Morgunblaðið - 07.11.1972, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 7. NÓVEMBER 1972
19
— „Óhapp*‘
Framhald af bls. 17.
vmnu'brögðum sem þessum at-
vínnuvegl eru samfara." Sbarfs-
mennirnir eru sem sé enn þeir
sömiu og 1971. En allt um það,
þetta eru ánægjulegar fréttir,
ein'kum ef vsenta má minni, t.d.
aðeins 20—25% affalla, af völd-
uim „óhapps“ á næsita ári. Verði
spumimgunni hér að fram-
an svarað neikvætt, gáibu þá
minkabúseigendur yfirleitt bú-
izt við betri útkomu en raun
varð á? Varla. Töldu minkabús-
eigendur í upphafi ag jafnvel
enn í dag, að ekki þyrfti rneiri
náikvæmni við þessa framleiðslu
en svo, að hræra mætti saman
eimhverjum úrgantgi í sameigin-
legu eldhúsi, og fleygja síðan
fyrir dýrin, í von um fyrsta
flakks árangur
Nú má enn spyrja: Barst um-
sögn ag ráðleggin'gar Gunnars
Jörgensen aldrei til Ásbergs
Sigurðssonar ag annarra for
svarsmanna mimkaræktarinmar ?
Af grein hans verður ekki ann-
að ráðið en allt hafi verið í lagi
frá upphafi, og árið 1971 —
takk bærilegt —.
Nægði aðvörun Gunnars Jör-
gensen ekki til að breyta rekstr
inum á betri veg? Voru búin eft
ir sem áður rekin af vamþekk-
ingu, eftir happa ag glappa að-
ferðinni, með vonina um skjót-
feniginn gróða eina að leiðar-
ljósi?
Áranigurinn, sem Ásberg Siig-
urðsson lýsir, bendir ótvi-
rætt til þess — því miður.
ORSAKIRNAR Á
BORÐIÐ FYRST
Af einhverjum ástæðum slepp-
ir Ásberg Sigurðsison algjörléga
að ræða orsakir hinma óeðliiegu
vanhalda er hann getur um í
grein sinni ag styrkbeiðni. Aug-
ljóst er þó, að áður en hið op-
imbera leggur fram nofckurt fjár
magn til bjargar, verða orsakir
vamhialdamna að koma í ljós. Það
eitt er þó ekki nægjanlegt, fyrir
verður einnig að Mggja, að þær
uimbætur hafi verið gerðar, sem
kami í veg fyrir að „óhappið"
endurtaki sig.
20—30 mifij. fer. árlegar styrk-
igreiðslur af almannafé, til að
halda uppi „þ ýð inigarmikil i “
nýrri atvinnugrein, eru ókræsi-
legur biti að kyngja fyrir venju
legan skattborgara. Styrkur
vegna tjóns, sem ætla verður af
völdum vaniþekkingar og hand-
vammar i reksbri fyrirtækja, er
misnotkun á almannafé ag
hreint hneyksli.
HVORUM Á AÐ TRÚA?
Greinarhöfundur fullyrðir að
sérfræðingar telji mimkabúin í al
E'jörum sérfiiakki, hvað frágang
ag traustleika snertir.
Á mynd 2, sem Gunmar Jör-
Igensen m.a. lagði fram, er sýnt
hvert fyrirkamulag búanna á að
vera. Umhverfis hverja búraröð
á að vena hægt að garngia, þann
ig að umsjónarmienn geti fylgzt
með dýirunum bæði í hreiðri
(bæli) ag opnu búri. Þetta fyrir-
komulaig taltíi Gunmar
Jörgensen algjöra forsendiu
þess að hægt væri að viðhafa
nauðsynlegt hreinlæti, eftirlit ag
umhirðu með dýrumum. En —
hann bætti líka við, að í ölluim
þeiim búum sem hann hefði kam-
ið í hér, væri fyrirkoamilagið
þveröfugt. Tvær og tvær búra-
raðir væru settar saman, þann-
ilg að hreiðurhólf næmu hvort
við annað. Af þessu leiddi að
umsjónarmennirnir gætu aldrei
fýlgzt með dýrunum í hreiðrun-
um, hreinliæti félli niður ag van-
höld gætu margfaldazt.
Er þetta ekki enn eitt dæmi
uim fliausiturslegan undirbúndng?
Eieifáldaista fyrirkomulags-
atriði, sem er þrautreynt með öðr
um þjóðum, er þverbrotið í upp-
ha.fi, annað hvort af tiiviljun
eða flónsku.
Síðan er fufiyrt að traustari
eða betrl hús finnist ekki í víöri
veröJd. Það þartf hreysti eða van
þekkingiu til.
HLUTUR
STOFNUÁNADEILDAR
Fram kemur í ívitnaðri grein,
að fjárfesting i minfcaævintýr.
inu nemi um 100 mifij. króna,
þar af 14n Stofnlánadeildar
land'b. um 30 millj.
Sem mi'kilvæg rök fyrir kröfu
um aðstoð búumum til handa, er
bent á að meginhl'uti þessa f jár-
magns sé tapaður, verði nú ekki
hlaupið til ag þau dregin upp
úr díkimu. Ekki eru þau rök ný
þegar skattborgurum hafa verið
sýndir vangreiddir reikning.
ar ævintýrafyrirtækja, en þau
vekja enga samúð lemgur. Sízt
þegar allt bendir til að erfið-
leiikamir séu heiimatilbúndr.
Þá er þess einnig getið, að
byggingar minkabúanna, sem
væntaniega eru veð fyrir stofn-
lámum, séu lítils virði tii ann-
arra nota, eða m.ö.o. standi ekki
fyrir veðum.
Þvi verður að spyrja ráða
menn Stofnlámadeildar, banka
stjórn og banikaráð Búnaðar-
banka Islands, hvort þeir hafi
látið nægja sem veð fyrir tug-
miiljóna liánum, byggingar sem
skv. framansögðu eru litils eða
einskis virði ef á reynir!
FORGANGUR
MINKARÆKTAR
Borgarfógetinn kvartar i
grein sinni mjög yfir lág-
um stofniánum, sem aðeins nemi
30—33% af heildarkostnaði.
Á það verður að benda, að
minikabúin, sem ekkert skylt
eiga við landbúnað, hatfa femgið
hluittfafflslega hærri stofnián úr
lánasjóðum iandbúnaðarins en
nokkur maður sem hefja vill bú
sfcap getur nú fengið. Til glöggv
unar skal aðeins bent á, að í
dag er óhugsandi að kaupa lif-
vænlega jörð með áhöfn ag nauð
syniegium vélum fyrir minna en
4—5 milljónir króna. Mestu hugs
anlegu stofnllán Búnaðarbank-
ans til þeirrar fjárfestingar eru
6—700 þús. kr. eða u.þ.b.
15%, þ.e.a.s. helmimgi lægri en
lánað hefur verið tii minkabú-
anna. Þess skal einnig getið, að
á þeim tírna er búin voru reist
og ftengu sín stofmlám, voru
stafnlán til bænda a.m.k. helm-
ingi lægri að krómutölu, eða
6—8%.
Hin „nýja búgirein íslenzks
landbúnaðar" getur því ekki
með réttu kvartað undan lélegri
fyrirgreiðslu úr banka, og ilána-
sjóðurn íslenzkra bænda.
Bændum má það hins vegar
vera umhugsumareflni, að at-
vinnuvegur, alls ósfcyldur land-
búnaði, skuli geta vaðið inn í
stofnláruasjóði landbúnaðarins,
sem m.a. eru fjármagnaðir með
gjaldi á framleidda búvöru,
(Framieiðsla minkabúanma er
fllutt út, — þau greiða því aldrei
eyri til fjármögnumar Stafnlána
deildar.) ag náð þar út mifijóna-
tugum, hafandi jafnvel litil eða
engin raunveruteig veð að baki.
Slik ráðstöfun lánstfjár land-
búnaðarins er afiirar athygli
verð, einkum þegar athuguð er
hlutfallsleg upphæð stofnlána,
O'g sú staðreynd, að bændur geta
enn i dag ekki femgið eyri lán-
aðan til bústafnsikaupa, jafnvel
þótt gulltryggð fasteignaveð séu
boðin.
LOKAORÐ
Að síðustu verður aðeins að
leggja áherzlu á, að útilokað er
að styrkja þestsa atvinmugrein
fyrr en öruggt er að sú þekk-
ing og aðstaða sé. fyrir hendi,
sem tryggi fyrsta flakks árang-
ur í firamleiðslu.
Ekki þarf að taka fram, að
rikisvaldið, þ.e. skattborgaram-
ir, eiga ekki aðeins að fá að
bera tapið þegar illa gemgur,
heldur einnig að hirða gróðann,
ef hann verður, í hlutfalli við
framlög ríkisins.
Fyrir liggur úttekt á ástandi
minkabúanma eftir eins árs starf
rækslu þeirra, gerð atf viður-
kenndum ku-nniáttumanni.
Sú úttekt sýnir að ótrúleg van
þekking og handvömm hafa ráð-
ið ferðinni fyrsta árið. Ekki ligg
ur fyrir hvort nokkrar útbæt-
ur hafa verið gerðar, nú þegar
krafan um opinberan fjárstuðn-
ing er birt.
Bændastéttin á kröfu á skýr-
inigum ráðamanna Búnaðar-
banka Islands á því, hvað valdi
himum stórfelldu lánveiting-
um lánasjóða landbúnaðarins til
óskyldirar atvinnugreinar.
Sem skattborgari, sem nú er
krafinm hjálpar, sé ég ekki
ástæðu til að stinga fraiman-
greindri úttekt undir stól, sízt
þegar engar skýrimgar á raun-
verulegum orsökum „óhappsins"
fyllgja kröfugerðinni.
Ef birting henmar, og grein
þessi gætu orðið til þess að ráða
menn könniuðu málsa-tvik ræki-
lega, áður en þeir láta undan
kröfugerð minkaeigenda, er til-
ganginum náð.
Haflnarfiirði, 26.10.
Þorvaldur G. Jónsson.
Tæknimaður í lagmetisiðnnði
Vörubíll
Til sölu góður 6 tonna International vörubífl.
Skipti möguleg á góðum fólksbíl eða jeppa.
Upplýsingar í sima 31345.
Safari skór
IIMNISKÓR kvenna og karlmanna, GÚMMÍSTiGVÉL reiMuð
og óreimuð, einnig HERRASKÓR.
SKÓVERZLUNIN.
Framnesvegi 2 — Sími 17345.
Nómskeið í vélritun
6 VIKNA NAMSKE® AÐ HEFJAST.
Kennsla eingöngu á rafmagnsritvélar. Engin heimavinna.
Upplýsingar i síma 21719 og 41311 frá kl. 9—1 og 6—10.
ÞÓRUNN H. FELIXDÓTTIR,
Grandagarði 7,
VÉLRITUNARSKÓLINN.
Snyrtisérfræðingur frd
i angöMe
verður í verzluninni í dag og á morgun til leiðbeininga fyrir
viðskiptavini um notkun LANCOME snyrtivöru.
Lagm-etisiðjan Siglósíld óskar eftir að ráða tækni-
mann til starfa í verksmiðjunni. Menntun og fyrri
störf sfeulu tilgreind.
Umsóiknir skulu sendar til stjórnar Lagmetisiðj-
unraar Siglósíld, Siglufirði, fyrir 15. desember 1972.
IÖITI íbúð óskast
I.B.M. á islandi óskar eftir 3ja til 4ra herbergja íbúð fyrir
islenzkan verkfræðing, sem er að flytjast heim til starfa.
Til greina kemur að aðeins verður leigt til skamms tíma.
Upplýsingar í síma 25120.
Veiðiár til leigu
Tilboð óskast í laxveiði í Blöndu næsta sumar. Lengri samn-
ingur getur komið til greina.
Einnig óskast tilboð í silungsveiði í Seyðisá á Auðkúluheiði
og Hagakvísl á Eyvindarstaðaheiði.
Undirritaður veitir nánari upplýsingar og tekur á móti tilboð-
um til 15. desember n.k.
Réttur er áskilinn til að taka hvaða tilboði sem er, eða að
hafna öllum .
F.h. stjómar „Veiðifél. Blanda"
Pétur Pétursson
Höllustöðum.
Sími um Bólstaðarhlíð.
Mercedes Benz
í Gladsaxe býður notaða, standsetta verkta-kabíla
á góðu verði.
1 stfk. Mercedes-Benz L 1418/44 — 1969 — 2 öxla,
sturtar á 3 vetgu.
2 stk. Mercedes-Benz L 1413/42 — 1968 — með
túrbomótor og lyftihásingu, sturtar á 3 vegu.
1 stk. Mercedes-Benz L 1413/42 — 1967 — með
túrbomótor, lyftihásingu, sturtar á 3 vegu.
4 stk. Mercedes-Benz L 1413/42 — 1965 — með
lyftihásingu, sturtar á 3 vegu.
1 stk. Mercedes-Benz L 1413/48 — 1967 — sturtar
á 3 vegu og HIAB-krani.
1 stk. MAN 650 H — 1969 — með lyftihásingu og
sturtar á 3 vegu.
Yfirfarnir í eigin sérverkstæði.
Myndir og allar upplýsingar er að fá hjá
Aut. Mercedes Benz forhandler,
Bohnstedt-Petersen,
Dynamovej 7, 2730 Herlev, Köbenhavn, Danmarfe.