Alþýðublaðið - 06.01.1932, Qupperneq 3

ffaÞVÐHBhfÐZÐ
S
I
Gamla Bíó
X-27
©
Síðasta sinn
í kvold.
Fræðandv fyrirlestur
um Rússland.
irWi rfVii iíVíb irVSi kV* »Víi íT/W Wv>í *Víi kVW itVSí »o/k
GLEÐILEGS NÝÁRS
óska ég öllum mínum nemendum•
Gdmudanzleikur
á laugardaginn kemur.
Búningar eftir vild.
Aðgöngumiðar barnanem. 1 kr.
fullorðinna 2,50 og 3,00, fást i KR,-
húsinu á föstudagskvöld kl 8—10,30’
Det danske Selskab i Refkjavik.
Fredagen den 8. Januar kl 8,30 afholdes paa Hotel Island Fore-
drag med Lysbilleder af Hr. Læge Justesen, Thorshavn. Efler Fore-
draget Dans.
Alle Danske med Gæster velkomne Gratis Adgangskort faas i
Ingolfs Apotek og hos Herr L. Storr, Laugaveg 15.
Leikhúsið
Leikið verðnr i kvöld klokkan 8.
Lagleg stúlka gefins.
Aðgöngumiðar í Iðnó Simi 191.
Síðast liðinn sunnudag ætlaði.
hr. Árni Óla ritstjóri að halda
fræðandi fyriirlestur um Rússland
í Nýja Bíó.
Húsið var troðfult, og beið
fölkið auðsjáanlega með óþreyju
eftir að beyra nú einu sinni
greinilega sagt frá ástandinu [>ar.
I’yririesari hóf mál sitt m'eð
pví að barrna sér yficr þeirri ó-
svinnu, að Kússlandssendinefnd-
inni skyldi. vera iieyft að tala
hér opinberlega, pó sérstaklega í
útvarpið. Þar næst las hann kafla
úr grein, sem kom í Morgunblað-
iinu þann sama dag, og gat ég
pess til, að hún væri eftdr hanni
sjálfan. Eítir formála þenna var
sem eitíhvert vandræðahik kæmi
á ræðumann, og datt mér þá i
hug, að hann mundi hafa orðið
eitthvað seinn fyrir, — vegna
helgarinnar, — með að undirbúa
sig, en þætti hart að sleppa af
aurunum, og væri, nú í bobba.
Nei, ræðumaður var ekki i bobba,
síður en svo. Fyrirlestrinum var
að vísu lokið, en þá dregur hann
upp úr vasa sínum erlendar
blaðagreinar, og las ræðumaður
þær viðstöðulaust, hverja á eftir
annari, án þess að fipast hið
minsta, enda voru greinarnar
prýðilega þýddar. Þær voru einn-
ig mjög fróðlegar, það sem þær
náðu til, en dálítið þungskildar
með köflum, að mér virtist. Ég
átti til dæmis erfitt með að skilja,
hvernig maður, sem staddur er
um borð í skipi í höfn við Hvíta-
haf, getur séð yfir alt Rússland,
og jafnvel inn í íbúðarhús og
skrifstofur, svo ég tali nú ekld
um huga fólksins, og séð betur
en þeir, sem ferðast um alt land-
ið, frá Leningrad til Kákasus, yfir
þéttbygðasta hluta landsins, frá
Volgu til Túla, og kynnast
bændafólki, ekki í hundraða,
heldur í þúsunda tali. Eða hitt,
hvers konar hagfræði liggur til
grundvallar fyrir því, að Amer-
íkumaðurinn kemst betur af við
skort og atvinnuleysi heima, heid-
ur en í Rússlandi, þar sem hann
gat gefið tíu dollara fyrir eitt
smjörpund, sem kostar þó ekki
nema eina rúblu (tvær kr.).
Af því að ég veit, að hr. Árni
Óla á enga sök á þeiim villum,
sem aðrir skrifa og hugsa, dett-
ur mér ekki í hug að álasa hon-
um. fyrir þetta smáræði, sem hér
fer á milli mála, heldur vil ég
góðfúslega benda honum á það,
að þessar greinar hans geta ver-
ið skrifaðar af óvönduðum mönn-
um, jafnvel leigðum blaðamönn-
um, svo hæpið getur verið að
trúa þeim öllum. Enn fremur vil
ég leyfa mér að leiðrétta það, að
upplesari sagði,, að við sendi-
nefndarmeim hefðum dvalið
lengst af í Moskwa. Við dvöld-
um þar tæpar tvær viikur, en
rúmar fjórar vikur vorum við
á ferð um landið.
Hinn „saklausi alþýðuflokkur",
sem uppiesari gat um, var ekki
einungis þessir tíu menn héðan,
heidur um þrjú hundruÖ manna
víðs vegar að. Voru það iðnaðar-
menn, iistamenn, læknar, rithöf-
undar, prestar, vísindamenn og
meira að segja blaðamenn.
Nefndarmenn voru ekki „mái-
lausir", heídur þvert á móti, í
nefndinni voru menn, sem töluðu
rússnesku vel, en sá, sem léleg-
astan telur sig í flokki íslending-
anna, mun þora að mæta upples-
ara í málakunnáttu.
Missögn er það, að sendinefnd-
unum séu sýndir sérstakir síaðir,
er búnir séu undir komiu þeirra,
„sýnt það bezta“, eins og menn
komast að orði. Þvert á móti
vilja stjórnarvöldin sýna báðar
hliðarnar og eggja menn mjög á
að taka eftir öliu, sem miður fer.
Þetta er gert ti! þ-ess að ferða-
menn sjái, upp úr hvaða regin-
djúpi ómenningar og siðleysis er
búið að lyfta þeim hluta þjóðár-
innar, siem skildi költun sína.
Munurinn er gífiuriegur. Olnbo-ga-
börn eru engin. Allir geta verið
með, ef þ-eir vilj-a, og svo er nú
komið, að „músjikarnir" (bænd-
urnir), sem taldir eru íhaldssam'
astir allra m-anna í Rússiand;
ganga í samvinnubúin af sjálfs
dáðum.
Ég er upplesara sammáía um
það, að mönnum líði yfirleitt bet-
ur innan stjórnarflokksins; til þeiss
er þetta nýj-a þjóbfélagssldpulag
stofn-að, að mönnum geti liðii
vel. Það tel ég kost, en ekki löst.
Hvers vegna að svívirða m-enn og
rógbera þá stefnu, sem b-erst fyrir
því, að öllum líði vel?
Upplesarinn mintist eitthvað á
mismuninn á að vera „sozial" eða
hugsa „sozielt". Þetta var biátí
áfram svo klaufalega s-ágt, að
mismunurinn varð að litlu mál-
fræðiatriði. En meiningin var s-ú,
að í Rússiandi hugsuðu menn
ekki s-ozielt. Hvað sem þessum
mismun líður, er það víst, að
meiri hluti þjóðarinnar aðhyllist
stefnuna að rneiru eða minna
leyti, jafnvel þó mörgum sé illa
við kommúnisimann. Fyrirkomu-
lagið í Rússlandi -er ekki enn þá
orðið kommúnistiskt; enn þá er
það á því stigi, að vera soziai-
istiskt, en það er að eins yfir-
gangstímabil, því þjóðin er að
smáþroskast. Það er að eins auka-
atriði, s-em mönnum hér er svo
tíðrætt um, að 90n/o af hinni rúss-
nesku þjóð standi utan stjómar-
flokksins. Sovétstjórni-n reiknar
nieira með fáum góðum en mörg-
um lélegum. Þvi hefir frokkurinn
sett allströng skilyrði, -sem þ-eir
verð-a að uppfylia, sem í flokkinn
gang-a. Rússn-eskur ko-mmiinist:
má ekkii hafa nei-nn blett á h-eiðri
sínum; hann má ekki drekka vín,
-ekki spi-la á spil o. s. frv„, en
ölliuu stendur tii boða að ganga í
WMk Ný|a Bió
Ogift móðir.
Amerísk tal- og hljómkvik-
mynd i 9 þáttum.
Vegna mikillar eftirspurn-
ar verður þessi ágæta mynd
sýnd í kvöld.
flokkinn, svo framarlega sem þeir
fylla sett skilyrði.
Nei, Árni Óla! Við skulum ekki
dæma, svo við verðum ekki-
dæmdir, heidur láta næstu fimm
til tíu ár kveða upp dóminn yfir
skipulaginu í Rússlandi.
M. Björnsson.
Slysatryggingin.
Þær endurbætur voru g-erðar á
slysatryggingaflögunum á síð-asta
alþingi-, samkvæmt tillögum Al-
þýðuflokksfulltrúanna, að Slysa-
tryggingin skal gr-ei’öa læknishjálp
slasaðs fólfcs, sem slysatrygt er,
og 2/3 hluta lyfj-a- og umbúða-
kostnaðar. El'nnig var það ákvæðí
sett í iögiq, samkvæmt tillögu
Vilmundar Jónssonar, að ti-1 slysa
teljist hvers konar fingurmein og
h-andarmein, er menn fá vi-ð sjó-
mensku, fiskvinnu, sláturhúsa-
vinnu og aðra þá vinnu, sem
kunn er að því að vera hættu-
I-eg á þenna hátt, enda kenni
menn meinsins fyrst á m-eðan þeir
stunda vinnuna eða innan þess
tíma, að rekja megi orsakir þ-ess
til hennar.
Viðbótar-dánarbætur til eftirlif-
andi barna þ-eirra, sem deyja af
slysum, eru tvöfaldaðar frá því,
sem áður var. —
Nú h-efir stjórni-n g-efið út nýja
r-eglugerð samkvæmt lö-gum þess-
um og jafnframt reglug-erð um á-
kvörðun iðgjalda efti-r áhættu-
flokkum. Eru áhættuflokkarnir 10,
og eru iðgjöld fyrir einn þ-eirra
langhæst, því að það starf er
talið allra-hættulegast. Það er
bjargfuglaveiði (frjáls trygging).
Næsti flokkur að áhættu (þar sem
slysahættan er talin næstmest)
eru skipverjar og farþegar á mó-
torbátum og mótorskipum, sjó-
fuglav-eiðarar, aðiir en bjargfug’a-
veibarar, og kafarar. (Frjáls
trygging er fyrir farþegana og
fuglaveiðarana.)
„Ógift módir“ v-erður sýnd í
kvöld í Nýj-a Bíó.
Rád uid kreppunni. Þjóðkunn
kvenfr-elsiskon-a í Bandaríkjunum
h-efir borið fram þá tillögu, að
fresta öilum barn-sfæðingum þar
tii kreppunni létti af. lllt af því
varð manni nokkrum a? orði:
„Hamingjunni sé lof fyrir að ég
-er fæddur og er ekki ljósmóðir."