilgangi
að seilast til áhrifa í íslenzk-
um stjómmálum. Þetta hefir
„Mgbl.“ lengi notað sem kosn-
ingapúður og verið hróðugt af.
í gær birtir svo Morgunblaðið
skeyti frá fréttaritara sínum í
Kaupmannahöfn, er skýrir frá
Brnni á SlglníirDl.
Siglufirði, FB., 5. ágúst.
Eldur kom upp um tólfleytið í
dag í efnarannsóknarstofu verk-
smiðju dr. Pauls. Slökkviliðið var
pegar kvatt á vettvang, og tókst
pví að slökkva eldinn, en húsið,
sem er lítill járnskúr, brann
mikið innan. Öll rannsóknaráhöld,
á pví, hvemig berjast beri gegn
yfírstéttinni. En em ekki líkur til,
að auðvaldinu í mörgum löndum
myndi koma pað ver, ef heiftin
milli jafnaðarmannaflokkanna
væii minni?
Fram að pessu hefir íslenzki
verkalýðurinn staðið sameinaður
í Alpýðuflokknum, pó skiftar
skoðanir hafi komið fram í hon-
um mn fræðileg atriði jafnaðar-
stefnunnar. Hver og einn, sem
með alúð og ábyrgðartilfinningu
vill hugsa málið, hlýtur að sjá,
að óhjákvæmileg nauðsyn krefst
pess, að íslenzki verkalýðúrinn
haldi áfram að standa sameinað-
ur í einum flokki, svo sannarlega
sem pað er tilgangurinn, að þjóð-
in sjálf, pað er alþýðan, verka-
lýðuxinn, eignist landið og gæði
pess, en -verði ekki um ófyrirsjá-
anlegan tíma í höndurn tiltölu-
lega fámennrar auðvaldsstéttar.
Ekkert fræðilegt atriði af þeirn,
sem skilur að skoðunum hinar
tvær áður nefndu tegundir jafn-
aðarmanna, parf að skilja ís-
lenzka jafnaðarmenn í tvo flokka;
ekkert deiluatriði parf að leiða
til neins konar klofnings, pannig,
að alpýðan standi ekki sameinuð
út á við gegn auðvaldinu, og
ekkert deiluatriði má gera það,
og ekkert deiluatriði mun gera
pað. Verkamenn, verkakonur, sjó-
menn og önnur alþýða! Enn er
það fullur sannleikur, að „samein-
aðir stöndum vér“, og sameinuð
í einum flokki, Alþýðuflokknum,
skulum vér berja auðvaldið niður,
innlent og útlent.’
ummælum Staunings út af sjálf-
stæðismálunum. Segir Stauning
m. a.: „Hvaða leið verður valin
1943 verður algerlega að fara eft-
ir pví, sem hin íslenzka pjóð vill.
Þá kemur það í ljós, hvort þeir,
sem pá finna til ábyrgðar í
stjórnmálum fslands, telja ástæðu
til að taka málið upp.“
Með pessu eru kosningasvik-
yrði íhaldsins afhjúpuð. Danskir
jafnaðarmenn hafa hér með lýst
yfir pví, að peir vilji algerlega
fara að vilja íslendinga í sjálf-
stæðismálunum. —
bækur og skjöl viðkomandi rann-
sóknunum gereyðilögðust. Óbeint
tjón er mikið. Ef eldurinn hefði
náð að breiðast nokkuð út, hefði
orðið stórbruni, pví að austan-
stormur var og síldarolía og önn-
ur eldfim efni pétt við húsið.
I.
Til þess að viðhalda lifinu
purfa mennirnir að minsta kosti
tvær máltíðir á dag, húsaskjól, og
fatnað auk margs annars. Og pó
ekki sé um annað að ræða en að
rifja upp fyrir sér endurminning-
ar frá nokkurra daga ferðalagi
austur i sveitir, þá er gott að
hafa þessa staðreynd í huga.
Sumir ganga svo langt, að þeir
gera pað lika pegar peir fara t. d.
á hljómleik eða í leikhús eða
jafnvel til guðspjónustu. Ég verð
að álíta pað hollan og fagran
sið. Vitundin mn pessar lífsnauð-
synjar á að vera fylgidís hins
snauða, hvar sem hann fer. Hann
verður áð túlka pað, sem fyrir
augun ber, í ljósi hennar ogmeta
gildi pess fyrir pá baráttu, sem
hann vill heyja fyrir betra skipu-
lagi í pjóðfélaginu.
Nú voru mörg ár síðan ég kom
austur í sveitir síðast, og méil
höfðu verið sögð paðan mikil tið-
indi af framförum og aukinni
menningu. Nú ætlaði ég að fara
og líta á pað alt. Og spurningin,
sem ég legg fyrir sjálfan mig,
er pessi: Hvernig stendur alpýða
manna að vígi um fullnægju
pessara parfa, hvernig hefir hún
búið í hag sér mn notkun þess
tíma, sem afgangs kann að verða
frá stritinu, nú, er farið er að
vinna af meira viti; og kunnáttu?
Virðist mega kenna þeirrar rækt-
ar og alúðar við mannfélagsmál
í hugum manna, sem einkennir
félagshyggju nútíma-verkamanns-
ins? Margt er pað fleira, sem
spyrja má um, en þetta þykir
mér mestu varða. Með pað fer ég
af stað.
Og það vantar ekki, að orðið
hafi hér framfaiir. Hér er mjólk-
urbú, hér er nýr vegur, hér er
girðing, hér er stór slétta, sem
ekki voru hér á æskuárum mín-
um. Húsakynnin eru ofurlítið
betri en áður og fólk pokkalegar
klætt við vinnu sína og hag-
kvæmar. Og er nú vit í að
ætlast til meira á einum tuttugu
árum?
Verkfall í frönsknm
verksmiðjnm.
Lundúnum (UP.), 6. ágúst, FB.
Frá Lille á Norður-Frakklandi
er símað-: 24 000 verksmiðjumenn
í frakkneskum vefnaðarverksmiðj-
um hafa gert verkfall. Orsök
verkfallsins er sú, að verkamenn
neita að láta hluta af launum
sinum ganga til greiðslu trygg-
ingar-iðgjalda samkvæmt nýjum
tryggingarlögum. I nokkrum iðn-
aðarborgum varð óeirðasamt í
gær, sérstaklega í Halluin og
Menin, þar eð verkfallsbrjótar frá
Belgíu höfðu komið yfir landa-
mærin og hafið vinnu í verk- I
Ég hitti fomkunningjaa mitin
frá bamsárunum. Hann er nokk-
uð við efni; hefir verið vinnu-
maðjur og lausamaðlúr í mörg
ár, er trúlofaður og vill nú fara
að staðfesta ráö sitt. Því hefir
pú ekki gift pig fyr? spyr ég.
Ja; ég hefi ekki getað fengið
jörð. Geturðu fengið hana nú?
Já. Það er að segja; ég get
fengið hana keypta. Er pað ekki
það bezta? spyr ég. Og nú kem-
ur pað, sem mér þykir eftir-
tektarvert: Kunningi minn vill
vera bóndi. Hann getur ekki feng-
ið heppilegt jarðnæÖi nema að
kaupa jörð. Hann hefir nægilegt
fé til þess að koma undir sig
myndarlegu búi, en ekki bolmagn
til þess að kaupa fyrst jörð og
koma síðan upp búi. Auk pess
eru nú jarðir svo dýrar, að pað
borgar sig ekki að búa á þeim
hér um slóðir, segir hann. Niður-
staðan af samtali okkar er sú,
að hann vill gjarnan vera leigu-
liði með viðunandi kjömm, en
fær ekki. Með pví móti á hann
nægilegt fyrir sig að leggja,
annars ekki. Hann vill ekkert
annað vera en bóndi; hefir hæfi-
leika til þess, og er hagsýnn og
dugandi maðjur. En til pess er
honum engin leið fær, nema í
gegn um helgreipar jarSlabrasks-
ins.
Talið berst víðar. Okkur kem-
ur saman um, að pjóðfélaginu
væri ekki annar greiði betur ger,
en að áhugasömum, bjartsýnum.
og dugandi mönnum eins og
honum væri trygður aðgangur að
jarðnæði með þolanlegum kjör-
um, varanlegri ábúð og hæfilegu:
eftirgjaldi. Og að peim væri forð-
að við pví að láta mikinn hluta
af arði bústofns síns í mismuninn,
á sannvirði jarðar og braskverði
hennar. Ég sting upp á einu úr-
ræði: pjóðareign á jörðum. Gerí
pað svona rétt að gamni minu.
Ég vil ekki heyra neinn bölvaðan
bolsjevisma, segir hann. Það er
alt lygi og vitleysa. Jæja, segi ég;
við tölum pá ekki mei(ra um það.
(Frh.)
smiðjunum. Óeirðirnar brutust út,
er belgisku verkamennirnir voru
að halda heimleiðis að dagsverki
loknu. Frakknesku verkamennirn-
ir grýttu pá og reyndu að
byggja sér virki á landamærun-
um til þess að varna belgisku
verkamönnunum heimfarar. —
Riddaralið var kallað á vettvang
og tókst pví ekki að dreifa verk-
fallsmönnum fyrr en hermennim-
ir gripu tii vopna sinna.
Greinaflokkur
undir nafninu „Austan úr sveit-
um“ eftir Sigurð Einarsson hefst
í blaðinu í dag. Alls eru grein-
arnar tíu.
Forsætisráðherra Dana
rekur kosningaiygar íhaldsins íslenzka ofan í
pað í þess eigin blaði.