Alþýðublaðið - 10.01.1931, Blaðsíða 2

2
á.ep'KÐðlBliAÐIÐ
F|ártaagsernðleikarnÍE*.
Lækning eða shottniæfening.
Fjárhagsáætlunin
i.
Margir kvarta undan því um
þessar mundir, að þaö séu erfiöir
tímar, og mikiS er um þessa
erfiðleika skrafað, en oftast á
svipa'öan veg og bóndinn talar
um óþurkatíðina, þ. e., að við
þessu sé ekkert hægt að gera.
Fiskurinn er aðal-framleiðslu-
vara (og sérstaklega aðal-útflutn-
ingsvara) vor, og þa'ð er lagt
geysilegt kapp á að afla hans, —
svo mikið kapp, að fiskveiöar eru
(hvergj. nokkurs staðar á öllum
jarðhnettinum reknar af jafn-
miklu kappi, og víst hvergi held-
ur með jafnmiklu manntjóni.
Afleiði&g þessa mikla kapps
hefir verið, að fiskveiðar hafa
aukist, svo að segja ár frá ári,
og hafa þó tvö sí'ðast liðin ár
skarað langt fram úr hinum. En
þótt framleið/SÍan hafi þannig far-
ið sivaxandi, hefir svo að segja
ekkert vetiö gert til þess að auka
sölumarkað aflans, og þá sjaldan
að eitthvað hefir verið gert í
þessa átt, þá hefir verið hætt
við það aftur, áður en það har
■nokkurn teljandi árangur. Það er
þó hvorttveggja, að meö framsýni
og dugnaöi má áreiðanlega koma
út miklu af saltfiski í löndum,
þár ,sem fiskur vor er lítið eða
ekkert seidur nú, og eins er hitt,
að geysilegir sölumöguleikar eru
á frystum fiski um meiri hluta
álfunnar. En af hálfu hins opin-
bera hafa engar ráðstafanir verið
ger'ðar til þess að reyna að kom-
ast á þær breiðu brautir sölu-
möguleikanna, er þarna opnast
fram undan. Það eru bara einka-
íyrirtæk;, sem íeynt hafa að rann-
saka þetta, en þau hafa (eins og
eðiilegt er í auðvaldsþjóðfélagi,
þar sem hver étur annán) grugg-
að vandlega fyrir aftan sig til
þess a'ð hleypa ekki öðrum að.
En ef rétt hefði verið_, hefði land-
ið átt að verja nokkrum tugum
þúsunda árlega í a'ð láta rann-
saka alla tækni í sambamdi við
frystingu fiskjar og annara af-
urða og öðru eins í að rannsaka
solumöguleika frystra matvæla.
Moggt og Gisli.
Ég þakka „Morganblaðinu" fyr-
ir hið mikla álit, sem það heíir
á mér sem vélfræðingi, er það
heldur að ég hafi skrifað grein
þá, er birt var í blaðinu í gær.
En sannieikurinn er, að urn vél-
fræði er ég ekki fær aö skrifa,
þó ég hins vegar sé fundvís á
lausar skrúfur, einkum ef skröltir
í þeim.
Ég hefi satt að segja leitt hjá
mér a'ð iesa greinar Gísla Jóns-
soinar um skipakaup ríkisins, því
Gísli er maður, sem ég þykist
hafa rétt til þess a'ð hafa fyrir-
litníngu á, og hefir hann að því
II.
Við allar lækningar, sem ekki
eru skottulækningar, ríður mest
á að komist sé að réttri nið'ur-
stöðú um hvað það sé, sem að
sjúklingnum gangi. Og sama er
aðferðin, sem hafa verðtur, hvort
heldur það er vél, sem er í ólagi,
sem þarf að gera við, eða fjár-
hagsörðugleikar íslenzka þjóðfé-
lagsins, sem þarf að laga.
Ýmsir tala um að laga núver-
andi fjármálaerfiðleika vora með
slíkum ráðum, svo sem að draga
úr framkvæmdum hins opinbera,
minka framleiðsluna og lækka
kaupgjald verkamanna, en alt eru
þetta skottulæknis-ráð, auk þess
sem ég býst við, að jæir, sem
reyndu aö gera tilraun tii þess
að lækka verkakaup, yrðu þess
varir, að slíkt væri æði erfið
hnúta að brjóta, svo styrkur sem
verklýðsfélagsskapurinn nú er
orðinn.
Sé hins vegar farið að rann-
saka beinustu orsakirnar tii fjár-
hagserfiðieikanna, þá rekur mað-
ur þegar augan í tvent:
1) Að verzlunarjöfnuðurinn árið
1930 er mjög óhagstæður og
líkindi tii að þar verði fram
undir 8 miljóna króna halli,
þ. e., að innfluittar vörur. muni
nema það miklu meira en út-
flnttar vörur. En síðasta mis-
æri á verzlunarjöfnuði vorum
var .1926, og nam hallinn þá
5 millj. króna.
2) Að birgðir eru geysilega mikl-
ar í'land'inu af óseldum salt-
fiski af framleiðslu ársins
1930. Námu þessar birgöir um
áramót nær 127 þús. skpd.,
(en hafa verið Uodan farin
áramót um 50 þús. skpd.}.
Þá er að athuga hvort nokkuð
muni hægt að gera til þess að
koma þessum hinum miklu fisk-
(birgðum í verð, og mun það gert
í annari grein.
Ólafur Friðriksson.
leyti sérstöðu meðal allra Reyk-
'víkinga, og mun engum kunn-
^ra en Gísla sjálfum, af hverju
áliit mitt á honum byggist. Fari
hann fram á að ég skýri þetta
frekar hér í blaðinu, er það vel-
komið.
Ólafar Friðriksson.
Hjálpræðisherinn.
Samkomur á morgun: Helgun-
arsamkoma kl. IO1/2 árd. Sunnu-
dagaskóli kl. 2 síðd. Hjálpræðis-
samkoma kl. 8 siðd. Kapt. Axel
Olsen stjórnar. Lúðraflokkurinn
og strengjasveitin aðstoða. Allir
velkomnir t
Styrktarsjóðurinn.
Fulltrúar alþýðunnar í bæjar-
stjórn hafa á hverju ári borið
fram tillögu um að bæjarsjóður
styrki Styrktarsjóð verkamanna
og sjómanna með 3500 krónum.
Tillaga þessi hefir verið samþykt
ár eftir ár, en með viðbót frá í-
haldinu, aö sjóðurinn fengi þetta
fé með því skilyrði, að verka-
raenn utan féiaganna ættu kost á
því að verða að-njótandi hlunn-
inda sjóðsins. En eins og skilj-
anlegt er gátu verkamannafélög-
in, sem eiga Styrktarsjóðinn, ekki
þegið þetta fé með þessu skil-
yrði; bærinn hefir því jafnan
•sparað þetta fé, og það ekki
komið til utborguniar. Erlendis
er það víðasthvar svo, þar sem
hið opinbera veitir atvinnuleysis-
styrk, að hann er borgaÖur fyrir
milligöngu verkamannafélaganna,
sem látin eru hafa algerða stjórn
á úthlutuninni, o.g fá styrkinn
ekki aðrir en þeir, sem eru í
verkamannafélögunum. í ár var
íhaldið hætt við þetta, enda er
því nú orðið farið að verða
kunnugt, að lítið muni vera af
verkalýð utan félaganna. Þó
Jdóraði Jakob Möller ofurlítið í
bakkann fyrir íhaldið, með því
að koma meö tillögu um það, að
pólitískar skoðanir mættu engu
ráða um úthlutun styrkstns; var
sú tillaga meinlaus, því enginn
hefir enn þá kvartað undan slíku,
og féllust alþýðufulltrúarnir á,
að henni væri hnýtt aftan við
Morgunhlaðisritstjórarnir hafa
undanfarið verið að grufla í
görnum Jóns Árnasonar og reynt
að finna enda þeirra og upphaf.
Hefir greiðslan gengið afar-seint
og að síðustu voru ritstjórarnir
örðnir vitlausir yfir garnaflækj-
unni. Sést sinnisveiki þeirra á
brjáilsskTÍfum blaðsiins í gær, þar
sem því er ha.Idið fram, að deilan
milli verkakvenna og S. í. S. hafi
verið ,leikar.askapur einber vegna
þess, að S. í. S. hafi að lokum
gengið að kröfum verkakvenna.
Það er oft, sem fól.k furðar á
brjálskrifum þessa brjálaða blaðs,
ien í þessum ummælum blaðsins
skilur enginn, ekki einu sinni rit-
stjórarnir sjá.lfir.
Ef „rökfærsla“ Mgbl. væri rétt,
þá væri ástæða til að halda, að
skjólstæðingar Mgbl. sjálfir út-
gerðirmennirnir, hefðu í hverii
þeirri kaupdeilu leikið skripaleik
frammi fyri;r almenningi, er þeir
gáfust upp fyrir kröfum þeim,
er vferkafólkið gerði, er þeir áttu
í d,eilum viö. Slíkum sökum vill
Alþýðublaðiö ekki beina aö út-
gerðarmönnum. Þehn hefir oftast
nær verið hláköld alvara, og eins
var um hina íhaldssinnuðu for-
tíllögu sína. Tveir íhaldsharð-
jaxlar greiddu samt atkvæði mótí
því að veita þessar 3500 kr. tii
sjúkra og l.asburða verkamannar
en flestir hinna sátu hjá.
Sjúkrasamlag Reykjavikur,
Sjúkrasamiag Reykjavikur stóð
á frumvarpinu um fjárhagsáætl-
unina með 18 þús. krónur, það
er 7 kr. styrkur fyrir hvern hlut-
tækan meðtím. Sjúkrasamlagið er
mjög þörf stofnun og hefir spar-
að hæjarfélaginu stórfé, því með
samhjálp meðlimanna hefir það
halidið ótaimörgu fólki frá þx'i
að þiggja af sveit. Hefir við fyrri
fjárhagsáætlanir verið sýnt fram
á mörg dæmi þess. Styrkur þessi,
7 kr. á mann, er tiitölulega mjög
iitdll, enda' samlagið eðlilega jafn-
an í fjárþröng. Fulltrúar alþý&<
unnar fluttu tillögu um lítilfjör-
lega hækkun, þ. e. að þetta þarfa:.
félag fengi 23 þús. krónur í stað
18 þúsunda. En íhaldið var hér
sem fyrr sjálfu sér líkt og feldi
tillöguna; fylgdi Framsóknarliðið
þar íhaidiinu dyggilega. Þess skal
1 getið til maklegs lofs, að einn
íhaldsniaðurinn skammaðist sín
augsýnilega fyrdr þetta, og reyndi
að fegra það með því, að ef
hæninn styrkti sjúkrasamlagið
tneira en um þessar 7 kr. á mann,
myndi ríkið ekki styrkja það, eða
draga að sér hendina!
(Frh.)
stjóra S. í. S. en það sem ræðui'
því, að andstæðingar verkiýðs-
samtakanna verða að láta í minni
pokann í baráttunni, er það, að
verklýðssamtökin eru orði/i órjúf-
aruli, og það þýðir ekki fyrir
neinn, að ætla sér að kúga þau
i kné. íslenzk verklýðssamtök eru-
að verða það vald, sem getur
ráðið í öllum almcnnum launa-
þrætum.
Og Morgunblaöið vinnur með
brjálskTifum sinum að eflingu
þeirra, sérstaklega þó siðan hinn
vestfirski trippa-ritstjóri tók við
„regeringunni“ í Austurstræti.
Hinir óánægðu ihaldsmenn geta '
nú sagt með réttu:
„Hjá Mogganum er hver silki-
húfan upp af annari.“
Skyldí ekki bráðum verða
sparkað þarna niður frá í liægð-
inni, þar ,sem Mgbl hefir aðsetur
sitt ?
Eða ætli garnirnar hengi ekki.
alt dótið?
„Andri“ ,
kom af veiðum í gær með 2500
karfir ísfiskjar. Hann fór sam-
stundis til Englands me'ð aflann.
Garnaflækja Norganbiaðsiss.