Alþýðublaðið - 15.09.1920, Blaðsíða 2

Aígreidsla
Mftðsins er í Aiþýðuhúsinu við
lagólfsstræti og Hverfisgöta.
8ími »88.
Auglýsingum sé skilað þangað
*0a í Gutenberg í síðasta lagi kl.
10, þann dag, sem þær eiga að
teoma í blaðið.
John Redmonds heitins, sendi
Georg konungi ávarp, þar sem
hann biður konung að auðsýna
likn borgarstjóranum frá Cork og
öðrum írum, sem væru að deyja
i brezkum fangelsum. Hann bað
þess í nafni frænda síns, er reyndi
sem hann mátti, að sætta báðar
þjóðirnar. En alt var þetta árang-
urslaust. Ennþá breytist ekki til
batnaðar hin hræðilega meðferð
Breta á nágrannaþjóð sinni, sem
er minni máttar. X
fisknr til Rðssianðs.
Norðmenn semja við Sovjet-
stjórnina.
i.
Hér er alt í kaldakoli, mest
vegna þess að oss vantar markað
fyrir afurðir okkar. Vantar mark-
aðl — og hálf Evrópa sveltir!
Finst ykkur ekki eitthvað öfugt
við þetta? Sannarlega! Núverandi
ástand er alls ekki eðlileg afleið-
ing af stríðinu, þvert á móti. Það
er afieiðing af því, að einstakir
auðmenn. sem aflað hafa sér ó-
hæfilegs auðs á stríðinu beinlínis,
geta ekki sætt sig við það, að
tekjur þeirra minki, og þess vegna
reyna þeir að blása í glæðurnar
og æsa upp eldinn í Austurvegi.
Þessir og þvílíkir menn eru marg-
falt meiri og hættulegri glæpa-
menn en allir þjófar og bófar
heimsins — þeir eru yfirmorðingj-
ar °g þjófar — lögin eru mátt-
laus gagnvart þeim, þeir eru vaxn-
ir þeim yfir höfuð. Eina ráðið
gegn þessum óskapnaði eru sam-
tök þeirra sem kúgaðir eru —
samtök verkalýðsins og menta-
mannanna. Það fer sem sé aldrei
hjá því, að hinir sönnu og hreinu
andans og mentamenn sjái ekki
að hverju stefnir, og því gerast
þeir leiðtogar Jýðsins og reyna
með aðstoð hans að bæta ástand-
ið. En þetta tekst því aðeins, að
lýðurinn vakni, að hann finni til
og sjái svipuna, sem reidd er yfir
höfði hans. Þeir sem nú ráða
mestu um það hvernig alt fer,
eru ekki gáfumennirnir, ekki menta-
mennirnir, ekki lýðurinn — langt
því frá. Þeir sem ráða lögum og
lofum í heiminum, eru auðmenn-
irnir, algerlega án tillits til þess,
hvort nokkur vitglóra er í kolli
þeirra. En sem betur fer riðar
veldi þeirra nú um allan heim,
og vonandi fara svo leikar að vit-
ið — lýðurinn með aðstoð gáfu-
og mentamannanna — sigrar auð-
valdið — ósvífnina, heimskuna og
sjálfselskuna. Svo hlýtur að fara
að lokum, að hinir vitrustu ráða
mestu, ekki fyrir sig, heldur fyrir
fjöldann. Því vitrir meVn eru ekki
valdagjarnir til þess að ráða sjálf-
um sér í hag, heldur til þess að
fá tækifæri til þess, að láta sena
mest gott af sér leiða..
Ií.
Fyrir nokkuru síðan kom það
fáheyrða atvík fyrir hér í höfuð-
stað íslands, að stjórn höfuðpen-
ingastofnunar landsins réðist með
heimskulegum og algerlega ástæðu-
lausum aðdróttunum að verklýðs-
stjórninni rússnesku. Þetta hefir
stærsta dagblað landsins, og höf-
uðmálgágn auðvaldsins hér, líka
látið sér sæma iðulega. Þetta lýsir
þvílíkri fádæma heimsku og óhag-
sýni, að undrum sætti, ef mönn-
um væri ekki kunnugt um hvern-
ig ástatt er með þessa tvo aðilja.
Gróðamennirnir kvarta undan
þvi að markað vanti fyrir afurð-
irnar, og svo ráðast helztu forvíg-
ismennirnir á þjóð, sem skilyrðis-
laust hefir mjög mikla þörf fyrir
ýmsar helztu afurðir landsinsl í
stað þess að reyna alt sem unt
er til þess að verða á undan öðr-
um þjóðum að koma á verzlunar-
sambandi við Rússland, er hér
unnið að því, að gera íslending-
um sem erfiðast fyrir um það, að
opna nýjan markað fyrir síld og
þó einkum saltfisk. Braskararnir
eru ekki einu sinni svo hygnir
að sjá sér hér leik á borði.
En þegar aðrar þjóðir eru bún-
ar að brjóta ísinn og koma sér
vel á laggirnar koma kaupsýlu-
menn vorir á eftir; þegar alt er
erfiðara orðið.
Hér í blaðinu hefir nokkrum
sinnum áður verið bent á það, aö
nábúaþjóðir vorar væru farnar að
semja við Rússland og sumartekn-
ar að verzla við það. Einnig hefir
verið bent á það, hver nauðsyn
væri á því, að vér öfluðum oss
sem fyrst upplýsinga um það,
hvort afurðir vorar ættu ekki vís-
an markað í Rússiandi. En mái-
\
gagn auðvaldsins, sem ætti þó að
hafa áhuga á því, að landið kæm-
ist úr fjárkreppunni, sem hefir því
nær gert aðstandendum málgagns-
ins lífið óbærilegt, hefir ekki minst
á þetta mál. Af því það er hrælt
við, að bolsivisminn flytjist til
landsins með rússneeku gulli eða
afurðum?!!
Sem dæmi um það, hve kaup-
sýslumenn Noregs eru hygnari en
starfsbræður þeirra hér, skal þess
hér getið, að f ágústmánuði sendi
félag útgerðarmanna í Norður-Nor-
egi tvo fulltrúa sfna til Arkangelsk
til þess að semja um viðskiíti við
Rússland. 26. ágúst komu svo
tveir sendimenn frá Rússum til
Vardö til að semja við félagið um
fisk og síldarkaup. Og um sama-
leyti sendi kaupmannafélag Norð-
ur Noregs fulltrúa sinn Axel Myr-
eng til Arkangelsk til þess að
semja um verzlunarviðskifti við
Sovjet Rússland. Segir hann, að
mikill fiskur liggi óseldur í Norð-
ur-Noregi. Hafa þessi tvö félög
þar með tekið fram fyrir hend-
urnar á landsstjórninni og tekið
að semja um viðskifti þegar þau
sáu að hverju stefndi í Noregi —
að fjárkreppu.
Norsk jblöð telja vel farið að
byrjað hafi verið á þessum samn-
ingum, og segja að vafalaust megi
fá stóran markað fyrir saltfisk £
Rússlandi. Alt sé undir því komið
að verða fyrstir og leggja hann
undir sig.
Ennþá jhefir ísienzkur saltfiskur
alstaðar borið hærri hlut í sam-
kepninni við norskan saltfisk, og
er ekki ósennilegt að eins mundi
hér fara, ef hyggilega væri að
öllu farið, og ekki gerðar alt of
háar kröfur til verðs.
Á þessu ári mun orðið of seint
að senda fisk tii Rússlands, en
landsstjórn sem dálítill veigur væri
í, mundi senda menn utan til þess
að grenslast eftir möguleikunum