Alþýðublaðið - 20.11.1931, Blaðsíða 2

AL P'i ÐUBLAÐÍÐ
Bók nm lif islenzks sjómanns
Vatnsskattnrinn.
TilJagan um hækkun vatns-
(skatts í næstu fjögur ár til aukn-
ingar vatnsveitunni var sampykt
á bæjarstjórnarfundinum í gær
eins og hún kom aftur frá vatns-
nefndinni, svo sem skýrt var frá
foér í blaðinu í gær. Verður því
hækkunin 25%. HafÖist það mieð
tillögu þeirri, er Héðinn Valdi-
marsson bar fram á næstsíðasta
bæjarstjórnarfundi og þá var
samþykt, um nánari athugun
málsins, að vatnssikattsaukningin
var lækkuð um 15% frá því, sem
Knútur hafði lagt til, því að til-
laga Knúts var um 40% hæikkun.
FjárhansáætlGn Aknrepar.
Akureyri, FB. 18. nóv.
Fjárhagsáætlun Akureyrarkaup-
staðar var samþykt í gærkveldi
í bæjarstjiórninni. Niðurstöðutöliur
402 440 gjalda og tiekna megin,
en voru í fyrra 396 940 krónur.
Útsvör áætluð kr. 211640, en í
fyrra 216 730 krónur.
í fjárhagsáætluninni eru 30 þús-
und krónur áætlaðar til atvinniu-
bóta, þar af ráðgert ríkissjóðstil-
lag 10 þúsund krónur.
Alfons fyrv. Spánarkonnngnr
dæmðnr á Spáni.
Madrid, 20. nóv. UP.—FB.
Fundur í þjóðþinginu stóð yfir
í alla nótt og voru fliéiri þing-
menn viðstaddir en nokkuru sinni
áður á þingfundi, síðan þjóðþing-
ið kom saman til funda. Þingið
samþykti án atkvæðagreiðslu
skýrslu og thlögur nefndar, siem
kosin hafði verið til þess að at-
huga hverri ábyrgð Alfonso fyrv.
konungur skyldi sæta fyrir frami-
komu sína meðian hann var kbn-
ungur á Spáni.
Er hann sakaður um að hafa
misbeitt aðstöðu sinni til þess að
vinna þjóðinni í óhag, en sjálfri
sér í hag. Romanones gneifi bar
bialt af Alfonso. í skýrslu nefnd-
arinnar er Tagt til, að Alfbinso
verði sviftur öllum titlum og
heiðursmierkjum og að fangelsa
megi hann æfilangt, ef hann stíg-
ur fæti sínum á spænska grund.
Þingmenn báru fram þær við-
aukatillögur, að Alfonso skuli
æfilangt útlægur ger af Spáni og
eignir hans gerðar upptækar og
að sérhverjum spænskum þegni
sé heimilað að handtaka hann,
ef hann kemur inn fyrir landa-
mæri Spánar.
Slijsunum á götum Lundúna-
borgar er alt af að fjölga. Pieim
hefir fjölgað um helming á tíu
árumi, og voru þáð 1398 mianns,
sem á síðast liðnu ári biðu bana,
en 55,830 voru þaÖ, sem slösuð-
ust.
Ofriflnrinn i Mansjúrín.
Tokio, 19. nóv. UP.—FB.
Japanar hafa nú hemumið
Tsitsihar að fullu og Jiafa tekið í
sínar hendur stjórn bæjarins og
sett sína menn tii starfa í öllum
opinberum skrifstofum.
Fregnir frá Harbin herma, að
Japanar hafi teJkið Lingkiang og
stöðvað gagnsókn Machanshans,
sem hófst við Taerhha(?), 30 míl-
um fyrir norðan Tsitsihar. Nánari
fregnir vanta, vegna lélegs sam-
bands við síma- og loftsk'eyta-
stöðvar.
Lundúnum, 19. nóv. UP.—FB.
Fregnir frá Nanking henna, að
fjármálaráðuneytið hafi tilkynt
opinberlega, að Chiang-kai-she’k
leggi af stað norður á bógimn
með her manns. Ákvörðun þessi
var tekin á leynifundi Kuomin-
tang-þingsins. Mælt er, að Kín-
verjar búi sig undir að kallia
tvær milljónir manna í herinn
til þess að berjast við Japána v'
af Mansjúríudeilunum.
Vísindaleiðangnr.
New York. UP.—FB.
Jarðfræðileiðangur fer til Vest-
urindía-eyjanna í vetur til þess
að rannsiaka myndun eyjanna.
Princetonhásikólinn hefir undirbú-
ið leiðangur þenna. Richard N.
FieJd prófessor verður Jeiðangurs-
stjóri. Rannsóknirnar fara fram
á landi og sjó og í sjó, því að
stjórnin í Bandarikjunum hefir
fengið leiðangursmönnunum kaf-
bát til umráða um 10 vikna skeið.
Einn á eyðiey.
Japanskir fiskimenn, er fóru í
land á eyðieyju í Kyrrahiafi,
fundu þar japanskan mann, er
verið hafði sex ár aleinn á eynni,
og haft fisk og kókosaldini sér
til matiar; en dýr voru engin á
eynni. Hafði maður þessi dottið
út af japönsku herskipi um nótt,
en eftir sex tíma sund komst
hann í land á eynni. Fiskimenn-
irnir álitu manninn hálfgeggjað-
an og þorðu ekki að taka hann
með sér, því þeir voru hjátrúar-
fullir og héldu að óveður mundu
sækja að þeim, ef þeir létu mann-
inn hafa far. Hins vegar þótti
þtím skömm að því að skilja
manninn þarna eftir, og komu
sér saman um að þegja yfir því.
Pað fór þó svo að einhver skip-
verja sagði frá þessu, og hefir
japanski flotamálaráðherrann fyr-
irskipað japönskum herskipum
að leita að manninum. En sikip-
stjórinn á fiskiskipinu getur ekki
sagt hvar eyjan er, sem maður-
inn er á, það er að segja ekki
nánar en það að benda á svæði,
sem er eins stórt og hafið tnilli
íslands og Færeyja, en á því
svæöi eru um þúsund eyjar og
sker, svo erfitt getur verið að
finna manninn.
Nokkrum sinnum hefi ég kom-
ið þar, sem legið hafa fyrir mér
þunn hefti, og staðið á þeimi
„Ferðaminningar“ eftir Sveinbjörn
Egilson.
Af einhverjum ástæðum hefir
samt aJdrei orðið nieitt af því að
ég liti nema mjög laus'lega í þessi
'hefti, fyr en þriðja hefti annars
bindis, sem nú er nýlega útikomið.
Og þegar ég Jeit fyrst niður i
það, sýndist mér frásögnin vera
æði langdregin og þunglamaleg,
og mundi ég þá að það var ein-
mitt það álit, er ég hafði fengið •'
„Ferðaminningum“ þessum við
hina mjög svo lauslegu viðkynn-
ingu, er ég hafði haft á þeim áð-
ur, því frásögnin er afar-nákvæm,
t. d. getið um hvað menn heita,
þó þeir komi ekkert við söguna
annað en að vera skipstjórar á
skipum, sem Sveinbjörn hefir ver-
ið á, og sé ekki getið í frásögn-
inni að öðru Jeyti, hvorki til góðs
né ills. En það, sem í fljótu
bragði virðist að eins til þes's laÖ
lengja málið, lítur öðruvísi út
þegar lesið er í samhengi. Því
einmitt þetta, að getið er hvað
mennirnir heita, gerir frásögnina
alla trúanlegri og eykur þar mað
áhugann fyrir lestrinum. Ég
koimst líka brátt að því við Jest-
ur heftisins, að það er sitt hvaÖ
að frásögn sé nákvæm eða þung-
Iamaleg, því hún er hjá Svein-
birni alt annað en liið síðar-
nefnda, þó ég við að grípa niður
í bóldna hér og þar héldi þetta,
af því ég viltist á þessu tvennu.
Annars má segja að það sé
margt, sem á dagana hefir drifið
fyrir Sveinbirni, og þó þetta hefti
sé ekki nema 6 arltir, er í því
frásögn úr mörgum löndum.
Töluverður hliuti frásagnarininar
er af Dönum, og er gam,an fyrir
þá, sem þekkja vel þessa kátu
og glaðværu þjóð, að sjá þarna
hjá Sveinbirni, að Danir hafa not-
að nákvæmlega sömu góðu og
gildu .fyndnisorðin fyrir fjörutíu
árum eins og nú.
En það, sem kom mér til að
fara að rita þetta, var frásögnin
um för skipsins „Fremad“ frá
Kaupmiannahöfn til ísafjarðar síð-
ari hluta vetrar árið 1893. Skip
þetta var 20 smálesta og ein-
mastrað, og hafði verið tollsldp,
en hafði verið keypt til ísliands.
Var Jagt af stað frá Kaupmanna-
höfn 1. apríl og voru þeir þrír á
skipinu; Jensen, danskur maður
(er verið hafði skipstjóri nokk-
ur ár á „Guðrúnu", skonnortu
Markúsiar Snæbjörnssionar á
Geirseyri), Sveinbjörn og ung-
lingspiltur einn óharðnaður og
sjóhræddur, sem hinir vönu og
harðskeyttu sjómenn, .Jensien og
Sveinbjörn, þó sýndu hina mestu
samúð, og kom hér frám sem oft-
ar, að það eru sjaldan karlmenn-
in, sem hæða þá, sem minni eru
fyrir sér.
Alls voru þeir 34 daga á Jeið-
inni og fengu veður stór. Kom:
annað mesta veðrið (sem var
norðanveður) 17. apríl, en um
hitt segir Sveinbjörn svo frá;
„Veður var hiö hlíðasta þangað'
til aðfaranótt hins 25. april. Þá
hvesti akyndilega af vestri, og
urðum við að þrírifsa stórsegl,
draga niður stagfokku og setja
til minsta klýver, og er birta
tók, var orðið það hvast, að við:
tókum klýver niður og svikkrif-
udum stórsegl. Við lögðum skip-
inu út um og allan þann dag
vorum við Jensen báðir á þilfari;
höfðum við bundið köðlum um;
mittið, sem festir voru aftur á
skipinu, og þar lágum við siam-
hliða í hlé af skjólborðinu; ekk-
ert var að starfa, við höfðum
gengið frá öllu eftir beztu getu
og skilningi. Nú var það Undir
skipinu komið, hvort það gætl
forðast áfölil, en sjóarnir voru svo
risavaxnir og ógurlegir tilsýnd-
ar frá þessari litlu fleytu, að við
höfðum litla von um að hún af-
bæri þá.“
Samtal þeirra Sveinbjöms var á
þessa leið; „Vörum okkur, þarna
kemur sjór.“ „LagJega tók hún
það.“ „Þarna kemur annar.“ „Hún
er hreinasti snillingur." „Þessí.
sjór kæfir okkur.“ „Hún er eins
og fugl.“ „Þessu hefði ég aldrei
trúaö,“ o. s. frv.
Mynd sú, er Sveinbjörn breiðir
hér út fyrir lesandann, gefur góða
hugmynd um hve kaldir sjómenn
eru fyrir hættum, og hvernig að-
dáun fyrir sldpinu, ef það er
gott sjóskip, er ofar í þeim í
hvert sldfti þegar hætta ríður af,
heldur en hugsunin um þá sjálfa.
Eftir þessu sýnishorni, siem ég:
hefi séð af bók Sveinbjarnar, vil
ég hvetja menn til að lesia hana
og mun fljótlega gera það sjálfur,
og þykist fyrirfram geta fullyrt,
að hér sé á miargan hátt úm
stórmerldlega bók að ræða.
Sjómf. no. 9.
Fyrirspum til borgarstjóra.
Veit borgarstjóri nokkuð um
það, eða er það með hans leyfi,
að tekin hefir verið úr bæjar-
sjóði húsaleiga fyrir hjónin Grím
Jakobsson og Katrínu Eyjólfs-
dóttur að upphæð nær tvö þús-
und krónur, þar sem þessi dugn-
aðar- og heiðurs-hjón þó aldrei
vissu að væri verið að taka af
bænum ? Spurull.
Hrútasijningar voru haldnar í
Vestur-lsafjarðarsýslu í haust í
fyrsta sinn. Þyngsti og elzti Jirút-
urinn, 7 vetra, viktiaði 102 kg.
Einn hrútur fékk 1. verðlaun,.
heimalningur, eign Guðmundar
Bernharðssonar á nýbýlinu Ás-
túni á Ingjaldssandi. (FB.)