Morgunblaðið - 25.07.1982, Page 8

44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 25. JÚLÍ 1982
Nú þarf engin föt
til að tolla í tískunni
Verðbólgan er Frökkum þung í
skauti eins og fleirum og margir
eiga þeir jafnvel fullt i fangi með að
skýla svo á sér kroppnum að
skammlaust sé. I'að á þó við hér
sem stundum áður, að þegar neyðin
er stærst er hjálpin næst. Nú þykir
nektin nefnilega vera orðin virð-
ingarverð.
Fyrir tíu árum eltust franskir
lögregluþjónar við berrassað fólk
á ströndunum í Saint Tropez og
fyrir fimm árum sýndu skoðana-
kannanir að mjög skipti í tvö
horn með Frökkum hvort þeir
álitu það ósiðsemi af konum að
ganga um berbrjósta. Nú finnst
hins vegar 86% Frakka, að allt í
iagi sé þótt fólk sprangi um nak-
ið, a.m.k. á ákveðnum svæðum.
Þær milljónir erlendra ferða-
manna, sem keppa munu við
landsmenn um sandstrendurnar í
sumar, munu vafalaust eiga erf-
iðast með að finna stað, þar sem
nöktu fólki er óheimilt að vera.
Næstum allir stærstu ferða-
mannastaðirnir ætla nú náttúru-
dýrkendum ákveðin svæði og að
þeir þurfi ekki að óttast lögsókn
þótt þeir rangli eitthvað út fyrir
þau ef þeir gera sig ekki seka um
aðra óviðurkvæmilega hegðun.
Það er jafnvel orðið „löglegt“
Þurfa ekki að óttast Itfgsókn, þótt
þeir rangli út fyrir „náttúruvernd-
arsvæói“.
fyrir konur að flagga berum
brjóstum.
I strangasta skilningi laganna
má dæma fólk í þriggja mánaða
til tveggja ára fangelsi fyrir að
vera nakið á almannafæri en
dómstóll í Aix en Provence
skilgreindi mörkin í máli þar sem
kona nokkur var ákærð fyrir að
vera topplaus í tennisleik. í
niðurstöðum dómsins segir, að „í
sjálfu sér er ekkert það við nak-
inn mannslikamann, sem hneyksl-
un ætti að valda, jafnvel við-
kvæmustu taugum, ef viðkom-
andi hefur ekki uppi neina kyn-
ferðislega tilburði". Samkvæmt
þessu er í raun ógerlegt að lög-
sækja strípalinga nema viðkom-
andi sveitarfélag sitji um það
sérstök lög.
Arið 1975 ákvað þorpsráðið í
Ogliastro á Korsíku að strípa-
lingar skyldu málaðir bláir og í
háðungarskyni leiddir á asna um
bæinn og í bænum Erdeven á
Bretagne-skaga fór bæjarstjór-
inn sjálfur fyrir flokki manna,
sem jós kúaskít á þá sem lágu
kviknaktir í fjörunni.
Svona aðfarir yrðu ekki þolað-
ar nú. I skoðanakönnuninni, sem
dagblaðið Le Matin stóð fyrir,
kom fram, að 86% Frakka vilja
að nakið fólk eða nektin njóti
lagalegrar verndar og það þótt
30% þeirra segðu að þeim yrði
mikið um þegar þeir sæju nakta
konu. Enn fleiri eða um 54%
sögðust næstum verða miður sín
ef þeir sæju kviknakinn karl-
mann á almannafæri, en þessar
tölur ná fyrst og fremst til mið-
aldra fólks og eldra. Unga fólkinu
upp til hópa er hins vegar alveg
sama hvernig fólk er til fara,
kappklætt eða á evuklæðunum
einum.
— PAUL WEBSTER
PABBAR
Feðurnir fjölmenna
á fæðingardeildirnar
l’rinsinn af Wales hefur nú lagt
sína konunglegu blessun yfír þann
sið, sem nú er mest í tísku meöal
karlmanna, að vera viðstaddir þeg-
ar ciginkonan elur börnin, en þeg-
ar betur er að gáð er ekki um neitt
nýjabrum að ræða í sögu bresku
konungsfjölskyldunnar.
Þegar sonur James II var í
heiminn borinn, árið 1688, voru
hvorki meira né minna en 67
manns af báðum kynjum viðstödd
fæðinguna, enda þótti körlunum
sem konunum einum væri ekki
treystandi til að taka á móti vænt-
anlegum erfíngja krúnunnar og
kirkjunnar. Viktoría drottning,
sem var kvenna kurteisust, skar
hins vegar móttökunefndina niður
í þrjá, og leyfði aðeins hinum kon-
unglega yfírsetumanni, Ijósmóður
og elskulegum eiginmanninum að
vera viðstödd.
Um aldaraðir hefur fæð-
ingarstofan verið vettvangur
valdabaráttunnar milli karla og
kvenna og löngum hafa karlarn-
ir mátt lúta í lægra haldi fyrir
konum í þeim efnum. Jafnvel
menn, sem voru læknar að
mennt, fengu ekki að stunda
konur sínar á sæng. Árið 1552
brá læknir nokkur í Hamborg á
það ráð að dulbúa sig sem ljós-
móður en var nappaður og
brenndur á báli fyrir tiltækið.
Öld seinna gerðist William Har-
vey (sá sem uppgötvaði blóðrás-
ina) svo djarfur að gagnrýna að-
ferðir ljósmæðranna og að enn
einum hundrað árum liðnum
vogaði dr. William Smellie sér
að skrifa fyrir þær kennslubók
(þó að þær hafi margar hverjar
verið ólæsar).
Nú er svo komið þó að karl-
menn hafa tekið öll völd í þess-
ari grein. Aðeins 83 af 717 ráð-
gefandi fæðingarlæknum í
Bretlandi eru konur og karl-
menn eru höfundar að langflest-
um bókum um fæðingarfræði.
Nú eru jafnvel 10 karlmenn út-
lærðir í ljósmóðurfræðum.
Samtök ljósmæðra í London
berjast harðri baráttu fyrir rétt-
arstöðu félaga sinna en haft er
eftir einni þeirra, að stríðið sé að
nokkru tapað nú þegar: menn-
irnir og maskínurnar þeirra hafi
tekið völdin. Þessi ljósmóðir
sagði upp störfum á fæðingar-
deild spítala nokkurs vegna þess,
að henni þótti sjálfri sér og
sængurkonunum miðboðið. Það
var ekki aðeins að læknarnir
hefðu meiri áhuga á tækjunum
en konunum sjálfum — „þeir
ráku stundum inn hausinn til að
kíkja á undratækin sín og ef
eitthvað var ekki eins og það átti
að vera börðu þeir fyrst tækið
utan áður en þeim datt í hug að
huga að konunni“ — heldur sá
hún líka feðurna falli í stafi yfir
kramvörunni. „Oft mátti sjá tvo
alsæla karlmenn úti í horni vera
að dást að leikföngunum sínum á
meðan konan stundi og erfiðaði
ein í rúmi sínu.“
Norman Morris, prófessor,
hefur síðastliðin 20 árin barist
fyrir nýjum viðhorfum til
barnsfæðingarinnar og m.a. að
feðurnir séu viðstaddir. Nú þykir
það líka sjálfsagður hlutur alla-
jafna en ekki þó þegar börn eru
tekin með keisaraskurði. Því vill
Norman breyta. Honum finnst
þó enn sem almenningur hafi
ekki fyllilega meðtekið boðskap-
inn. „Ennþá er litið svo á, að
þetta sé fyrst og fremst fyrir
konuna gert, en svo er ekki.
Ánægja föðursins er ekki
rninni," segir Norman.
Þegar 730 feður voru spurðir
um reynslu sína af því að vera
viðstaddir fæðingu barna sinna
kom í ljós, að fyrir marga var
það þeirra stærsta stund í lífinu.
.,Mér fannst ég beinlínis svífa og
ég sagði við sjálfan mig: „Guð
minn góður, þetta er undursam-
legt.“
- LANET WATTS
Nasistar
skjóta upp
kollinum
í Sovét-
ríkjunum
Hvert sem farið er í Moskvu
þessa dagana spyrja menn sömu
spurningarinnar: „Hefurðu heyrt
um nasistafundinn?“ Og síðan eru
sagðar hinar ótrúlegustu sögur um
félagana í þessum nýnasistasam-
tökum ungs fólks, sem vakió hafa
á sér mikla athygli.
Yfirvöld í Sovétríkjunum
kæra sig hins vegar ekkert um
óþægilegar fréttir og virðast
staðráðin í að almenningur fái
sem minnstar upplýsingar um
félagsskapinn. Tilvist hans er þó
öllum augljós, sem vilja af hon-
um vita. Á þessu ári hefur nýtt
merki skotið upp kollinum á hús- Með því að „bjarga" eiga þeir
veggjum í Moskvu og annars við, að Gyðingar verði allir rekn-
staðar — hakakrossinn — og vit- ir til Israels og að lýðveldin í
að er að ýmis samtök fasista eru Asíu verði gerð að nýlendum,
við lýði úti á landsbyggðinni í sem sjái hvítu mönnunum fyrir
Rússlandi og í Eystrasaltsríkj- nægum matvælum. Blönduð
unum. hjónabönd verði bönnuð og fólki
I Moskvu safnast nasistarnir, af öðrum kynstofnum bannað að
sem eru taldir vera nokkur setjast að í hinum hvíta hluta
hundruð, opinberlega saman á Sovétríkjanna.
Cafe Lirá í Gorky-stræti og líta Það er vissulega lyginni líkast
á það sem hliðstæðu við bjór- að til skuli vera fasistahreyfing í
krárnar þar sem Hitler og hans Sovétríkjunum, sem eitthvert
menn brugguðu sín ráð. Þegar fylgi hefur. Hatur á fasismanum
þeir fara saman í flokkum eru er rótgróið með sovésku þjóðinni
þeir klæddir hvítri skyrtu, með og öllum þeim, sem minnast
svart bindi og hakakrossmerki stríðsins, og auk þess gera
úr málmi, en einir sér flagga stjórnvöldin sitt til að kynda
þeir hins vegar ekki hakakross- undir þessum tilfinningum með
inum. dýrðaróð um Rauða herinn og
Sagt er, að þeir hafi sinn „for- baráttuna gegn fasísku innrás-
ingja“ og „varaforingja", unga armönnunum.
menn um þrítugt, en flestir fé- Af þessum sökum er erfitt að
laganna eru ungmenni, sem skilja hvers vegna þessari ný-
stutt eiga eftir í námi. Þeirra nasistahreyfingu hefur verið
helsta slagorð er „Aðeins fas- leyft að vaxa að fylgi og félögum,
isminn getur bjargað Rússlandi" sem tekur langt fram öllum
og baráttumálin einkennast mannréttindahreyfingum í land-
fyrst og fremst af kynþáttafor- inu. Ef til vill óttast yfirvöldin
dómum. Hvíta kynstofninum að hún yrði að eins konar písl-
verður að bjarga, segja þeir, en í arvotti ef hún yrðu bönnuð eða
þeirra augum eru hvítir menn í þeim þykir það fyrir neðan virð-
Sovétríkjunum þeir, sem búa í ingu sína að elta ólar við hana.
Evrópuhluta Sovétríkjanna, Allt er þetta mál hið undarleg-
Úkraínumenn, Hvítrússar, Lett- asta og skringilegur prófsteinn á
ar, Litháar og Eistlendingar. pólitísk klókindi kommúnista.
bjargað Rússlandi.**
HINIR HUNDELTU
Enn er mannslífíð
ódýrt á indíánaslóðum
Fyrir íbúana i El Quiche-héraði i
Guatemala er það engin nýlunda
lengur að rekast á hroðalega út-
leikin lík manna og kvenna enda
ekki óalgengt að meira en hundraö
manns séu myrtir þar í viku hverri.
í Santa Cruz, héraðshöfuðborg-
inni, eiga slökkviliðsmenn líka
annrikara við aö fíytja líkin í lík-
húsið en að sinna sinu eigin starfí,
að slökkva elda í húsum.
Fyrir fjórum árum komu allt
að 1.000 ferðamenn á viku til
Chichicastenango, litríks mark-
aðstaðar í Quiche, en nú heyrir
það til undantekninga ef nokkur
lætur sjá sig þar. Og ekki að
undra. Ofbeldisverkin og indí-
ánamorðin í þorpunum í grennd
hafa heldur lítið aðdráttarafl
fyrir túrista.
Tvisvar í viku koma indíán-
arnir, afkomendur hinnar fornu
menningarþjóðar, Mayanna, til
Chichicastenango þar sem þeir
selja varninginn sinn og efna til
trúarathafna í kirkjunni í bæn-
um. Sumir, einkum þeir, sem
eiga um sárt að binda vegna
glæpaverka stjórnarhermann-
anna, eru á öðrum slóðum, uppi í
fjöllunum með uppreisnar-
mönnum, sem stöðugt vex fiskur
um hrygg.
Það er einmitt þetta, sem
landeigendurnir og ríka fólkið
hafa alltaf óttast, uppreisn með-
al hinna þriggja milljóna indí-
ána í landinu. Og til að koma í
veg fyrir hana hafa hermenn
stjórnarinnar beitt indíánana
hinni mestu grimmd en þó er nú
svo komið, auðstéttinni til sárra
vonbrigða, að einmitt þessar að-
farir eru að koma af stað upp-
reisn.
Oft er erfitt að segja um það
með vissu hverjir bera sök á
morðverkunum í einstökum til-
fellum og hvorirtveggju, skæru-
liðar og stjórnarhermenn, láta
sig stundum litlu skipta líf
óbreyttra borgara. Mennirnir,
sem myrtu 46 manns í þorpinu
Saquiya að næturlagi í maí sl.,
geta hafa verið úr hvorum hópn-
um um sig, en þeir fóru þannig
með fólkið, þ.á m. fjórar ófrískar