Morgunblaðið - 15.04.1989, Síða 2

2 B
^RffVN^LAÐIjE), LAVGARUAGUR íISj :APRÍL 1,989
Einsöngstónleikar
í Hafnar-
borg
Gunnar Guð-
björnsson tenór-
söngrari heldur ein-
söngstónleika í
Hafnarborg í Halh-
arfírði klukkan
20.30 mánudags-
kvöldið 17. apríl.
Meðleikari á píanó
er Guðbjörg Sigur-
jónsdóttir.
Gunnar Guð-
björnsson
hefur í vet-
ur stundað
framhalds-
nám hjá Hanne-Lore
Kuhse í Austur-Berlín
en hann lauk burt-
fararprófi frá Nýja tónlistarskólanum um jólin 1987 hjá Sigurði De-
metz. Gunnar er ungur að árum, 23 ára gamall, en hefur þegar vak-
ið athygli fyrir söng sinn t.a.m. í hlutverki Don Oktavíós í óperunni
Don Giovanni í fyrravetur. Hvað efnisskrá tónleikanna í Hafnarborg
varðaði sagði Gunnar að hún væri mjög blönduð, „ég ætla að byija á
því að syngja tvær ítalskar antíkaríur eftir Scarlatti og Bononcini,
síðan tvö sönglög eftir Mozart og svo nokkur íslensk einsöngslög eft-
ir Sigfús Einarsson, Jón Þórarinsson, Jón Leifs og Gunnar Reyni
Sveinsson. Þá eru tvö sænsk þjóðlög og tvö sönglög eftir Edward
Grieg. Seinni hluti tónleikanna er helgaður
aríum úr óperettum og óperum eftir Lehár,
Stolz, Mozart, Bizet og Donnizetti." Sannarlega
yfirgripsmikil efnisskrá og ættu flestir söng-
unnendur að finna þar eitthvað við sitt hæfi.
Gunnar sagði að þessa dagana beindust augu
hans að Englandi þar sem hann hygði á dvöl
næsta vetur. „Ég tók þátt í tónlistarhátíð í
Buxton á Englandi í fyrra ásamt Kristni Sig-
mundssyni. Það var Anthony Hose hljómsveit-
arstjóri sem bauð okkur til þessarar hátíðar
en hann er upphafsmaður hennar. Síðan hefur
Morgunblaðið/Emilía
Gunnar Guðbjörnsson tenórsöngvari og Guð-
björg Sigurjónsdóttir píanóleikari.
Gunnar Guð-
bjömssonte-
nórsöngvari
með viðamikla
efnisskrá
Anthony verið mér mjög hjálplegur og í gegnum hann og Sigríði Ellu
Magnúsdóttur komst ég að hjá umboðsskrifstofu John Coast í Lon-
don, sem er nú að kanna möguleika á ráðningum við óperuhús í Eng-
landi næsta vetur. Ég fer til Englands í söngprufur í lok apríl og upp
úr því ættu línumar að skýrast.“ Þessi umboðsskrifstofa sem Gunnar
talar um hefur á sínum snærum marga af þekktustu söngvurum Evr-
ópu og því er það ekki lítil viðurkenning að hafa komist að hjá henni.
„Það er samt alltaf erfitt fyrir unga söngvara að fá vinnu, því maður
verður að stunda nám meðfram vinnunni. Einnig er nauðsynlegt að
fara ekki of geyst og kunna sér hóf í hlutverkavali — gleypa ekki of
stóra bita í einu. Maður verður að passa sig á að þjösnast ekki um of
á röddinni og líkamanum áður en fullum þroska í söngnum er náð,“
sagði Gunnar.
Hann bætti því við að óperusöngur væri ekki bara söngur núorðið,
kröfurnar um kunnáttu í leik og líkamsbeitingu væru mjög miklar.
„Leikstjóramir ráða miklu um hvaða söngvarar eru ráðnir í ópemupp-
færslumar og þá er ekki síður leitað að söngvumm með mikla reynslu
af sviðinu. En auðvitað verður maður að byija einhvers staðar og
reynsluna fær maður ekki heima á stofugólfi," sagði Gunnar glað-
beittur. Eftir tónleikana hér heima heldur Gunnar aftur til Berlínar en
í júlí hefur honum verið boðið að haida einsöngstónleika á tónlistarhát-
íðinni í Buxton og þar mun hann syngja í félagsskap stórsöngvaranna
Margarethe Price og Thomas Allen. „Auðvitað er maður með dálítinn
skjálfta fyrir þá tónleika en maður verður að láta sig hafa það,“ sagði
Gunnar að lokum.
H. Sig.
________Myndlist______________
Bragi Ásgeirsson
í síðasta sjónmenntavettvangi
tók ég fyrir svör tíu heimskunnra
listgagnrýnenda um athyglisverð-
ustu og lökustu sýningar ársins í
heiminum svo og efhilegasta
myndlistarmanninn.
Að þessu sinni hyggst ég
ræða um ástandið hér á
landi vítt og breitt, enda
ærin ástæða til, því að al-
menn málefnaleg umræða,
fyrir utan listrýni, er nánast engin,
auk þess sem fjölga þyrfti listrýnend-
um dagblaðanna til að virkja ólíkar
skoðanir.
Listamenn virðast helst til tregir
við að láta skoðanir sínar óhikað í
ljós, eins og skýrt kom fram, þegar
Lesbók hugðist greina frá áliti 10,
kunnra manna á kaupum Listasafns
íslands á Gullfjöllum Svavars Guðna-
sonar. Ritstjórinn gafst upp þegar
hann hafði fengið neikvæð svör og
útúrsnúninga frá öllum þeim fyrstu,
er hann spurði, að mér undanskild-
um. Nennti víst ekki að eltast meir
við svo tvílrátt fólk í mikilvægu hags-
munamáli þess sjálfs.
Það er dáiítið alvarlegt' mál, að
ekki sé meira sagt, að fólk skuli
heykjast á að segja óhikað álit sitt
opinberlega á jafn þýðingarmiklu
máli og bendir til þess, að hér gæti
nokkurs ótta um eigin velferð og
hugsanlegar afieiðingar. Og listsögu-
fræðingur nokkur drap á flest annað
en aðalatriðin í þessu máli í almennu
spjalli hér í blaðinu á sunnudegi.
Að sjáifsögðu efast fáir um verð-
gildi myndlistarverka nafnkenndra
brautryðjenda, og hvað þá ef um
lykilverk á ferli þeirra er að ræða,
svo sem fróðir álíta þetta málverk.
Hér gilti það sem sagt einu, hvort
myndin kostaði eina, þijár eða þijátíu
milljónir, því að hún myndi trúlega
einnig standa fyrir mun hærri upp-
hæð í stærra þjóðfélagi. En spurning-
in, sem fólk flest velti fyrir sér, var
ekki endilega sjálf upphæðin, heldur
fyrst og fremst hvort óaðfinnanlega
hafi verið staðið að kaupunum af
hálfu listasafnsins og hvort réttlæt-
anlegt væri að eyða nær helmingi
ráðstöfunarfjár safnsins allt árið til
kaupa á þessari einu mynd.
Hin brennandi spurning er einnig
hvort listasafnið hafi margfaldað
verðgildi mynda Svavars á fáum
árum og hvort hlutverk þess sé að
taka þátt í verðstríði markaðsins með
hinu almenna ráðstöfunarfé sínu.
Yfirleitt nota söfn sérstakt fé, t.d.
styrktar- og söfnunarfé, til meiri
háttar innkaupa af þessu tagi.
Það virðist nefnilega hvorki vera
norrænn né alþjóðlegur markaður,
sem stendur hér að baki, heldur öðru
fremur íslenzkur (!) og fer þá að
vandast málið.
Svo við lítum til viðmiðunar á verð
málverka Svavars, þá keyptu Kjarv-
alsstaðir ágætt málverk eftir hann
fyrir 350.000 fyrir rúmum tveim
árum að mig minnir og þótti það þá
gott verð hér. Fyrir liðlega þremur
og hálfu ári, eða 24. eða 25. septem-
ber 1986 var haldið uppboð nr. 358
hjá Kunsthallen í Kaupmannahöfn
og voru þar m.a. boðnar upp tvær
myndir eftir Svavar Guðnason og
voru metnar á 60.000 og 10.000
danskar krónur. Hér vil ég skjóta
inn, að yfirleitt er matsverðið ngerri
lagi, enda um mjög traust og yfirveg-
að mat að ræða. Er skemmst frá að
segja, að önnur myndin, eða sú ódýr-
ari, fór á matsverðinu svo að ekki
skeikaði eyri, en hin dýrari, sem
Listasafn Islands bauð í, meira en
þrefaldaðist í verði, fór á 183.000
d.kr. að viðbættum 12!4% eða sam-
tals 1.150.000 ísl. kr. eftir þáverandi
gengi og var hér um meiriháttar
verðsprenginu að ræða, sem dönsku
blöðin slógu upp í morgunútgáfum
sínum strax daginn eftir.
Nú er það allt í himnalagi og ein-
ungs spennandi, að boðið skuli svona
stíft í okkar ágæta málara Svavar
Guðnason, en svo kemur upp úr kaf-
inu, að það var starfsmaður uppboðs-
fyrirtækisins, sem bauð í myndina
fyrir hönd listasafnsins og að líkur
benda jafnvel til þess, að fyrirtækið
sjálft hafi látið bjóða í myndina á
móti, þar til sú hámarksupphæð var
komin, sem listasafnið treysti sér að
reiða af hendi, þó hér skuli ekkert
fullyrt, enda mundi það seint upplýs-
ast. Sá er bauð í myndina á móti
listasafninu og er sérfræðingur í
Cobra var sagður kámpakátur eftir
uppboðið, sem er óvenjuiegt að menn
séu ef >gott málverk rennur þeim
þannig úr greipum, hældi sér meira
að segja að sögn af því að hafa ver-
ið sá, sem bauð á móti. En einnig
hefur hann sjálfur ótvírætt beinan
hag af því, að slíkir fari á sem hæsta
verði vel að merkja. Hér var þannig
greinilega um refskák markaðsins
að ræða og listasafnið auðsjáanlega
leiksoppurinn.
Má það og koma fram hér, að það
hefur vakið mikla athygli og undrun
manna hvernig íslendingar hafa boð-
ið hver á móti öðrum í myndir landa
sinna á uppboðum í Kaupmannahöfn
á undanförnum árum. Þegar svo
listasafnið margfaldar sjálft þessa
upphæð varðandi annað verk eftir
Svavar hálfu öðru ári seinna og þá
á heimaslóðum, er þá nokkur furða,
þótt menn klóri sér skilningsvana í
höfðinu?
Auðvitað bíður maður í ofvæni
næstu uppboða og sér hvað setur
um verk Svavars og þangað til ber
auðvitað ekki að dæma. En víst er,
að bláfátækt safnið getur ekki leikið
sama leikinn og olíufurstar og aðrir
auðmenn og haldið uppi verði skjól-
stæðinga sinna.
En vissulega fagnar maður því,
að safnið skuli hafa eignast jafn
ágætt verk og Gullijöll Svavars, sem
er mikilvæg viðbót við dijúga og
samstæða eign safnsins á verkum
hans.
En eitt má koma skýrt fram og
það er, að svokallað „listfræðimat",
Undramaðurinn i skipulagningu núlistasýninga,
hinn grískfæddi Christos M. Joachimides. „Sýn-
ingarrými er sálfræðilegs eðlis og umgerðin
verður að vera viðrhæfi."
1
í dag verður opnuð í Nýlista-
safninu við Vatnsstíg samsýn-
ing 10 myndlistarmanna, sem
sýna verk af ýmsum toga;
skúlptúra og önnur þrívíð
verk, málverk, teikningar og
lágmyndir ásamt fleiru. Þessi
sýning markar þau tímamót
í sögu Nýlistasafnsins að
þetta er lokasýning í húsnæði
þess við Vatnsstíg, en þar
heíúr aðsetur Nýlistasafnsins
verið frá því árið 1980.
Nýlistasafninu
við Vdfnsstíg
/
Um næstu mánaðamót flyst
allt listaverkasafn Nýlista-
safnsins í geymslu sem
safnið hefur fengið í hús-
næði gömlu Gutenberg-
prentsmiðjunnar við Ingólfsstræti,
en allt er enn á reiki um framtíðar-
sýningaraðstöðu safnsins að sögn
Kristjáns Steingríms, formanns
stjórnar Nýlistasafnsins. Þeir Kristj-
án Steingrímur, Pétur Magnússon
og Kees Visser urðu fyrir svörum
þegar blaðamaður leit inn í Nýlista-
safnið í vikunni og forvitnaðist um
sýninguna og framtíð safnsins.
„Húsnæðið í Gutenberg veitir
nokkra möguleika til sýningahalds
en það er mjög takmarkað og engan
veginn til frambúðar. Þetta er fyrst
og fremst tekið á leigu sem geymsla.
Þetta er því engin lausn í sjálfu sér,“
sagði Kristján Steingrímur.
Þeir tíu myndlistarmenn sem
standa að lokasýningunni eru Ásta
Ólafsdóttir, Finnbogi Pétursson,
Hannes Lárusson, Jón Sigurpálsson,
Kees Visser, Ólafur Sveinn Gíslason,
Pétur Magnússon, Ráðhildur Inga-
dóttir, Svava Björnsdóttir og Þór
Vigfússon. „Þessir listamenn eru all-
ir félagar í Nýlistasafninu en að öðru
leyti er þetta frekar ólíkur hópur,
fólk á öllum aldri, alls konar verk
og myndhugsun og framsetning ólík
innbyrðis. Verkin á sýningunni skipt-
ast nokkuð í málverk og skúlptúra,
en þó eru þrívíðu verkin í meiri-
hluta,“ sagði Kristján Steingrímur
og Pétur bætti því við að sum verk-
anna lægju á mörkum skúlptúrs og
málverka, „til dæmis iágmyndirnar
sem Svava Björnsdóttir sýnir“.
„Verkin sem sýnd verða eru öll frá
þessu ári eða hinu síðasta og hver
listamaður sýnir eitt til þijú verk,
þannig að um ný verk er að ræða
sem ekki hafa sést áður opinberlega.
Með þessari sýningu vildum við m.a.
sýna fram á að Nýlistasafnið á ennþá
erindi og gegnir ennþá mikilvægu
hlutverki í lista- og menningarlífi
borgarinnar," sagði Kristján
Steingrímur. „Listamennirnir tíu
munu allir gefa eitt verk hver af
sýningunni til safnsins og þannig
getum við sýnt hver tengslin eru á
milli safnsins og gallerísins,“ sagði
Pétur. í eigu Nýlistasafnsins eru yfir
1000 verk, hið elsta eftir Dieter
Roth frá árinu 1954 þannig að lista-
verkaeign Nýlistasafnsins er ekki
einasta merkileg og verðmæt, heldur
geymir hún einnig mikilvægan hluta
íslenskra listasögu síðustu þriggja
áratuga. Listaverkaeign safnsins er
þannig til komin að við stofnun þess