Alþýðublaðið - 17.09.1930, Blaðsíða 2

AEPÝÐUBLAÐIÐ
Tekjar Rejrkvfklnga.
Skattskyldar tekjnr voru sfðasta ár nœrri 2S milljónir
króna, hafa ankist nm meira en 11 milljónir á 3 árnm.
Dm 300 menn eða 3% skattgrelðenda fengn i sinn
hlnt nærri flmta hlnta allra skattskyldra
tekna einstaklinga.
Lengi hefir verið reynt að telja
alpýðnnni trú um, að við Islend-
ingar værum fátæk, sárfátæk
pjóð. Blöð íhaldsins hafa látlaust
barið lóminn: Þeir, sem Vínna
öðrum, verða að sastta sig við
lág laun og lélegan aðbúnað — af
jþví að íslenzka þjóðin er svo fá-
tæk. Alþýðan verður að taka því
með þögn og þolinmæði þótt
lagðir séu tollar á tolla ofan; á
nauðsynjar hennar og tiundi hver
peningur, sem hún fær handa á
milli, sé af henni tekinn í skatta
— af því að þjóðiin er svo fátæk.
Verkamaðurinn á að horfa á það
með rósemi þótt börn hans verði
heilsulaus í þröngum, dimmum
og rökum kjallarakompum —
þjóðin er svo fátæk.
En þ-essi barlómur hefir við
engin rök að styðjast. Hann er
þvert á móti hin háskasamlegasta
þjóðlygi.
Við íslendingar erum rík þjóð
og tekjuhá. Jafnvel með núver-
andi skipulagi skapar alþýðan
með vinnu sinni og þeim tækj-
um, sem fyrir hendi eru, svo
mikinn auð á hverju ári, að allir
landsmenn gætu lifað við ágætan
hag og jafnframt lagt stórfé til
nýrra framkvæmda og umbóta á
hverju ári. Og með bættu skipu-
lagi má þó auka framleiðsluna og
verð hennar stórkostlega frá því,
sem nú er.
Ef eignum og tekjum Reijkvík-
inga væri skift jafnt milli bœjar-
búa allra, fengi liver 5 manna
fjölskijlda í sinn hlut um 15 pús.
króna skuldlausa eign og hefM
tfmft í tekjur sídasta ár um 9000
krónur.
Er þetta fátækt?
Skattskýrslurnar segja, að
skattskyldar eignir Reykvíkinga í
árslokin síðustu hafi verið um
53 milljónir króna. Það svarar til
rúmlega 2000 króna skattskyldr-
ar eignar á hvert mannsbam í
bænum til uppjafnaðar, eða yfir
10 þúsund króna á hverja 5
manna fjölskyldu. Við þetta má
bæta þvi, sem fasteignamatið er
of lágt, eignum, sem komast un-d-
an skatti, og eignum, sem ekki
eru skattskyldar. Ei-gndr ReykvLk-
in-ga em þvi áreiðanlega ekki
minni en 75—80 milljónir.
En pad svarar til 3000 króna
medaleignar á hvert mannsbarn
eda 15000 króna eignar handa
liverri 5 manna fjölsktjldu. Skatt-
skyldu eignirnar einar nema um
10500 krónum á hverja 5 manna
fjölskyldu.
En skattskýrslurnar segja líka
annað. Þær segja, að 4/5—5/6
hlutar bæjarbúa eiga sama sem
ekkert eða alls ekkert, en 185
menn og nokkur félög eigi 2/3
hluta af öllum skattskyldum eign-
um. 79 m-enn töldu sjálfir fram
sem skattskyldar eignir 18—19
milljónir króna, eða nærri /4 úr
milljón hver til uppjafnaðar.
„Þúsunda líf þarf í eins
manns auð.“
Síðustu þrjú árin hefir auður
stóreignamannanna aukist um
fullar 5 milljónir til uppjafnaðar
hvert ár. Og skattskyldar árstekj-
ur hafa á sama tíma hækkað úr
-16,7 millj. upp; í 27,9 milljónir eða
um talsvert meira en 11 millj-
ónir króna.
Samkvæmt skattskýrslunum
hafa skattskyldar tekjur í RJeykja-
vík 4 síðustu árin verið þessar:
Ár Tekjuskattur
gjaldenda:
1926 7619 Um
1927 8071 —
1928 8793 —
1929 9686 —
Skattskyldar
tekjur:
kr. 16 710 þús.
— 17 940 —
— 24 120 —
— 27 860 —
Aukning
á árinu:
Kr. 1 230000,00
— 6180 000,00
— 3 740 000,00
Hœkkun skattsknldra telma samtals kr. 11150 000,00
Ekki bendir þetta á fátækt,
Skattskyldar tekjur hafa til upp-
jafnaðar hækkað um 3 milljónir
og 400 þús: hvert þessara ára.
En eru þá þessar tekjur næ-gi-
legar til þess að allir Reykvik-
ingar geti lifað á þ-eim góðu lífi
og jafnframt aukið og haldið við
framleiðslutækjum, húsum og
öðrum mannvirkjum ?
Ibúar Reykjavikur eru nú um
26 þúsundir. Þegar skattskyldar
telejur eru ákveönar er fyrst dreg-
inn frá allur kostnaður við öflun
þeirra, síðan. útsvör, skattar,
vextir, vátryggingargjöld o. þ. h.
og loks 500 krónur fyrir hvern
gjaklanda og alla þá, sem hann
hefir fram að færa. Persónufrá-
drátturinn einn nemur því nærfelt
13 milljón-um. Skattskyldar tekjur
voru um 28 milljónir. Alis éru
þvi tekjur Reykjavíkurbúa lágt
áætlaðar 45—50 milljónir króna
síðasta ár.
Pad nemur um 1800 krómim
til uppjafnadar á hvert manns-
barn í bœnum, eda wn 9000
króna tekjum fgrir hverja 5
manna fjölskyldu. Skattskyldu
tekjurnar etnar saman, eftir frá-
dráttinn, nema um 5350 krónum
fyrir hverja 5 manna fjölskyldu
í bœnum.
Ekki bendir þetta heldur á fá-
tækt.
Og þó er til fátækt í þessum
bæ, sár fátækt. Tugir manina
koma hvern dag í skrifstofu
borgarstjóra til að biðja um fá-
tækrastyrk. Yfir 1000 mann-s býr
í híbýlum, sem ekki geta talist
mannabústaðir og eru stórhættu-
legir h-eilbrigði íbúanna.
Hvernig stendur á þessu?
Þvi svara skattskýrslumar.
Samkvæmt þeim skiftust tekjurn-
ar þannig árið 1929:
Skattskyldar Tekjuskattur Skattsk. tekjur Meðaltekjur
tekjur: gjaldenda: samtals: á hvem gjaldent
Undir 2000 kr. 5121 Kr. 4 660 þús. Um kr. 900,00
2000—5000 — 3341 — 10160 — — — 3 OOOjOO
5000—10000 — 835 — 6 020 — — — 7 200,00
10000—20000 — 235 — 3 110 — — — 13 200,00
Yfir 20000 — 64 — 2130 — — — 33 300,00
Félög voru 92 — 1780 — — — 19 300,00
Samtal-s 9686 Kr. 27 860
Skýrsla þessi sýnir ástæðuna
mjög greinilega. Af 9594 gjald-
endum hafa 5121, eða yfir 530/0
gjaldendanna, fengið að eins 900
krónur að meðaltali hver í skatt-
skyldar tekjur, og allir til sam-
ans hafa þeir að eins fengið rúm
16 0/0; allra skattskyldra tekna.
Hún sýnir enn fremur, að 8463
gjaldendur, eða um 90 0/0 gjald-
endanna, hafa samtals fengið
rúmlega helming teknanna, en
hinn helmingurinn hefir fallið í
skaut rúmlega 1/10 hluta gjald-
endanna.
Og enn sýnir hún, að 300 menn,
eða að ein-s 3 °/o, skattgreiðenda,
hafa fengið um 5Va milljón og
félögin um 1800 þús. krónur
skattskyldar. Það er meira en
fimtun-gur allra skattskyldra
tekna.
Loks sýnir skýr-slan, að 3057
gjaldendur fengu til samans 1
millj. 668 þús. kr., en 64 t-ekju-
hæstu mennirnir 2 milljónir 130
þúsund krónur.
þús.
Pessir 64 menn fengu puí um
470 púsund krónum meira í
skattskyldar tekjur en hinir 3057.
Þessi skifting veldur þvi, að
til er fátækt á Islandi.
Meðan auðvaldið -græðir á
vinnu alþýðunnar, meðan það-
græðir á verzlun alþýðunnarr
meðan það græðir á húsnæði al-
þýðunnar, meðan það leggur
skattana á alþýðuna — í stuttu
máli, meðan auðvaldið ræður á
sviði atvinnumála, verzlunar- og
stjórn-mála, verður sífeld fátækt
til á Islandi. Fátækt alþýðu er
gróðavegur auðvaldsins.
Þegar alþýðan tekur í sínar
hendur stjórn þessara rnála, rek-
ur sameiginlega sín eigin at-
vinnufyrirtæki, sínar ei-gin verzl-
anir, ræður stjörn og lagasetn-
ingu, ákveður söfnun starfsfjár
og varasjóða og skiftingu arðs-
ins af vinnu sinni — þá verður
þessi gróðavegur lo-kaður.
Þá verður engin fátækt til á Is-
landi.
Lelðangur „isb|ðrnsu
til Hvfteyjar.
í símskeyti, sem birt var hér
í blaðinu 9. þ. m., var sagt frá
því, að m-enn af skipinu „ísbjörn"
frá Tromsö hefðu fundið eitt lík
í viðbót á Hvíteyju, og væri það
talið vera lik Frankels. Nánari
fréttir hafa nú komið af ferða-
lagi þessa skips. Þegar þeira f
„Bratvaag" höfðu tekið lík þ-eirra
Andrée m-eð sér á -skipsfjöl, héldu
þeir áfram ferðinni austur til
Franz-Jósefs-lands. Á heimleið-
inni komu þeir við á Hvíteyju,
en þar var þá svo mikið brim, að
hvergi var hægt að lenda, og hélt
„Bratvaag“ við svo búið heim til
Noregs.
Af því víst þótti, að fleiri leif-
ar væru á Hvíteyju af leiðangri
An-drée en þær, s-em fundist
hefðu, gerði fréttastofa ein, Kings
Features Syndicate út „ísbjörn“
til þess að fara til Hvíteyjar og
rannsaka betur.
Þeir á „Isbirninum" fengu gott
veður og hentugt sjólag við eyna
og gekk þ-eim rannsóknin vel.
Fundu þeir ýmsa hluti, sem voru
sama eðlis og þ-eir, sem búið var
að finna: sleða, mælingaáhöld,.
skotvopn, eldunaráhöld og nokk-
urn loftbelgs-silkidúk. Enn frem-
ur fanst nokkuð af mannabeinum
og hauskúpa af manni; eru þetta.
taldar leifar Frankels. Þeir fundu
og leifar af kofa, er gerður hafði
verið úr rekavið og tjalddúk..
Virðist á því mega sjá, að þeir
félagar hafi hafst við nokkurn
tíma á eynni áður en þeir létust
þar.
Óvenjumiklar hlákur höfðu ver-
ið á Hvíteyju í sumar og snjó-
bráð þar meira en venja er til,
en það -er talin orsökin til þess,
að líkin fundust nú í sumar, þó.
þau hafi ekki fundist fyr, ,þó
þarna hafi oft áður verið komið.
Var enn þiðnað nokkuð þegar
„ísbjörn" k-om, og því fundu þeir,
sem með honum voru, enn meir
en þeir dr. Horn.
Formaður „ 1 sbjörns“- fararinnar,.
Stubbendorff, segir svo frá: „Kof-
inn var reistur upp að klettí, og
var kletturinn suðurhlið hans, og
er þar nokkur skúti inn undir.
Tvær hliðar kofans hafa verið úr