Alþýðublaðið - 25.05.1932, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐIÐ_______________________
Ólatnr Frlðriksson
op lafnaðarstefnaii.
■ 2 1 "!'T ÍVI7Í
Fondatrelst.
ÞaÖ er varla von að íslenzk al-
þýða kunná tiil fulls að rneta
fundafrelsi, því hér hefir henni
aldrei verið þess frelsis varnað
af yfirvöldunum. Pundafnelsi al-
þýðunnar var viðurkent erlendis
löngu áður en al|)ýÖusamtök hóf-
ust hér á landi, svo yfirvöldun-
um hér datt ekki í hu;g að reyna
að banna alþýðusamtökunum
fundahöld.
Einstakir mienn reyndu þó á
fyrstu árum Alþýðtiflokksiíns að
banna fulLtrúum hans málírelsi á
opinberum fundum. Kom það iðu-
lega fyrir á fundum þá, að reynt
vaári mleð hávaða og ólátum að
varnia fulltrúum verkalýðssns
máls. En þessar tilraunir mis-
hepnuðust aLgerlega, og fullfcomið
fundafœlisi hefir verið hér þar til
S. K.-flokkurinn hóf göngu sína.
Brá þá svo kynlega við, að þessir
sprengdngamenn tóiku upp sömu
bardagaaðferð gagnvart Alþýðu-
flokknum og auðvaldsskríllinn
hafði reynt á fyrstu árum hans.
Menn taki eftir ordimt aupvalds-
skríllinn, því það var að eins
sfcriil sá, er fylgir auðvaldinu,
sem reyndi þetta, en álildir al-
mennir borgarar er fylgja því og
ölJum málsmetandi mönnum þess
datt ekki í hug að reyna það,
af því þeir vissu að slíkt var
tiílgangslaust.
Á næstum ölium fundum verka-
mannafélagisiins „Dagsbrún“ síðan
S. K.-flokkurinn var stofnaðiur
hafa sprengingamenn þessir reynt
að hindra fundafrelsi með ólátum
og óspektúm. Hafa þeir reynt að
tefja máiliin eftir miegni og stund-
uni beánlíniis varnað mönnum
máls, ýmist með ólátum eða með
áframhaldandi söng. Á einum
ífundi í fyrra töfðu þeir fundinn
þannig til kl. lD/s, en þá tók til
máls páiltur einn, er nýlega var
genginin í félagið, og talaði hann
í stundarfjórðunig um sendi-
sveinamáMð og annan stundar-
fjórðung lét hann fundarmönnum
í té eins konar stöppu búnia til
úr fyrri ræðum Brynjólís Bjarna-
sonar og aninara spreniginga-
manna, og var innihaldið þetta
vanalega, að stjórnarmeðlámir
Dagsbrúnar, Sjómanraafélagsáins
og Alþýðusambandsins væru
verkalýðssvikarar. Klukkan var
nú orðin 12, og var borin upp og
samþykt tiLlaga um að þetta mál,
sem ekki stóð á dagskrá, skyLdi
ekki frekar rætt á þeim fundá, en
snúið sér að málum sem voru á
dagskrá og nauðsynlegt þótti að
ræða. En þeár sprenginga-koímm-
únistarnir létu sér þetta ekki líka,
en söfnuðust sarnan 8 eða 10 á
sndðju gólfi og hófu söng, svo
ekki heyrðist til ræðumanns.
Hófu þeir nýtt lag í hvert simn
sem ræðuinaður byrjaöi, og gekk
(svo í hálftíma, en þá var annað
hvort að þessiar sönghetjur S. K.
voru búnir að rífa úr sér öll
hljóð, eða þeix voru orðnár von-
lausir að sigra í keppni þessari,
svo þeár strunsuðu allir á dyr, og
gafst þá fundarfriður aftur, svo
hægt var að halda áfram fund-
inmn. Hver einasti verkamað ,ir
Bér, að án fundafrelsis á út-
bneiðsla jafnaðiarstefnunnar eríitt
uppdráttar, og aó verkalýðsstarf-
semin getur engin verið ef ræðu-
menn bafa ekki frið til þess að
tala á fundum félagsins. Bersýni-
legt var því að hér þurfti ein-
hverra aðgerða við. Félagsstjórn-
in lagði því til, að einum af
þeim, sem staðið hiafði fyrir söng-
látúnum, og sem var sá, sent
skemist hafði verið í íélaginu,
pilti að nafni Eggert Þorbjarnar-
syni, yrði vikið úr því, og var
það gert.
Sfðan hefir VerklýðsbLaðið og
önnur blöð, sem sprengingamenn-
irnir geía út, iðuLega flutt les-
endum sínum það, að pilturiri.i
hafi verið rekinn vegna þesis, hve
ötuliega Iiann barðist fyrir senr'i-
sveina, eða af því að Dagsbrúnax-
stjórnin hafi verið hrædd við
hann(!). Hafa þesisar fregnir blað-
anna orðið til þess, að eitt venk-
lýðsfélag (Húsavík), sem virðist
tætt máJli íhaldisinanna, spreng-
inga-kommúnista og Framsóknar-
manna, svo félagið gat ekki hali-
ið uppi taxta þeiim, er það hafði
sett á síðast liðnu hausti, heSr
samþykt skammiayfirlýsingu um
verkamannaféLagið Dagsbrún út
af brottrekstri Eggerts Þorbjs.
FyLgdu íhaldisimenn og Framsók í-
armenn þar dyggilega spreng-
inga-komimúnistunum, en hefir
víst ejkki dottið í hug hve hlægi-
legt það væri þegar félag, sem
ekki getur háldið uppi taxta, fer
að kenna öðru öflugasta félagi
landsins, Dagsbrún.
Fundafrelisið er ein dýrmætasta
eign verkalýðsins, sem er þann-
ig sinnaður, að hann mun hvorki
láta íhaldið né sprenigingamenn-
ina taka það af sér.
Arnór.
Vestamannaejrjar
og ðeilan par.
SamkomuLagstilraunir hafa ver-
ið gerðar út af deilunni í Vest-
mannaeyjuim milli formanns
Venkamiálaráðisins (Héðins Valdi-
marssonar) og fo-rstjóra Kveld-
ÚlfiSi.
Agrieáningur er enn þá um 'fisk-
þvottakaupið og deilunni því ekki
iokið, en að öðru leyti er sam-
íkomulag fengið.
Presturinn og fjallið.
I vetur fóru nokkrir menn upp
á Katmai-fjölil í Alaska, undir
stjórn prests eánis að nafni Hub-
bard. Þieir voru hálfan mánuð í
ferðinni, og þóttu hafa unniö
þrekvirki mikiö.
Einatt er erfitt að verjast þeirri
liugmynd um Ólaf FriÖTÍfcsson,
að hann áiíti sig hafia einkarétt
á því hér á landi að váta, hvað sé
jafnaðarstefna, og um leið efcki
lauis við afbrýðissemi gagnvart
öðrum mönnum, sem leyfa sér ab
láta uppi skoðanir um þau efni,
a. m. k. ef svo stendur á, að
þeir hallast að þessari kenniimigu.
Finst honum þá aliliar skoðanir
vera „fáránliegiar“, s-em aðrir
jafna'ðarmenn hal-da fram. Nú
kemur hann í greim um „H. K.
L. og stjórnmálin“ fram með þá
skoðun, að endurbæturnar iinnan
auðvaldsskipulagsins séu verka-
lýðnum heillavænliegri tii siigurs
en byltingarsinnuð pólitík, sem,
fer fram á, að stéttaþjóðfélagilnu
sé hrundið. Verklýðsblaðið tekur
réttilega fram, að ég hafi aldrei
gortað af því að v-era marxilsti,
en ég Leyfii mér að skjóta því
m-áli til fræðimainna á því sviöi,
hvort þessi kenning Ól. Fr. geti
yfMieitt heimfærst un-dir kenning-
ar jafnaðarstefnunníar. Ég vi!l efcki
telja mig ails ófróðan í marx-
istiskum bókmentum, en í því,
isem ég hefi liesið, hefi ég hvergi
séð þessari sikoðun haldið fram,
og væri liærdómisirikt, ef ínenn,
’mér fróðari í marxiisma, segðu
fyrir sig. Ég fæ ekki betur séð
-en þessi skoðun sé „patent“-að-
ferð til þess að tryggja auðvald-
inu siðfeTðilegan biakhjall. Ég h-efi
heldur aldrei fyr heyrt því haldið
frami í bókmentum jafnaðar-
manna, að um rök auðvalds-
hyggju og jafnaðarstefnu bieri að
úrskuxða samkvæmt tölumismun,
þanmig, að á móti einni skynsiam-
legri röksemdiafærslu með auð-
valdsstefnu komi t. d. tvær ■—
þrjáir röksemdafærslur með jafn-
aðiarstefnu og þannig sé hægt að
úrskurða gildi jafnaðarstefnunnar
fram yfir auðváldisistefnuna með
álmennum frádrætti. I mínum
augum er slík málafærslia ekki
að dns barnaiieg, heldur ósami-
hoðxn jafnaðarmianini. Svo líking-
unni sé haldið áfram um líknar-
tstarfsem.i í stríði, þá mætti eins
vel halda því fram, að slík líkn-
arstarfsemi væri heill adrýgsta
ráðið til að afstýra stríði, eiins og
hinu, að endurbótastarfsemd iinn-
an auðvaldsskipuiagsfas sé heppi-
legasta ráðið til að kollvarpa
auðvaldsskipuLaginu. Ford hefir
lönigu haldið fram og framkvæmt
þessa skoðun Ól. Fr. um endur-
bætur á kjörum verkamanna, og
liann álítur, að því betur sem
liann geri við verkamenn sína,
þeim mun meira hafi hanin upp
úr þeim. Ford hefir af sjálfs-
'dáðum framkvæmt í sinu þræla-
haldi állar þær endurbætur, sem
Alþýðuflokkurinn á íslandi hefir
barist fyrir og miklu fLeiri, og
samt er út'koman sú, að haran er
þess um korninn að sékta hvem-
einasta mann um 300 doliara,
sem Fordbil kaupir. Viðgerningur
Fords við verkalýð sinn þykir
með afbrigðum í siamanburði við
ýmsa aðra atvinnurekendur, en
maður, sem heldur því fram, að
slíkar endurbætur á kjörum
verkamianna séu framkvæmd á
jafnaðarstefnunini eða lausn á him-
um raunverulegu úrliausnarefnum
miilJi jafnaðarmenisku og auð-
valdisstefnu, eáns og Ól. Fr. virðist
gera, hann getur ekki talist jafn-
aðarnnaður, og það sem meira er,.
hann hefir enga hugmynd um,
hvað jafnaðarstefnan er.
„Valalaust verða þeir héðain af
fiáir i veröldinni, sem vilja að
hætt sé að likna særðum mönn-
um,“ segir ól. Fr. Hver hefir
sagt, að það eigi ekki að Hkna
særðumi mönnum? Hvenær hefi
ég sagt, að ég væri því mótfall-
inn? Alt, sem ég befi sagt, er
það, að ég hafi enga trú á því
að ' sösíalismi sé stundaður á
grundvelli líknaristarfsemiininar,
eða eins og ég orðaði það í sívar-
inu við spurningu Verklýðsliiaös-
ins, að ég hafi ekki trú á svo-
kallaðri endurbiótapólitík sem
lausn á þeim viðfangsefnum, sem
fyrir liggja í stéttaharáttunni. BLtt
álít ég ekki litinin ábyrgðarhluta.
af svokölluðum alþýðuleiðtoga að-
leika sér að því að gera þá menn
tortryggilega í augum alþýðu
mieð bLekkingafuLlum rithætti,
sern af sannfæriingu eru andvígir
auövaldsþjððfélaginii og skipu-
lagsleysi þess og líta á það sem
glæpaféliag og eiga enga ósk heit—
ari en þá, að völdin á fram-
leiðslugögnunum séu dregin úr
höndum þeirra, aem rá’ða yfir
gjáldmiðLinum, og fengin í hend-
ur hins vinnandi fðlks, sem fram-
leiðir nytjar jarðarinnar, — eða
eru bannaðar aliliar bjargir eáns
og nú. Samlíking sú, sem Ól. Fr.
gerir hins vegar miliii fasista-ein-
ræðis Hitlers og þess alræðis ör-
ledganna, sem marxisminn gerir
ráð fyrir að afstaðinni verklýðs-
byltingu, er miður heiðarleg
hlekking, og ekki samboðin jafn-
aðarmanni, enda gæti hún hafa
staðið í hvaða auðvaldsblaði sam
vera skal.
Ói. Fr. telur upp nokkrar end-
urbætur, siem AlþýðufLokkurinn
héfiir barist fyrir, svo sem tog-
ara-vökulögin, afnám næturvinnu,
slysatryggingar,; sjúkratryggingar,
atvinnutryggiingar, ellilaun, verka-
mannabústaði o. s. frv. Auðvitað
eru alLar Jiessar kröfur sjálfsiagð-
ari en alt, sem sjálfsagt er, enda
þótt háð heimska og glæpsamlega
vald, sem martreður auðvalds-
þjóðdrnar, svari þeim kröfum að
jafnaði með álíka ámátliegum til-
burðum edins og væri verið að
kredsta út úr því seinasta blóð-