Morgunblaðið - 27.08.1980, Síða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. ÁGÚST 1980
25
fclk f
fréttum
Vinsælar
fyrirsætur
+ John og Greg Rice
eru 28 ára gamlir tví-
burar. Þeir eru aðeins
metri á hæð og vega 32
kg. Ricebræðurnir hafa
getað notfært sér útlit
sitt og eru vinsælar
fyrirsætur, sérstaklega í
auglýsingamyndum.
Margrét
fímmtug
+ Margrét Bretaprinsessa
átti fimmtugsafmæli um
daginn. Hún ber aldurinn
vel eins og sjá má af
þessari mynd sem var tekin
af henni í tilefni dagsins.
Feitasti maður Englands
+ George Macaree er
feitasti maður Englands
og auk þess hefur hann verið
titlaður feitasti maður
heims í heimsmetabók
Guinnes undanfarin 18 ár.
En nú er George, sem vegur
273 kg orðinn leiður á allri
fitunni, hann ætlar sér
að láta öðrum titilinn eftir
og fara í strangan megrun-
arkúr.
„.v. j ' i mP
J fmvi má
+ Ekki er hægt að segja að stúlkan
hér á myndinni sé klædd eftir nýjustu
tísku en þó eru fötin hennar svo verðmæt
að hún þarfnast lögregluverndar til að
gæta þeirra. Hún keypti fötin á
uppboði i London þar sem notuð föt af
frægu fólki voru seld. Buxurnar, sem
stúlkan er i, átti Elvis heitinn Presley,
jakkann átti poppstjarnan Phil Lyn-
ott (i hljómsveitinni Thin Lizzy), hatt-
urinn tilheyrði hljómsveitinni Madness
og boxhanskana átti Ray Robinson.
Sveinn Ólafsson: Til umhugsunar V
Leið til að lækka
persónuskatta - sem
enginn minnist á
Eins og bent var á hér í fyrri
hugleiðingum um ágóða, hagnað
eða gróða, eins og það nefnist, þá
er sú leið sem nú virðist vera
„Leiðin til Mekka“ í skattlagningu
hérlendis vera búin að ganga sér
svo til húðar, að enginn fær vegur
sé lengur til í þjóðfélaginu til að
afla fjár til sameiginlegra þarfa
önnur en skattpínsla og rányrkja,
sem ekki tekur neitt tillit til
ásigkomulags stofns og undir-
stöðu. Rányrkja er sagt vegna
þess, að hér virðist ekki lengur
ríkja það skynsemissjónarmið, að
taka beri tillit til getu fyrirtækja
og ræktunarsjónarmiða, heldur er
allt kreist og pínt; — það skal bara
láta þetta og hitt af hendi, hvað
sem getu líður og framtíðarhorf-
um um afkomuna eða gjaldstofn-
inn. Sé á þetta horft hlutlausum
augum, verður ekki annað séð en
að rangt og óviturlega sé að farið,
því eftirtekjan verður minni en
hægt væri með öðrum aðferðum
að ná, auk þess sem óeiningu og
mótstöðu, sé boðið heim. — Rang-
indum mæta menn gjarnan með
óhlýðni og undandrætti hvar sem
færi gefst. Svikaviðleitni er boðið
heim og menn eru þegar þeir eru í
nauðvörn að eigin dómi ekki í
neinum vandræðum með að rétt-
læta slíkt fyrir sér, hversu rangt
og brotlegt, sem slíkt er í rauninni
gagnvart ríkjandi, en vitlausum,
lagaboðum. Slíkt er mikil ógæfa,
þar sem það grefur undan siðgæð-
inu og kyndir undir misskilningi,
óvild, grunsemdum og allskyns
neikvæðri þróun í samfélagslegum
efnum. Lögin missa gildi sitt, —
eru vanvirt.
Það hefir jafnan þótt auðkenni
góðs landsföður og bónda að
rækta vel jörð sína. Skattstofa
þarf að rækta. Þar er hægt að
auka uppskeruna, — ef menn eru
ekki með annarleg viðhorf og láta
ekki vitleysuna villa og brengla
allt sitt skyn. — Flestum er
þannig varið, að ef þeir eru
aflögufærir, þá eru þeir glaðir að
greiða sinn skerf af samfélags-
legum útgjöldum. Ef ranglætið
hinsvegar heldur innreið sína þar,
þá snýst þetta við. — Hve margir
segja ekki nú: „helv ... ríkið“ og
annað ámóta, og gleyma þá líka,
að þetta ríki er bara við öll í
sameiningu. — En það hefir samt
ekki leyfi til að misbjóða tilfinn-
ingu eigenda sinna fyrir sann-
girni, réttlæti og siðgæði. Þjónar
þess, stjórnmálamennirnir og
embættismennirnir, verða að
skilja það, — annars eru þeir á
villigötum, og grafa undan lög-
hlýðninni.
Allir stjórnmálamenn vilja —
a.m.k. látast vilja — létta skatt-
birðina á almenningi. Einhvern-
veginn er eins og þetta renni alltaf
út í sandinn. Það er eins og engum
detti í hug leið, sem þó er víða
þekkt, en troði sífellt sama slóð-
ann, hugsunarlaust og, að því er
virðist, blint. — Geta menn ekki
séð, að m.a. ein leiðin er t.d., að
auka velgengni og bæta afkomu
fyrirtækjanna. Þau eru vaxtar-
broddur allrar peningagetu al-
mennings. Þar verður afrakstur-
inn til, sem allir neyta af. Ef
hagur þeirra er bættur og ágóðinn
aukinn, fyrir bætta aðstöðu og
skilning stjórnendanna, í þjóðfél-
aginu þá geta þau greitt meira en
nú í sameiginlegan sjóð. — Þetta
segir það í einvöldu máli, að ef
sameiginlegur kostnaður — skatt-
ar — eru 100% og almenningur
hugsanlega greiðir nú t.d. 90% en
fyrirtækin með harmkvælum
10%, er þá ekki ljóst, að, ef
afrakstur þeirra eykst, fyrir
skynsamlegar ráðstafanir með al-
mannahag fyrir augum, þá gæti
þetta hlutfall breyzt. — Ef það t.d.
breyttist þannig að fyrirtækin
hefðu ágóða og gætu borið að
greiða án ofsköttunar t.d. 25 —
eða 30 hundraðshluta, þá þarf
almenningur ekki að greiða nema
70—75. — Þetta gæti þannig
lækkað skatta á almenningi veru-
lega með beinum hætti og það er
engin ástæða til að ætla að ágóði
fyrirtækjanna kæmi frá almenn-
ingi í hækkuðu vöruverði heldur
gæti hann komið fram einfaldlega
fyrir bættan rekstur og aukna
hagkvæmni, enda dæmin um slíkt
mýmörg og vel þekkt.
Ekki er ástæða til að fara frekar
hér út í nánari atriði, en að
fyrirtækjum þarf að búa vel, og
leyfa þeim að setja fé í bættan
tæknibúnað, aukna þekkingu,
þjálfun og slíkt, sem allsstaðar
hefir verið vaxtarbroddur betri
afkomu, eins og t.d. tæknivæðing
fiskveiða Islendinga er hvað bezt
dæmi um. — Það er vagga ríki-
dæmis þjóðarinnar í dag, því
þjóðin er rík.
Ef menn vilja hinsvegar alltaf
halda fyrirtækjunum „fátækum",
þá skyldu menn ekki gleyma
máitækinu: „Það er dýrt að vera
fátækur" — og það á jafnt við þótt
fátæktin sé heimatilbúin og af
stjórnvöldum stafi af eigin
heimsku og skammsýni. Og
sjálfsskaparvítin eru verst. Það er
líka til annað máltæki, sem er
merkilegt vegna þess sannleika,
sem það felur í sér: „Það dýrasta
er oft það ódýrasta," sem merkir,
að með því að kaupa vandaðasta
og bezta hlutinn strax, fæst hlut-
fallslega meira út úr hlutnum, en
það sem greitt er umfram. Vér
Islendingar ættum eins og nú er
komið að leiða að því hugann,
hvort ekki sé kominn tími til að
innleiða hér á landi meira af
almennri skynsemi í meðferð
fyrirtækjanna en hingað til hefir
leyfst, að hafa þar t.d. hliðsjón af
frændum vorum Færeyingum,
sem hafa borið gæfu til að snið-
ganga þá öfund, tortryggni, óein-
ingu og heimsku í mörgum efnum,
sem hér hefir tröllriðið öllu um
langt árabil, — og efnast vel á því.
Lækkun skattanna á almenn-
ingi, hækkun þeirra á fyrirtækj-
unum, fyrir aukna arðsemi og
ágóða þeirra, skynsamlegan skiln-
ing á eðli þeirra og því, að þau eru
í raun hluti af sameignarsjóði
þjóðfélagsins, sem ber að rækta
og hlúa að, — er raunhæfur
möguleiki, sem ekkert nema
heimaalinn skortur á viti og
skynsemi, getur staðið í vegi fyrir.
— Enginn ávöxtur getur orðið til,
og enginn getur etið af neinu
ávaxtatré, fyrr en búið er að
rækta það upp. — Það borgar sig
ekki að reyna að grafa upp
ræturnar og eta þær, því þá er
sulturinn á næsta leiti. — Og hvað
höfum vér íslendingar gert í
þessum efnum á undanförnum
áratugum — sjálfum oss til boiv-
unar, en ekki raunhæfs gagns séð
frá heildarinnar sjónarmiði? Er
ekki mál að linni? Er það ekki
þarft hverjum og einum að athuga
málið í ljósi þess, hvað vænlegast
er oss hverjum og einum til
raunverulegra hagsbóta, í stað
þess að vaða í þeirri villu að
hagnaður annarra sé tap fyrir
aðra, — þegar raunveruleikinn er
hið gagnstæða?