Morgunblaðið - 27.05.1973, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 27. MAl 1973
EFTIR EINAR SIGURÐSSON
TfÐARFARIÐ
Ágætt veöur var sið'U'Sitfa viltou
til íliainidis og sjávar og bim bezt u
sltóilyrði til veiðta, hæig sumcnain-
og aiustamátt.
VEIÐARNAR
HiUímarbátantnir fóm út á maið-
naatitii siðaisiUáðirm fiimmiitudag 24.
rnaí. Þá hófet veáðiitiimabilið og
semmiiiega á ræikjiummi líflka. Það
eru Tr.iairgir stórir bátar, sieim
femigu leyfi, qg tallað er uim, að
þeá'r hafi ails orðáð 208 sema
leyfi femigu. Nú má ekki veiða
mieima 3000 Iiestir á móti 4000
lestum i fyrra. Þeitita er sjálf-
saaigt efkki óviifcurlegt, em svo
(kiarnm að fama, að þeisisá hjá
miörg'uim iar.gþráða veiðá stamdá
elkki nema rúmam mámiuð, þá
veirði búið að veiða upp í til-
skiliið magm .
Yfirleitt má segja, að aJM bát-
ainrna hafi verið saemi'ltegiur, svo
að segja hvaða veiðarfæiri, siem
wn var að ræða, trolS, net, hamd
færi.
BÁTARNIR
Reybjavik. Stærsta róðera i viík
'ummi komiu þeir með troiMlbátarm-
áir, Sæborg 42 iiestir, Geir 20 iest-
ir og Bliliðiaiey 17 lestir.
Af hamidfæirum komu þeár mieð
bezrtan atflla, Blaikkur 23 Jiestlir,
Sjóli 25 leistir og Armarberig 15
lestir.
Hjá tráQiliunum var ágætur afli
á handfærá.
Hafnarfjörður. Bimi báturimm,
sem 'kom mieð umtai®verðam
a'fla, var Vestmanmaey, 55 itestir.
Keflavík. Þar var emgimm um-
tialsverður afld í vifcumni, margir
að útbúa sig á humarimm.
Sandgerði. Enm ©riu tveir bátar
maieð met, og fékk Pétur Jónssom
eánm diaigimm 28 liestir, 2ja mátta,
og Ljósifari 12 lleistir.
Úr trodttá kiom Armarborig mieð
beztam aflia 23 lestir, mifcið til
ufeá.
Sæimil'oga aifflaist á hamdflæiri,
þammig féklk ÞorkielQ Áimasom
eámrn dagimm 10 iiestir.
Þorlákshöfn. Þrír Vestmamma-
eyjabátar kooiu imm í váfcummi
með ágætam afla úr tnolli, Surts-
ey með 41 lest, Raádiur og GuQfl-
bomg 21 lest hvor.
TOGARARNIR
Það 'er sörmu sögtu að segja
af togiurumum og síðast, að þeir
voru við Græmlamd margir hverj
iir, em urðu að hörfa þaðam
vegna isrelks og Ijúfca túmnium
hér á heimamiiðum, á Jökiufltumg
ummi og út af Breiðafirðimium.
Aflá var tregur nema hjá ein-
stafca slkipá.
fsimm váð A'ustur-GræmHiamd
refcur suður með Auste-Græn-
lanidi, þeigar liður fnam á vorið
og aMt snuður fyrir syðsta odda
Græmlamds, Hvarf. Þá baitner að-
staðam tál veiða. Þá eylkst Mfca
toarfimin.
Oft var góður karfaiatfllá á Ný-
fumidnaflamdsmiðum, þegar kom
fram á sumarið, em miú siðustiu
árin hefur hams varQa orðið vart
þar. Þó vildi Halldór á Maá, sem
nú tefcur nýja Júmá, efcki trúa
þvi ár eftir ár og fór vetstur,
em sjaldnast uirð'u þær ferðár til
fjár.
Þesisá sfcip lönduðiu heima umd
amifiarið:
Sigúrðuir 179 lestir
Narii 77 —
Þarrnóður goði 79 —
Vigri 222 —
Nept'úmuis uim 220 —
Freyja xim 70 —
Kafldibafauir 123 —
Svaltoafcuir , 134 —
Sóllbafcur 165 —
SAMEINUÐ ÞJÓÐ
Nú haáa Bretar semt hie'rsikip
imm í lamdhelgima tál að verja
togara sánia fyrir islemzlfcu viarð-
skipum'um. Dráttarbátarmár
d'uigðu efcki. Það var svo sem
aflitaf við þeissu að búiaist, þegar
Isliemdimigar fóru símiu fmam við
vörzliumia, hvað siem drátta'rbát-
uratim Ibeið og þótt hiemsfldpim
sveimuðu fyrir utam 50 miliurm-
ar.
Og þefltta eru emigir .smáhoMar,
2000—2500 lesta skáp, sem gamiga
30—35 míltuir á ikQiufckiuistiuind. —
Hersikipim eru þrjú að staðaldri
•aiuik dirábtarbátamina 2—3 og svo
fliugvéliar, siein að veiðuim hafa
veirið, eru sagðir 30—35, svo að
það er vemdairsfcip uim hverja
5—6 togiara.
Hersfcipim á miðumium múna,
eámis og í fyrra þorsfcaistríði,
eiiga fyrst og fremst að hræða
Isliendiinga t.i.1 umidamlátssemi,
þvi að fjárhagslegi áramigurimm
af þesisum veiðum hQýtur að
vera þotmiliaiust tap.
Bn Bretar miumu fá að reyna,
að íslemdingar eru emigar bleyð-
ur, þó að nokfcur humidiruð ár
séu sáðam þeir báru síðast vopm
og. aíllur hermiaðaramdi sé fyrir
löngu rummimm úr blóði þedrra.
Þeár köllliuðu eiklki imm láitliu varð-
sfldpim sán í síðaeta þoskaistríði,
þó að Bretar léfciu þá þemmam
siaima leiik, og þeir mumu elkki
giera það múna, þó að við ofur-
eflá sé að etja.
Það er ölluim ilijóst, að útgei-ð-
armtemmármir brezfcu og sjómemm
imir kúguðu brezku stjórmima
mieð því að siig'Ja út úr lamdhelg-
immá og jáita uppgjöf sámia, sem
var þá í reynd sama og að Stóra-
Bretiliaii^l hefði verið gjörsigrað
í þessu seinma þorslkaistríði.
Em það trúir þvi emigimm, að
f lotá brezfca mieýfconumgsiinis haldi
það út titt lemigdar að smúast í
krimgum nökjfcra togara á Is-
lamdsmiðum með moktour humdr-
uð sjóliða inmamiborðs, sem fuQQ
þörf er fyrir amnars staðar til
þess að halda þar redsn sámmá.
Bn brezika stjórmim heldur að
þetta sé eimta lieiðim úr þeirri
sjálfheldu, sem húm er Ikomim í,
táil þeisis að fá hieiðarlega samm-
jmiga. Isíemdimigar hljóti að
glúpna fyrr eða seimma fyrir
herveMinu. Bn þar skjátlaist
þeim eimis og fyrri daigimm. Is-
'iiendimgum er enigimm vamdi á
hömdium í þessu máli. Þá slkipt-
ir svo tii engu, þó að þesisár tog-
arar Bretamna séu að veiðum i
hnapp aiustur við Hvallbak. Tog
amamnár tafca með þessum hætti
alveg hverfamdi látimm fiisfc af
mlðumum, en það sfcáiptir höfiuð-
málli. Og það er mjög ótrúlegt,
að Bretarmiir geti hágað sér öðru
visi em að veiða allir í eimum
hnajjp. Það hefur tvemmt mikil-
væigt komiið tiil sögummar frá því
i sliðasta þons(kiaetriði. Islendámg-
ar hafa mú stærri, ílieiri og hrað-
Skreiðari varðsfldp og svo kliipp-
urmiar, sem umfraim alt iréðu úr-
sffitum. Svo er ailt ammað að
verja togaramia i himni viðáttu-
máfldu 50 milma lamdheigi eða 12
mílmia lamidhelgimmi.
Hitt er svo anmað mál, hvort
íslemdim'ga lamgar mioikikiuð tifl'
þesis iað knésetja Breta í þorsika-
stríðá þótit þeir gætiu það. Islliemd
imgar viija fltamimsfld alveg eins
jafina þessi méi með sér hag-
sitáeðum sammámgum og Bretar
hallldi nofckurn vegimm viirðimgu
sirnná fyrir umheimimum. Fralkfc-
ar háðu til að mynda stiríð í
mörg ár í Indófldna, löngu e'ftir
eð þeám var Ijóst, að þeir gátu
efldd sigrað, aðieims til iað reyna
að fá heiðarltegam firið, em uirðu
að io'kiuim að láta sér lynda að
hafia sig á brott mieð alit sitit
haifurtasfc án þesis að fá mOtekuð
miema skömm'iina .
Sama átti sér stað með Breta
og Fraiklka við SuiezHsJkurðámm.
Bretar og Vestur-Þjóðverjar,
hiaifa ekki viijað trúa þvi,
að þeir gætiu eklki átt ailíls kost-
ar við þessa kotþjóð morður við
heimisflaautsbaiug, em þeár hafa
nú fengið að reyma ammað. Em
það er eitt, sem gildir fyrir ís-
lemdiniga, og það er að halda
saanam. Em það þarf ekfld svo
mildð að óttast, að þeir geri það
ekki, þvú að hver, sem sieer umd-
am í þessu ffifishaigsmumiaimáli
þjóðarimmar, á ekld á góðu vom.
1/3 I FISKIMJÖL
36,7 % af ölllum fislkiafQa í
heimimum fer til fiisfldmjöls-
vimmsliu. í eimistökum Qöndium
eáns og Perú, miesta fiskveiði-
landi í heimi, er það miklu
meára, öðrum mimma til að
mymda hjá „vimum oifckar" Eng-
lendimgum og Þjóðvarjum sama
og ekkert. Hjá Rússum er það
28% og Isfltemdimgum 37% eða
mieðaltailið.
Sú var tiíðim, að afllur karfi fór
til fisfcimjöltevimmsilu og mest olil
sildám. Svo var eimmig uma lioðm-
uma. Nú er afllur flsartfi ummánm
til mammeldis og eimis var um
sildimia síðiasta árið, sem hún
var veidd. Það þœttd sjáflísagt
elkki spámiammlega mælt, ef spáð
væri, að sama biði loðmummar,
að verða firys't og soðim miðiur
til mammieMás, em þó er ekki óffik
llegt, að svo fcunmi að fiara, immam
tiltöiliulega fárra ára.
í fyrra flutitu Japamir imm
45.000 Otestdr af Srosámmi loðmu,
>ar af fyrstiu Isflendiimnigar 1/3.
Næsta ár gera Japamir ráð fyirir
að filtytja imm 100.000. Hver verð-
ur hlutur isliemdiínga og hvað á
þessi immfliutniinigUr eftir iað aufc-
ast á mæstu árum.
Og hver gæti orðdö þörf amn-
arra þjóða fyrir þessa hollu
og eggjahv'iturí'ku fæðu, svo
sem Asíuþjóða aflimiemmt eáns og
Kima meö sinar 700—800 milftj-
ónár íbúa. Með vaxamidi fólks-
fjölida er að verða igifurlegur
Skortur á eggjahvitiu i heimám-
um. Btófcert sýnir Islemidimguim
betiur, hver þróumám er í þeissum
efmium em hvermág flisíkverð og
mjölverð margfiaidast. Mjöfl-
verðið hefiur þnefiaildazit og fiiisk-
verðið hæfckað um 50% á eimu
ári.og um 200% á 5 sfl. áirum.
ERFIÐLEIKAR ÚTGERÐAR-
INNAR
Með minmtoamdá aflla vaxa erf-
iðfleátoar útgerðarinmar. Þomsk-
fískaiflimm er á vertíðinmá 13%
miinmi em árið áður, og þá hafði
hamm mámmkað uim 5% frá ár-
imu áður eða úr 420.000 lestiuffn
í 400.000 liasitár. Á tveámiur ámum
hefur þarisfcuránm eimgömgu
minmfcað úr 308 þús. Iiestum 1970
í 232 lestir 1972, eða um 25%.
Ffekverð hælfckaðá um 9% um
síðustu áramót, og sjálfsagt
hætókar það verutega um mæstlu
mánaðamót, þó að 6% igemigás-
hæfldcumim í apriJflok og 13%
fcaiuþhæltófcumim í marzibyrjum og
5% i júmibyrjun dragi úr hienmi.
Svo ótirúfliegt sieim það er — em
þetta eiru þó tölur frá opimtoer-
um aðiffluim, byggðar á sikattfram
töQum — vamitaðá þorsikveiðiflot -
amn 1972 414 máQQlj. + 100 málMj.
= 514 miiljónlir króma upp á, að
emidarmdr næðiu samam. Þá er
reikmað mieð 584 millj. króma í
afsflcráftir.
I ár vamitar þorskveiðiflobamm
— Qoðna eíklki mieðtialim — 335
mifllj. fciróna, og er þá reálkmað
með 600 mililij. toróma afeífcriiftum.
Upp í þetta taip 'koma þó físk-
verðshækkamir, siem kunma að
verða í ár. Slífc útikoma er fumd-
im mieð þvi, siem kafflað er, að
fmamireiikna, gera ráð fyrir sörmu
kostmaðar- og tieikjuiiðum, niema
aðrar staðreymdir lággi fyrir.
AFI.I GRÆNLENDINGA
EYKST
1 fyrsta simrn siðam 1966 — í
6 ár — jókst afli Grænfltemdimga
Framh. á bls. 12
t
London
t sumar getur ífTSÝN
boðið mjög: ódýrar
ferðir tii London 2—4
sinnum f mdnuði með
KistiiiKu á þægilegasta
stað f heimsborg:inni
og: helming:s afslætti
af farffjaldi.
Brottför: 29. maf, 10.
og: 24. júnf, 8. og: 22
júlf, 5. og: 19 ág:úst, 2.
og: 16. sept.
Kaupmannn-
höfn
í fyrra tóku um 1500
manns þátt í hópferð-
um ÚTSÝNAR til Raup-
mannahafnar.
Brottför: 29. maf, 9.,
20. og 27. júní, 8., 14.
og 26. júlf, 5. og 19.
ágúst, 9. sept., 20. des-
ember.
Cosln Brnvn
I.LORET DE MAR:
15 dagar.
LONDON 2 dagar.
Með vinsælustu ferðum
ÚTSÝNAR mörg undan-
farin ár, enda einn
fjörugasti haðstaður
Spánar, Skammt frá
Barcelona.
Brottför: 7.6., 12.7.,
16.8.. 6.9.
Rússlond
RÚSSLAND: 15 dagar.
LONDON: 3. dagar.
Ferðir Útsýnar til
Rússlands undanfarin
ár hafa hlotið almennt
lof þátttakenda. Dval-
izt er f Leningrad,
Moskvu, Odessa og
viku á haðstaðnum
frægu Yalta við Svarta
haf.
Ótrúlega hagstætt
verð.
Brottför 1. september.
LEIGUFLUG TIL
KAUPMANNAHAFNAR
2. SEPTEMBER:
24. JÚNÍ:
26. JÚNl OG 11. JÚLi:
18. AGÚST:
STARFSMANNAFÉLAG REYKJAVÍKURBORGAR.
SJALFSTÆÐISKVENNAFÉLAGIÐ HVÖT
OG LANDSSAMBAND SJALFSTÆÐISKVENNA.
VERZLUNARMANNAFÉLAG REYKJAVlKUR
OG LANDSSAMBAND VERZLUNARMANNA.
DANSK-iSLENZKA FÉLAGIÐ.
COSTA DEL SOL
BROTTFERÐIR VIKULEGA I JÚLÍ, AGÚST OG SEPTEMBER.
ÖRFA SÆTI LAUS 4., 18. og 26. JÚLÍ.
ÞAÐ ER
ÖRUGGARA
MEÐ UTSÝN
OG KOSTAR
EKKERT MEIRA.
ALLIR FARA í FERÐ MEÐ
SILLA- & VALDAHÚSIÐ, Austurstræti 17.
SÍMAR 26611 og 20100.
UTSYN
UM ALLAN HEIM.
ALLIR FARSEÐLAR
OG FERÐAÞJÓNUSTA
FYRIR EINSTKLINGA
OG HÓPA.