Morgunblaðið - 30.05.1990, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. MAI 1990
37
Samviskufangar
Mannréttindasamtökin Amnesty
International vilja vekja athygli al-
mennings á máli þessara samvisku-
fanga. Amnesty vonar að fólk sjái
sér fært að skrifa bréf til hjálpar
þessum mönnum og skipi sér á
bekk með þeim, sem beijast gegn
mannréttindabrotum á borð við
þau, sem hér eru virt
að vettugi. íslandsdeild
Amnesty gefury einnig
út póstkort til stuðn-
ings föngum mánaðar-
ins. Hægt er að gerast
áskrifandi að þessum
kortum með því að hringja til skrif-
stofunnar, Hafnarstræti 15, virka
daga frá kl. 15-18 í síma 16940.
Malawi: Thoza Khonje, 42 ára
svæðisstjóri malawíska sykurfyrir-
tækisins. Honum er haldið án dóms
og laga í Mikuyu-fangelsinu í
Zomba.
Thoza Khonje er frá norðurhluta
Malawi, en starfar í suðurhluta
landsins. Hann var handtekinn,
ásamt tveimur vinum sínum, 28.
febrúar 1989 í Nehalo-verslunar-
miðstöðinni. Talið er að ríkisstjórn
lýðveldisins hafi fjölda uppljóstrara
á sínum snærum og virðist einn
þeirra hafa heyrt ummæli Khonje
um nýlega fyrirskipun lífstíðarfor-
setans Kamuzu Banda, um að senda
kennara frá norðurhluta landsins
til síns heima. Khonje sagði að slíkt
myndi leiða til hruns menntakerfis-
ins, því meirihluti kennara er frá
norðurhluta Malawi. Þessi ummæli
voru túlkuð sem gagnrýni á lífstíð-
arforsetann og urðu til þess að
Khonje var handtekinn ásamt félög-
um sínum. Handtakan varð á sam
tíma og Banda forseti kom af stað
nýjustu herferð sinni gegn íbúum
frá Norður-Malawi. Þeir hafa verið
sakaðir um að hafa í hyggju að
ganga úr ríkjasambandi við Malawi
og fyrir tilraun til að þróa eigin
efnahagskerfi og skaða þar með
aðra hluta landsins. Gefíð var í
skyn að kennarar frá Norður-
Malawi, sem ynnu í mið- og suður-
hluta landsins, slægju slöku við
kennsluna. Fyrirskipun Banda for-
seta um að flytja kennara til norður-
hlutans kom ekki til framkvæmda,
að því er virðist vegna sömu
ástæðna og Khonje hélt fram.
Amnesty er kunnugt um 13 aðra
Malawibúa frá norðurhluta landsins
sem handteknir voru í ársbyijun
1989 við svipaðar kringumstæður.
Þeir eru allir samviskufangar. Á
meðal þeirra eru opinberir starfs-
menn, kennarar, námsmenn og einn
læknir. Þeir virðast vera í haldi
samkvæmt öryggisreglugerð lands-
ins frá 1965. Fyrirskipanir um varð-
hald á að endurskoða á 6 mánaða
fresti, en þetta er sjaldan gert og
fólk er haft í haldi í ótakmarkaðan
tíma án dóms og laga.
Vinsamlegast skrifíð kurteisleg
bréf og farið fram á að Thoza
Khonje verði tafarlaust látinn laus.
Skrifið til:
His Excellency the Live President
Ngwazi
Dr. H. Kamuzu Banda
Offíce of the President and the
Cabinet
Private Bag 388
Liliongwe 3
Malawi.
Sovétríkin: Pavel Solovyov, 38
ára gamall meðlimur í hvítasunnu-
söfnuði. Hann var dæmdur í
þriggja ára fangelsi fyrir að halda
trúarsamkomu undir beru lofti.
Pavel Solovyov var handtekinn í
febrúar 1989 eftir að hafa leitt
unglinga syngjandi sálma um einn
af almenningsgörðum Slavyansk í
Úkraínu. 3. mars 1989 sakaði dóm-
stóll í Donetsk hann um „meinfýsin
spellvirki“ skv. 206 grein úkraínsku
hegningarlaganna. 18. grein alþjóð-
lega sáttmálans um borgaralegan
og stjómmálalegan rétt tryggir rétt
einstaklingsins til að stunda trú sína
opinberlega eða í kyrrþey, einn eða
í hópi annarra. Frá því 1988 hafa
sovésk yfirvöld haldið því fram að
fólk sé ekki handtekið fyrir trúar-
iðkun sína. Með því að ásaka ein-
stakling um „meinfýsin spellvirki“
er viðkomandi refsað fyrir að „raska
ró almennings vísvitandi og sýna
þjóðfélagslegt virðingarleysi.“
Þetta hafa sovésk yfírvöld oft notað
til að refsa fyrir friðsamlegar að-
gerðir sem þau sætta sig ekki við.
Amnesty telur að fangelsun Pavels
Solovyovs bijóti í bága við rétt hans
til trúfrelsis og lítur því á hann sem
samviskufanga.
Hvítasunnusöfnuðurinn er kristi-
legur trúflokkur bókstafstrúar-
manna sem festi rætur í Rússlandi
í byijun þessarar aldar. I trú safn-
aðarins eru mörg atriði sem stang-
ast á við þær ströngu reglur sem
sovésk yfirvöld hafa sett um trúar-
iðkun. Á síðastliðnum 20 árum hafa
tugir hvítasunnusafnaðarmanna
lent í fangelsi fyrir að boða trú sína
eða fyrir að neita að gegna herþjón-
ustu.
Frá árinu 1987 hafa a.m.k. þrír
hvítasunnumenn verið fangelsaðir
fyrir að neita að gegna herþjón-
ustu, en sama ár hófu sovésk yfir-
völd að láta laus hundruð samvisku-
fanga. Pavel Solovyov er fyrsti hvít-
asunnumaðurinn sem vitað er til
að hafi verið fangelsaður á undanf-
örnum árum fyrir að boða trú sína.
Vinsamlegast skrifið kurteisleg
bréf og farið fram á að hann verði
tafarlaust látinn laus. Skrifið til:
Yu Reshetov
Head of the Human Rights Section
USSR Ministry of International
Affairs
pr. Kalinina 9
Moscow
U SSR/Sovétríkin.
Myanmar: Nay Min, 42 ára gam-
all lögfræðingur, var handtekinn
21. október 1988 í Yangon (áður
Rangoon) stuttu eftir að herinn
rændi völdum og kom á herlögum
í landinu. Fregnir herma að hann
hafí verið dæmdur í 14 ára fang-
elsi vegna fréttaskýringa sem hann
sendi BBC og fyrir að „hafa undir-
höndum rit sem lýstu andstöðu við
ríkisstjórnina“.
Eftir valdaránið lagði ríkisstjórn-
in bann við opinberri gagnrýni á
stjórnina og við fjöldasamkomum,
þ.e.a.s þar sem fimm eða fleiri koma
saman. Opinberir fjölmiðlar sögðu
að Nay Min væri í haldi fyrir að
senda „upplognar fréttir og róg-
burð“ til BBC í ágúst og september
1988. Opinberir fjölmiðlar segja að
Nay Min „hafi orðið óánægður með
ríkisstjórnina eftir að hafa heyrt
sögusagnir í tengslum við óeirðirnar
í mars og apríl 1988“. Hér er skír-
skotun til staðhæfínga um að ör-
yggissveitir hafí myrt friðsama
mótmælendur á þessu tímabili.
Óopinberar fregnir herma að Nay
Min hafí verið í nánum tengslum
við leiðtoga lýðræðissinna er þeir
stóðu fyrir mótmælum 1988.
Fregnir herma að Nay Min hafí
verið leiddur fyrir rétt 7. og 21.
nóvember. í síðara skiptið kvartaði
hann yfir slæmri meðferð og bað
um að vera lagður inn á sjúkrahús,
en beiðni hans var neitað. Um síðir
var hann leiddur fyrir herrétt, en
herdómstólum var komið á fót sam-
kvæmt herlögum í júlí 1989. Máls-
meðferð fyrir slíkum dómstólum er
einfölduð; réttur einstaklingsins til
vamar er mjög takmarkaður og
ekki er hægt að áfrýja til hærri
dómstóls. Allt þetta er brot á alþjóð-
areglum um sanngjöm réttarhöld.
í október 1989 bárast fregnir um
að Nay Min hefði verið dæmdur í
14 ára erfiðisvinnu samkvæmt lög-
um um neyðarráðstafanir frá 1950.
Hann var fundinn sekur um að
hafa „sent upplognar fréttir og róg-
burð til BBC“ og fyrir að „hafa
undir höndum rit sem lýstu and-
stöðu við ríkisstjómina“.
Vinsamlegast skrifið kurteisleg
bréf og farið fram á að Nay Min
verði tafarlaust látinn laus og án
skilyrða. Skrifið til:
Gen. Saw Maung
Prime Minister and Minister of
Defence
and of Foreign Affairs
Ministers’ Office
Yangon
Union of Myanmar.
d v a í d d c i n n Í*®i Y A 1 1 | I™ 1 1 J 1 J MmJ’ 1 8 % %eJ? 1 Bar I ■ In. 1 hr &*r
mmm m
FLLSAR
P' KénJÍ FLISAR
já|Rr| I 1 ÍTALSKAR, ÞÝSKAR, DANSKAR, SVISSNESKAR, HOLLENSKAR - JÁ, OG
— JAFNVEL BRASILlSKAR - FLÍSAR í HREINLÆTISTÆKJADEILD BYKO í BREIDDINNI | O
uy FLÍSATILBOÐ í GANGl 11
£E BYKO —
w |z
ml ------- — i
S í M I 4 10 0 0
ERHJARTAÐÁ
RÉTTUM-5TAÐ?
MÉRKJASALA 31. MAÉ - 2. JÚNÍ
\
StuAlum aA bættum tækjabúnaSi
sjúkrcutolnana og uppbyggingu
hæfingarstöSva ffyrir hjartasjúldinga.
SÓKN TIL BETRI HEILSU
landssamtok hjartasjukunga
Hafnarhúsinu v. Tryggvagötu. Sími 25744. Pósthólf 830. - 121 Reykjavík.
Tékkareikningur 5800 íslandsbanka, Austurstræti 19.