Morgunblaðið - 29.09.1990, Qupperneq 2

2 B
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 1990
að er mikil vinna
að undirbúa
myndlistarsýn-
ingu, allskyns
snúningar og að
mörgu þarf að
hyggja. Mynd-
listarmenn eru
því vanastir að halda annað-
hvort einkasýningar á verkum
sínum, eða þá að stilla þeim upp
sameiginlega, og þá nokkrir í
hóp. Sjaldgæft er að tveir taki
höndum saman, og hvað þá
Iistamenn sem vinna með ólíka
miðla eins og þær Guðrún
Gunnarsdóttir og Sigrún Eld-
járn. Þær opna saman í dag
sýningu á verkum sínum; Sig-
rún sýnir málverk og Guðrún
textilverk og myndverk unnin
í pappamassa. En af hverju
sýna þær saman?
„Við sýndum saman á Kjarvals-
stöðum fyrirtveimur árum“, segja
þær þar sem við höfum komið okk-
ur fyrir í nýrri vinnustofu Sigrúnar
við Fjölnisgötu. „Við höfðum þá
þekkst lengi, vorum báðar í Gallerí
Langbrók á sínum tíma ásamt tíu
öðrum konum. Sá hópur sleit sam-
starfinu fyrir fímm árum og þá
fórum við tvær fljótlega að íhuga
þann möguleika að sýna saman.
Það er gaman að tefla saman ólík-
um hlutum, eins og þeim sem við
erum með, og þá verður heldur
ekki sú keppni á milii verkanna sem
hætta væri á ef við værum að vinna
með sama miðilinn. Núna teflum
við saman því sem við eigum, og
þá verður allt stússið í kringum
þetta skemmtilegra og auðveldara.
En það er erfitt að stilla saman
svona ólíkum hlutum í salnum í
Norræna húsinu, en um leið er það
mjög spennandi, því þetta verður
allt svo blandað. A Kjarvalsstöðum
skiptum við salnum hinsvegar bara
á milli okkar.“
En hverjar eru þessar listakonur
og hvað ætla þær að sýna:
Guðrún
Lærði textílgerð í Danmörku,
kom heim 1976, og hefur síðan
unnið sem textíllistamaður og hönn-
uður hjá Álafossi. _
„Að hanna hjá Álafossi og skapa
eigin verk er mjög tengt, en þó
ólíkt. Ég vinn í skorpum, þannig
að ég hef nokkra mánuði til að
hanna og svo aðra mánuði fyrir
sjálfa mig. En hvort græðir á hinu
þótt formin og lögmálin séu önn-
ur,“ segir Guðrún aðspurð um hvort
þessi svið skarist ekki.
Hvað ætlarðu að sýna núna í
Norrænahúsinu?
„Ég verð með ofin verk og
pappírsverk."
Hvað áttu við með pappírsverk-
um?_
„Ég hef í tvö ár gert tilraunir í
pappírsgerð; tæti pappír, lita hann
og forma með mínum aðferðum.
Þetta eru einhverskonar hálf frum-
stæðar formmyndir sem hafa visst
áferðargildi, þetta er ekki pússað,
þvegið eða straujað. Efnið fær að
ráða miklu; og svo nota ég tijá-
greinar og sprota. Og litaðan hamp,
en hann nota ég líka í veggteppun-
um. Það er mjög gaman að glíma
við nýtt form eins og þetta, í vefn-
um er maður svo bundinn niður en
í pappírnum get ég slett úr klaufun-
um. Én þetta hefur verið svolítið
basl, því pappírsgerðin þarf mikið
vatn og ég hef ekkert af því á vinnu-
stofunni. Þessvegna hef ég gert öll
þessi verk úti í garði, hef legið í
úlpu á fjórum fótum úti á stétt.
Þetta er það nýtt fyrir mér að
ég er enn að þreifa mig áfram.
Þetta er eins og að eiga von á
barni, það þarf að kynnast því. En
ég get vel hugsað mér að fást meira
við þetta í framtíðinni."
Hvað með litina.
„Ég er að bijótast út úr svörtu,
er að komast í litinn. Það eru nýir
tímar hjá mér. Þegar maður hefur
unnið lengi í sama litnum þá verður
það of auðvelt, þá er um að gera
að skipta og láta reyna á sig aftur.“
Sigrún
Útskrifaðist úr grafíkdeild Mynd-
lista- og handíðaskólans 1977, og
dvaldist svo um tíma í Póllandi.
Hún hefur verið áberandi sem
grafíklistamaður, en er nú farin að
sýna olíumálverk.
„Það nægir mér ekki að vera
bara í grafík,“ segir Sigrún. „Mál-
verkið er meiri útrás. Eg byijaði
að mála fyrir þremur árum, og það
er svo spennandi og skemmtilegt
að ég hef haldið ótrauð áfram. Það
er meira af hreinni tæknivinnu í
grafíkinni. Hún getur verið
skemmtileg líka en á allt annan
hátt.“
Hefur olían þá tekið völdin?
„Nei, ég er alltaf með grafíkina
með, en síðustu mánuði hefur hún
þó mátt sitja á hakanum. Það er
mjög gott að breyta til, þetta eru
svo ólík vinnubrögð. Ég mála frekar
hratt og er ekkert að dúlla við
þetta, myndirnar spretta bara fram
án þess að ég sé að búa til einhveij-
ar þungar pælingar í kringum þær.“
Þú málar myndir af náttúninni,
það eru fjöll og hóiar og svo mikilúð-
leg björg, sem virka sem mann-
gerð; í kring er litlum verum stillt
upp í fletinum.
„Já, það er mikið blátt og þetta
er einhverskonar landslag. Svo set
ég inn einhver bákn, það er erfitt
að útskýra, já, það er eins og þetta
sé gert af mönnum. Svo er lítið fólk
í stórum heimi. Þegar ég fer um
landið þá sé ég þetta alltaf; stór
fjöll og náttúru, og þar í er pínul-
ítið fólk.
Mér fínnst eins og abstrakt og
eitthvað annað mætist í myndun-
um.“
Það eru gjarnan börn í þeim.
„Þau eru skemmtilegri í laginu
en fullorðnir. Svona smáfólk laum-
ast oftast inní myndirnar í lokin.
Guðrún hefur nú sagt mér að hætte
þessu, en mér finnst þau vera eins
og krydd.“
Guðrún og Sigrún
Þær stöllur tala um hversu nauð-
synlegt það sé listamanni að sýna
verk sín. Guðrún segir að þá fyrst
sjái hún verkin í réttu ljósi, þá nái
hún að horfa á þau úr fjarlægð:
„Það er gaman, og oft verður mað-
ur hreinlega hissa. Maður er svo
upptekin af verkum meðan á sköp-
uninni stendur að sjónarhornið
verður oft þröngt. Það er nauðsyn-
legt að sýna, ætli maður að stunda
myndlist." Og Sigrún bætir við: „Ég
hef alltaf gaman af því að heyra
skoðanir fólks sem sér myndirnar
mínar, hvernigþað kemur með
skoðanir og sögur sem mér hafa
aldrei dottið í hug.“
Er ekki hætta á því að önnur
ykkar sé frekari og reyni að skyggja
á hina?
„Nei, alls ekki, við berum það
mikla virðingu fyrir hvor annarri
að við skiptum veggplássinu jafnt
eftir bestu getu,“ segja þær. „Og
við höfum mjög gaman af þessari
samvinnu, á vinnustofunni er maður
alltaf einn; svo það er gott að deila
verkum með öðrum.“
Viðtal/Einar Falur Ingólfsson
að er íatítt að
íslenskum höfund-
um takist að fá
verk birt í Banda-
ríkjunum. Þess
vegna vekur það
athygli þegar ung-
ur Islendingur fær
gefna út eftir sig
bók hjá einu virtasta forlagi Banda-
ríkjanna, Cornell University Press,
en það sérhæfir _sig í útgáfu vand-
aðra fræðirita. í júlí síðastliðnum
kom út bókin The Concept of Mod-
ernism eftir Ástráð Eysteinsson,
dósent í almennri bókmenntafræði
við Háskóla íslands. Eins og titill
bókarinnar gefur til kynna fjallar
hún um hugtakið módernisma í
bókmenntum, en módernismi er
hugtak yfír einn meginstrauminn í
bókmenntum og listum aldarinnar.
í bók sinni, sem er að stofni til
doktorsritgerð, fer Ástráður í saum-
ana á kenningum um módernisma
auk þess að skoða tengsl við aðra
strauma, svo sem framúrstefnu,
póstmódernisma og raunsæi. Ást-
ráður var spurður hvernig það hefði
atvikast að verkið var gefið út vest-
anhafs.
„Það byijaði með því að kennarar
mínir við Iowa-háskóla hvöttu mig
til að reyna að fá doktorsritgerðina
mína birta. Ég vildi samt ekki gera
það nema vinna meira í henni og
réttu ári eftir doktorsvörnina var
ég tilbúinn með handrit. Þá ákvað
ég að láta slag standa og senda það
til míns óskaforlags, Cornell, því
mér hefur fundist það gefa út góð-
ar bækur. Og einhvern veginn féll
bókin í svo góðan jarðveg þar að
það tók hana strax.“
— Gáfu forlagsmenn einhvetja
sérstaka ástæðu fyrir því að þeim
leist svona vel á verkið?
„Þeir sendu mér ummæli nafn-
lausra lesara og þau voru meðal
annars á þá leið að bókin væri þarft
og tímabært innlegg í umræðuna.
Sjálfsagt hef ég notið þess að ég
var að fjalla um módernismann frá
dálítið öðru sjónarmiði en vanalega
tíðkast, en dæmigerður titill á bók
um módernisma væri: Módernism-
inn og James Joyce, eða eitthvað í
þá veru. Ég nálgast umræðuna á
annan hátt en áður hefur verið
gert.“
Tíu ára vinna
— í inngangi að verkinu segirðu
KqmmermúsikklúbbMrinii:
MOZART OG
SCHUBERT Á
FYRSTU TÓNLEIKUM
STARFSÁRSINS
NÝTT starfsár Kammermúsík-
klúbbsins hefst á morgun,
sunnudaginn 30. september,
með tónleikum í Bústaðakirkju
og hefjast tónleikarnir klukkan
20.30. A efnisskránni eru kvint-
ett fyrir klarinettu og strengja-
kvartett í A-dúr, K. 581, eftir
Wolfgang Amadeus Mozart og
strengjakvartett í G-dúr, opus
161, D. 887, eftir Franz Schu-
bert. Flytjendur eru Þórhallur
Birgisson, sem leikur á 1. fiðlu,
Kathleen Bearden, sem leikur
á 2. fiðlu, Helga Þórarinsdóttir,
lágfiðluleikari, Nora Kornblu-
eh, sem leikur á knéfiðlu og
Oskar Ingólfsson, klarinettu-
leikari.
Klarinettukvintettinn
samdi Mozart árið 1789,
fyrir Anton Stadler.
„Hann var eiginlega
fyrsta klarinettuséníið," segir
Oskar, og bætir síðan við: „Það
er eiginlega ekkert skrýtið, þótt
hann hafi orðið frægur, því Moz-
art skrifaði öll sín klarinettuverk
fyrir hann. Þessi Stadler fær þó
ekki góða einkunn í tónlistarsög-
unni, því hann var víst hinn mesti
skúrkur. Hann á til dæmis að hafa
fengið lánaða peninga hjá Mozart,
sem hann borgaði aldrei. Hann var
víst æði skrautlegur á margan
hátt. Ég sel það ekki dýrar en ég
keypti það.“
Þú sagðir mér einhvern tímann
að þetta væri það verk sem þig
langaði mesttil að spila. Hvers
vegna?
„En þetta er eitt ljúfasta klarin-
ettuverk sem samið hefur verið.