Alþýðublaðið - 10.03.1931, Blaðsíða 3

ABÞSBHBhAÐIÐ
3
Jofnunarsjóður ríkisins.
Verklegar framkvæmdir ríkislns eiga að vera mest-
ar þegar minst er um aðra vinnu.
sasmsvarar 12 milljónuin kr. Ireild-

Beztu tyrknesku cigaretturnar í 20 stk pökkuin,
sem kosta kr. 1,25, eru:
Statesman.
Trarkisli Westminster
Ciagrettnr.
A. V. I hverlnm pakka eru samskonar Sallegar
landslagsmyndir og f Commander-eigarettnpUkkam
Fást í iSllnm verzlumsm.
Lækkun kaffi- og sykur-tolls
feld á alþingi.
Jafnan hefir þaö verið talið
hyggingaráð að taka af ávöxt-
um góðæranna og geyma til
hinna eröðati. Nauðsyn þess
gilddr ekki síðux fyrir þjóðax-
heildina heldux en einstakling-
ana, enda er það svo, að þegax
atvinna er í bezta lagi, þá exu
tekjux vexkamannafjölskyldu ekki
nema til þess að framfleyta lífi
hennax þann tímann, en verka-
mönnum, sem hafa fyxix fjöl-
skyldu að sjá, er sjaldnast unt að
leggja neitt til hliðar af tekjum
sínum til þess að geyma til at-
vinnuleysistímanna. Um ríkis-
heilidina er alt öðru máli að
gegna. Ríkinu er vel unt og þess
vegna skylt að geyma nokkuð
af góðæristekjum sínum og nota
það fé til verklegra framkvæmda
þau árin, sem atvinnulífið er ella
daufast, svo að verkfúsap hendur
þurfi ekki að vera starfslausar
og verkamannaheimilin bjargar-
laus af því að enga vinnu er að
fá,
Hingað til hefir þeirri óheilla-
stefnu verið fylgt, að rninst hefir
verið unnið ab opinberum fram-
kvæmdum einmitt þau árin, sem
atvinnurekstur ©instakiinga hefir
verið minstur og atvinnuskortur
vierkafólks mestur, Þetta stafar
aftur af því, að í þeim árum eru
tekjur rikisins minstar, en hing-
að til hefir ekki verið tekið það
hyggindiaráð að safna fé i góð-
ænmum itil verklegra fram-
ftvæmda riki&ins á þeim timum,
þegar afturkippur er í öðrum at-
vinnurekstri. Þegar svo mest et
þörfin á rniklum verklegum fram-
kvæmdum, þá hefir venjan ver-
ið sú, að góðæristekjur ríkisins,
féð, — sem ríkið fékk umfram
meðallag, — hafa þá ekki verið
til staðar.
Til þess að ráða bót á þessu og
koma því til leiðar, að mest sé
unnið að opinberum framkvæmd-
um einmitt þegar verkafólkið
skortir aðra atvinnu, flytja full-
trúar Alþýðuflokksins í neðri
deiid alþingis, Héðinn Valdimars-
sop, Sigurjón Á. Óiafsson og Har-
aldur Guðmundsson, frumvarp
um Jöftiunarsjóð rikisins, þar sem
ákvebið er, að tiltekirm hluti ár-
gæzkutekna ríkissjóðsins skuli
jafnan tekinn frá til verklegra
framkvæmdia í erfiðum árum.
Þá er tekjur ríkissjóðs verða
samkvæmt rekstursreiikningi meiri
en 91/2 málljón kr. á'ári (en það
„Framsóknar'.'flokksins um verð-
festingu krónunnar í núverandi
gengi, og er það nú stjórnarfrum-
varp, en undanfarið hafa einstak-
ir þingmenn flutt það. Var því
vísað til fjárhagsnefndar. — Frv.
artekna („brúttó"), eins og áður
hefir verið reiknað i fjárlogun-
um), skal leggja í jöfnunarsjóð
af puí, sem par er fram yfir,
svo sem nú skal greina: Af fyrstu
milljóninn.i, sem fram yfir er, eba
rninnu, 15 af hundiraði, af næstu
tveimur milljónum eða hluta af
þeim, 25 af htmdraði, og af því,
sem tekjumar, þannjg reiknaðar,
fara fram úr 12i/2 millj. kr., 35 af
hundraði. — JöfnunarsjóÖinn skal
ávaxta í Landsbankanum.
Fé jöfnunarsjóðsins skal varið
þannig: Ab fengnum tiliögum AI-
þýðusambandis ísltmds og stjórn-
ar Búnaðarfélags Islands skal rík-
isstjórnin verja fé til verklegra
framkvæmda fyrir ríkissjóð þeg-
ar atvinnubrestur er hjá verkaíýð
landsins og afturkiþpur í fram-
kvæmdum atvinnurekenda. Eftir
tillögum sömu aðilja skal og
heimilt að veita kaupstöðum og
kauptúnum, sem eru ' sérstakt
hreppsfélag, fé íix jöfnunarsjóði
til verklegra framkvæmda bæjar-
eða sveitar-félags. Skal fjárfram-
lagið notað í samræmi \úð til-
gang jöfnunarsjóðsins, þ. e. til
verklegra framkvæmda þegar at-
vinnubrestur er, og sé lagt fram
a. m. k. tvöfalt fjárframlag úr
hlutaðeigandi sveitar- eða bæjar-
sjóði á móti framlagi jöfnunar-
sjóðs.
I greinargerð frumvarpsins er
bent á, að „hefði þetta fmmvarp
verið lög á undanfömum árum,
myndu framlögin til jöfnunar-
sjóðs ríkisirts hafa numið:
Árið 1925 1280 þús. kr.
— 1926 175 — —
— 1928 450 — —
. — 1929 650 — —
1930 1350 — —
Samtals 3905 þús. kr.
Þá hefði féð verið fyrir hendi á
.érfiðum ámm, syo að hægt hefði
verið að koma jöfnuði á verkleg-
ar framkvæmdir í landinu og at-
vinnu við þær frá ári til árs.
Reynslan virðist sanna, að full
þörf sé á að hafa lagafyrirmæli
um slíkar „fyrningar" á góðu ár-
unum, ef ekki á að verða „fellir"
í harðindum ríkissjóðsins og all-
ar verklegar framkvæmdiir í voða
staddar, en fólkið stendur uppi
atvinnulaust, án þess að hið opin-
bera opni því neinar leiðir til
bjargar, aðrar en fátækrastyrk-
[ iinn.“
um skatt af húseignum í Nes-
kaupstað fór tLI 3. umræðu.
FuUtrúaráðsfundur
er annað kvöld í Iðnó uppi.
Þar eð svar það, er Halldór
Stefánsson hafði gefið 4 alþingi
við fyrirspum Haralds Guð-
mundssonar im, hverja afgneiðslu
fjárhagsnefnd neðri deildax ætl-
aði að veita frumvarpi H. G. um
lækkun kaffi- og sykur-tolls,
varð ekki skilið á annan veg en
þann, að meiri hluti nefndarinnar
ætlaði að reyna að svæfa máliið
með því að skila engu áliti um
það, þá flutti Haraldur sömu
lækkunartillögurnar á ‘tollinum
sem breytingatiliögur við toll-
lagafrumvarp s.tjórnarinnar, þ .e.
um þriðjungs lækkun og rúm-
lega það á sykur- og kaffi-toll-
inum. Komu þær til atkvæða i
neðri deild við 3. umræðu um
tolllagafrumvarpið.
Lækkunartillögurnar voru allar
feldar, og greiddu að eins 1—2
atkvæði með lækkun kaffitolls
(sem borin var upp í þrennu lagi)
Tfúarbragðaofsóknirnar
í efri deild.
1 efri dieild á laugardaginn var
kom til umr. frv. til laga um ut-
anfararstyrk presta.
Flutti Jón Baldvinsson nokkrar
brtill. við frv., sem aðallega fólu
í sér, ab láta ákveða utanfarar-
styrk presta á fjárlögum.
I sambandi við þetta mál mint-
ist J. B. nokkuð á það, hvernig
íhaldið hafi notað trúarbragða-
ofsóknar í kosningum sér til
fram/dráttar.
Bims og vant er, þegar þetta
mál kemur fram í opinbenum um-
ræðum, gat íhaldsliöið í deildinni
dkkert sagt sér til varn£ir. Þeir
vilja fá að nota þetta vopn á
klíkufundum sínum, í nafnlausmn
níðgreinum í blöðum sínum; en
viija ekki þurfa að ræða það,
þar sem andstæðingar íhaldsins
eru tiL varnar.
Guðrún Lárusdóttir, sem óspart
hefir notað trúmálin í Jiosningum,
sagði-st ekkert ætla að svara
ræðu J. B. Er þetta sama svarið
og íhaldsmenn hafa á treiðum
höndum, þegar á að rökræða
aðrir en fulltrúar Alþýðuflokks-
ins. Með lækkun sykurtollsins
greiddu einir 8 atkvæði, en 14
á móti
Þessir greiddu atkvæði með
því, að sykurtollurinn skyldi
ekki verða lækkaður, — þó að
hann sé nú hærri en innkaups-
verð sykursins og drjúgum hærri
að meðtalinni verzlunarálagningu
á tollinn —Jón Ól. og Magnús
fyrrum dósent (íhaldsþingmenn
Reykjavíkur), Halld. Stef., Hann-
es, Ól. Thors, Lárus, P. Ott.,
Tryggvi ráð(h., Magnús Guðm.,
Ingólfur, Jóhann í Eyjum, Bern-
harð, Jón á Reynistað og Þor-
leifur, þ. e. jafnmargir úr hvoruun
flokki íhaLdis og „Framsókn,ar“,
og sýnir það vel, hve samtvinn-
aðir þeir fiokkar eru, þegar um
það er að ræða að halda tolla-
þunganum á alþýðunni.
„trúarbragðaofsóknir“ íhaldsins.
— Það er rangt, sem Vísir seg-
ir á laugardaginn frá þessum um-
ræðurn, að J. B. hafi viljað draga
úr frv. vegna þiess, að þá myndu
aðrir embættismenn koma á eftir.
J. B. tók það sérstaklega fram,
að hann vildi að 'frv. yrði viðtækr-
ara, þannig, að fleiri embættis-
og starfsmenn yrðu aðnjótandi
utanfararstyrks frá ríkinu en
prestarnix.
Veikbann bíðnr í Danmorkn.
Kaupmannahöfn, 7. marz.
United Press. — FB.
Verkbartniinu, sem ráðgert var
að byrjaði á mánudag og betnar
á 55 000 verkamönnum í ýmsum
iðngreinum, ef sættir takast ekki,
hefir verið frestað á meðan rann-
sókn sáttasemjara er ekki lokið.
Staka
Ýmsir þjáðir ofrembingi
una mammons hrúgur við.
Flest er sagt í frjálsu þingi,
frúin grætur trúleysið.
Hermódur.