Morgunblaðið - 22.08.1975, Side 11

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 22. ÁGÚST 1975
11
Guðmundur G. Hagalín:
Þröskuldur á vegi
tilfjárogframa
MikiS hefur verið um það rætt og
ritað, hve islenzk tunga væri erfiður
þröskuldur ð vegi islenzkra skálda og
rithöfunda til fjár og frægðar erlend-
is. Víst er og um það, að tiltölulega
fáir ertendir menn kunna islenzku til
nokkurrar hlitar, f öðru lagi ber þess
að geta, að margir þeirra, sem vel
eru að sér i islenzkri tungu, munu
telja sig hafa öðru þarfara að sinna
en að þýða islenzk skáldrit, og toks
kemur það til, að jafnvel lærðir
menn á islenzkt mðl munu ekki allir
færir um að þýða þannig gott skáld-
rit, að vel sé. hvað þá með ágætum.
Einmitt þessu hafa allmargir viljað
kenna það, að enginn fslendingur
hefur hlotið bókmenntaverðlaun
Norðurlandaráðs, enda er það vissu-
lega rétt, að oft hafa aðeins legið
fyrir uthlutunarnefndinni lélegar
flaustursþýðingar hinna istenzku
skáldrita og jafnvel aðeins útdrættir
úr þeim. Hins vegar ber svo þess að
gæta, að eins og vart þarf við þvi að
búast, að Nóbelsverðlaunin berist
hingað með tiltölulega stuttu milli-
bili, svo muni fslendingum einnig
reynast torveld keppnin við höfunda
hinna fjögurra milljónaþjóða á Norð-
urlöndum. Minnsta kosti mun hún
reynast ærið erfið, meðan það
blómaskeið ríkir i sænskum bók-
menntum, sem auðsætt er af því að
úthlutunarnefndin taldi fyrir nokkr-
um árum sóma sinum þvi aðeins
bjargað, að William Heinesen fengi
einungs, hálf verðlaunin, en Svia
væri réttur hinn helmingurinn, — og
að þvf ógleymdu, að sænska aka-
demían sá sér ekki annað fært i fyrra
en að skipta Nóbelsverðlaununum
milli tveggja félaga sinna.
Annars hafa á siðustu áratugum
verið þýddar á erlend mál barna og
unglingaækur eftir nokkra islenzka
höfunda, enda ruddi Hjalti litli Stef-
áns Jónssonar brautina. Einnig hafa
komið út i norskum og dönskun
þýðingum Ijóðabækur eftir nokku
islenzk skáld og einnig á sænski
Ijóðasöfn, þar sem birt hafa verií
sýnishorn af Ijóðum nokkurra höf
unda. Ennfremur hafa fimm, se:
skáldsagnahöfundar, sem eingöngi
rita á islenzku, — auk Nóbelsskálds-
ins, — komið út skáldsögum á er-
lendum þjóðtungum, en þvi miður
munu þeir samt enn þurfa að biða
eitthvað eftir frægðinni og þar með
þeim fjárfúlgum, sem létti þeim
verulega lífs- og ritróðurinn hér
heima. Það mun þó fram undan, að
úr greiðist um þýðendur og þar með
auknar vonir um fé og frama.
Ein er sú grein islenzkra bók-
mennta, auk beztu Ijóða snjöllustu
góðskáldanna, sem mér hefur virzt
að sé sambærileg við það snjallasta,
sem ég hef fyrr og síðar kynnzt af
sama tæi eftir erlenda höfunda.
Þessi grein er smásagan, og varð
Guðmundur G. Hagalín.
mér hugsað til stöðu hennar i is-
lenzkum bókmenntum þegar ég las
smásögur Jakobs Thorarensens i
heildarútgáfunni af ritverkum hans,
— og þá um leið til þess safns af
Islenzkum smásögum, sem út kom i
Vestur-Þýzkalandi i fyrra, og þeirra
meinlegu galla, sem á þvi eru, þó að
raunar sé það góðra gjalda vert, að
þýzkt bókaforlag gefi út stórt bindi
islenzkra smásagna.
Fyrir nokkrum árum kom út i Austur-
Þýzkalandi i umsjá Kristins Andrés-
sonar og dr. Búnós Kress bók, sem
hafði að flytja úrval smásagna eftir
islenzka höfunda. Sögunum er þar
raðað eftir aldri höfunda, og er sú
fyrsta eftir Jakob Thorarensen, en
bókinni lýkur með sögu eftir Ástu
Sigurðardóttur. Þá er gerð grein fyrir
hverjum höfundi, og auk þess er i
bókinni yfirlit yfir þróun íslenzkra
bókmennta. Þó að nokkuð gæti
þarna nokkuð sérhæfðra sjónarmiða
þeirra, sem að bókinni standa. er það
minna en ætla mætti og enginn
flaustura- eða fávizkubragur á neinu.
Sú varð lika raunin, að bókin var
endurprentuð og vist er um það að
ritlaun voru greidd i peningum, en
ekki i þeirra stað gefinn kostur ein-
hverra austur-þýzkra afurða.
f vestur-þýzku bókinni, sem er
stórt rit og vandað að ytra frágangi,
er elzta sagan eftir Jón Trausta, en
þær yngstu frá seinasta áratug. Þar
er sagt frá höfundum sagnanna, og
þar er alllöng ritgerð um islenzkar
bókmenntir frá upphafi vega. Hvað
sem henni liður er auðsætt, að fröm-
uður útgáfunnar hefur i greinarkorn-
unum um höfundana notið ekki ýkja
hlutlausrar leiðsagnar. Hann hefur
til dæmis verið látinn lepja upp i
einni þeirra kjaftasögu, sem enginn
fótur er fyrir, og áberandi er, að
sumar eru mjög svo stuttaralegar, en
að minnsta kosti i einni svo ná-
kvæmlega farið i sakirnar að furðu
gegnir, að sleppt skuli vera öðrum
Framhald á bls. 12.
Verðgildi byggingar hækkar við ísetningu tvöfalds
glers frá framleiðanda, sem notar aðeins Therostat
þéttiefni, sparar hvergi til við samsetningu glersins, og
gefur 10 ára ábyrgð á framleiðslunni.
Þess vegna borgarðu heldur meira fyrir
Cudogler — þú er að fjárfesta til frarhbúðar.
"VIÐERUM
REYNSLUNNIRÍKARI”
SKÚLAGÖTU 26 SlMI 26866
/CUDO-/I
IglerhfII
Nánari
athugun
leiöir ýmislegt í ljós
Fljótt á litið virðist allt tvöfalt gler vera eins. f dag er aðeins um að
rœða fyrsta flokks flotgler á markaðnum. Gler, sem síðan er sett saman á
mismunandi hátt með álrömmum, tilheyrandi þéttiefnum og rakavamar-
efnum. Afhverju er Cudoglerþá dýrara?
— ■ Cudogler h/f. byggir framleiðslu sína á dýrum efnum
____— -------- og vandaðri samsetningu. Cudogler h/f. notar aðeins
Therostat þéttiefni, og um það bil helmingi meira af
þéttiefni en aðrir. Efnismiklir álrammar með sérstakri
skörun tryggja að ryk úr rakavarnarefnum komist ekki
milli glerja, en rammarnir eru fylltir tvenns konar
rakavarnarefnum, sem hindra móðumyndun. Therostat
hefur ótrúlegan sveigjanleika, og meiri viðloðun en
önnur sambærileg þéttiefni.
■ Sumir framleiðendur nota stærri og þynnri álramma,
sem gefa mun minna rúm fyrir þéttiefni. Aðeins tvær
hliðar álrammans eru fylltar rakavarnarefni. Þeir þurfa
að verja yfirborð efnisins, til að forðast neikvæð
efnaáhrif á samsetningu glersins. Venjuleg gerð álramma
býður alltaf heim hættu á ryki úr rakavarnarefnum milli
glerja, þar sem rúður eru alltaf á stöðugri hreyfingu.
Þeir, sem meta öryggi og vandaða vinnu, vilja fremur
borga heldur meira fyrir viðurkennd gæði. Þeir vita, að
endurísetning tvöfalds glers er kostnaðarsöm, þó að
glerið sé í ábyrgð framleiðanda, þegar galli kemur fram.