Alþýðublaðið - 03.12.1932, Blaðsíða 2

a
Frá Blðnduósi.
Lifskjör verkalýðs, atvínnurek-
endnr og veikalýðsfélagsskap-
ur.
Lifskjöfl verfmlfföst atvinmjrekend'
hSJ 0,9 verklý'ðsfélagsskapur,,
Þá er nú haustið liðið og vetur-
ípn gengitin í gaxðj ,0g hvernig
er nú um að litast meðal venka-
fýðsirts á Blönduósi ?
Við skulum þá hyrja við síð-
ustu áramót. Þá hófst einhver
Stí harðvítugasta kaupdeila, sem
wðið hefir hér á landi síðan
vefkalýðssamtökin hófust. í þeirni
kaupdeilu beittu atvinniunekiendur
þeim svivirðiLegustu vopnum, sem
tnekast var hægt að hugsa, sem
só neikningsiokuninni, sem aildrei
getur ta'ist annað en sveltitili-
«aun, En sem betur fór bám
verkamcnn sigur af hólmi í ,beirtn
deilu, og má það mikið þakka
góðum styrk Alþýðusambands Is-
kmds, og sýnir það ljóslega
hversu þýðiingarmikið það er fyr-
m verkalýðsstéttina, að standa
wel saman um sín málfifni.
Hér hefir verið frámunaLega Mt-
HS um atvinnu í vor og sumar,
og kaupgjald íægra en nokkurs
sía'ar anmars staðar á Iandinu. Sú
«na vinna hér, sem talist getur,
vnr vegavinna nokkrar vikur í
vor, en hætti á miðju sumri.
Kaupgjald við þá vinnu var yfir
vorið kr. 0,50 um klst. Yfír há-
sumariö mátti heita að væni at-
vinnulaust, nema hvað fáeinir
wenm voru að vinna við heyskap,
ýmist fyrir sjálfa sig eða þá hjá
teændum úti í sveit, sem lítiis
vojnu megmugir að borga.
Aðal atvinnutíminn hér á
Bílömduósi er venjuLega hausttím-
iwti, Er hér mikil slátrun í þrteml-
u* til fjónum sláturhúsúm. Er
'Kaupfélagið stærsti vinnuveitand-
ittn þennan tíma. Þangað sækir
vtonu fjöldi sveitamanina, lausa-
jnenn og einhleypir, ásamt fátæk-
ari bændum, sem hafa lítið inn-
ftegg í búsafurðum, en verða að
•wita saman í kaupstaðiarskuld-
ána' nokkrar krónur með vinnu
sjsnni,
Hvað bera svo þessir menn úr
hýtum fyrjr ait það erfiði og
átsiit, sem þeir verða fyrir?
Kaupgjald karinianna var al-
œent héir í haust kr. 0,50 um klst.
Þó mun Kaupfélagið hafá farið
ofan í kr. 0,45 um klst. með
kaupgjald verkamannja. Að eins
lláning var lítið eitt betur borguð.
Það er nokkuð sýni’.egur hlut-
tðV aó ekki hefir orðið mikiill af-
gnngur af kaupinu, þegar búið
vnr að greiða fæðispendnga, hús-
«æði og þjónustu yfir haustið
wuk fatnaðar, sem mikið gengur
fa sér við þessa vinnu.
Fljótt skapast skuld með þvi
vöruveröi, sem hér er á lífsnauðr
synjum manina. Til dæmis að taka
kmsta ofnkol hér kr. 55,00—65,00
torwiið. Salt kostar hér kr. 100,00
tonnið og fer víst bezt á þvi, að
AfcHTOUUiAÐIÐ
lítið þarf að nota af þeirri vöru
hér á staðnum, þvi fisklaust má
heita að hafi verið héT í alt
sumar og haust. Einn trillubátur
réri héðan í sumar og mUn hann
hafa fengið salt frá SkagastEöind
í Jiann fisk, sem saítaðiir var.
AUar aðrar vörur hér í verzlun-
um eru mikið dýrari en í öðr-
um nærliggjandi kaupstöðum, en
þrátt- fyrir það er kaupgjald
hvergi á landinu eiins lágt, og gef-
ur því að skilja, að afkoma
tr.anna hér í plássinu er fmmur í
iakara Lagi.
Reynt hefiii verið af verijaiýðs-
félaginu að ná samviraiiu við ut-
anfélaigsmenn, sem stunda hér at-
vinnu að haustinu, um það að
reyna að bæta kjöiin og hækka
verkalaunin, en það he ir ekki tek-
ist vegna óstéttvísi, vanþekkingar
og skilningsleysis þessara manna,
sem enn þá standa utan við fé-
lagssamtökin, íhaldið reynir sitöð-
ugt að halda þeim í þeinni trú,
að það sé lífsspursmálið að halda
verkakaupinu sem allra Lægstu.
það sé atriðið, sem ráði úrslit-
um um það, hvort þeir fái krón-
unni meira eða minna fyrir dilk-
ana sína.
Hitt er þeim síÖur bent á, aroy
rún allra milliiiða vörunnar frá
fmmLeiðianda til neytanda.
fsafold og Tíminn eru málgögn,
sem vinraa sitt verk, og flestum
lesendum lítill kostnaðarauki. Þó
hefi ég heyrt að ýrnsir meran
hér um slóðir hafi endursent ísa-
fold þegar átti að fara að inn-
heimta fyrir blaðið með póst-
kröfu. Þeir vildu sem sagt ekki
fara að kaupa mjög háU verði
þær upplýsingar, að allir íram-
leiðslumöguleikar bygðust eira-
Igöngu á nógu lágu verkakaupi!!!
Geta má þess, að öll vinna hér
hjá verzlununum er greidd með
rándýrum vörum, en ekki pen-
ingum, og lækkar þá talsvert
timakaupið, saman borið við
Staðgreiðslu í peningum, sem þá
yr.ði hægt að verzla með gegn
afislætti á vörunum.
Lítíð gera forráðamenn þessa
kaupstaðar til þess að rá'ða bót
á kjörum verkamanna eða skapa
á pokkurn hátt atvinnu, sem til
hagsbóta mætti verða nú í krppp-
unni. Þess er heldur varla að
vænta, þvi meiri hluti hrepps-
nefndarinnar eru æfagamlar í-
haldssálir, sem telja það alveg
sjálfsagðan hlut, að verkalýður-
inn hafi aldrei neitt til neins. Við
síðustu kosningar kom venkalýðs-
félagið að einum manni í nefnd-
ina, og væntum við góðs árangurs
íaf því í framtíðinni. Annars hefir
félagið, síðan það var stofnað,
víðast hvar frá átt illu að mæta,
og býst ég við, að það stafi
meir af þekkingarleysi á verka-
lýðsisamtökunum yfirleitt heldur
en af illvilja og óstéttvísi. Það
vilja mangir líta á verklýðs-
stajjfseminá hér sem eimhverja
hálskalega og öfgakenda villutrú,
sem sjálfsagt sé að uppræta í
tíma, áöur en hún nái taki á
fólkinu,
Einynkjabændurnir og smáfram-
leiðendunnir er-u alveg aið hætta-
að trúa „Tíma“- og „llafoldar'-
lýginni og loforðunum um gull
óg græna skóga. Þeir hafa heyrt
„verkin tala“ um tekjunnar hans
Jónasair Þorbergssonar og sJíkra
gæðimga, og þeim þykir þeir vera
full-dýrir á fóðrunum núha í
kreppunni.. Þeim er meira að
segja farið að detta í hug, að éta
diikana sína sjálfir, og telja þá
þanndg komnia litlu ver farna
heldur en i umboðslaun tii verzl-
unarmiiiiliöa fjárbraskara og alls
konar bitlinga-skriðdýra. Þeir eru
ögn að byrja að átta sig á því, að
það sé ekki eðliLegur .hlutur, að
þeir, sem leggja á sáig ait erfiðið
og vinnuna við framleiðsluna,
sikuli vart hafa föt og fæði, með-
an arðræningjarnir, sem aldrei
leggja neitt á sig, lifa pragtuglega
í vellistingum.
V erJmlf/cksfélaigi.
Til lesendaana.
Nýafstaðið þing Alþýðusam-
bandis Islands gerði ýmsar áiykt-
amr, viðvíkjandi blaðak®sti Al-
þýðuflokksins með það fyrir aug-
um sérstákLega að efla Alþýðu-
blaðið, auka útbreiðslu þess og
stíekka það fljótLega, svo að það
geti orðið fullkomið landsmál-
gagn fyrir flokkinn-
Nokkrar breytingar á ritstjórn
blaðsinis voru taldar nauðsynleg-
ar, og hefir samibandsstjórn því
sikllið lútstjórn blaðsinis um stjórn-
mál fra liiuni almennu ritstjórn
og fallið hana þriggja rnanna rit-
nefnd, en þá raefnd skipa:
Einar Magnúsison kennar,
Héðinn Valdimarsson alþm. og
Stef. Jóh. Stefánsson bæjarfuill.
trúi.
Einar Magnússon er formaðiur
rjtnefndar,
Hiraa almeranu ritstjóm hefir ÓL-
afur Frdðrilesson á hendi.
Þettá nýja fyrirkomulag á
blaðinu hefst með þessu tölui-
blaði,
Rvík, 3, dez. 1932.
Sfijóm Alpý’dusfsmbands Islmds.
Járnbrautarrátt
i Þýzkalandi.
1 gæt var fraimiö járnbrautar-
jrára í Bayem, Hafði ránsmaður-
inn tekið sér far með lestmni og
sest að á paillinum fyrir framan
póstvagniun, Þegar honum þótti
tími til komiran réðst hann grimuk
klæddur inn í vagniran, ógnaðd
póstmannirauta með skammbyssu
og hrifsáði til sín stokk, s;em voru
í 11000 möiik og stökk síðan af
lestinni, sem var á fleygiferð.
Rá'nismaðuri'nin hefir enn ekki
náðst. ;
Uppreisn
I Másagildrnnni.
Sú saga, gengur urn bæintn, að
hvitu hermenniimir æýli að gera.
uppreisn, Tilefnið er þetta: Vitr-
íngarniri i fetjórraarráBinú, þeir Ás-
geiij og ÓLafur (Þonstein prest
minraist eragiinin á) hafa komist
að þeir,n iniðuretöðu, að hersveitín
þeirra geti orðið nokkuð dýr, ef
ekki verður breytt eitthvað um
fyrirkomulag, 1 milljón. krórtui’
á ári er líka peningar i kreppum.
Er þvi meMngin að segja „setu"-
liðiniu upp hinini föstu atvrlhnu við
spiJamenskurta', 1 stað hennar eigh.
uppgjafa-hermennirnir að fá 50
kr mánaðarkaup fyrir að vera til
og tilbúnÍTl að taka eiran „slag“
þegar föðurlandið kallar. Megta
þeir ekki úr bænum .fara, hvað
sem við liggur, en 5 kr. eiga.
þeir áð fá fyrir hverja æfiragu,
Þetta firast liðirau vera svik, sem
v-on era Fyrst var kaupið svikið úr
16 kr, á dag niður í 12 kr. og'
svo bætist þetta ofan á. Em j>eir
„hvítu“ núl í miklum uppreisnar-
hug og ætLa aiveg að neita að
iáta reká sig út fyr en eftir jóí
í fyrsta lagi. Auk þess hafa þeih
verið með áMs konar ráðabrugg umi
að raeita að berjast við verkamenn
í kaupdeilum, og yfiriieitt hefir
andinin ekki verið góður, Má þívi
vænta tíðinda úr Músagildruranifc
á raæstunini.
Atvinnubætar
í DanmörkUo
Staundng foreætisráðherra hefir
lýst ýmsum tiLlögum, sem danska.
stjómiin ætlar sér að bera fraimi
til umbóta á atvinnumálunum, —
Hann kveður það ekki geta stað-
ist mikið lengur, að atvinnuleys-
ingjum sé hjáilpað um styrkh,
heldur verði ednhver vinna að
komjaj í Istaðinn, Til þess að koma
endurbótum þessum á, leggur
stjórniirt til að ráðuneytunum,
hverju fyrir sig, verði veitt fó til
állis konar framkvæmda og jafn-
vel að ríkið styriú einkafyrirtæki
í atvinnubótum- — Sömuleiðis
ætlar stjórnin að fara fram á það
við þingið, að það veiti ríkinu
umboð til víðtækra lánveitinga til
sveitastjórna í sama augnaaniðdi..
— Stjórnin ætlar sér einnig að af-
nema alla eftirvinrau og takmarka
vinrtutímann. — Þar sem ekki er
nægilegt fé fyrir hendi til þessara:
framkvæmda mun stjónnin fara.
fná má að mega taka lán, en for-
sastisráðherrann bendir á, að silík
lántaka myndi hafa í föf með
sér mikla lækkun á ýmsum út-
gjaldaliöiun fjárlaganrm. (O.)
Togfljwnsr. Egill Skallagríms-
son kom frá Énglaradi í gær.
Jatlimx og Otur komu af veið-
rtmi í gær, og fóru báðir til Eng-
lartdis í gærkveldi.