Alþýðublaðið - 09.03.1932, Blaðsíða 3

A Í PíflUSf íflffl
3
Ranglæti oe réttlæti.
í gærdag höfðu 9400 manns
skrifa'ð undir áskorunina tdl al-
pingis um réttláta kjördæmasikip-
an.. Sýnir það vilja fólks hér í
borginni, hve undirsfcriftirnar hafa
gengið óhikað, og hafa allir verið
fúsir til að sldpa sér í fylkitngu
þeirra, er krefjast að réttlæti
komi í stað ranglætis þess, sem
hefir rikt og ríídx um áhrifmahina
til að velja menn til þings.
Þeir, sem enn hafa ekki skrifað
undir áskorunina, geta gert það í
skrifstofu Alþýðublaðsins.
Æíla ðtflerðarmena i
Keflavik að ve&ja aýja
deila við verkaiýðs-
samtSkin?
Blöð atvinnurekenda hér i
Reykjavík hrópa venjulega á
vinnufrið, þegar verkalýðurinn
stendur í deilutm um laun sín
við framleiðislustörfin. Þau breiða
sig út yfir það, hvílíkur voði sé
búinn þjóöinni ef framleiðslan
stöðvast, þó ekki sé nema fáa
daga, vegma ráðstafana, sem
verkaiýðurinn veröur í vissum til-
fellum að grípa til, svo að réítiir
hans tii Siamtaka og verðlagningar
vinnu sinnar sé ekki fyrir borð
borinn. Þésisi sömu blöð þegja
hins vegar injög vandlega yfir
því, þegar eigendur framleiðslu-
tækjanna stöðva sjálfir framleiðsl-
una svo mánuðum skiftir og
stofna þannig til hungurs
og harðréttis meðaJ allrar alþýðu
í landinu. Nú er ekki talað um
það í blöðum útgerðarmanna, að
allur þorri þeirxa manna, sem
undanfarið hafa starfað á togur-
unum hér í Reykjavík, ganga nú
atvinnulausir í landi v-egna þess,
að gróðavonin af atvinnurekstrin-
uim er ekki nægilega mikil til
þesis að hinar fjárgírugu smásálir,
sem því miður ráða enn mestu
í atvinnulífi íslendinga, sjái sér
ihag í því að gcra út s-kipin, sem
þeir sjálfir eiga að frátöldum
þeim skuldum, sem eru þjóðnýtt-
ar. En þótt yfirstéttin og blöð
hennar háfi ærið oft gert sig
bera að fjandskap sínum við verk-
lýðssamtö-kin, m-eð hlutdrægni og
óviðeigandi s-leggjudómum á
verkalýðinn og fulltrúa hans, þó
náði þessi fjandskapur hámarki
jsínu í Keflavikurdeilunnti í vetur.
Það gerist ekki þörf að rekja hér
[upptök þeirrar deilu, en hún stöð
(einungis um það, hvort verkalýð-
urinn í K-eflavík hefði rétt til
samtaka eins og ger-ist annars
s-taðar á 1-andinu. Engum vafa er
það undirorp-ið, að fjöldi af stétt-
arb-ræðrum útgerðarmannanná í
Keflavík víðs vegar á landinu
anunu hafa álitið aðfarir þeiirra
hæði gagnvart verklýðsfélaginu
og stjórn þes-s mjög heimsfcu-
legar. Enda mun óhætt að fuil-
yrða, að allur þorri þjóðaiirinar
hafi fordæmt þá af útgerðarmönn-
um Keflavíkur, sem stóðu að
brottflutningi Ax-els Björnssonar
og ofb-eldishótunum við hann og
aðra verklýðs-menn. Því meiri for-
dæmintgu hlaut þett-a siðlausa aí-
ferli útgerð-arm.anna að sæta, æm
það svipaði ekki ti-1 annars fr-emur
en stærstu ódæða Sturlungaald-
arinnar, Ekkert nem,a taumlaust
hatur á verklýðsfélagsskapnum
gat 1-eitt útgerðanmienninia í K|erfia-
vík til þ-esis að franiikvæmia öll
þau heimiskupör, sem þ-eir gerðu
í s-ainbandi við deilun-a í vetur og
alt þ-eirra forsjárlausa kapp til
þess að felia verklýðsfélagið í
rústir lýsti megnri vanþekkim-gu
þeirra á vaxtareðii v-erklýðsiSiam-
takanma. Þeir hafa auðvitað ekki
veitt því eftirtekt, að sagan siann-
ar það s-kýl-aust, að verklýðshreyf-
ingin hefir vaxi-ð við hv-erja raun
og rnun halda því áfraxn. Eins og
lesendum Alþýðuhilaðsms er
kunnugt komiust sættir á í Kefla-
víkúrdeilunni méð þeim s-kilyrð-
um, að útg-erðarmenn hættu á-
rásu-m sínum á verklýðsfélagið og
©ins-taka imeðlimi þess, létu stiarf-
semi þess í friði og kysu nefnd
manna til þ-ess að semja við verik-
lýðsfélagið um kaupt-axta verka-
m-an;na. Þes-su lofuðu útg-erðiar-
menn og kusu úr sínum hópi
samninganefnd. Engir sanmingar
hafa þó enn verið gerðir, V-ar sv-o
kyrt um þessi málalok, unz á
að-alfundi vierklýðsféla-gsins á
sunnudaginn, að fjórir af útgerð-
armönnum, sem nafngreindir voru
,hér í biaðinu í fyrra dag réðust
inn á fundinn og sýndu sig helzt
iíklega til þess að ráð-ast að Axel
Björnssyni, sem var á fundinum
að sldia af sér áríðandi störfum
í þágu félagsins, og taka hann
með sér út. Svo sem áður er
sagt hér í blaðinu, höfðu þessir
ióboðnu gestir í hótunum við Axel
og voru þær þ-esis eðlis, að varla
er f-orsvaraniiegt að svara þ-eim
ekki á viðeigandi hátt. Tó-kst þess-
um öb-oðnu ribböldum með
þrjósku og siðleyd að trufla fund-
inn sv-o, að störfum hans varð
ekki að fullu 1-okið. Ekki vildu
fjórmienningar þes-sir svara þeirri
fyrirspurn, sem lögð var fyri'-
þá, hvort þ-eir h-efðu um.b-oð frá
Otgerðarm-anníafél-agi Keflavíkur
til þess að ryðjast óboðnir með
valdi inn á fund verkamianna. En
þess er að vænta, að Otgerðar-
mannaféla-gið í Keflavík sé ekld
svo heillum horfið að það fram-
vegis beri ábyrgð á siðleysisat-
höfnum framhleypnustu o,g
heimiskustu meðlima sinna. En sé
svo ,sem ég vil ekki að óreyndu
ætia, að útgierð-armannafélagið
[ hafi gefið fjórinenningunum um-
b-oð til þess að hleypa upp fundi
verklýðsféiagsins í Keflavík, þá
verður ekki ann-að séð en að út-
gerðarmenn séu að gera lieik að
því að v-ekja upp nýja deiiu við
verklýðssam-tökin. En fari svo, að
Hefer ot nikið verið
Svo viröist, sem nú sé hafís-
inn að 1-oka fyrir allar samgöngur
við Norður- og Vestur-land. Lag-
arfosis liggur inniluktur í ís á
St-eingrímsfirði, og vegna þess, að
svo lítur út, sem sikip muni ekld
komast norður og vestur, þá hefir
„B-ergenska“ ákveðið að Nova
fari ekki norður, og ferð Dettiíoiss
vestur og n-orður hefir verið
frestað. Fregnir h-erma, að ísinn
sé að mestu óslitið landf-astur
alla leið frá Dýr-afirði og að
Seyðisfirði nyrðra.
Nýjastu fréttir.
Alþýðublaðið átti í dag tai við
veðurstofuna, og s-ögðu starfs-
in-enn þar eftirfarandi:
Við áttum í morgun tal við
Sikála á Lan-g-anesi, og var okkur
ný Kefiavíkurd-eila risi upp, nýr
ófriðareldur herji þorpið, þá ætti
sá eldur að brenna á þeim, sem
valda upptökum hans.
En hvað segja nú blöð atvinnu-
r-ekendanna hér í Reykj-avík um
friðrofsmiennina í Keflavik?
Á. Á.
Bækur
Bðkmentafélafls
jafiaOarmansa
1931.
(Nl.)
Þessi saga er þannig stórfeng-
legt skáldrit, sem stígur frá
neðstu dýpt í hæstu hæðir, frá
rauns-ærri lýsing hversdagsleikans
iupp í táknrænan sigursöng hug-
sjónanna. Það er því ekki að
undra, þótt hún hafi verið þýdd
á fjölda mála, enda hefir hún
siúftis staðar selst bezt allra sikáld-
rita, er komu út samtímis hienni.
Það fer ekki hjá því, svo frarn-ar-
lega sem menn lesa ekki skáld-
rit að eins til þess að drepa tím-
ann, jafnvel þótt les-endur hafi
eitthvað ófullkomnari liókmenta-
smekk en Nobelsverðlauna-rithöf-
undurinn franski, Rom-ain Roi-
land, s-em t-elur þes-s-a sögu eitt-
hvert voldugasta skáldritið, sem
skrifað h-afi verið um heimsstyrj-
öldina, að þeir hafi b-æði m-entun
og skemtun af því að lesia han-a,
því að þótt kaflarnir um hvers-
dagslegustu efnin megi frernu r
kallast annað en beint yndislegir,
þá eru aðrir bráðskemtilegir, svo
s-em kaflinn um það, er þeir h-itt-
ast og eiga tal siam-an, Jimmie
Higgins og Georg Bretafeonungur.
Bókm-entafélag jafnaðarmainna
hefir því með útgáfu þess-arar
skáldsögu áreiðanlega lagt góðan
sfeerf til þýðingarbókmenta is-
lendinga, m-eð því líka, að þýð-
in-gin, s-em séra Ragnar E. Kvaran
hefir gert, virð-ist v-era mjög vel
af hendi 1-eyst.
Úr „Almanaki alþýðu“ má auk
gert ðr haffs bæítBm.
—S-
sagt, að engin-n ís væri sjáanleg-
ur. is sást þar við nesið dagana
4. og 5. marz, en nú virðist hann
vera horfinn. Við áttum viðtal í
morgun við Hólmavík, og þaðan
sem skiþaleið væri aiv-eg auð
s-em skeipaleið væri alveg auð
úíi, en nokkrar isspangir væru
m-eð fram löndum, og ræki jaka
|inn í flóann. — Undanfarna daga
h-efir verið myrkt yfir, og sáu
menn því ekki langt út, en nú
þegar bjart er orðið virðist lít-
ill ís vera á Húnaflóa. Samkvæmt
viðtali við Kvígindisdal í P-aitreks-
firði sjást nú jakar þ-aðan á suð-
urleið, en enginn eða lítiil fastur
ís.
Samkvæmt þessu virðist hafa
verið meira gert úr hafíshættu en
ástæður stóðu til.
snjalls kvæðis, sem heitir „Al-
þýða“, eftir Sigurð Einarssbn,
n-efna ágrip með myndum af æf-
um tveggja brautryðjenda úr
sögu jafnaðarstefnunnar, en það
eru þeir Ferdinand Lassalle og
Robert Owen, stutta lýsingu á
þjóðræðinu á íslandi, útdrátt úr
útvarpserindi um jafnaðarstefn-
una eftir K. K. St-eincke félags-
málaráðherra í Danmörku, ís-
lenzkaðan af Stefán-i Jóh. Stef-
ánssyni, ' kafla úr „Leiðarvísi
handa greindum konum um jafn-
aðarstefnu og auðvald“ eftir G.
Bernard Shaw með alþektri snild
þess höfundar, prýðilega þýddan
af Halldóri Kiljan Laxness rithöf-
undi, erindi um einn af fyrstu
brautryðjendum erlendra bylt-
ingahugsjóna í bókmentum Is-
lendinga, séra Jón Þorláksson á
Bægisá, eftir GuÖbrand Jónsson,
ágrip af sextíu ára b-aráttusögu
danskra jafnaðarmanna eftir Vil-
hjáim S. Vilhjálmsson, fræðandi
grein um stéttaskiftingu, stéttvísi
og stéttab-aráttu og s-mellna smá-
sögu þýdda, er nefnist „Siðferð-i“.
Efni ritsins er því allfjölbreytt
og inargt í því, s-em eklri er ann-
ars staðar að lesa.
II.
Um ávinning þann, sem aug-
ljósiega er að því bókhneigðum
mönnum að vera í félaginu, og
um fyrirætlanir félagsins á ný-
byrjuðu síarfsári segir svo á kápu
„Almanaks Alþýðu":
„Fyrir árstillagið, sem er að
eins 10 kr., fá félagar þessar bæk-
ur fyrir árið 1931:
Jimmie Higgins, kr. 10,00
Almanak alpýðu, — 3,50
Alls kr. 13,50
Árið 1930 fengu félagsmenií
þ-essar bækur:
Brotið land, kr. 10,00
Almanak alpýðii, — 3,50
Alls kr. 13,50