Morgunblaðið - 14.07.1972, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. JÚLl 1972
Aftur hert
á loftárásum
Tíðindalaust í Quang Tri
Saigon, 13. júlí — AP
>ARÍSKAR flugvélar grrðu
í uag hörðustu árásirnar, sem
hafa verið gerðar í eina viku á
Svíi í
a-þýzku
fangelsi
Stokkhólmi, 13. júlí — NTB
47 ÁRA gamall Svíi situr nú
í fangelsi í Rostok, sakaður
um að hafa reynt að smygla
austur-þýzkri unnustu sinni
út úr Austur-Þýzkalandi. Rétt-
arhöld yfir honuni hefjast að
öllum líkindum í næsta mán-
uði.
Sænsk yfirvöld eiga i erfið-
leikum með að veita mannin-
um nokkra aðstoð þar sem
Svlþjóð hefur ekki stjóm-
málasamband við Austur-
Þýzkaland. Sænski konsúllinn
í Vestu.'-Þýzkaiandi gat upp-
lýst, að manninum hefði ver-
ið skipaður verjandi. Sænska
utanríkisráðuneytið vonar, að
honum verði vísað úr landi
fljótlega eftir að dómur hef-
ur verið kveðinn upp i máli
hans.
Norður-Víetnam, og réðust á
eldsneytisg-eymslur, birgða-
geymslur og hafnarmannvirki í
Hanoi og Haiphong að sögn
bandarísku herstjórnarinnar.
Tundurspillar úr 7. flotanum
eyddu jafnframt þremur flutn-
ingaprömmum, sem reyndu að
sigla fram hjá tundurdiiflunum
úti fyrir ströndinni. Norður-Víet-
namar segja, að tugir manna
hafi beðið bana í árásunum og
tæplega 200 hús eyðilagzt.
Sókninni inn í borgina Quang
Tri miðaði ekkert áfram í dag
sjöunda daginn í röð. Barizt var
á ýmsum stöðum umhverfis
borgina og segjast Suður-Víet-
namar hafa fellt rúmlega 200
norður-víetnamska hermenn og
eyðilagt 26 skriðdreka í gær og
i dag, en sjálfir misst 46 menn
fallna og 72 særða. Bandarískur
ráðgjafi telur, að borgin verði
ekki tekin fyrr en eftir fjóra eða
fimm daga þó að suður-víet-
namskur talsmaður segði, að i
borginni væri óverulegt lið Norð-
ur-Víetnama.
I Saigon var skýrt frá því, að
áhafnir sumra bandarískra þyrla
í Víetnam væru búnar táragasi
til þess að koma í veg fyrir að
óttaslegnir hermenn eða flótta-
menn hindruðu þá í að komast
um borð. Þess eru dæmi að þyrl-
ur hafi farizt, oltið eða troð-
fyllzt vegna tilrauna óttasleginna
hermanna og flóttamanna til
þess að flýja undan árásum.
Umsátur um
farþegaþotu
New York, 13. júlí. AP.
TVEIM farþegaþotum var
rænt í Bandaríkjiinum í dag
og í kvöld var önnur þeirra á
valdi tveggja manna sem
rændu henni en um síðir gáf-
ust þeir upp. Hin var aftur
komin í réttar hendur, 49 ára
gamall maður sem rændi
henni, gafst upp og skilaði 550
þúsund dala laiisnargjaidi sem
hann fékk fyrir 55 farþega.
Þotan sem ræningjarnir
voru tveir um, var frá Nation-
al Airlines. Fluigvélinni var
lent á fiiugvelli fyrir sunnan
Houiston i Texas og voru ræn-
ingjarnir um borð ásamt
þrem flugfreyjum, sú fjórða
hafði sloppið úr prísundinni
skömmu eftir að þotan lenti.
Fkigmanni og vélamanni
var fleygt út úr vélinni á eft-
ir fiuigfreyjunni og voru þeir
báðir slasaðir. Vélamaðurinn
hafði verið barinn til óbóta en
flugmaðurinn var særður
skotsári. í fréttum frá AP var
ekki getið um hvort hér væri
um að ræða flugstjóra eða að-
stoðarfluigmann né heldur
hvort einhver væri eftir um
borð sem gæti flogið vélinni.
Alrikislögreglumenn um-
kringdu vélina og reyndu að
semja við ræningjana um
uppgjöf. Völlurinn sem hún
ienti á er svo stuttu.r að fluig-
menn sem þekkja hann segja
að þeir væru lítið hrifnir af
að reyna fliugtak þaðan á Bo-
eing 727, en af þeirri gerð er
þotan. Hjól hennar sprungu
enda í lendingunni.
Eftir mikið þóf gáfust flug-
vélarræningjarnir upp og
slepptu öllu-m gíslunum.
— McGovern
Framhald af bls. 1
kvæði til þess að hljóta tilnefn-
ingiuna en fékk 1.864, Henry Jack
son öldungadeildarmaður frá
Washington-ríki 486, George Wall
ace 377 atkvæði, en Hubert
Humphrey hafði dregið sig til
baka. önnur atkvæði dreifðust
milli blökkukonunnar Shirley
Chisholm og nokkurra annarra
þingfulltrúa.
Skömmu áður en atkvæða-
greiðslan hófist ræddi McGovem
við nokkur hundruð manns sem
höfðu efnt til mótmælaaðgerða
við hótelið sem hann dvaldizt á
og f'U'Wvissaði þá um að afstaða
sín í helztu málum hefði ekki
breytzt. Hann sagði að hann
stæði fast við loforð sitt að kalla
heim hvern einasta bandariskan
hermann frá Víetnam áður em
90 dagar væru liðnir frá því hann
tæki við embætti.
Hins vegar er sagt að eftir til-
nefnimguna sé helzta viðfangs-
efni McGoverns að tryiggja
einimgu í flokknum, sem
hefur borið svip af töluverð-
um illdeilium, því að ef
McGovern á að vera vis® um
sigur gegn Nixon forseta er
einiimg í flokknum mjög nauðsyn-
leg. Strax eftir tilmefníki'guna
hlaut McGovtm traustsyfirlýs-
ingu helztu keppimauta simna,
Edmund S. Musikie og Hubert
H. Humphrey.
Þegar 119 atkvæði Illinois-
fylkis höfðu tryggt McGovern
tilnefnin'guna hringdi Edward
Kemnedy frá Hyamnis Port og
óskaði homum til hamimgju með
sigurinn. McGoverm bauð honum
þá að verða varaforsetaefni, en
Kemnedy hafn.aði „af mjög per-
sónulegum ástæðum.“
James Allen, öldunigadeildar-
maður frá Alabama, skýrði frá
því að George Wallace og Henry
Jaekson mundu ekki kljúfa sig
úr Demókrataflokknum og
stofna nýjan stjórnmálafiokk
þrátt fyrir ágrelninginn við Mc
Govem. Sumir stjórnmálafrétta
ritarar telja að sigurlíkur Mc
- Ekki
Framhald af bls. 1
mannaflokksins til stjórnarinnar
þess efnis að hiin Uallaði sanutn
ráðstefnu allra þeii-ra þjóða seni
stunda fiskveiðar á Norðanstur-
Atlantshafi til þess að ræða uin
leiðir til að berjast gegn hótun-
um fslendinga.
Ráðherrann neitaði að ræða
hugsanlegar ráðstafanir til vernd
ar brezkum togurum sem rnundu
stunda veiðar innan 50 milnanna
án tillits til ákvörðunar ísileinz'ku
stjórnarinnar. Godber kvað Breta
hafa gert alit sem í þeirra valdi
stæði til að komast að samkomu-
lagi við Islendimga vegna uggs
þeirra um að fisfestofnar væru í
hættu af völdum ofveiði.
Mintoff krefur Breta
um skaðabótagreiðslu
í*ó engin formleg málaleitun, segja Bretar
London, 13. júií AP
BREZKA stjórnin tilkynnti í
dag, að Dom Mintoff, forsætis-
ráðlierra Möitu, kæmi bráðlega
til Lundúna og gaf þar með fil
kynna að risnir væru nýir erf-
iðleikar vegna samninganna um
afnot af hernaðarmannvirkjnm
á eynni.
Míntoff dvelst í London dag-
ana 27. til 28. júlí í boði brezku
stjórnarinnar og ræðir við Ed-
ward Heath forsætisráðherra,
Sir Aiec Douglas-Home, utanrík
isráðherra, landvamaráðherTann,
Carrington lávarð, og fleiri
ráðamenn um ýmis vandamál að
því er segir í tilkynningu brezka
utanrikisráðuneytisins.
Mintoff iýsti yfir því á þingi
skömmu eftir að Bretar ákváðu
að láta gengi pundsins fljóta, að
hann ætlaði að fara fram á skaða
bætur fyrir tap vegna rýrnandi
gengi pundsins.
Samkvæmt varnarmálasamn-
ingi þeim sem undirritaður var
að loknum erfiðum samningavið
ræðum 26. marz var Möltu heit-
ið 14 milljónum punda í greiðsl-
ur fyrir afnot af hernaðarmann-
virkjunum til næstu sjö ára, og
greiða Bretar þriðjunginn, en
Bandaríkin og önnur aðildarriki
NATO afganginn. Nú er áætl-
að að greiðslan nemi raunveru-
lega aðeins 30,6 milljónum doll-
ara miðað við 36,40 miíljónir doll
ara sem um var samið, vegna
rýmandi gengi pundsins síðan
það var látið fljóta. Mintoff
sagðist staðráðinn í að rrcða
þetta mál við Breta.
Talsmaður brezka utanríkis-
ráðuneytisins sagði að fram-
kvæmd varnarmálasamningsins
yrði eitt þeirra mála sem rætt
yrði þegar Mintoff kæmi, en
bætti því við að Bretar vissu
ekki til þess en sem komið væri
að minnsta kosti að Mintof f vildi
að teknar yrðu upp nýjar við-
ræður um grundvallarákvæði
samningsins. Hann kvaðst ekki
vita til þess að Möltustjórn
hefði formlega farið fram á fjár
hagslegar leiðréttingar vegna
þeirrar ráðstöfunar að láta pund
ið fljóta.
George McGovern forsetaefni dcmókrata horfir á aðalkeppinaiit
sinn, Huber* Humphrey, lýsa yfir því í sjónvarpi að hann hafi
ákveðið að draga sig í hlé.
Govem verði minni við það að
Wallace verði áfram i flokknum.
Viðbrögð í Vestur-Evrópu við
tilnefningu McGoverns komu
vel fram í ummælum embættis-
manna í Bonn á þá leið að „á
því væri mikill munur hvað
hann gerði og hvað hann segði“
og að menn „yrðu að bíða
átekla". Viðbrögð kommúnista
komu meðal annars fram í um-
mælum franska blaðsins L’ hum
anité á þá leið að þvi færi fjarri
að McGovern væri byltingar-
maður þó að langt væiri síðan
eins frjálsiyndur maður hefði
keppt að forsetakjöri í Banda-
ríkj'unum.
herskipavernd
Fréttin er byggð á frásögn
fréttamanns AP-fréttastofuninar,
Arthur Gavshons, sem er kunnur
S'érfræðingur í utanríkismálum,
byggð á áreiðamlegum heimild-
um í London og segir ennfremur
í bréfi hans:
Rök Breta fyrir því hvers
vegna upp út- viðræðunum slitn-
aði eru gerólík þeim ástæðum
sem færðar hafa verið fram af
hálfu Lslenzku ríkisstjórniarinn-
ar. ísleindingar segja að ef Bretar
hefðu viðurkenint 50 m'ílurnar
hefði verið hægt að feomast að
bráðabirgðasamkomulagi. En
lafði Tweed.smuir, aðstoðarutan-
rikisráðherra, lýsti yfir þvi er
hún hélt frá Reykjavík að Bretar
gætu ekki og vildu ekki fallast
á tilslakanir hvað snerti kjarna
málsins, einhliða útfærslu land-
helginnar í 50 mílur, því það
mundi spilia málstað Bretlands
fyrir AlþjóðadómLSitólnum í Haag,
en þar munu Bretar fara fram á
í næstu viku að sett verði lög-
bann á íslendinga til þess að
koma í veg fyrir útfærsluna.
Heimildimar herma að brezkir
ráðherrar séu sanmfærðir um að
óhagganleg afstaða íslendinga í
fiskveiðideilunni sé aðeins fyrir-
boði annarra aðgerða sem ís-
lenzka stjóimin vinni að. Heim-
ildirnar be.ida á að í málefna-
samni'ngi rí k i.s,s tj órnari.n.n ar sé
gert ráð fyrir brotfflutningi
bandaríska V'ðsinis frá Keflavík-
urflugvelli, en það mál hafi verið
lagt á hillu'na um stundarsakir,
sennilega vegna þess, að því er
heimildir AP segja, að íslenzka
stjórndin vilji aðeins glíma við
eitt alþjóðamál í einu.
Næsta skret ríkisstjómarinn-
ar eftir brottflutning vamarliðs-
ins gæti að því er heimildir AP
segja orðið úrsögn íslands úr
Atlantshafsbandalaginu. Slíkt
skref yrði alvarlegt áfall fyrir
varnaráætlanir NATO þar sem
ísland hefur mildlvægu hlut-
verki að gegna í krafti hernað-
arlegrar mikilvægrar legú sinn-
ar miðja vegu milli Bandarikj-
anna og Sovétr'íkjanna.
Ef þessi markmið verða gerð
að veruleika, segir áreiðanleg
brezk heimild, verður það í full-
kommu samræmi við pólitiskan
vilja Sovétrí'kjanna. í stuttu
máli sagt líta Bretar þannig á
misheppnaða tilraun sína til að
komast að samkomulagi við Is-
lendin'ga sem byrjuin á toig-
streitu milli Atlantshafsríkja
eða austurs og vestur um fyl'gi
þessarar einmana eyju. Jóseps-
son tók skýrt fram i viðræðun-
Um að sögm Breta að ef íslend-
ingum yrði bannað að selja fisk
á markaði í Vestur-Evrópu
mundu þeir selja fiskinn í Aust-
ur-Evrópu. Brezku ráðherrarnir
gengu út frá því að hann segði
þetta í krafti loforðs sem hann
hefði fengið áður en viðræðurn-
ar hófust um stuðnitng frá komm
únistalö'ndumum.
Bann á sölu íslenzks fisks á
vestrasnum mörkuðum er ekki
útilokað. Fulltrúar Efnahags-
bandalaigsims hafa sagt að b;|ida
lagið mundi ekki gera sérsamm-
inga við Islendinga ef samkomu
lag næðist ekki í fiskveiðideil-
unni, enda snertir deilan ekki
aðeins Breta heldur einnig Vest-
ur-Þjóðverja.
Tweedsmuir barónessa kveðst
vera þess fullviss að hvers kon-
ar lögbann af hálfu Alþjóðadóm
stólsins í Haag gegtn útfærslu
islenzku landhelginmar verði að
vera i mynd bráðabirgðasam-
komulags. Úrskurðarins er að
vænta 1975, og Isiand felist ekki
á hann, þó að Tweedsmuir baróm
essa telji að íslendingar muni
gera það að lokum þófct þeir
segi hið gagnstæða nú. Hún seg-
isit búast við áframhaldandi
fundi, en vill ekki segja hvenair.