Morgunblaðið - 03.04.1976, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3, APRIL 1976
23
Minning:
Rannveig Jónsdóttir
Gröf Reyðarfirði
anna „hér er oss gott að vera“,
einkum þó á Blönduósi, er við
höfður lengst af um ævina dvalið.
Guðmundur hafði hneigð til
veiðiferða og var ungur er hann
hóf að veiða lax á stöng úr
Blöndu, rétt fyrir ofan Héraðs-
hælið. Sótti hann fiskinn og átti
marga ánægjustund við veiðarnar
í jökulfljótinu er mátti segja að
rynni við túnfótinn hjá okkur.
Verkleg iðja, og athafnasemi
var honum hugleikin, er mun
hafa að nokkru um það ráðið að
hann brá á það ráð að hverfa frá
námi nú um miðsvetrarleytið og
haldarakleytt út i atvinnulífið.
Hugur Guðmundar hafði eigi
rofið tryggð við hina gróðursælu
byggðir heimahaganna i Húna-
þingi. Þvi ætlun hans var að hefja
nám í Bændaskóla á næstu árum,
ásamt verðandi mági sinum.
En Guðmundur hafði kynnst
konuefni sinu á Reykjaskóla,
Margréti Bjarnadóttur, Hákonar-
sonar í Haga á Barðaströnd, hinni
efnilegustu stúlku, en þau höfðu
bundist tryggðum í april á fyrra
ári og stofnað heimili í Hafnar-
firði i íbúð foreldra okkar, í febr-
úar sl.
Þau hjónaefnin væntu sér án
efa farsældar og langra lífdaga á
lífsins göngu, líka voru þau ættuð
úr nágrannasveitum i Vestur-
Barðastrandarsýslu.
Guðmundur bróðir minn réðst
nú til sjós, enda var honum eigi
sjómennskan ókunn, hafði föð-
urafi okkar, Guðmundur Valdi-
mar Elíasson frá Patreks-
firði, stundað sjó um 60 ára bil,
lengst af sem vélstjóri og farnað-
ist vel á sjónum, átti hann ávallt
ástriki miklu að fagna hjá konu
sinni og börnum í Hafnarfirði er
hann kom af sjónum.
Þegar ég hugleiði hið sviplega
fráfall bróður míns er skipið Haf-
rún fórst þá verður mér skýrt í
minni, er við systkinin ung að
árum biðum bænir okkar við móð-
urhné, er mamma hafði kennt
okkur. En þær urðu mér mikill
styrkur og gáfu mér hugarró, er
hið mikla snjóflóð á Norðfirði
gróf mig í sinn kalda hjúp, en ég
fyrir Guðs náð bjargaðist úr
ásamt dóttur minni.
Ég trúi því að bróðir minn hafi
kvatt þetta lif hér i heimi, í anda
þess bænarmáls er okkur var
in'nrætt. Hann hafi falið önd sína
Drottni allsherjar og þá hafi aftur
morgnað í sálu hans til æðri
heima.
Minnug orða sálmsins
Ef sálirnar þyrstir, þú svölun
þeim lér
þær sáðning fá hungraðar frá
þér.
Vor Guð, þínu í Ijósinu Ijós
sjáum vér,
og lifsins er uppspretta hjá
þér.
Blessuð sé minning Guðmundar
Sigursteinssonar, bróður míns.
Rósa Margrét Sigursteinsdóttir.
---------------------
Afmælis- og
minningar-
greinar
ATHYGLI skal vakin á þvf, að
af-mælis- og minningargreinar
verða að berast blaðinu með
góðum fyrirvara. Þannig verð-
ur grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast f sfð-
asta lagi fyrir hádegi á mánu-
dag og hliðstætt með greinar
aðra daga. Greinar mega ekki
vera f sendibréfsformi eða
bundnu máli. Þær þurfa að
vera vélritaðar og með góðu
Ifnubili.
Þann 26. marz s.l. andaðist
Rannveig Jónsdóttir frá Gröf.
Hún var fædd 7. maí 1891 i Vaðla-
vík i Reyðarfjarðarhrppi hin-
um forna.
Ég, sem þessar línur rita, hefi
margs að minnast og mikið að
þakka hinni látnu og hér á við
máltækið: Enginn veit hvað átt
hefur fyrr en misst hefur.
Ekki tel ég mig færan um að
skrifa ævisögu þessarar elskulegu
konu, en hins vegar mun ég stikla
á þvi helzta í lífi hennar.
Hún Rannveig var mjög glæsi-
leg kona og góð kona i þess orðs
fyllstu merkingu. Hún var mjög
trúuð og reysti ætíð á þann, sem
öllu ræður og nú geymir hana.
Mitt hjartans þakklæti færi ég nú
Ránnveigu, sem ávallt var mér
sem bezta móðir.
Rannveig var ein þeirra kvenna
sem varð að fást við ýmiss konar
störf bæði úti og inni.
Hún var ein af forystukonum
Kvenfélagsins og lét sér mjög
annt um það. Hún var i sóknar-
nefnd á Reyðarfirði í mörg ár,
enda mjög kirkjurækin.
En minnisstæðust mun hún
verða fyrir sína miklu líknarhjálp
sem hún stundaði í fjölda ára.
Mikið var leitað til Veigu i Gröf
eins og hún var oft kölluð, þegar
illa stóð á og mörgum hjúkraði
hún og líknaði. Hún var lika ljós-
móðir margra barna i byggðarlag-
inu, þó ekki væri hún lærð, en það
fullyrtu allar konur að engu síðri
hefði hún verið þeim lærðu. Ég
veit að margar reyðfirzkar konur
kunna henni sérstakar þakkir fyr-
ir þá alúð og nærgætni, er hún
sýndi undir þeim kringumstæð-
um og sendi þeim kringumstæð-
um og senda nú að leiðarlokum
beztu þakkir fyrir vel unnin störf.
Þegar börnin voru ung, stund-
aði maður hennar sjóinn sem og
hann gerði alla sína löngu ævi, en
Rannveig var gift Birni Gíslasyni
föðurbróður mínum, hinum mæt-
asta atorku- og ágætismanni, sem
látinn er fyrir nokkrum árum. Þá
var siður að vera í veri úti í
Brejðuvik. Öll þau sumur sem
hann var þar var kona hans með
honum og lagði gjörva hönd á
margt.
Fiskvinnu stundaði hún jöfnum
höndum með heimilisstörfunum.
Marga vökunóttina átti hún,
þegar Björn var á sjó og við-
tökurnar voru hlýjar, enda hefi
ég aldrei kynnzt eins ástríku
hjónabandi. Þar bar aldrei
skugga á.
Við fráfall Rannveigar er horf-
inn einhver bezti borgari
Reyðarfjarðar, sem ég veit að er
þar sárt saknað, en einnig þakkað
fyrir hennar miklu og góðu störf í
þágu byggðarlagsins.
Þau hjón eignuðust þrjú börn,
sem öll eru á lífi og hinir mætustu
þjóðfélagsþegnar, en þau eru:
Þórunn, gift Björgvini Jónssyni
kaupmanni hér í borg, Jón, yfir-
fiskmatsmaður, sem kvæntur er
Nönnu Þorsteinsdóttur, en þau
búa á Reyðarfirði, og María, gift
Olafi Kristjánssyni, fyrrv. bæjar-
stjóra í Vestmannaeyjum.
Ég get ekki svo lokið við þessa
grein, að ég geti ekki um síðustu
æviár hennar hjá Þórunni dóttur
sinni og Björgvin manni hennar.
Það veit ég, að ekkert gamal-
menni á Islandi hefur hlotið betri
umönnun og elskusemi en hún og
þeim skulu færðar hjartans þakk-
ir fyrir það.
Og þá kemur mér í hug hjarta-
hlýjan og gestrisnin í Gröf i gamla
daga, þar nutu margir góðs af og í
þeirra hópi er undirritaður, sem
þakkar nú af alhug allar þær góðu
stundir, bjartar og hlýjar.
Utför hennar fer fram i dag frá
Búðarkirkju á Reyðarfirði.
Svo enda ég orð mín á kveðju til
elsku Veigu minnar með því að
segja:
Far þú i friði
friður Guðs þig blessi.
Hafðu þökk fyrir allt og allt.
Jóhann Þórólfsson,
— Lestrar-
félög
Framhald af bls. 11
2—4 á laugardögum en áður hafði
fólk getað komið, „þegar það átti
leið framhjá". Ari siðar eða 1913
var borin fram tillaga í stjórninni
um að gömlu bækurnar, sem
lestrarfélagið ætti, yrðu seldar og
nýjar keyptar í staðinn. Selja átti
þær bækur sém búið væri að lesa.
Þá var einnig ákveðið, að „þeir
rómanir, sem félagið kann að
eignast skulu heyra undir sömu
lög og aðrar bækur.“
En hvað svo um lestrarfélagið
sjálft:
„Siðla vetrar 1889 komu 20
bændur í Borgarfirði eystra
saraan til að ræða um stofnun
lestrarfélags. Ekki hugðust þeir
takmarka bókakaupin eingöngu
við islenzkar bækur, því að þegar
á fyrsta fundi var ákveðin fjár-
hæð til kaupa á dönskum bókum,
en megináherzla var þó lögð á
þjóðlegan fróðleik, skáldskap og
merk tímarit. Er þetta gott dæmi
um óvenjulega menningarstarf-
semi og félagshyggju i fámennu
og afskekktu byggðarlagi og má
slíkt framtak ekki falla í
gleymsku. Forgöngumenn að
stofnun lestrarfélagsins og lengi
hvetjandi alls er til heilla horfði í
framfaramálum Borgarfjarðar
voru: Þorsteinn Magnússon,
Höfn, Sigfús Gíslason, Hof-
strönd, Hannes Sigurðsson,
Bjargi, Árni Steinsson, Bakka-
koti. Bókaeign fyrsta árið voru 30
bækur, íslenzkar og nokkrar
danskar. Félagsgjald fyrir konur
var ein króna og karla 2 krónur.
Kappsamlega var unnið að öflun
bóka og óx safnið furðu fljótt. Um
aldamótin voru þó til í sjóði 5
krónur og 73 aurar."
Árið 1904 flyzt Lestrarfélagið
svo f Bindindishúsið og voru þá af
260 bókum félagsins aðeins örfáar
i útláni. Húsið brann til grunna
árið 1906. I ágripi af sögu
félagsins á kortinu góða segir:
„Bókaperlur, sem fólk leit á sem
góða vini, urðu eldinum að bráð.
Margur hefur áreiðanlega fellt
tár yfir þeim rústum, sem áfram
var haldið.“ Nú flyzt félagið i
Barnaskólann og árið 1908 barst
félaginu bréf frá Oddi Björnssyni
bókaútgefanda á Akureyri, þar
sem hann bauð allar útgáfubækur
sínar að gjöf til þess tíma. Á
árunum 1911 til 1918 var Þor-
steinn M. Jónsson formaður
félagsins og starfaði hann ásamt
konu sinni Sigurjónu Jakobs-
dóttur af eldlegum áhuga fyrir
félagið. 1918 hækkaði félagsgjald-
ið í 4 krónur og var þá gjaldið
jafnt fyrir konur sem karla. Á
árunum 1922 til 1940 var Anna
Guðný Guðmundsdóttír formaður
félagsins. Síðastliðin 10 ár hefur
Sigriður Eyjólfsdóttir verið for-
maður félagsins. I lok þessa stutta
ágrips af sögu Lestrarfélags
Borgarfjarðar eystri segir:
„Stöndum vörð um þá menningar-
arfleifð, sem okkur er trúað fyrir.
Megi andi samhjálpar og félags-
hyggju vera leiðarljós þeim sem
að félagsmálum Borgfirðinga
vinna.“