Alþýðublaðið - 21.07.1931, Blaðsíða 2

'JífifeSÐUBBttgiS
MprdæmasMpdiiln
og sbipnn alplngls.
í>i ngs á 1 yktunarti I laga stjörnar-
innar um skipun inillijnnganeínd-
ar á pann veg, að stefnt er að
því, að „Frainsóknar -flokkurinn
fái 4 nefndarmenn af 5, en Al-
þýðufiokkurinn engan, og að slík
niefnd eigi að „endurskoða íög-
gjöfina um. skipun lalþingis og
kjöxdiæmaskipunina", kom til um-
ræðu í gær í efri deild. Voru
svör „Framsóknar“ við því, að
hvaðia breytingu á kjördæma-
skipuninm sá flokkur vilji vinna,
ioðin mjög.
Jón Baldvinsison f.lytur svo
hljóðandi brieytinigajtillögu við
tillögu stjórnarinnar::
„Tillagan orðist svo:
Alþingi ályktar að fela stjórn-
inni að skipa 5 manna milliþinga-
nefnd til p-esis að endurskoöia lög-
gjöfina um skipun alþingiis og
k j ördæmask ipunina.
í nefndinni skul.u sitja 1 imaður
tilnefndur aif stjórn Alþýöusam-
bands íslands, 2 af íniÖstjórn
Fr.amsóknarflokksins og 2 af mið-
stj ór n S j ál f s t æ ði s fi okk sins.
Svo sem verkafóiki mun vera
í fersku iminni feldi alþingi s. 1.
vetur frumvai’p Alþýðuflokksin.s
um kaup og kjör verkafólks' í
rikissjóðs- og héraðs-vinnu. Nú
fiy.tja fulitrúar Alþýðuflokksins í
neðri deild, Héðinn, Haraldur og
Viimundur, frumvarpið á ný. 1
því er ákveðiö, að ikaupgjald
verkafóiiks í opinbem vinnu megi
ekki vera Íæigra fyrir hvern
vinnudag, heidur en það er s,am-
kvæmt giidandi kauptaxta verk-
lýðsfélaga eða kaupgjaldssiaímn-
ingi þeirra á hverjum stað og
tíma fyrir almennan vinnudag;
en þ;ar, sem ekkert veT'klýðsfélag
er á staðnum, sé kaupi'ð ekki
lægra en giidir hjá næsta verk-
lýðsfélagi. Sama gildi um eftir-
vinnu, ef hún er unnin. Sama
gildii einni'g um kaupgreiðslu hjá
þeiim, sem tekpr framíkvæmdÍT
opinberra verka i ákvæðfevinnu
og ræ'ður verkafólik til hennar.
Eins' og bent er á í greinairgerÖ
frumvarpsins, er hér að eins far-
ið fram á þá sjálfsögðu regiu,
„að hið opinbera verði ekki not-
að sem árásarafi á kaupgjalds-
samtök verkalýðsins, heldur
grieiði giidandi kauptaxt.a“.
Einnig er iengd vinnutímans á
dag ákveðin í frumvarpinu. Skal
vinnudagur við opinbera vimui
eigi vera lemgri en 9 stundir,
þar í taldar tvær hálfar stúndir
til kaffidrykkju, þ. e. að hann
sé ekki iað jafnaði lengri en
Það sé höfuðhlutverk nefnd-
arinnar að gera rökstuddar tiliög-
ur uim, hvernig bezt verði trygt að
inng.mannatala hinna ýmsu flokka
á alþingi sé jafnan í sem fylstu
samræmi við kjósendafjölda
þeirr-a, og jafnframt um þá skip-
un alþingis, -að girt sé fyrir, að
iminni hlutinn geti borið meiri
hlutann ofurliði um úrslit mála
eða á annan hátt óieðlilega hindr-
að þingstarfsiemi hans.
Nefndin hafi lokið störfum og
skiiað þieim af isér fyrir næsta
reglulegt alþingi.
Kostnaður við nefndina greiðist
úr ríkissjóði.“
Samþykt var að vísa tóiiögun-
um tii sérstakrar nefndar og
voru kosnir í hana: Magnús
Torfason, Páil og Jón í Stór-a-
d-ai af háifu „Framsóknar“-flok!ks-
ins, Jón Þorl. og Jakob Möll-er
frá íhaldsflokknum. Var fyrri um-
ræðu í ef ri deild þar imeð frestað,
en svo er tii ætlaist, að málið
venjulegur vinnutími • verzlunar-
fólks.
í framsöguræðu sinni við 1.
umr. frumvarpsins benti Héðinn
á, hver firn það eru, að það
skyldi hafa 'getað borið við á
síðaista alþingi, a'ð þettia frum-
varp var felt við 1. umræðu og
að einir 7 þingmenn grei-ddu at-
kvæði með því. Ó.skáði hann sið-
an nafnakalls um frumvarpið.
Hannes á Hvammstanga
hr-eyfði andmæium gegn fmm-
varpinu og grieiddi atkvæöi1 á
móti því. Voru þeir nú þrír gegn
því að það kæmist lengra áleið-
is í þinginu, H-annies, Pétur Otte-
sen og Lárus, en 20 greiddu at-
kvæði með frv. við nafnakall. ■
Létu þó suimir þieirra það fylgja
imeð, að atkvæði þeirra væri að
eins miöað við 1. mnræðu. Var
frv. síðan vísað til allsherjar-
nefndar. .
Nú er hann dáinn. Tveir islaind-
ingar, siem komu til Strasbourg
í fyrra, sikoðuðu þar dómkirkj-
una og fóriu upp í turninn með
einum leiðsögumanni kirkjunnar
að nafni M. L. Rodjem. Gerði
maður þiesisi sér mikið far um að
fræða isiendingana, því hann v-ar
hlyntur islandi og hafði lesið
bækur um þ-að. Um daginn víldi
'það slys til, að Rodjem féll nið-
ur úr turninuim og beið þegar
bana.
„Delldifi
og
Fjórir íhaldsþingmienn í neðri
dieild alþingis flytja frumvörp
þes.s efnis, að 'koma stjórn síid-
iaremkasölunnar og stjórn síldar-
brœdslustödvar ríkisins í hendur
ú'tgerðarmanna, svo að þeir verði
þar gersamiega einráðir, en sjó-
menn áhrifalausir og umráðarétt-
ur annara verkamanna komi. þar
alls ekki til greina. Sjómanna-
félagar eiga samkvæmt því að
eins að hafa þriðjung atkvæða
við val útfliitningsnefndannnar
og um aðrar ákvarðanir, er
einkasölunia varða, þ. e. 8 fuill-
trúa á aðalfundi af 24, en út-
gerðarmenn 13 og skipstjóra-. og
stýrimanna-féiög 3. Gæti þá far-
ið ,svo, -að hásetar kæmu að ei.ns
einum -af 5 í útflutn.ingsniefnd-
ina, þan.nig vaida, e.n útgerðar-
nnenn mvndu ráða þar öilu. Og
í stjórn síid'arverksmiðjunnar
ætla þingmenin þessir útgerða,r-
imönnum’ að hafa tvo menn„ en
sjómönnum eiinn. Fiutningsmenn-
irnir eru þrír hinir sömu og
fluttu frumvörp þessi á vetrar-
þiuginu, Jóhann úr Eyjum, Ól.
Thor.s og Pétur Ottesen, og nú
hefir Guðbrandur ísherg bæzt í
hópinn.
Frumvarp þeirria um síldar-
■einkasöiuna er kamiö gegn um
1. umræðiu. Lagði Jóhiann þá
einkum áherzlu á, hve kaup síld-
arverkafólks í landi sé hátt og
að sjómenn hafi hagsmuni með
útgerðarmönnum, en gegn verka-
fóiki í landi. Guðbrandur ýfðist
sérstaklega við því, að Verklýðs-
samhand Norðurlands skuli fá
.að vel ja fulltrúa í útflutnings-
nefndina og yfirleitt að verka-
fólk í landi s.kuli fá að ráða
r.okkru um iSikipun hennar. Sýndi
sig nú, þiað sem raunar var áð-
ur alkunnugt, hve imikið djúp er
staðfiest á imilli forvígismanns
norðlienzks verkalýðis, fyrrver-
andi þingmianns Akureyrar, og
núverandi þingmianns hennar,
imálsvara stóratvinnureken da
gegn hagsmunum verkalýðsins.
Geta klofningsimienn Einars 01-
gieirssonaT bezt séð ávöxt at-
hafna sinna í þingm.skiftunum.
Vilimundur Jónsison var til and-
svara ræðum þeirra Jóhanns og
GuðbrandiS,. Sýndi hann fram á,
að það er hin mesta fjarstæða,
að síldarverkamenn í landi eigi
ekki að hafa lilutdeild í stjórn
einkasölunnar, ,sem svo mjög
varðar atvinnu þieirra. Hann lýsti
því einnig, hver firra það er, að
hagur sjómianna sé sameiginlegri
við útgerðarmenn en V'erkamienn í
Landi, auk þesis sem margir sjó-
rnenn eru öðru hverju. Landverka-
rnenn. Með frumvarpinu væri far-
ið fram á a'ð veita útgerðar-
imönnum einræði um stjórn
einkasölunnar, en síður en svo
að þar væri stefnt að hagsbótum
sjómanna. —
Það er sundrangaraðferðin, að
reyna að rægja alþýðumenn
hvern gegn öðrum, til þess að
útgerðarmenn geti svo drottniað
yfir þeiim, sem fulltrúar íhalds-
ins reyna að beiita; en alþýðao
imun sjá um, að þeim takist ekki
að lyfta sér þannig til valda á
niðurlægingu hennar, eins og.
þeim loikur hugur á.
Forin ai Bejrkjanesi.
N'iífii— 1 t;fi■'' 'i
Öfærar verjleyssr. iálfsaimars-
tfma ganisar. £d dó gott shap.
( Eins og getið var um í blaðinú
í gær tóku 60 manns þ.átt í för
þeirri, er ungir jiafnaðarmenn
stofnuðu tii á sunnudaginn suður
á Reykjanes fyrir Alþýðuflokks-
fólk. Unga fólkið var um 45 að
tölu, en hitt var eldra fólk. Veður
var hið ákjósaniegasta og kl. 9,45
var Lagt af stað. Tólf af þeim,
er skráð höfðu sig sem þátttiak-
endur, svikuist um að koma, án
þess að ‘tilkynna forföil áður, og
er það vítavert, en slíkt ver'ður.
fyrirbygt í framtíðinni.
Förin til Grindavíkur gekk á-
gætiega. Var mikið sungið í
„kössunum-: og fjör og hlátrar
ríkti í algleymi. Förin frá Grinda-
vík og að Reyikjianesi varð him
sögulegasta. Ekið var framhjá
rnörgum skipsskrokkum, er lágu
i fjörunni; voxu siumir þeirra.'
skoðaðir. Nú tóku vegleysiurniár’
við og var ekiö í siaimfLeyttar 2'
klst. yfir leggjagrjót og hraun.
Fóru bifreiðarnar varla hraðar en
gangandi imaður. Rúmlega miðja
vega imilli Grindavikur og
Reykjaness stöðvuðust bifreiðarn-
ar og koimust ekki iengra. Þorðu
bifrieiiðarstjórarniT ekki að fara.
niður sandbrekku einia miikla
vegna þess, að þeir töldu ófært
að koima bifxeiðunum upp hana
aftur. Fór fóik því úr bi ireiöun-
um, tók niesiti sitt og hélt fót-
gangandi stefnu á vitann, er
gnæfði framundan. Lagði Jón
Guðlaugsson bifreiðarstjóri fyrst-
ur hiaupandi af stað og eltu
hann gargandi kríur í Imndraða-
tali yfir fyrnindin. Viarð hann
fyrstur að vitanuim,. Eftir 11/2 •
tíma göngu komst fóUfið loksins
heim á hlað að bænum á ReyLcja-
nesi og var þá kl. um 5. Var
vitinn nú skoðaður og fleira.
markvert, en síðan var tilkynt
að allij yrðu að vera komnir að
bifreiðunum kl. \, því þá yrði
aftur haldið heiimileiðis,. Voru þó
margrr orðnir þreyttir og vildu
fá meiri hvíld áður en þeir legðu
upp í nýja göngúför. Gömul
kona ein, 72 ára að aldri, GuÖ-
ríður Guðmundsdóttir, Grand/a-
veg 37, gekk báðar leiðir og varð
á undan mörgu unga fólkinu.
Ksmðst hún lítið vera þreytt er
hún kom aftur að bifreiðiunum
og hafa skemt sér prýðilega —
komi fyrir báðar deildir þingsjns.
Kaup og vlnnuíimi
í ríkissjóðs” og héraðs-vinnu.