Morgunblaðið - 06.09.1985, Page 6

6 B
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 6. SEPTEMBER 1985
Tími haustuppskerunnar
er kominn. Þaö hefur löng-
um þótt góð búbót aö geta
skroppið út í garð og sótt
sér grænmeti, þetta
hollmeti fullt af lífsnauö-
synlegum fjörefnum. Ekki
er mjög langt síöan ís-
lendingar komust upp á
lag með aö rækta græn-
meti, en taliö er aö tilraun-
ir í þá átt hefjist aö ein-
hverju marki á 18. öld.
Dönsk yfirvöld sendu
hingað fræ og útsæöi, létu
prenta fræðslubæklinga
og hétu verölaunum þeim
er fram úr sköruöu. Matar-
æöi íslendinga var þá
mjög einhæft og ekki van-
þörf á aö reyna aö gera
þaö fjölbreyttara.
Ármann Reynisson í gardinum á
Smáragötu 5.
Einn af fyrstu aöilum sem vitaö
er til aö hafi reynt ræktun í Reykja-
vík var dönsk kona Anne Margr.
Angel er hlaut verölaun fyrir fram-
úrskarandi dugnaö viö garöyrkju-
störf áriö 1792. Hún bjó í gamla
miöbænum, í einu af húsunum er
tilheyröu áöur Innréttingunum,
þ.e.a.s. nálægt þvi sem í dag er
Aöalstræti, og haföi þar stóran
garö. Ræktaöi hún kartöflur, ýms-
ar káltegundir, kryddjurtir o.fl. er
hún seldi aö hluta til. Mun braut-
ryöjendastarf hennar og fleiri aöila
hafa sýnt fram á aö ræktun
grænmetis væri möguleg hór á
landi og veriö öörum hvatning að
reyna fyrir sér.
Nú er oröið nokkuö algengt aö
jaeir sem hafa á annað borö garö
Uppskeruhátíó ..
Kaka meö gulrótum,
rúsínum og hnetum
60ghnetur,
90 g heilhveiti,
90 g hveiti,
50grúsínur,
1 tsk. kanill,
2 tsk. lyftiduft,
lOOgsmjörlíki,
% dl hunang,
1 dl mjólk,
2 fínt rif nar gulrætur,
1 tsk. rifinn sítrónubörkur.
Hneturnar malaöar og blandaö
saman viö heilhveiti og hveiti, út í
er bætt rúsínum, kanil og lyftidufti.
Smjörlíkiö brætt, hunangi og mjólk
bætt út í, hellt yfir þurrefnin, fínt
rifnum gulrótunum og sítrónuberki
bætt út í og öllu hrært saman.
Deigiö sett í „springform” bakaö
í ca. 25 mín. viö 200°C. Kakan
kæld, smjörpappír haföur yfir á
meöan, maukinu síöan smurt á.
Góöur og hollur forréttur
Þá er komiö aö þeim tíma árs, þegar íslenskt græn-
meti, ferskt og nýupptekiö, er í hvað mestu úrvali,
sannkölluð uppskeruhátíð. Hátíöir vegna fenginnar
uppskeru, sem móöir jörð hefur af örlæti gefið börnum
sínum, tíökast víöa um heim. Ræktun grænmetis á sér
ekki svo ýkja langa sögu meðal þjóöarinnar og uppsker-
an hefur ekki þótt sú búbót hér aö gert væri mikið veöur
af. En í gróöurríkara landí, í Bæjaralandi í Þýskalandi,
var sú er þetta ritar viöstödd guðsþjónustu þar sem
menn þökkuðu almættinu fyrir matföngin, sem
sprottið höföu í héraöinu yffir sumariö. Hinar
aöskiljanlegu grænmetístegundir voru á
bökkum inni í kirkjunni, svo hver og einn
mætti þær augum líta, um leið og bornar
voru fram þakkir.
í fljótu bragði virðist ekki minni ástæöa
til aö þakka í landi þar sem skilyröi eru
öll erfiöari fyrir jaröargróöur, það ætti í
raun að hylla sérstaklega hverja þá
tegund sem vex í íslenskri mold.
Uppskeruhátíð getur svo hver
og einn haldiö á sínu heimili.
Góður og hollur
forréttur
Túnfiskur úr dós, settur út í sýrö-
an rjóma, blandaöan smurosti eöa
ööru eftir smekk. Notað sem ídýfa
fyrir hrátt grænmeti, tekiö í sundur
í greinar, sneiöar eöa bita.