Alþýðublaðið - 18.04.1931, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
»ra. 5® anrau
Elephant-cigarettnr
LláSfennar og kaldar. Fást alls staðar.
f laeildsoln fi|á
Tóbaksverzlun Islands h. f.
i
!
Lög, sem heimila þennan vana
enn þann dag í dag, eru. ógeös-
leg afstyrmi forneskjunnar og
þess, sem úrelt er oröið.
Hin fjárhagslega hlið þessa
máls er létt, ef rétt er að farið,
sem sé þann veg, að þjóðin taki
á sig þesisa byrði, sem einstak-
lingum eða sveitafélögum er of
erfið. Samvinnan á hér við; er
hún í þessu sem í svo mörgu
öðru eina skynsamlega leiðin.
Virðast mótmæli við þessu frum-
varpi Jóns og Erlings koma úr
þeirri áttinni, sem sízt mátti
vænta, þar sem var frú Guðrún
Lárusd.
Eflaust hefir hún meðal annars
hlotið þingsæti fyrir afskifti sín
af mannúðarmálum og kristilegri
starfsemi. Á hinn bóginn virðast
ekki þessi mótmadi hennar af
slíkum toga spunnin.
Vildi maður rnega vænta þess,
að svo bjart væri yfir nýjum
tímum og nýjum hugsjónum, að
lýst gæti upp í þessu sem öðru
hina ýmsu rotnandi aflúroa fé-
lagslífsins. Það er fyrsta verk
hverrar frjálsrar þjöðar.
Magnús.
Aí KanfaíPhðfna,
Noröaustan á Melrakkasléttu er
Raufarhöfn. Höfnin er þar mjög
lítii, en ágæt þegar inn er kom-
ið. Samt mun Esja ekki hafa
komið inn á hana, þó þar sé nóg
rúm fyrir ekki stærri skip. Er
það nú von þeirra Raufarhafn-
arbúa, að Súðin fari nú að venja
komur sínar inn á höfnina, þó
Esja geri það ekki.
Á Raufarhöfn eru nú á þriðja
hundrað manns. Stærsta atvinnu-
fyrirtækið á Raufarhöfn er síld-
arbræðslustöð, sem norskur mað-
ur á, er Evanger heitir.
í fyrra stofnuðu verkamenn fé-
lag með sér. Heitir það „Verk-
iýðsféíagið Stefnir“, og eru 60
—70 meðlimir í því. Kom félagið
kaupinu upp í 1,00, en lækkuðu
sarot haustkaupið aftur niður i
90 aura, en atvinnurekendur vildu
lækka það langtum meira. Sum-
arkaupið hefir ekki verið á-
ákveðið enn þá, en vafalaust
verður það ekki undir 1 kr.; og
mun það verða ákveðið nú
næstu daga.
Auk kaupmálanna hefir verk-
lýðsfélagið unnið á ýmsan hátt
að því að tryggja öryggi verka-
manna.
Formaður verklýðsfélagsinis er
Ögmundur Magnússon, ritari er
Friðmundur Jóhannesson og
gjaldkeri Friðrik Guðmundsson.
Af öðrum félagsmönnum má
nefna Árna Jónsson símstjóra,
Jón Þ. Jónsson, bónda á Ásmund-
arstöðum og Árna Norðfjörð,
Reykjauesvitlim.
í Morgunblaðinu 6. þessa mán-
aðar var fyrirspurn frá sjómanni
um það, hvort vitavörðurinn á
Reykjanesi eigi ekki að líta eftir
skipum, sem eru í kringum nesið
og tilkynna það strax, ef hann
sér eitthvað athugavert við þau.
Þessi sjómaður getur þess, að
skip hafi verið fyrir Reykjanesi
þann 27. febrúar síðast liðinn með
neyðarflaggi og Ijósmerkjum á
annað dægur án þess að útlit
sé fyrir að vitavörðurinn hafi
tekið eftir því eða álitið það
þess virði að gera aðvart eða
biðja um hjálp, sem er siðferði-
leg skylda hans, þótt vitamála-
stjórinn hafi kannske gleymt að
tilkynna honum það, og munu
flestir samvizkusamir vitaverðir
finna sjálfir hvaða ábyrgð hvílir
á þeim og taka það upp hjá
sjálfum sér.
Heyrt hefi ég að á síðast liðnu
hausti hafi linuveiðarinn Sigríður
verið send suður á Reykjanes
og komið þangað um kvöld og
pípt hvaö eftir ánnað um nótt-
ina og lagst á' Kistu með
morgninum og beðið þar langt
fram á dag eftir vitaverðinum,
sem ekki kom., og þó hafði verið
sjólaust og ágætis veður til að
afgreiða skipið. — Á endanum
neyddist skipstjórinn til að senda
mann heim á Reykjanes og þá
vissi vitavörðurinn ekki af því'
að skipið var komiið, — átti þó
von á skipinu á hverri stundu,
og þá loksins að vitavörðurinn
kom var svo spilt veður að það
var ekki hægt að afgreiða skip-
ið til fullnustu. Af hverju stafar
þetta? Ég leyfi mér hér með að
leggja nokkrar spurningar fyrir
vitamálastjórann og háttvirta
landsstjórn:
1. Er það satt, sem sagt er, að
núverandi vitavörður sé bilaður
á sjón?
2. Er það satt, að hann geti
ekki haft nægilegt eftirlit með
starfi sínu fyrir húsverkum og
barnapössun ?
3. Er það satt, að vitamála-
stjórinn hafi leyft honum að sofa
á hverri nóttu heima í húsi og
láta vitann vera gæzlulausan^
hvernig sem veðurer? Þarfaldrei
að líta eftir rúðum vitans nú
orðið ?
4. Mun það vera forsvaran-
legt, að láta vitavörðinn vera ein-
ann á þessum afskekta og erfiða
og hættulega stað með veiklaða
konu og 4 smábörn mest alt ár-
ið? Hvernig gæti farið, ef það
kæmu eins miklir jarðskjálftar og
árið 1926 og oftar?
5. Er það forsvaranlegt, að
vitavörðurinn sé í fleiri sólar-
hringa í burtu frá vitanum um
miðjan veturinn og skilji hann
(eftir í gæzlu ómyndugs unglings ?
6. Var það ekki ein burtrekstr-
arsök Ólafs Sveinssonar, að
hann hefði verið fjarverandi frá
vitanum, þótt hann hefði alt af
3 duglega menn til að passa
hann, ef hann fór eitthvað; en
annars voru vitaverðimir 4, þeg-
ar hann var heima.
7. Kann vera, að það hafi verið
ein burtrekstrarsök ölafs, hvað
hann gerði sér ant um að líta
eftir skipúm og bátum. Mér er
kunnugt um, að hann gerði sér
.mörg ómök og varð fyrir mikl-
um hrakningi við það; því eftir
að sími kom á Reykjanes var oft
spurt eftir skipum, sem nú mun
að mestu leyti hætt, og þegar
hríðar voru og báta vantaði í
næstu veiðistöðvum var simað á
Reykjanes og Ólafur fór sjálfur
strax og sendi menn sína með
sjónum, bæði suður og norður,
að líta eftir. Fyrir þetta er mér
kunnugt að hann hefir ekki feng-
ið neina borgun, nema vanþakk-
læti yfirboðara sinna.
, Sjómadur.
Léndi^garbætllí, á Eyrar~
bakka.
Eins og áður hefir verið skýrt
frá hér í blaðinu skiftist sjávar-
útvegsnefnd neðri deildar alþing-
is þannig um það mál, að fúll-
trúi Alþýðuflokksins, Sigurjón Á.
Ólafsson, var sá eini af nefndar-
mönnum, sem mælti með sám-
þykt frumvarpsins, en hinir allir,
bæði „Framsóknar“- og ihalds-
nefndarmennirnir, vildu iáta vísa
því frá meÖ dagskrársamþykt. Á
laugardaginn kom málið svo til
umræðu og atkvæða.
Sigurjón benti á, hver hætta
er á ferðum fyrir Suðurláglendis-
bygðina, ef aðalhöfnin þar er
gerð ófær hafskipum. Síðast nú
í vetur hafi einmitt orðið að
senda hafskip með vörur til Eyr-
arbakka, af því að ekki var hægt
að koma þeim yfir Hellisheiði
sökum ófærðar. Þannig geti að-
flutningar til Suðurláglendis-
bygðanna alveg tepst, ef Eyrar-
bakkahöfn verður ófær söikum
sandburðar. Einnig benti hann á,
að míltil nauðsyn er á því fyrir
Eyrbekkinga að hafa stóra fiski-
báta, sem sótt geta aflann langt
til, og þá verður að vera skipa-
lega fyrir þá.
Svo fór, a ð dagskrártiliagan
var feld, en frumvarpið afgneitt
til efri deildar. —
Einkennileg var afstaða Einars
á Geldingalæk til málsins. Talaðí
hann fyrst á móti frumvarpinu,
en með dagskrártillögunni og
greiddi henni atkvæði, en þegar
hún var fallin snéri hann við
blaðinu .og greiddi þá atkvæði
með fruimvarpinu.
Eíkísútvarplð og
afnotaojðldin.
Þann 6. þ. m'. (2. í páskum)
las útvarpsstjóri upp nýútgefna
reglugerð frá atvinnumálaráðu-
neytinu um hagnýting útvarps og
innheimtu afnotagjalds útvarps.
Skal ég leyfa mér að fara
nokkrum orðum um innheimtu af-
notagjaldanna.
í fyrsta lagi tel ég mjög var.
hugavert að ganga eftir gjaldi
fyrir útvarp, sem svarar alls ekki
þeim kröfum, sem því ber. (Eg
á hér ekki við dagskrá útvarps-
ins.) Fyrst og fremst er reynslu-
tími stöðkrarinnar ekki útrunninn
á meðan félagið, sem stöðina
byggði, er ekki búið að afhenda,
hana ríkinu, og á meðan sú af-
hending fer ekki fram, þá hefir
ríkið tæplega lagalega heimild til
þess að krefjast afnotagjalds af
útvarpsnotendum. Islenzka ríkid &
ekki stödina fijrr en félagið, sem
bgggir lwna, hefir skilað henni í
fiillu lagi. í öðru lagi heíir það
sýnt sig, og jafnvel mjög áber-
andi, að útsending stöðvarinnar
hefir nú um hátiðarnar verið
stundum svo ófuljjomin, að út-
varpsnotendur hafa ekki með
góðu móti getað hlustað á sumar
guðsþjónusturnar. Söngur og org-
elsláttur befir komio bjagaður og
sun d urh öggvinn í gjallarhornin,
svo margur hefir álitið, sem litla
þekkingu hefir á útvarpi, að eitt-
hvað væri athugavert við mót-
tökutæki sitt. Er því þess ekki að
vænta, aö almenningur greiði út-
varpsgjaldið fyrir útvarp, sem
það hefir ekki full not af.
1 þriðja lagi er gjalddagi þessa
skatts — sem er samkværot
reglugerð þessari ákveðinn 1.
apríl að mínu áliti mjög ó-
heppilegur. Því til sönnunar ert
að þá er atvinna í byrjun hjá
flestum þorra manna eftir aðal-
kyrstöðutímabilið, veturinn.
Gjalddagi sá, er ákveðinn var
með reglugerð 22. nóv. 1930, var
1. júlí. Áiít ég hann mjög heppi-