Alþýðublaðið - 19.11.1958, Blaðsíða 3

vrílir SIO
ætur á núv
RÆTT var um kjördæmamál
ið á fundi Alþýðuflokksfélags
Reykjavíkur í gærkvöldi. Frum
uiælendur voru lög-fræðingarn-
ir Jón P. Emils og Jón Þor-
steinsson.
Jón P. Emils talaði fyrst. •—
Hann rakti fyf.d söfj hinnar
ísienzku kjeidæmaskipunar. —
Síðan vék hann. afr niáiinu eins
Oo það horfir yiS í c'ag. Hann
ságði, að ; stjcrnnrsátimála nu
verandi rík'P.-tjórn-r !,efði ver-
ið ákvæði um að leysa kjör-
dæmamáUð í tíð ríkisstjórnar-
innar. „Ef efna á það loforð
stjórnarsamningsins verður að
taka málið upp á þessu bingi“,
. agði Jón. Jón ságði um afstöðu
Kinna einstöku stjórnmála-
flokka tij málsins. að Framsókn
arfiokkurinn ..væri andvígur
breytingum á núverandi kjör-
dæmaskipun. þar eð hanp hagn
aðist mest á ranglæti hennar.
Framsóknarflokkurinn hefði að
vísu í upphafi verið frjálslynd-
Ur flokkur en síðar hefðu. for-
ingjar flokksins séð. að auðveld
asta leiðin til að halda vöidum
væri sú ,að hagnýta sér tij hins
ýtrasta ranglæti óréttlátrar
kjördæmaskipunar. Og þetta
hefði flokknum tekizt vel. —
Hann hefði verið mestu ráðandi
allra flokka í landsmálum í yf-
ir þrjá áratugi. Ranglætíð hefði
meira að segja gengið syo langt
á stundum. að flokkurinn hef-
ur haft þingme'rihluta enda
þótt atkvæðamagn ð heföi ckk
verið meira en kringum 20%.
„Vegna valdasteytunnar hefur
Framsóknarflokkurinn því í
rauninni yfirgefið lýðræðis-
skÍDulagið“, sagði Jón P. Emils.
Siálfstæðisflokkivrinn hefur
hins vegar leikið tveim skiöld-
um í málinu. sagði -Jón. Enda
hefur sá flokkur átt fvlgi bæði
í béttbvli og dreifbýli. F-n Al-
þýðuflokkurinn og Sósíalista-
flckkurinn hafa ve.rið m.ei-t
fylgjandi breytingu.
MIKJTT a endtjrbóta
ÞÁRF VID.
Næst vék r»?ðu',v'"ðm- að
boim leiðum er til ?’'Pjna
kæmu til að ráða bót. 4 rang-
læt.i núverandi kjörd»°ir>.ockín-
unar. Kvaðst hann einkúm hafq
tvær leiðir í huga: Að gera
landið allt að einu kiördEorni
eða að gera róttæksr endur-
bætur á núverandi kiördæma-
skibun og kvaðst r^ðumaður
mæla með beirri síðai'nefndu.
í stórum dráttum kvaðst Jón
vilja gera eftirfarandi breyt-
ingar á núverandi kjördæma-
skipun; Reykjavík , yrði áfram
eitt kjördæmi en með 12 þing-
menn, Keflavík, Kópavogur og
Akranes yrðu gerð að sérstök-
um kiördæmum. Gullbringu-
og Kjósarsýsla yrði tvímehn-
íngskjördæmi, svo og Hafnar-
fj.. og' Akureyri Borgarfj,- og
Mýrasýslum yrði steypt saman
í eitt kjördæmi, þar eð ekki
væri ástæða til bess að hafa
þær sitt hvert kjördæmið eftr
að Akranes hefði verið gert að
sérstöku kjördæmi — Dala-
sýslu og Barðastranda-
sýslu yrði steypt sam-
an í eitt einmenningskjördæmi,
ísafjarðarsýslum yrði steypt
saman í einmenningskjördæmi
og Strandasýsla og Vestur-
Húnavatnssýsla verði ein-
menningskjördæmi. — Þing-
eyjarsýslum steypt saman
Umræður um kjördæmamálið í Al-
þýðuflokksfélagí Roykjavíkur
Ný Berlínardeila!
Jón P. Emils-
í eitt tvímenningskjördæmi,1
Norður-Múlasýslu og Seyðis-
firði yrði steypt saman í eitt
einmenningskjördæmi, Skapta
felssýslum yrði steypt saman í
eitt einmenningskjördæmi. —
Rangárvallasýslu yrði breytt í
einmenningskj ördæmi
Á þenn-
an .hátt yrðu kjördæmakosnir
þingmenn 43. En síðan yrðu
uppbótarþingsæti til viðbótar,
svo að þingmenn gætu verið
allt að 54.
Jón kvaðst vera andvígur að
gera landið að nokkrum stór-
um kjördæmum vegna þess að
fólk í núverandi kiördæmum
væri mjög viðkvæmt i bessum
málum og mvndi illa sætta sig
við að lenda innan í stórum
kjördæmum. Auk þess væru
litlar líkur til að Sjálfstæðis-
flokkurinn féllist á, að gera
landið að nokkrum stórum kjör
dæmum en Jón kvaðst ekki
h3fa trú á því, að viðunandi
lausn fengist á kjördæmamál-
inu nema í samvinnu við Sjáif-
stæðisflokkinn.
NOKKUR STÓR KJÖR-
DÆMI VARANLEGKI
LAUSN.
Næstúi- tók til máls, ’ síðari
frumr /elandi, Jón Þorsteins-
son. Hann kvað núverandi kjör
dæmaskipun verða æ ranglát-
ari með hverju ári, sem liði.
Væri svo komið, að sumir kjós-
endur hefðu allt að 18-faiclan
rétt á við aðra. Hann kvað 4
leiðir koma til greina til laÆn-
ar málinu:
1) landið væri gert ac) einu
kjördæmi.
2) eingöngu yrðu einmenn-
ingskjördæmi
3) enduiibætur yrðu gerðar
á núverandi kjördæmaskipun.
4) landinu yrði breytí; í fáein
stór kjördæmi.
Hann kvað lítinn hljóm.
grunn fyrir fyrstu tveim leið
unum. Jón kva'Sst því fylg'jandi
að þingmenn yrðu áfram 52, al
ger óþarfi væri a. m. k. að
fjölga þeim. Jón kvaðst telja
líklegra, að menn myndu sætta
sig við gerbreytingu þessara
mála, heldur en eitthvað kukl
við núveranli skipan. Sú hætta
væri einnig fyrir hendi, að ef
lappað væri upp á núverandi
skipan, gæti smákjördæmapóli
tíkin þrifizt áfram en hún gerði
aðstæður ýmissa smákjördæma
óeðlilega góða eins og mörg
dæmi væru um. Jón kvaðst
eindregið fylgjandi því, að
landið yrði gert að nokkrum
stórum kjördæmum og telja, að
breyting í þá átt mundi verða
langtum varanlegri lausn en
enlurbætur á núverandi skip-
an. Tilfæringar og fólksflutn-
ingar væru það miklir, að end
urbætur á núverandi skipan
gætu verið orðnar ónógar eftir
örfá ár. Þá sagði Jón einnig',
að ef landið yrði gert að nokkr
um stórum kjördæmum væri
auðvelt að setia reglur um sjálf
virka endurskoðun og breyt.
ingu á kjördæmaskipuninni á
vissu árabili. Síðan rakti Jón
tlllögu, er hann hafð sett fram
í grein í Alþýðublaðinu, um að
gera landið að 6 kjördæmum.
í stórum dráttum var sú til-
laga á þessa leið: Reykjavík
fengi 17 þingmenn. Faxaflói 9,
Vesturland 6, Norðurland 8,
Austurland 6 og Suðurland 6.
Jcn kvaðst ekki gera ráð fyrir
neinum uppbótarþingsætum
Framhald á 10. síðu.
ÞAÐ ER ÁLIT brezkra stjórn
málamanna að Rússar hafi í
hyggju að knýja Vesturveldin
tii þess að yfirgefa Beriín. Er
búist við að Rússar muni ekki
íara þaðan, jafnvel þótt það
kosti styrjöld.
Stjórnmálamenn telja að
ekki sé hægt að sega rneð fullri
vissu við hvað Krústjov hafi
átt í ræðunni sinni er hann
krafðist brottflutnings herliðs
frá Berlín. En það verði að
taka orð hans eins og þau eru
töluð og gera ráðstafanir í sam
ræmi við það.
Ekki eru allir á einu máli um
það hversvegna Krústjov valdi
einmitt nú til að koma með
kröfur sínar. Telja. sumir að
hann hafi álitið kosningaúrslit-
in í Bandaríkjunum hafa verið
slíkt áfall fyrir Eisenbower að
honum væri ómögulega að taka
mikilsverðar ákvarðanir. Þá
hafa rússneskir diplómata? I'á4
ið mjög í það skína að þsir á-
íti að úrslitin hafi verið mót-
•næli gegn stefnu Dullesar, —•
önnur skoðun er sú, að Krústj-
ov háfi vanmetið fylgi dr. Ad-
enauers í Vesturi-Þýzka'ar.di.
oB álitið að almenningur væri
orðinn -honum andsnúinn vegna
þess að honum hafi ekki tekist
að sameina Þýzkaland.
Hvað sem um þetta er þá er
greinilegt að Krústjov ætlar að
Yul Brynner
í stað
Tyrone Power
í FRÉTT frá Madrid seg-
ir að nú sé ákveðið að Yul
Brynner taki við hlutverki
því, sem Tyrone Power lék
í myndinni Salome og drottn
ingin af Saba, en hann lézt
sem kunnugt er af hjarta-
slagi, er verið var að taka
eitt síðasta atriði myndar-
innar. Brynner mun koma
til Madrid í þessari viku og
vcrður þá töku myndarinnar
haldið áfram.
láta sverfa til stáls út af Berlía
ef nauðsyn krefur Og ekki verð
ur gengið til móts við kröfu
hans. Ný Berlínardeila er í að-
sígi og jafnvel alvarlegri en hin
fyrri.
Rússar segja nei
GENF, 18. nóv. — Reuter.
Fulitrúi Sovétstjómarinnar á
þrívcldafundinum um bann
við tilraunum með kjarnorku-
vopn, Seymon Tsarapkin, féllst
ekki á málamiðlunartiilögu
Breta og Bandaríkjamanna,
sem þeir lögðu fram í dag.
Ilann kvað Rússa vera mót-
fallna því að rætt væri í sam-
einingu um bann við kjarn-
orkuvopnatilraunum og eftir-
lit með því að slikt bann væri
haldið.
Vesturveldin lögðu til að
þetta væri rætt samtímis, eftir
að Rússar höfðu neitað að
ræða fyrst um eftirlit.
I viðtali við blaðamenn sagði
Tsarapkin að lítið miðaði í
samkomulagsátt, en þó væri
hann vongóður um samkomu-
lag. Hann kvað það stefnu
Rússa, að kjarnorkuveldin
ættu fyrst að hætta tilraunum
með kjarnorkuvopn og síðan
að ræða eftirlit.
Ekkert miðar í áttina á ráð-
stefnunni um ráðstafanir til að
koma í veg fyrir skyndiárásir.
Hefur ekki enn tekist að semja
dagskrá fyrir ráðstefnuna.
Vesturveldin hafa lagt fram
langt plagg um hina tækni-
legu hlið skyndiárása.
Spilakvöld í Hafn-
J arfirði
*
s
s
s
^ NÆSTA spxlakvöld Al-S
^ þýðuflokksfélaganna í Hafn- $
^ arfirði verður n. k. fimmtu- ^
S,dagskvöld kl. 8,30 í Alþýðu-^
S
Shúsinu við StrandlgötB.
rv
Delicious og Jonatan
Koma eftir nokkra daga. — Tökum pantanir.
Alþýðublaðið — 19. nóv. 1958 3