Morgunblaðið - 16.08.1985, Blaðsíða 6

6 B
FERÐAMAL
innlend umsjón: Siguröur Siguröarson
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 16. ÁGÚST 1985
FÓLK
Á FÖSTUDEGI
Ófærufoss í Eldgjá.
Morgunblaöiö/P.J.
Fjallabaksvegur
nyrðri
Fjallabaksvegur nyröri
tengir saman byggðir í
Rangárvallasýslu og Vest-
ur Skaftafellssýslu. Hann liggur á
milli Landssveitar og Skaftár-
tungu og þykir einn fegursti fjall-
vegur á íslandi. Nú er um tvær
leiöir aö velja í Landmannalaug-
ar. Sú eldri er Landmannaleið.
Inn á hana er ekið af Landvegin-
um skammt noröan Heklu. Oft er
þessi leiö einnig nefnd Dóma-
dalsleiö eftir samnefndum dal
sem vegurinn liggur um. Hinn
vegurinn, og sá nýrri, er Sigöldu-
leiöin. Hún liggur frá Sigöldu yfir
sandorpin hraun og sandöldur
og mætir Dómadalsleiöinni
skammt frá Frostastaðavatni.
Þaöan er svo skammt í Land-
mannalaugar.
Þegar komiö er yfir Frosta-
staöaháls skiptist vegurinn. Til
hægri er beygt inn í Landmanna-
laugar og til vinstri er fariö yfir
Jökulgilskvisl á nýlegri brú. Þá er
raunverulega komiö inn á hinn
eiginlega Fjallabaksveg.
j þurrkatíö er Fjallabaksvegur
nyröri fær öllum fólksbílum. Litlar
lækjarsprænur eru ekki til hindr-
unar. En þessar lækjarsprænur
geta veriö heldur illvígar í bleytu-
tíö. Ráölegast er aö spyrjast fyrir
um ástand vegarins hjá land-
vöröum í Landmannalaugum.
Steinsgil og lllagil eru nokkuö
hrikaleg náttúrufyrirbrigöi á leiö-
inni.
Akfært er upp á eystri barm
Eldgjár, en þó aöeins fyrir jeppa.
Þaöan er stórkostiegt útsýni til
austurs, yfir Lakagíga allt aö Ör-
æfajökli sé skyggni gott.
Nokkuö deila Skaftfellingar og
Rangæingar um nafniö á þessum
fjallveg. Flestum er tamara aö
nefna hann Fjallabaksveg nyrðri
og er þaö forn venja í Skafta-
fellssýslu. Rangæingar halda því
hins vegar fram aö vegurinn eigi
aö heita Landmannaleiö frá
Landssveit í Skaftártungur. Þessi
skoöun hefur þó ekki náö fót-
festu. Helst er aö feröafólk sem
til þekkir telji Landmannaleiö ná
frá Landvegi aö Jökulgilskvísl.
Einskonar
forskot
á framtíðina
Hún er aö mála umsamda
sjálfsmynd þegar undirrit-
aöa ber aö garöi i Verk-
smiöjunni viö Hverfisgötu. Og þaö
er ekki fyrsta sjálfsmyndin sem
hún hefur gert í gegnum tíðina,
hvort heldur er meö blýanti á
pappír eöa olíu á striga. Hér
heima, í Kauprhannahöfn, París,
Róm eöa New York. Þar var hún
lengst af og þegar viö ræöum Nýju
Jórvíkina er auöheyrt aö tengslin
þangaö eru sterk. „í New York
fannst mér ég aldrei vera beint út-
lendingur. Þaö er ekkert skrýtiö,
þar er annar hver maöur einhvers-
staöar annars staöar frá.“ Heim
fluttist hún fyrir rúmum tveimur ár-
um, aö loknu BA-námi í myndlist
við New York School of Visual
Arts. Eignaöist dótturina Sunnu
stuttu eftir heimkomuna og hafa
þær mæögur verið búsettar hér
síöan. En þaö var ekki í New York
aö þessi fíngerða unga kona, sem
hjólastólast fram og til baka um
vinnustofuna meö penslana og
spjaldiö í fanginu, byrjaöi aö mála.
Fyrsta málverkiö varö til í París, er
hún dvaldi þar um átta mánaöa
skeið í nálastungum og endurhæf-
ingu eftir slys sem setti hana í stól-
inn fyrir 11 árum. „Ég teiknaöi allt-
af mikiö, en þaö var meö þetta aö
mála eins og hjólastólinn. Ég var
svo mikiö barn í mér þá aö ég hélt
aö hvort tveggja væri meðfætt.
Fötlun og málarahæfileikar," segir
hún og hlær viö.
Sigþrúöur Pálsdóttir heitir hún,
kölluö Sissú dags daglega og þaö
er nafniö sem hún setur í hægra
hornið á verkunum sínum. Verkum
sem hún segist ekki geta sett í einn
flokk eða annan, ekki frekar en
sjálfa sig. „Þaö var einu sinni sagt
í gagnrýni aö myndlistin mín væri
undir áhrifum frá nýja málverkinu.
Því var ég ekki sammála vegna
þess aö þó ég hafi málaö þetta
lengi finnst mér ég ekki geta sagt
nákvæmlega hvaö nýja málverkið
er. Fyrir mér er þaö ekki stefna
sem hægt er aö henda reiöur á
eins og kúbisminn til dæmis. Þar
fyrir utan er nýja málverkið oröiö
of gamalt til aö standa undir nafni
sem eitthvaö nýtt. Svo finnst mór
aö þaö eigi ekki aö flokka mynd-
listina hreint og beint í strauma og
stefnur, ekki frekar en aö flokka
hana karlkyns, kvenkyns eöa hvor-
ugkyns jafnvel!"
Og þar meö tekur hún á nýjan
leik viö aö mála sjálfsmyndina og
viö látum liggja á milli hluta meö
aö flokka þaö verk undir eitt eöa
annaö. Höldum áfram aö tala um
málverkiö.
— Hvað er það fyrir henni?
„Einskonar forskot á framtíöina
og alltaf sterkara en nútíöin. Ein-
hvernveginn er ég aö hallast meira
og meira á þaö aö myndlistarmenn
séu — kannski ekki beint spá-
menn — en aö þeir sýni í verkum
sínum svolítiö inn í framtíöina."
— Framtíö þessa heims?
„Málverkiö sýnir mér inn í heim,
sinn eigin. Heim sem er meira
samlíking en eftirlíking þessa sem
viö þekkjum. Þaö er þetta meö aö
reyna aö finna „universiö", alheim-
inn. Veröa eins og fuglinn, tákn
frelsisins, sem getur flogiö yfir
hvaöa mörk sem er og séö óraun-
-Sigþrúður
Pálsdóttir
mynd-
listarmaður
PPi
1 Fortíðin sem slík er
nauðsynleg, en það er
óþarfi að velta sér upp
úr henni. Framtíðin er
miklu meira spennandi
— og bara dagurinn í
dag, sem er reyndar allt
sem er. ||
verulega hluti." Nú brosir hún meö
sjálfri sór lítur upp frá verkinu og
segir: „Sjálf hef ég alltaf veriö frek-
ar ójaröbundin og stundum er óg
aö hugsa um þaö, aö þegar ég er í
hjólastólnum þá snerta fætur mínir
aldrei jöröina. i raun hef ég ferðast
í gegnum síöustu ellefu árin án
þess aö koma viö þessa allsherjar
undirstööu. Samt held ég aö þaö
aö missa kraftinn úr fótunum hafi á
sinn hátt víkkaö heimsmyndina.
Maöur beindi þá þessum krafti i
annaö, í hugsanir og víkkaöi ver-
öldina í leiöinni. Gangstígar urðu
aö breiögötum."
— Var þaö þá fyrst sem mynd-
listin kom til?
„Nei, hún kom nú til einhvern-
tíma í frumbernskunni. Enda hefur
Hélt einu sinni aö
g væri efni í rithöfund,
n komst fljótlega að
ví að til þess þyrfti
likíð þolinmóðari
ianneskju.ll
mór eins og fleirum alltaf gengiö
best aö sjá lífiö og tilveruna í sjón-
rænu samhengi. Námiö kom þó
ekki til fyrr en um 25 ára aldurinn.
En ég haföi alltaf svona ákveönar
hugmyndir um aö verða hönnuöur,
gekk jafnvel meö smádellu fyrir
fatahönnun. Hins vegar þótti mór
skóli hundleiöinlegur og var búin
aö fá meira en nóg þegar ég lauk
gagnfræöaprófi. Sá aö ég myndi
ekki komast inn í Myndlista- og
handíöaskólann nema meö stúd-
entspróf eöa a.m.k. miklu betri
einkunnir en gagnfræðaprófsein-
kunnirnar," segir Sissú. Leiöin lá
eftir sem áöur í átt til myndlistar-
innar, fyrst í Kaupmannahöfn þar
sem hún tók inntökupróf í lista-
skóla en var of ung, 17 ára. Þá
læröi hún skiltagerö og glugga-
skreytingar og vann viö þaö í tvö
ár. Langaöi alltaf í listaskóla og fór
til Ítalíu. „Þar er krafist ítölsku-
kunnáttu og í sex mánuöi sat ég
meö ítölskubækurnar fyrir framan
mig, þar til blankheitin settu mig
upp í lest aftur til Kaupmannahafn-
ar.“ Þar tók vinnan viö samhliöa
því sem Sissú sótti myndlistar-
námskeiö. Nokkru síöar fór hún
heim til íslands og þaö var eftir þá
heimkomu aö hún slasaðist á skíö-
um. „Næstu þrjú árin eftir siysiö
fóru meira og minna í líkamlega og
andlega uppbyggingu og endur-
hæfingu, en ég bæöi teiknaöi mik
iö og las um myndlistina á sama
tírna," segir Sissú um þetta tíma-
bil. „Reyndar hef ég nú teiknaö alla
mina tíö. Haldiö svona litlar svartar
„biblíur“ sem ég get krassaö í
hvort sem mér líöur vel eöa illa.
Stundum þegar ég er í ham Ijósrita
ég heilan heiling upp úr þessum
bókum, dreifi Ijósritunum út um
allt gólf, horfi á þau og nota svo
kannski búta héöan og þaöan í
mynd.“
— Hvaðan lá leiöin til New
York?
„Hún lá eiginlega frá Paris. Þar
var ég í nálastungu um átta mán-
aöa skeiö. Komst inn á Beaux
Arts-listaskólann sem gestanem-
andi, en sá eftir þrjá daga aö þaö
gekk ekki meö lækningunum. Og
þaö var þess viröi, ég átti erfitt
meö einbeitingu á þessum tima og
bara hlutir eins og aö sitja eöa
liggja kostuöu mikla einbeitingu.
Eins var ég þá meö króníska verki
og dálítinn spasma. Þarna var
bara ekki rétti tíminn til aö læra,
þarna var tíminn til aö byggja upp
líkamann.
Þaö var þá aö ég fór aö hugsa
alvarlega um New York, bæöi út af
myndlistinni þar og svo er New
York mun auöveldari borg aö fara
um í hjólastól heldur en t.d. París
eöa bara Reykjavík. Þangaö fór
ég, hóf nám á „Arts Students
League" og í „New York School of
Visual Arts“ ári seinna.“
— Engin hræðsla við aö mæta
stórborginni í stólnum?
„Ekki hræösla, en auövitaö var
ég smeyk um aö komast kannski
ekki allt sem ég ætlaði mér, sér-
staklega af því aö mér er frekar illa
viö aö biöja um aöstoö viö tröppur
og svoleiöis. En þetta tókst allt
saman og skólinn tók mér mjög vel
sem fyrsta og reyndar eina nem-
andanum ennþá í hjólastól. Til
dæmis þegar ég fór í skúlptúr var
smíöuö renna svo stóllinn kæmist
upp í stúdíóiö.“
— Skúlptúr. Þú hefur sem sé
farið höndum um fleira en pensl-
ana?
Nú hlær Sissú, ýtir upp skyggn-
inu á bláu húfunni, sem út af fyrir
sig er efni í heila grein og segir:
„Þó ég hafi haft þessar ranghug-
myndir um málaralistina og vöggu-
gjöfina, þá haföi ég alltaf löngun til
aö vinna með stærri form. Og