Morgunblaðið - 24.03.1990, Side 1

PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
MENNING
LISTIR
LAUGARDAGUR 24. MARZ 1990 BLAÐ
Starfsemi Norrænu
listamidstöövarinnar
í Sveaborg í Finnlandi
Halldór Björn
Runólfsson sýning-
arsljóri Norrænu
listamiðstöðvar-
innar í Sveaborg
fyrir framan aðal-
byggingu mið-
stöðvarinnar.
Sveaborg séð frá ferjunni sem gengur milli eyjarinnar og mið-
borgar Helsinki. Stærra gallerí listamiðstöðvarinnar „Strand-
kasernen" er staðsett í byggingunni fremst á myndinni.
► íslenska leikhú-
sió er nýstofnaó
leikhús sem í næstu
viku ætlar aó frum-
sýna Hjartatrompet,
nýtt verk, eftir ungan
íslenskan rithöfund,
Kristínu Omarsdótt-
ur. Við litum inn á
æfingu hjá hópnum
í leikhúsi Frú Emilíu í
Skeifunni í vikunni og
tókum höfundinn og
leikkonuna Þórdísi
Arnljótsdóttur tali.
S/3
► Við litum einnig
inn á æfingu hjá Tríói
Reykjavíkur, sem
ætlar að leika á tón-
leikum í Bústaðar-
kirkju annað kvöld á
vegum Kammer-
músíkklúbbsins, og
fengum þau fil að
segja okkur hvaða
verk verða á efnis-
skránni.
S/4.
► Þá ræddum við
stuttlega við þá
Daða Kolbeinsson
og Hörð Askelsson,
en þeir leika saman
barokktónlist á tón-
leikum í Hallgríms-
kirkju á morgun.
S/8.
► Sýningar ís-
lensku óperunnar á
Carmina Burana og
I Pagliacci eru nú í
fullum gangi. Hér
verður tekinn tali
ungi breski söngvar-
inn, Simon Keen-
lyside, sem vakið
hefur athygli óperu-
gesta í hlutverki
Silvio í síðarnefnda
verkinu.
S/5.
Þeir sem leggja leið sína út í
eyjuna Sveaborg við Helsinki
að vetrarlagi geta oft ekið
þangað eftir sérstaklega
merktri vetrarbraut á ísilögð-
um flóanum. í vetur heftir þó
verið öruggast að taka far með
feijunni, sem gengur þangað á
hálftíma fresti, enda hefur ísinn
á flóanum (Finnskaflóa) verið
í þynnsta Iagi, því veður heftir
verið milt og hitastigið oft að-
eins um frostmark.
að var í sérkennilegu og
þokukenndu febrúarveðri
sem greinarhöfundur lagði
leið sína út í Sveaborg.
Ferðin tók aðeins um 10 mínútur,
en getur tekið lengri tíma þegar
feijan þarf að bijótast í gegnum
þykka íshellu á leið sinni. Að nálg-
ast eyjarnar í þoku gefur um-
hverfi þeirra „mystískan" blæ, og
ekki síst hinum gömlu byggingum
og varnarvirkjum á eyjunni Svea-
borg.
Norræna listamiðstöðin er stað-
sett á Sveaborg sem er ein af 6
eyjum í eyjaklasa við bæjardyr
Helsinki. Ætlunin er að kynna
starfsemi listamiðstöðvarinnar,
og fræðast örlítið um sögu þeirra
húsa sem miðstöðin hefur aðsetur
í.
Halldór Bjöm Runólfsson list-
fræðingur hefur starfað sem sýn-
ingarstjóri listamiðstöðvarinnar
frá sl. hausti, og hefur í vetur
fengið nokkuð góða innsýn í starf-
semina. Hann tók vel á móti grein-
arhöfundi í aðalbyggingunni í
listamiðstöðinni og veitti auðfús-
lega viðtal, þrátt fyrir mikið
annríki á staðnum. Þar sem um-
gjörð listamiðstöðvarinnar er hin
athyglisverðasta lá beinast við að
spyija Halldór fyrst um sögu
þeirra húsa sem hýsa starfsemina;
Um byggingamar út frá sögulegu
gildi sagði Halldór m.a.: „Þessar
byggingar sem við emm f og mið-
stöðin hefur til afnota vom upp-
haflega byggðar þegar Rússar
réðu Finnlandi, þ.e.a.s. Svíar
misstu ítök hér í Finnlandi 1808
og Rússar náðu yfirráðum, þá
höfðu Svíar þegar byggt hérna
virki, sem er mjög merkilegt, og
þegar Rússar tóku yfir þá héldu
þeir áfram að byggja, þannig að
byggingarnar sem em hér og við
störfum í eru rússneskar að uppr-
una, frá 18 öld. Það var nú harm-
saga hér að einmitt i þeim bygg-
ingum þar sem mesta starfsemin
fer fram, bæði hér í aðalbygging-
unni, og eins í stóra galleríinu,
„Strandkasernen", var fangelsi
Björgvin
Björgvinsson
spjallar við
Halldór Björn
Runólfsson
sýningarstjóra
eftir uppreisnina 1918, og þar
voru settir inn svokallaðir rauðlið-
ar. Hér var reyndar borgarastyij-
öld á milli svokallaðra rauðliða
og hvítliða, og í þessari byggingu
sem við emm í vom 1400-1700
fangar geymdir, og þeir sem ekki
dóu úr hungri voru skotnir á flöt-
inni hér fyrir framan. Þetta er
ákaflega blóðugur og átakanlegur
kafii í sögu Finnlands. Þegar
Norræna listamiðstöðín fékk þess-
ar byggingar þá hafði fínnski
herinn verið hérna á eyjunni frá
sjálfstæðistökunni, og það var
eiginlega herinn sem eftirlét
byggingarnar, og listamiðstöðin
fékk vilyrði fyrir þessu 1972-73.
Þá var ákveðið að hér skyldi Norr-
æna listamiðstöðin vera, en 1970
byijaði starfsemin. Þessi bygging
hér var ekki full endurgerð fyrr
en 1985, þá flutti listamiðstöðin
hingað að öllu leyti. Eyjan er
sögulegt safn, og hér þarf að
endurgera fjöldann allan af hús-
um. Væntanlega á listamiðstöðin
eftir að dafna hér á Sveaborg
mjög vel í framtíðinni.“
Halldór hafði á orði að þessa
dagana væri allt á suðupunkti
vegna viðamikillar sýningar á
norrænni list frá sjöunda áratugn-
um, sem listamiðstöðin stæði fyr-
ir. Enda vom símalínumar rauð-
glóandi í skrifstofu Halldórs,
símtöl hingað og þangað og þar
á meðal við skrifstofu Listasafns
Islands. Þegar síminn þagnaði var
haldið rakleitt inn í kaffistofu
miðstöðvarinnar, og Halldór fékk
loks tækifæri til að útskýra málin
í ró og næði. Þótti við hæfí að
byija á því að fá nánari útskýring-
ar Halldórs á fyrrnefndri sýningu
á norrænni list frá sjöunda ára-
túgnum:
„Það sem er gert hér er að við
setjum saman sýningar og tökum
< á móti sýningum, og flytjum þær
á milli Norðurlandanna, og jafnvel
út fyrir Norðurlöndin. Það sem
er að gerast í augnablikinu er að
við erum að undirbúa stóra sýn-
ingu á norrænni list á sjöunda
áratugnum, sem nær frá 1960-
1972. Sú sýning byijar í
Reykjavík þann 3. marz í Lista-
safni íslands, síðan flyst hún á
milli Norðurlandanna, og endar
hér í Finnlandi. Þetta er mjög
viðamikil sýning, og þar verða um
Sjá ncestu síöu
Hluti af skrifstofuhúsnæði Norrænu listamiðstöðvarinnar í Svea-
borg.