Morgunblaðið - 07.09.1973, Side 20

20
MORGUNÍBLAÐIÐ — FÖSTUDAGUR 7. SEPTEMBER 1973
• •
Oryggismálaráðstefnan:
Deilur seinka
undirbúningi
Genf, 3. sept. — AP
OSAMKOMULAG um þátttliku
fsrarls ng Arabalanda í hinni 35
landa ráðstefnu nm öryg-gismál
og samvinnu í Evrópu hefur
eeinkaö undirhúningi nefndar
þeirrar sem vinnur að skipu-
lagningu fyrir annan hluta ráð-
stefnunnar.
Nefndiin kom safman á miið-
og amnarra sósíaiM,sta-:íkja hefðu
se5t sig í aindsitöðu v'C þessa ttl-
iögu.
Er lí-tffl bjartsýni ríkjandi um
að saimkomulag náist mmain
uindí'rbúniin-gíinefndarininar áður
en aomar hluti ráðistefniumnar
hefst í Genf 18. september.
Frá læknaþingi L. í i gæ.r í Domus Mediea.
vikudag í síðustiu viíku og var
þess vœnat að hún hefði lokið
störfum nú. HeimiMir innan
nefnd-arinnar herma, að full-trú-
ar Mölitu hefðu liajgt táll
að Aflsír og Túinis yrði boðán
þátititaka i ráðstefuunni. Þá
hefðu fuilltrúa-r Dainmerkiuir og
fflestra annarra vesitrænna rikja
Jiaig>t itiiil að fsrael yrði boð'.in þátt-
taka llíka, en fuiEitrúar Júgósiavíu
— Brandt
Framhald af bls. 32
Funduriinn með Brandt stóð í um
þiað bil 20 minútur.
Þegar ráðherrarnir þrír höfðu
rætt við Willy Brandt hófust um
þrjúieytið ; gær samningaviðræð
«r, sem jafnframt verður haldið
áfram í dag. Einar Ágústsson
taldi hæpið að draga myndi til
úrslita í dag, en sagði að opið
væri að halda viðræðum áfram
fraim til helgarinnar — þeir þre-
menningarnir væru bókaðir
heim með flugvél á laugardag,
en Einar kvað það auðveld-an hlut
að breyta bókuninni.
Aöalfundur L.I.:
Tekur afstöðu til fóstur-
ey ðingaf r um varpsins
ABALFUNDUR Læknafélags ís-
Iands hófst í gær í Domus
Medica, en á honum eiga sæti
14 kjömir fiilltrúar frá svæða-
samböndum félagsins, sem eru
sjö. í gær fluttt Páll Sigurðs-
son ráðuneytisstjóri erindi um
framkvæmdir á sviði heilbrigð-
ismála og kom þá í ljós, að
mikið er um framkvæmdir á því
sviði í öllum landshlutum. f dag,
föstudag, hefjast síðan umræð-
ur um fóstureyðingar — ófrjó-
semisaðgerðir, og mun aðalfund-
urinn taka afstöðu til fóstureyð-
ingarfrumvarpsins. Þá verður
einnig rætt nm kjaramál, við-
halds- og framhaldsmenntun
lækna á fimdinum í dag, sem er
ofarlega á baugi í læknamálum
hérlendis. Fundarlok verða svo
um kl. 18.00.
í teng.sluim við aðalfundinn er
haldið Læknaþing L. í. og hófst
það í gær. Þingi'ð setti Snorri
P. Snorrason, formaður L. í. og
s-íðan hóf-ust uimræður um skipu
lagniingu heilbrigðisþjónustu fyr-
ir aldraða. Framsögumaður var
dr. med. J. Scherwin, yfirlæknir
við ellideiild Borgarsjúkrahúss-
ims í Árósum, en síðan fluttu
Alfreð Gíslason lækn.ir og Geir-
þrúður Bemhöft ©Himálafulitrúi
erindi um þjónustu við aldraða
í Reykjavík. Þar á eftir fóru
fram umiræður um þetta efni.
Síðasti þáttur þingsins í gær
var í formi hrimgborðsumræðna
m-eð þátttöku framsögumanna,
og fuliitrúa frá samitöíkuim aldr-
aðra, Félagsmálastofnuninni,
ellilhejmilum og frá sambærileig-
um stofnun.um í öðrum sveitar-
félögum. Au:k þess tóku gesta-
fyrirlesarar þátt í hri-ngborðs-
umræðuim, sem fram fóru á
ensku.
í dag fllytja dr. med. Ingolf
Nielsen og Stefán Thorarensen
eriindi um elliisjúkdóma, en þing-
iinu lýkur á morgun. Að sögn
riltara Laékn-afélagsiins ,er þátt,-
taka í þingiinu g-óð o-g svo var
einnjg á aðalfundinum.
Áður en aðalfunduriinn hófst,
.var haldið námskeið fyrir
héraðs- og heóm'ilislækna á veg
uim Læknafélagsins í Domus
MedJea. Á námskeiðinu var aðal- I
iiega íjallað um ellisjúkdóma,
heiilbriigðisskýrslur og lyf, sem
notuð er v.ð 'meðferð hjartasjúk-
dóma og háþrýstirags. Auk
lækna tóku þál't í námiskeiðinu
tölfræðiilngar, verkfræ-ðingar og
fullltrúar frá Fé-lagsmálastofnun-
iinni, Tryggingamálastofnun rík-
isims og Sjúkrasamlaginu. Góð
þáttitaka var á námsikieiðiinu, og
allls 13 héraðslæknar sátu nám-
sHcedðið. Gestafyrirlesarar á nám
skeiðinu voru: Dr. med. J.
Scherwin frá Árósum, Per Han-
sen, dr. med. yfirilæknir við lyf-
læknisdeiild Sentral-sjukhuset í
Rogalanid, en hann hefur skrifað
allmátoilð uim ellisj úkdóm-a og
máiefni aldraðra og W. Fergu-
son Anderson prófessor í Glas-
gow.
Þann 12. september hefst
n'ámskeið í lækniisfræðilegum
rannsóknaraðferðum og töl-
fræði í Norræna húsinu og stend-
ur tfil 15. sept. Námiskeiðið er
uindirbúið og stjórnað af dr.
mied. Povl R-i'iis í samvinnu við
Námskieiðs- og fræðslunefnd
læfenafélaganna. Kennarar á
námskeiðinu verða fimm dansik-
i,r iæknar.
Eins og áður hefur verið skýrt
frá stýrir dr. Hans Apel samn-
inganefnd Þjóðverja. Einar
Ágústsson sagði að svo virtist
sem Þjóðverjarnir hefðu áhuga
á málinu og hefðu viðræður far-
ið fram i vinsamlegum tón, þótt
enn sé margt, sem í milli ber.
Ekki vildi Einar Ágústsson bein-
linis segja að þokazt hefði i sam-
komulagsátt.
— Starfsfólk
Framhald af hls. 1
spænás gýaJdþrotr o~ : jkynntá
fraimkvæmdastjórinin s'arfs-
möininum, að sér ’iefði ekk.
tekizit. a-ð útve-ga !án :il áfram
hajdaindi . i arf • r t. Starfs
fólkið ákvað há "ð „leysa
Iianin frá sitorfum" og réð í
hain- sifað aói ú' ---''"íera fyr-
ártækis'inis t‘T. að •• Ya því
forstöð-u. Jafm r- i var fnl-
kvnnt, að s'airUr -f m-undi
sjálft sjá 'um sö-’u þe'rra
teekja, sem fraov’e'dd vseru
í „SALEE".
— Lét hlera
Framhald af bls. 1
hann var ugrgandi nrn, að að-
geröir hans í fiármálum kynnu
aó skaða sig-. Segir bh-ðið, að
hleranir á sínitöiiim Donaids
hafi verið liður í víðtæl i ni hier-
iinum á þessum tírn i. sem fram-
hvasmdar voni annaðhvort að
boði forsetans sjálfs eða aðstoð-
armanna. hans, er fðru fram á
þær í hans nafni.
Blaðið ®eg'r, að ío-r«e<t:nn hafi
sérsítaklega h-a,fit áhyggjnr af
fceng-súuim bróðiur sins við a-uð-
j&furinin Howard Ht»- 'r.cr. Don-
aikl Nixon hafð-i feni'-ið 205.000
thaCta lán hjá Hu-ghcs ár ð 1956,
þegar Nixon var v'raforsef
Baindairíkjainna em Ei'isinihower
íorseti. Vitnaðist þessi lántaka
í kosin jngaba rá,‘ it u.n n' 1960 o-g
það með að Jáinið hr'rð' ekki
verið graijtt, þar sem Donald
Nöxon viar ItýsJur gjaldþrotn.
— Sements-
verksmiðjan
Framhald af bls. 32
taéknilegs framikvæmdcistjóra
verksmiðjunnar, er hann sendi til
stjómar verksmiðjunnar 1972.
Þessa skýrslu rakst ég á í gögn-
uma verksimiðj'unna-r, sagði Jó-
hainniss. 1 sikýnslu Guðmundar
Gu ðm'undssonar er kaflá, sem
bar hieitið: „Nökikrar -u-pplýs'.ng-
a-r um íslenakt semtent". Kom-a
þar fraim rma-rgar a-thyglisverðar
upplýsángar og eru hér nok'krir
kafjar úr skýrsliunmi: Guðm-und-
ur segir:
,,Eims og -kunnugt er, hef-ur
ístenzika semientið orðið fyrir
g«,gn.rýni á síöu.s-t'u árum. Er það
aðallega lágur styrkleiiki og hátt
ka'ik'inni'haJd, sem fnndið er þvá
til forátt-u. Hvað stynkleiika
snertir hefiur gagnrýni þessi við
þaiu rök að styðjaist, að sams
komar semient á mankaði ná-
granna’anda oikikar hefur 10—
20% eða enn meiri stynkleika
en ís'enaka s°mentið.“
Síðan segir Guðmundiur um
ísíenzika hraðsementið:
,, . . þar va.ntiar 10—15% styrk-
leiikaa'ukningu, tiil þess að kröf-
uim s-taða'sins sé f-ullnæigt. Hefur
staðall'inin eikki verið gsfinn út
af þ-essuim söikuitn en.nþá.“, og
hann he-diur áfnam síðar og ræð-
ir þá -um alikalii-inniihald íslenzika
seimiant-sins: ,,Stynk!eik«mynd>un-
in fyrstu d-agania er hins vegar
rn-ei-ri í íslenzka sementinu en
algengast er í venjulegu Port-
’and^sement'. Stafar þetta aif
venk-unum alikaiiiisalita semients-
irs, en þa-u flýta styrto'eikaimynd-
uninni á kostnað lokastynklieik-
a-ns". Síðan ræðir han.n mei-r um
styrikleiik-amyndiuin sememitscns en
vifkiur s'íðan að þvl hvemig sta-ndi
á þessium göl'-um íslienzka sem-
entsins og hverju það sé
að ksnna. Hann seg'r:
.. Aðalástæðan fyrir lágum
oíyrkleika íslenzka sememtsiins
mun vera sú, að árið 1962 var
framle’ðshiaðferð verksmiðjunn-
ar brcytt á þann veg, að farið
var að mala hráefni grófar en
gert hafði verið ráð fyri.r i fyrstu
og framkvæmt fyrstu árin,- En
þetta v-air gert t'l að spara olí-u.“
Jóhannes sa-gði, að ekki ætlaði
hann, að leggja neinn dóm á
fram-angreimd ummæli Guðmund
ar Guðmundssonar, end-a sé
hann ekki efnaverkfræðinguir.
En vissulega felast í skýrslu
Guðmundar alvarlegar ásakanir
á fyrirrennara hans, þá efnaverk
fræðinga, er gengdu fram-
kvæmdastjóra- og framleiðslu-
stjórastörfum á þessu tímabili.
Starfssvið Jóhanmesar hjá
sementsverksmiðjunni var að
hafa eftirlit með vélum hennar,
og var á engan hátt tengt sjálfri
sementsframleiðslunnii. Hann
hafði þetta starf sem aukastarf,
þvd hann hefur lengi verið verk-
fræðingur hjá Áburðarverksmiðj
-unni i Gufunesi.
1 tilefni af þessum ummælum
Jóhannesar sneri Morgunblaðið
sér til Svavans Pálssonar, fjár-
málalegs framkvæmdaistjóra
Sementsverksmiðju rikisins og
spurði hann hvað hann hefði um
þetta mál að segja.
Svavar sagði, að það sem hon-
um væri kunnugt um af þessum
ásökunum væri, að árið 1969
voru til nokkur hundruð tonn af
Faxasementi. „Það var lítil sala
þá og allt að fyllast hjá verk-
smiðjunni, og þess vegna sneri
ég mér til dansiks verkfræðings
sem hjá okkur starfaði og bsir
ábyrgð á þessum hlutum: Ég
spurði hann: Hvað gerir maður
undir þessu-m kringum-stæðum?
Ég sel það ekki — þarf þá að
fleygja þvi?
„Daninn svaraði þvi till að slíkt
væri aldrei gert, það væri hægt
að blanda þessu saman við og
vera þó algjörlega innan ramma
staðalsins, svo að þetta væri
hættulaust. Þetta var svo gert.
Faxasementið var látið drjúpa
samam við Portlandssementið, og
eftir þvi sem ég kemist næst er
þetta ósköp svipað því sem nú
er verið að gera og auglýsit var
S Cögbirt)'ng'’iblaðinu. Þ. e. að nú
fer fram sams konar blöndun,
þó að það sé gert á nokkuð ann-
an máta eða með þvl að mala
libarífi saman við sementið. Port
landssementið er sem sagt með
verulegri íblöndun af líbaríti og
það er nú ekki meira leyndarmál
en svo, að það er auglýst í Lög-
birt’nga-blaðinu."
Hvað tók til ásökunar Jóhann-
esar um verðlagssvik svaraði
Svavar: „Það er byggt á algjör-
um misskilningi. Verðlag á sem-
enti heyrir ekki undir verðlags-
stjóra og þar af lieiðandi er aldr-
ei neitt tiltekið verð á tiJteknum
sementsvörum. Ráðuineytið ákveð
ur e’.tt almennt verð á sementi
og verksmiðjan ákveður önnur
verð til samræmis við það. Fram
kvæmdin á því er hins vegar al-
gjöriega falin Sementeverksmiðj-
unni. Þess vegna er staðreyndin
sú, að þótt Faxasementið hafi
verið selt á eitthvað lægra verðl
og verið látið drjúpa saman við
PortÖiaindssemenl'Jiið, þá var þeitt'a
magn í fyrsJia lagi svo liítið að
það tók því ekki að leúðrétta
verð út atf því, og í öðru lagi
stóð þaið aJdrei til vegna þess að
blandam var vel inman þess
ramm'a, sem veriksmiði.an fram-
teiiðir Portlamdsisemen't'ið eiftiir."
Síðáin sagð': Svavar: „Anniars
eru kærur þes®a manns ckkert
nýitlt fyrir mér, því að mér er
fu’i'lkunín-ugt um að fyrir n-okkr-
um árum seti*t' hann 'af stað sams
konar rainmsókmlir inin'an Áburð-
arverkismiiðjunnar og voru þær
á símum tlímiá afigreiddar af sér-
stöikium nefndum. í eimni sl’líkri
nefnd átitu tiifl að mynda særti þeir
Hákon Guðmiundsson, yfirborg-ar
dómiari, Theodór Lind'al og Ámi
Snævarr. Niiðursrtöður þeirra
n,efn-tarann.sókna 'liggja fyrir hjá
stjóm og hlutböfum Á-burðar-
verksmiðjunmar, og þarf vant að
takia fram að nefind’imar fumdu
ekkert athu gavert af neinu tagi.
Með sama hugaxfari vi rðist hann
nú beiirua spjótium siíinium að Sem-
enitsverksmiðjunmd. Þar srtarfaði
hiamm sem véliaverkfræðimgur og
hafðií þá ekkent með sememrt að
gera, en fyr'r ársliok 1972 var
honum saigt upp störfum hjá
verksm'iðjunmá vegma endunskdpu
laignámgar þar. Þesssi kæra hans
er þvi kveðja lil verikismiðjunn-
ar, sem hanin starfaði hjá,“
sa.gðá Svavar.
Svav-aa' siagði ennifremiur, að
srtjóm Semientsverksmiiiðj unmar
mundi senm hald-a fumd út af
þessiu mál-i, og yrði þá -að vænáa
náman' gre'imargerðar um það.
- Eyjar
Framhald af bls. 32
vera komin götiilýs'mg í bænum,
en til þessa hafa götnr verið al-
myrkvaðar eftir að dimma tek-
ur. —
Þá eru þau tið'mdá helzj héð-
an, að undianfaima da.ga hefur
verið aJáigóðu-r spæri'in-gsiafii hjá
bátum þeiim, sem þeesar veiðar
sibuin-d-a héðan. FiskJmjölsverk-
sm’ðjian er nú búiin að frami’ieáða
yfir 500 'bomn í sumar, og er
þ'að mestmegnis spærlingur en
einniig eitthvað af fiskúrgangi.
Þá hafa verið unnin yf’r 100
itiomm af lýst'. Mjöi'ið er
allt selt, og fæst fyrir það mjög
gott verð um þessar mundir.
Það eru e'nkum 4 bátar sem
hafa stundað spærlingsveiðarn-
ar í sumar, og hafa miðin aðal-
lagia verið við Surtsey og á Háa-
dýpi austur við eyjar. Þá er um
þessar mundir hafinn undirbún-
ingur fyrir næstu loðnuvertíð
hjá verksmiðjunni, þar eð nú er
unn ð að því að yfirbyggja tvær
þrær til viðbótar hér. Á næstu
ioðnuvertíð ætrti því að vera hér
um 14 þús. tonna þróarrými und
ir þaki.
Þá mun fyrsrta fiskverkunar-
stöðin taka hér til starfa fljót-
lega eftir næstu mánaðamót, og
er það Eyjaberg, sem nú er að
undirbúa fiskmóttöku. Reyndar
er einm bátur þegar byrjaður
með net héðan frá Eyjum og
flékk ágætan afla eftir fyrstu
lögnina eða um 10 tonn af ufsa.
Þá er einn Fossinn væntanlegur
hiingað á dag með viðamestu tæk
in frá stærstu fiskverkunarstöðiv
unum, Fiskiðjuomi og Isifélaginu,
en þessi tæki voru í.butt burt 5
eldigosinu.
Þá má geta þess, að gámar eru
upppantaðir undir búslóðir i öll-
um skipsferðuim til Eyja aWt
fram i október. — Siigurgeir.