Morgunblaðið - 03.06.1983, Blaðsíða 5

36
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. JÚNÍ 1983
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 3. JÚNÍ 1983
þeirra höföu egglos. Þegar magniö
af testosteróni var i hámarki hjá
hvoru hjónanna um sig á sama
tíma, haföi eiginmaöurinn mun
oftar frumkvæöiö aö kynmökum,
og eiginkonan sýndi fúsiegar vilja
til samræöis, og hvort hjónanna
um sig lét greinilega í Ijós, aö kynlíf
þeirra væri þá með albezta móti.
Þaö mætti í þessu sambandi
varpa fram þeirri spurningu, hvort
testosterón eitt sé þá nægilegur
grundvöllur fyrir traustustu tengsl í
hjónabandinu. Eöa ætti ef til vill aö
leggja aöra mælikvaröa á trausta
sambúö hjóna — eins og til dæm-
is, aö hjón hafi svipaö lífstakmark,
sameiginleg áhugamál, séu fædd
undir heppilega samræmdum
stjörnumerkjum eöa þá hvaö?
Hvaö er þaö eiginlega, sem tengir
hjón saman? Viö vitum þetta ekki
ennþá, og þessi þekkingarskortur
okkar er alls staöar aö koma i Ijós
á öllum tímum — og bakar mikil
sárindi. Hjónaböndin í þjóöfé-
lögum okkar eru stööugt og æ tíö-
ar aö leysast upp; tala hjónaskiln-
aöa fer hækkandi og setur sífellt
ný og ný met, hvaö fjölda snertir;
ástalíf okkar er sífellt aö verða
skammærra, og sjálfa ástarsæluna
er oft hægt að telja í dögum eða
vikum.
Gagnkvæm tiUitssemi
Til þess að finna svör viö þess-
um áleitnu spurningum hafa
Persky og samstarfsmenn hans
viö rannsóknirnar tekiö aö beina
athyglinni jafnt aö eldri hjónum —
en sum þeirra hafa um þrjátíu ára
sambúö aö baki — sem að ný-
giftum hjónum. Þeir hafa lagt fyrir
þessi hjón heldur óvenjulegar
spurningar eins og til dæmis: Get-
ur holdleg fýsn haldiö velli í hjóna-
bandi? Er möguleiki á því, aö hjón
eigi saman gott og fullnægjandi
kynlíf, án þess aö lifa í góöri sam-
búö að ööru leyti? Gerir ham-
ingjusamt hjónaband kynlíf hjón-
anna betra — eöa er því ef tíl vill
þveröfugt fariö?
Niöurstööur þær, sem prófessor
Persky og samstarfsmenn hans
hafa komizt aö, mega vel veröa til
þess aö draga nokkuö úr kald-
hæöni margra um þetta efni: Kynlíf
og ástir standa svo sannariega í
sambandi hvaö viö annaö.
Meðal tiltölulega nýgiftra hjóna
viröast þaö helzt vera hormónarn-
ir, sem búa aö baki mestu hjóna-
bandssælunni. Þær ungu eigin-
konur, sem reyndust hafa mest
magn af testosteróni í blóöinu,
liföu í beztu hjónaböndunum og
höföu mesta ánægju af kynlífinu.
Hinar eldri eiginkonur sýndu hins
vegar, aö löngun til kynlífs getur
haldizt áfram, þótt breytingar hafi
orðiö á hormónaframleiöslu þeirra
meö árunum. Eldri karlarnir og
konurnar í rannsóknarhópnum
reyndust hafa minna testosterón í
blóöinu, og eldri konurnar, sem
allar voru komnar yfir tíöabrigöin,
sýndu ekki lengur neina vissa
hámarksframleiöslu hormóna með
reglubundnu millibili. En þessi eldri
hjón höföu nákvæmlega jafn mik-
inn áhuga á kynlífi og þau sem
yngri voru.
Svo viröist sem góö og traust
sambúö leiöi til góös kynlífs, og
skiptir þaö þá ekki máli á hvaöa
aldri hjónin eru. Geölæknar þeir,
sem stóöu að ofangreindum vís-
indalegum athugunum, skiptu
þeim 30 hjónum, sem þeir höföu til
athugunar, niöur í flokka, eftir því
hve mikinn stuöning þau veittu
hvort ööru í sambúðinni. Þau hjón,
sem sýndu hvort ööru gagnkvæm-
an stuöning í sambúö, skýröu svo
frá, aö þau fyndu til miklu meiri
löngunar til aö njóta kynlífs og
heföu mun oftar samræöi en þau
hjón, sem bjuggu við mun flóknari
tengsl sín á milli.
Aö því er varöar varanlega löng-
un til aö stunda kynlíf, þá á testo-
sterón sinn þátt í aö gera hana
mögulega, en er þó samt ekki sjálf
kveikjan. Dr. Money notar samlík-
ingu viö bifreið til aö útskýra,
hvernig í þessu liggur: „Testoster-
óniö dælir benzíni á blöndunginn
og býr farartækiö til feröar, en þaö
segir ekkert til um feröaáætlunina
sjálfa." Þegar allt kemur til alls er
þaö hugur okkar, sem er í bílstjór-
asætinu. En þaö er þó fyrst og
fremst haganleg starfsemi kirtl-
anna, sem skapar styrkleika okkar
dýpstu mannlegu tilfinninga, svo
og traustustu og nánustu tengslin.
REYKJAVÍK
2500 konur
umfram karla
Mosfellshreppur á íslandsmet
í fólksfjölgun, 230,4% frá 1971
Á höfuðborgarsvæðinu (Reykjavík, Kópavogi, Hafnarfirði,
Garðabæ, Seltjarnarnesi, Mosfellshreppi, Bessastaðahreppi, Kjal-
arneshreppí og Kjósarhreppi) bjuggu 126.000 manns á sl. ári, eða
53,5% þjóöarinnar. íbúatalan á höfuðborgarsvæðinu, sem var
44.000 árið 1940, hefur því nærri þrefaldast frá þeim tíma. Á sama
árabili hefur íslendingum fjölgað úr 122.000 í 235.000, eða um 93%.
íbúum höfuöborgarsvæöisins
hefur fjölgaö um 13,1% milli ár-
anna 1971 og 1982, eöa um
13,1%, sem er 1,1% meðaltals-
fjölgun á ári. Mosfellshreppur á ís-
landsmetiö í fólksfjölgun á þessu
árabili, eöa 230,4%, meðaltals-
fjölgun á ári 11,5%. Fjölgun í ein-
stökum sveitarfélögum höfuöborg-
arsvæöisins (1971 — 1982) hefur
annars oröiö þessi:
Mosfellshreppur ..................
Bessastaðahreppur ................
Garöabær .........................
Kjalarneshreppur .................
Seltjarnarnes ....................
Kópavogur ........................
Hafnarfjöröur ....................
Reykjavík ........................
Kjósarhreppur (fækkun) ...........
Á höfuöborgarsvæöinu bjuggu
2016 konur umfram karla á sl. ári.
Þaö er eingöngu íbúaskipting í
Reykjavík, sem veldur þessum
mun, en þar bjuggu tæplega 2500
konur umfram karla. Karlar eru
200 fleiri í Kópavogi, 113 á Sel-
tjarnarnesi, 75 í Garöabæ, 58 í
Mosfellshreppi, en jafnræöi var í
Hafnarfirði, þar vóru aöeins 9 karl-
ar umfram konur.
Hlutfall aldraöra (höfuöborginni
er hátt, miöað viö aöra landshluta.
í Reykjavík bjuggu 1520 karlar og
1980 konur 65—69 ára, 1234 karl-
ar og 1692 konur 70—74 ára, 907
karlar og 1333 konur 75—79 ára,
502 karlar og 923 konur 80—84
ára og 346 karlar og 715 konur
eldri en 85 ára.
Heildaraukning: Meöaltalsaukning:
230,4% 11,5%
155,6% 8,9%
73,4% 5,1%
64,4% 4,6%
55,0% 4,1%
27,1% 2,2%
23,4% 1,9%
3,5% 0,3%
-25,8% +2,7%
Spár standa til aö íbúar höfuö-
borgarsvæöisins, sem vóru vel
innan viö 70 þúsund 1950 og 126
þúsund 1982, veröi á bilinu
145—160 þúsund áriö 2017, sam-
kvæmt framreiknuöum mann-
fjöldatölum, eftir því viö hvaöa
fæðingartíðni er miöaö.
(Heimild: llagtölur landshluta - höfuðborgar-
svæði/Byggðadeild Framkvæmdastofnunar ’83)
FLUGFRAKT OPNAR
VÖRUAFGREIÐSLU
IHAFNARFIRÐI
Aukin þjónusfa viö Innflytjendur
Til hagrœðis fyrir þá viðskiptavini okkar í tollumdœmi
Bœjaríógeians í Haínaríirði, sem óska eftir því að
vörur þeirra verði tollafgreiddar í Haínaríirði,
höíum við opnað vöruaígreiðslu þar í bœ.
FYrirtœkið Dvergur hf., Flatahrauni 1,
mun annast vöruafgreiðsluna fyrir okkur. Síminn er 50170.
Þeir, sem vilja nýta sér þessa nýju þjónustu,
eru beðnir um að láta okkur vita og verða vörurnar þá
fluttar beint í Hafnaríjörð, til afgreiðslu þar.
Aígreiðsla larmbréfa verður áíram
á aðalskrifstofu fólagsins á Reykjavíkurflugvelli.
Sparið tíma, fé og fyrirhöfn - með FLUGFRAKT
FLUGLEIDIR
Gott fólk hjá traustu félagi
|_|
£ I ér birtast nokkrar myndir af
sumarklæönaöinum, þ.e. fyrir þá sem hyggjast
leggja leiö sína á suðrænar sólarstrendur. Þaö er
áreiðanlega fátt heilnæmara en að synda um í
sjónum í suðurlandasólinni og rölta um endalausar
drifhvítar strandlengjurnar, byggja upp fyrra lík-
amsþrek og sameina skemmtun og betri heilsu. En
það er hætt við að þeir sem ætla að láta sér duga
að rölta um á íslenskum ströndum í sumar gæti
orðið kalt í þessu, fengið kvef og allskyns fáran,
þannig að þeim er ráðlagt að kappklæðast eins og
fyrri daginn, draga upp úr skúffum lopapeysur og
skjólfatnað, því hin íslenska hafgola er köld, jafnvel
þegar sæmilega viðrar. Hið eina sem ferðalangar á
íslenskar strendur geta huggað sig við, er að ef þeir
finna einhversstaðar krækling á röltinu, er þeim
óhætt að taka hann með sér heim og borða með
bestu lyst, jafnvel þótt hann sé fundinn í R-lausum
mánuði, það megum við þakka ómengaða kalda
sjónum hér kringum landið. En sem sagt, hér er
sýnishorn af hugsanlegum fatnaöi þeirra sem ætla
sér að leggja suðrænar strandir undir fót í sumar.
QOTT FÓLK