Alþýðublaðið - 13.08.1932, Blaðsíða 2

ALBÝÐUBLAÐIÐ
Frambióðandi ihaldsins.
Pað má segja, að óhæfan ríði
eltki við einteyming hjá foraáða-
snönnum íhaldsfl'okksins. Þieir
■etja Magnús puðmundsson í
d ómsmálar áðherrasætið, pö undár
ákæru sé, fyxá-r sakir er varða
tiigthúsi, ef sannar reynast. Og
iiú'ætla þeir að setja Sigurð Egg-
erz inn í þinigið í sætí það, er
iosnar við að Einar Arnórsson
jfer í hæstarétt. En eins o.g mienn
vita, þá var fráfarandi dómsmála-
ráðherra búiinn að fyrirskipa saka-
málgrajinsójtn á hendur Sigurði
'Eggerz fyrir frammiistöðu hans í
Islandsbanka. Sigurður Eggerz
skipaeS sjálfan sig bankastjöra í
íslandshanka ,og var það síðasta
verk lums seni ráðher.ra. Eti
stjórn hanis og hinna banfcastjór-
anna var á margan hátt sviksarn-
leg, eins og kemur fram í (hiæistia-
réttardömi peim ,er féll í má(j
því til skaöabóta, er Kristján
Karlsson, siem var bankastjóri
tneð Sigurði Eggerz og Eggert
Glaessen, höfðaði gagn banifcan-
um. En bankinn var sýkniaðUr
með þeim ummail]uiip, að banka-
stjórarnir hefðu stórlega van-
rækt. skyldu sínia, enda pr það
skemst frá aö segja, að J>e,ir föls-
uðu reikpingana í stórum stíl,
til þess að láta líta út eiins og
þessj gjaldþrotastol'nun, er þeir
stjórnuðu, væri epn þá stanfhæf.
Vor.u skuldir, sein bankastjórarn-
ir viissu að voru fyrir lö.ngu táp-
aðar, taldar meðal eigna til þeiss j
að telja útlendum láinardrottnium j
trú um að skulduin þeirra væri ;
með öllu óhætt hjá bankanmn.
Að þetta hafi verið gert i beiputm
sviksamlegum ti'lganífi, þarf ekki
að efa, því banfcastjónarnir voru j
alt af að neýnia að svíkja (segi
og skrifa svíkja) sér út lárn er-
lendis, .enda .höfðu þeir persónu-
lega stóran beinan hagnað af því j
að gjaldþrotabankamim skyldi j
lialdið við. Sigurður Eggcrz sat
i sex ár í bankanum og fékk 24
þúsund krónur á ári fyrstu fiimm
árin, og 19 þúsutnd krónuT sjötta
árið. Eða áls 139 þúsund í þiessi |
sex ár. Hér skal ekki farið út í
þaö, hvað ,eru mátulieg laiin fyrir
bankastjóra ,en víst er það, að
þessi þúsund, sem Sigurður Egg-
erz l'ékk fyrir að \era Eggert
Cliaesisen hjálplegur við að falsa
banfcáreikninigána, var .iHa fengió
fé. Kunnugt er, að Siguröur Egg- 1
erz héfir ,mjög lítjð vit á .fjárir»4!-
um, og'hefir vaíalaust ekki skiilið
nema lítinn hluta af Mækjurn
þeim, sem fram íóru í Islands-
hanka. En vart er hugsanilegt að
hann Jiafx vorið syo gersncyddur
allri þekkingu á því starfí, sem
hann var að vinna, og hafði sjálf-
ur útnefnt s§|g tíl þess að gegna
fyrir 2 þús,. krónu málnáðarkaup,
að hami hafi alLs ekki skilið hvað
þeir bankastjórarniiir voru að i
gera, þcgar þeiir voru að falsa |
neiknánigana.. Ef ti.l viill leiðix rann-1
sókn sú í jjós, siem fyrir.slúpuð
hefir verið í jslandsbankamájun-
um, að Sigurður Eggerz sé salk-
lauis, þ. e. áð hanm hafi verið
það naut, að hann hafi ekbert
viitað hvað frarn fór í bunkanum.
En þangað tiil staðfast er með
réttaniainnisókn, að Sigurður sé
þietta naut, er ger.sam:lega óhæfi-
legt af forráðamönnum íhaildsáms
að troða honum inn á alþing, ef
þejm þá þykir sæmilegt að láta
þangað manm, siem setið 0605: í
sex ár í bankastjörn án þesis að
vdtta, að í þanikianum fóru frarn
stærstu neikningafalsanirnar, er
fram hafa farið hér á landi.
Vafalaust ætla ihaídsforkólfarn-
ir sér að láta al'mienna íháldskjós-
iendur gefa Sigurði Eggerz eins
konar syndakvittun, pg treysta
þyí, að málið gegn isliandsibanka1-
forstjórunum falli smátt og srnátt
í glieymisku. En vita skuliu þeir,
að jafnvel þó Magnús, dómsmála-
ráðherra þeirra, taki kjark í sig
og stöðvi rannsókn þessara mála,
þá verða þau tekin upp síðar.
Þjóðin veiit alt of mikiö um
þessi mál til þesis, að hægt sé áð
oota við hana gömlu aðferöina
ihaldsins.
Fáni Færeyinga.
Um daginn, þegar fæneyska
þdngið (Lögþingið) var satt, voru
Sjálfstýriismenn óánægðir yfir því,
að á stöng þeim, er færeyski
fáninn bLaktii á við þingsetning-
luna i fyrra, hékk nú rautt strýtu-
flagg með niafni Lögþingsins með
hvítum istöfum. Danski fáninn
hékk eins og venjulega á Lög-
þingshúsánu, en sá fæneyski var
hvergi. Sem mötmæli gegn þessu
gengu Sjálfistýrismienn af |>irigi
og gengu kröfugöngu urn götur
Þórishafnar mieð 11 stóra fær-
eyska fána í fararbroddi.
Fáni Fæœyingia, sem þeir vilja
fá viðurkendan, er hvítur með
bláum og rauðum krtoisisi. Hékk
hann á alþáinigilshátíðjnni 1930
meðial annara fánia á Þingvöllum,
en var teMnin niður eftir kröfu
(isendiherra?) Dana. í íánainjergö-
iinni, er þarnia hlakti, veittu fáir .
athygli, að komiinn var annar fáni
í Færeyjafánans stað, en ailliir Is-
lendingar, sem urn viissu, voru
stórlega hncyksiaðir, hvaða flokki
siem þeir tilheyrðu.
Johannes Patursson, foringi
færeysiku Sjálfstýrismianniannia á
íislienzka konu, Guðnýu frá Karis-
skála (við Keyðarfjörð), og dótt-
ir Patixrsson er gift hér.í bse (Þ.
Sch. Th.). y, |
Drotmngin fór vestur og norð-
ur um land í gærkveldi.
Veðrið. Veðurútlit: Sunnian og
suðxestan gpla. Dálitil ýjgning
með .kvöldinu.
Svo virðist sem eitthvað hafi
rugjast í þejrn fregnum, sem
hingað bárust um þýzku kosm-
ingarnar, því „DeHiy Herald“
birtiir aörar tölnr en hingaÖ koctnu.
Samkvæmt fráisögn „Daily Her-
aldis“ urðu úrslit kosnánganna
þessi: JTafian sýnir inismuninn á
aðstæðum flokkanna í ríkilsdiegin-
um fyrir og eftír kosninguna.)
Áður: Nú:
Jafnaðarmenn 136 129
Hitier-sinnar 110 226
Miðflokkuriinin 69 76
Kommúnistar \ 78 89
Þjó ðemisisimnar 42 36
Þjóðflokkurinn 27 7
Þ jó ðhaigsf lokkurinn 21 2
Bæverski flokkurinn 19 18
Rikis-i'Iokkurjiu* 16 , I 6
Hinn nýkjörni ríMsdagur á að
koma saman í diag.
Hifler krefst að
fá völdin.
Beriín, 12. ágúst. UP.-FB.
, Hitler er væntanlieguir hiingað á
niorgun til þess að ræða við von
Papen og Hindenburg um frarn-
tíð riki s stjórnar innax.
Berlin, 13. ágúist. UP.-FB.
Fulltrúar Hitlers, Roehm kap-
teinn og Helhlorf greifí hafa
gengið á fund von Papens og
borið fram kröfur um það, að von
Papen láti af hendi kanzlaraemb-
ættið við Hitfer. Létu þdr svo um
mælt, að ef kröfunni yrði ekki
sint myndu Nazistiar vinna öfilug-
lega gegn rífestjórninni. —
Kanzlarinu neitaði að verðia við
v '{11.. \ X
kröfunjni, ákvéðið en kurteislega,
og kvaðst mælia í sínu eigin nefni
og forsetans.
- Þrátt fyrir þáð, sem að framian
er greint frá, hefir United Pness
fregnað frá áreiðanlegum heim-
ilduxn, að Iíitier gengur á fund
Hiindienburgs í dag.
Spðnverjar fagna sigri Ifð-
veldlsins.
Madrid, 12. ágúst. UP.-FB.
Hátíðiahöld bafa farið fram um
gervaJlan Spán til þess að fagna
því, að byltingartilraun einveldis-
sinna mistókst. Kyrið er nú komin
á hvarvetna í Iapdinu, ep sums
Maðar .urðu smáþeijríðjr, þegar;
irnenn voru að fagna yfir ósigri
idnveldi'ssinna, og biðu 6 tnenn
bana.
Talið er mjög ölíklegt, að San
Jurjo slieppi við líflátsdó(m. Bú-
ast xnenn við, að ákærandi lýð-
veldisins krefjist þcss, að san
Jurjo verði dæmdur till Jífláts,
svp og Cava'lcanti jnarkgrdfi og
j jþ.ej'fjxöfði^írj,árípr Perez og , Go-
, ded.
Ameríka.
Auðvaldspróunin hefir náð
hámarhl. Öreigarnir brjótast
fram með betlisiaf að vopni
og tötra sína að merki.
o
Fyrir um 25—50 árum kvað af-
ar-lítið að verklýössamtökum i
Ameríku, ;>g það var eðlilegt,
þvl þróun skipulagsins var enn
ékkx bomiln á það stiig, að skil-
yroin knefðust beinlínis varnar-
t ' i » 'i- -1 - i 'í' _■
isalmtaka frá hendi hins eigna-
Iiausia, vinnandi lýðs. Launin vorU
að mestu sæmiiieg. Það er aö
isegja náttúruauðæfin voru ónum-
in o-g Jxver dnasita vinnufær hönd
var við' lifandi stiarf, sem gaf arö.
Ný framileiasTUsivio vom numin,,
hver uppfinningin rak aðira og
lífíð var eins og æfintýri ríikra.
möguleika fyrir flesta. —
En dnstialílingUrinn, dnn og
fráskorinn heildinni, setti svip
Bilnn á alj, iagöi kxiepta fingurna
yfir náttúrtilndimar, at\inmitaik-
in og arðánn af vinnunrai, fram-
ieiðsiunni. Og smált og smáít
óx „dóttur Evrópu“ þroski á við
móður sína. Auðurinn og éiignirn-
ar komust á færri og færri bénd-
ur, jbHið milli dgnaleysiinfla og
dgenda istækkaði, grööaiíknin
varð ægilegri og ægifegrii. Alt
þaut áfram með risasknefum,.
þúsundfíilt hraðar en auðvalds-
þróunin í Evrópu.
Smátt og smátt fóru afleiðiing-
arnar að gera vart við sig, og
inú er svo komiö, að hvergi ér
eins miikið ríkidæmi á fárra hönd-
1 -
um pg í Arneríku, hvergi dns
mikil eymd, hveiigi eiinis hatramim-
ar óeirðir, þótt sama og engar
fregnir af þdm berist hingaö,
hvergi eims mikil kúgun á hinum
vinnandi fjölda — og vegna jiess,
hve auövaldsþróunin fór hamför-
um og verkalýðurinn byrjaði því
seint á varnarstarfi sínu — hvergi
dns lítil alþýðuréttindi.
Þúsundir banka hafa hrunið í
Ameríku — Bandaríkjunum — á
síðustu tveim árum — og þar
með hafa milljónir orðið eigm-
lausar. Þúsundir verksmiöja hafa
verið stöðvaðar og mállljóinir'
orðið um lieið atumrmhfíjsar. Eng-
ir styrkir eru til í Ameriku,,
engin sveitarhjálp, og sá, sem
efcld hefir vinnu og ekki á eignir,
verður þvi að svelta og deyja.
Þetta er í fáum dráttum mynd-
in af hinum nýja heimi í d;ig —
álfu allsnægta og lifshatningju.
— Þar hefir auðvþildsþróunin ná'ðí
hárnarki. Þar hafa verkaiýönum
ekM vaxið samtök samfara þró-
un auðvaldsins,. Nú sem stendur
er verklýðshreyfingin því mæsta
lítilisvirði þar í landi og því er
það, að hungurgöngur jiípr og ó-
drðir, sem þar hafa orðið síð-
ustu tvö ár, hafia ekki verið fram-
kallaðar af samtökum öreiganna,.
heldur af eymdþijii .sjáífri.
Menn hafa gengið berfættir og
allslausir borg úr borg og tií
Waisjijngton til (að ,krpfja,sit ,at-