Alþýðublaðið - 28.07.1931, Blaðsíða 2

r t " æ&þ;$íÐub{sA!Ð!ð
Landkelgisgæslai á SUdveUasvæðinn
Flestir þeir, sem ekki hafa
hagnað af landhelgisbrotum,
/minu fagna því, hve ört liefir
gengið að fjölga íslenzku varð-
skipunum, hin.s vegar mun þó
skorta mikið á að varðsMpin Séu
notuð eins og á að vera ag þarf
að vera. Sá, er þetta ritar, hefir
haft sérstaka ástæðu til þesis að
fýlgjast mieð því nú um vifcu-
tíma.
Pað er kunnugt, að Óðinn hefir
undanfarið stundácð dýptarmæl-
ingar á Húnaíióa-, verið að mæla
upp gnninleiðina innan sikerja og
ekki ko’mið' nærri neinnd land-
heigisgæzlú.*) Ægir hefir verið
í Reykjavík við vélaraðgerð, og
Pór, sem einkum mun hafa átt a'ð
gæta landhelginnar á sildarsvæð-
inu, hefir sjálfur veriö á síld-
veiðum. Skipstjórinn hefir fengið
skipun um að veiðia síld. Hann
er kappsamur maöur. Hann er
eins gerður og ‘aðrir duglegir
veiðidnenn; hann vil.l ekkí vera
lægstur oig hefir því stundað
veiðarnar af kappi. ,Á nokkrum
dögum hefir hann veitt um 3000
Mtunnur, þótt lítið hafi verið um
síld, og er með hæstu skipum.
Mest af þeiim tíma, er skipið ann-
ars hefði notáð til þess að gæta
landheíginnar, heí.ir fari'ð í að
veiða þessa síld, því að hún er
stygg í suinar, og í það að skila
henni á land, því vinda skips'.:.^
er þannig, að ekki er hægt að
nota hana við uppskipun, heidur
verður Þór aö írota vindu ríkis-
verksmiðjunnar, einis 'og rnóitor-
báíar gera. Einnig imun híífst við
að láta iskipa upp í eftiTvinmg
vegna þesis, a'ð hásetar kváðu
hafa eítirvinnukaup .kr. 1,40 á
tímann fyrir þaö, siem þeir vinna
á frívöktum. Fer því stundum
óieðlilega langur tími í það að
liosna viö síldina, t. cj. Íeið sólar-
hringur frá því að Þór kom inn
*) Spáðu margir iJIa fyrir því,
endá för isvo, a'ð stýrið laskaðist,
og komst skipið ekki hjálparlaust
1il Rvíkur.
Engum kúnnugum getur bland-
ast hugur uin, að síldveiöar 'Og
landheigisgæzla geta ekki farið
saiman nema annaðhvort verði
vanrækt. Útlendingarnir, sem
nú nota hvert tækifæri til þess
/að veiða og umskipa í landhelgi,
eru útbúnir imeð, loft-talstöðvuim.
Þeir vi'ta því alt af hvað Þtór
líður, sem er afleitt, því vegna
hinnar óvenjumiklu útgerðar
., þeirra hér við land er sérstök á-
stæða einniitt nú til þess að gæta
lanclhelginnar " rækilega. Vegna
þessa sendum við Sveinn Bene-
diktssön svo hljóðándi símistoeýti'
hinn 15. júlí til forsætisrá'ðherra:
„Leyfum okkur aÖ láta í ljósi
að við teljum bráðnau'ðsynlegt
vegna óvenjumikillar síldarút-
gerðar og ásælni útiendinga að
viarðskipin annisit stöðuga gæzlu
á sildveiöasvæöinu frá Horni að
Langanesi, en sinni ekki öðrutn
störfum ieins og þau . gera nú,
því takist útlendingum að veiða
og umhla'ða í landhelgi hlýtur
síld.
nú síðast með um 300 tunnur og
þangað til hann fór aftur.
það að leiða hrun yfir síldarút-
veginn, sem á'ður var full-að-
þrengdur.
Virðingarfylst.
F: h. 'Samvinnufélags Isfi'rðinga.
Finiiur Jónsson.
F. h. nokkurra súnnlenzkrá síld-
veiðiskipa.
Sueinn Benediktsson.
Áskorun þessi þarf ekki frckari
skýrin'ga. Við álitum réttara að
fara þesisa leið, heldur en að gera
þetta að b'aðamáli iað svo stöd.du,
i þeirri yon, að úr yrði bætt.
Til frekari áréttingar átti ég svo
símtal um þetta við Páhna Lofts-
son útgerðarstjóm, og gaf hann
mór gööa von um að svo yrðí
giert. En að kvöldi þess 17. kem-
ur Þör enn á ný inn með síld
og liggur nú inni í heilan sóilar-
hring, einmitt þegar svo hagar
til að útlendmgar leita hvað helzt
í landhe'gi vegnia veðurs. Þeim lil
upplýsingar, er kynnu að álíta
þarfleysu að gæta landhelginnar
má geta þesis,, að um kvöldið
þ.ann 13. Ijúlí lágu tvö erlend
skip undir Málmey við umhleðslu
á sílid, að því er sjöimenn álitu.
Einhver mun svara því, að Fylla
gæti landhelginnar. En þar til er
því að isvara, að Dianir eru nú
sjálfir farnir að veiða síld utan
landhelgi, eins og Norðmenn og
Finnar, og hver myndi viljá fela
þeirn gæzlun.a? Auk þess er þ:að
alkunna, að landhelgiisgæzlia
Dana hefir veri'ð stunduð meira
á landi, heldur en á sjónum við
strendumar.
Það mun álit allra kunnugra,
að slík landhelgisgæzla er verið
hiefir í .sumax geti verið lands-
mönnum til síór.skaða og sé til
athlægis. Ég var ekki vonlaus
um, að þeir, sem þessu ráða,
myndu taka sönsum í fyrstu. En
þar sem svo virðist ekki vera
taldi ég 'skyldu imína að skýra
frá þiessu opinberlega ef vexa'
kynni að. þieir vildu láta sér isiegj-
ast og Ifæxa þetta í rétt horf.
p. t. Siglufirði, 19/7 1931.
Finnur Jónsson.
Brsaiii í nétfe
Kl. 2,35 í nótt hringdi kona
til slökkviliðS'ins og tilkynti því
að kviiknað væri. í húsinu nr. 8
í Miðstræti. Brá slökkviliðið þég-
ar við, en þegar það var kornið
a.f stað var einnig kallað í bxúnia,-
boða nr. 19, sem er við Skál-
holtsistig 'i(á húsinu, sem ung-
miennafélögin áttu eitt sinn). Eld-
urinn var í eldhúsinu á neðstu
hæð í suðurienda og var talsvert
magnaður. Komst hann út un\
gluggann og sleikti upp á .aðra
hæð.
Brunaliðið koim þarna fljótt að
tvieiim slöngum, og varð eklurinn
slöktur á hálfri, istundu. Var hann
leingöngu í eldhúsiniu og sviðn-
aði það mikið innan, en vatn
flæddi um íbúðinia, án þess þó
að mikið tjón yrði að.
Eldurinn hafði komið upp, að
því er haldið var, í skáp, sem
var í leldhúsinu.
Húsið nr. 8 er í tveirn hlutum,
og á ólafur Ólafsison fyrv. frí-
kirkjuprestur nyrðri helmingiinn.
I syðri helmingnum bjó lengi Jón
Ölafssion fmmkvæmdastjóxi, en
nú mun sá hluti. vera eign Sig-
ríðar Pálsdóittur, iog var hann
vátrygður fyrir um 40 þús. kr.,
sem á þar heima með Mariho
syni isínurn, siem er Míreiðar-
stjóri. Það var í þessum hluta
hússins, sem eldurinn kom upp á
neðstu hæð, en þar býr frú Guð-
ríður Norðfjörð hárgreiðslukona,
er hingað er flutt að norðan
fyrir nokkru. Hún ætlaði alð
flytja úr húsinu í gærdiag, en
ekkert varð úr því.
Reykurinn för um alt húsið, og
fór alt fólk úr því undir «ins og
eldsins var'ð vart.
©ðtrar Rejklaviknr-
Nýlega hafa verið „púkkaðar“
igöturnar: Garðastræti, Öldugata,
Ægisgata, Bárugata, Fjölnisvégur
o. s. frv. Þessar götur eru gerð-
ar eftir aðferð, sem var nokkuð
algeng erlendis fyrir 20 árum síð-
an. Bandaríkjamenn hafa hætt
við fyrir löngu síðan að leggja
götur eftir þesisari. aðferð, því
rieynslan hefir kent þeiim. að „ma-
oadam“ götur, siem eklu eru vel
„asphaltaðar", eru næstium al-
vieg ónýtar fyrir bílaumferð. Þar
a,ð auki stafar svo mikið •'rýk
af þeim, að þær eru alveg óþol-
ancli. Samt eru þesisar götiur mjög'
dýrar og viðhiald á þeiim er af-
arhátt þann stutta tíma, sem þær
enclast. Allar ofannefndar götur
eru gerðar úr grágrýti í staðinn
fyrir blágrýti og þess vegna eru
þær mikið lélegri og haldminni
en göturnar, siem Bandaríkja-
menn lögðu eftir sömu aðlerö,
en úr haldgóðum bergtegundum,
fyrir áratugum síðan.
Til þess að lélega „asphaltað-
ar macadam" götur endist dálít-
ið, þá verður að hafa lag af
grjótsalla á yfirborði þeirra, og
þetta er einimitt það, sem gert er
hér í bænum. Nýlega var verið
að geta við Garðastræti, og var
það orðið mjög holótt, þó verð-
ur það fyrir lítillí uimferð og er
ad eins eins árs gamalt. Holimv
lar í þessiari götu voru fyltar með
grágrýtissteinum, og yfir götuna
var dreift þunnu lagi af grágrýt-
issalla. Þetta lag af grágrýtis-
salla er. einnig á Öldugötu, Ægis-
götu, Bárugötu, Frakkastíg, Grett-
isgötu, Klappársjíg o. s. frv.,.
enda er rykið óþolandi á þessum
götum, og það er bæði mjög ó-
þrifalegt og heiJsuspillandi að
ganga eftir þeim þegar þær eru
þurrar. Þetta ástand er einnig
mjög slæmt fyrir þau hús, sem
við göturnar standa, því þau
verða mjög rykug bæði að utan
og innán.
Einmitt í Reykjavík, þessum:
hámienningarbæ, er svo tugum
tonna \skiffir af grágrýtissalla
flutt inn í bœinn og dreift i/fir
götur og gangstéttir borgarinnar.
En á satna tíma hjá ölium menn-
ingarþjóðum er flutt burt úr
borgunum alt pað, sem getur
valdid ryki og óhreinindum. Óg
götunium haldið svo hrieinm og
rykJausium, sem unt er.
Reykjavíkurbær á grjótmiuln-
ingsvél hér rétt fyrir innan borg-
ina og þar er framleiddur á
kostnað Reykvíkinga sá grágrýt-
issalli (æði miiMll hluti grágrýt-
is veröur að salla þegar það er
mulið), sem dreift er yfir suimar
af dýrari götum bæjarins. Og
Reykvíkingar gera sér að góðu
mieð þögn sinni það ryk og ó-
hreinindi, sem þessi salli mynd-
ar.
Göturnar í kring um höfnina,
LaugavegUTinn, Hverfisgatan o. s.
frv. eru fremur vel lagðar frá