Morgunblaðið - 16.03.1991, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 16. MARZ 1991
B 3
„Ég hef nú fengið að sýna á
mér aðrar hliðar líka, þannig það
er ekki hægt að stimpla mig svo
auðveldlega. En það hefur sitt að
segja að ég er söngvari.
Þessi söngleikur er að vissu leyti
frábrugðinn flestum öðrum. Flétt-
að er samanvið hann Shakespeare-
verki, lauslega í það minnsta, og
við höfum farið nær raunsæislegu
yfirbragði í því fremur en að vera
með einhvem dáraskap.“
— Sumir segja að söngleikur
sé meiri skemmtidagskrá en leik-
list.
„Já, maður hefur heyrt það, en
hann krefst meira af leikaranum.
Þetta er samruni margra forma,
leikarinn þarf að geta sungið,
dansað og kröfumar í leik em síst
minni. En auðvitað eru söngleikir
léttari í forminu og meira gaman-
yfirbragð yfír þeim heldur en djúp-
um dramatískum verkum, en ég
held að enginn hafi sagt að
gamanleikarinn sé minni listamað-
ur en þeir alvarlegu, og ef eitthvað
er þá er oft erfiðara að leika góð-
an gamanleik.“
Þórunn Sigurðardóttir:
Leiksljóri
Þórunn Sigurðardóttir leikstýrir
Kysstu mig Kata. „Ég hef oft leik-
stýrt hér áður,“ segir þómnn, „sex
eða sjö sinnum. Það er mjög gott
að vinna hérna; mikið næði og
leikhúsið er alveg yndislegt. Síðast
var ég að leikstýra hér Húsi Bern-
örðu Alba, eftir Lorca, þá var ein-
ungis einn gítarleikari sem sá um
tónlistina, og enginn hljóðnemi.
Nú hinsvegar er húsið allt fullt
af rafmagnshljóðfærum og FM-
bylgjum sem þarf að stilla saman,
og það getur verið meira en lítið
mál. En það er gott að skipta um
og fara í svona léttari verk á milli,
þá kemum maður aftur ferskari
til að takast á við dramatískari
verk.“
— Ertu að segja að lítið drama
sé í söngleiknum?
• „Nei, alls ekki! Þetta er ofsalega
skemmtileg, stór og lífleg sýning."
— Þið breytið verkinu nokkuð,
skiptið út nokkmm lögum fyrir
önnur þekktari.
„Já. Það var ákveðið þegar ég
byijaði að vinna að þessu í sumar.
Strax var ljóst að gera þyrfti nýja
þýðingu, við fengum Böðvar Guð-
mundsson til þess, og síðan þurfti
Hin yndisfríða Bjanka
(Vilborg Halldórsdóttir)
dansar milli
vonbiðla sinna.
að safna liði. Ég ákvað að hafa
áhöfnina frekar unga, því
skemmtilegustu lögin eru jazzleg
og hæfa þeim vel. Við Jakob skipt-
um út nokkrum óperettulögum,
sem vora ekkert sérlega hentug
fyrir okkur, fyrir önnur þekktari
og ijörlegri sem henta söngvurun-
um betur. En verkinu breytum við
ekkert, Böðvar þýddi textana og
setti þá við nýju lögin.“
— Þú ert með atvinnu- og
áhugaleikara í bland, hvernig er
að vinna með svona blandaðan
hóp?
„Ég get ekki sagt annað en það
sé gaman. Aðalatriðið við að vera
með svona stóran hóp er að láta
hann vinna vel saman. Þetta er
flókin vinna og þolinmæðispuð.
Við höfum gert mikið á stuttum
tíma, og álagið er mikið meðan á
undirbúningi stendur. En þessi
ljöll hér á Akureyri eru svo ró-
andi; maður er bara hérna í leik-
húsinu, og það er ekkert annað
til fyrir manni en leikhúsið og fjöll-
in.
Hvort það tekst að gera sýning-
una eins skemmtilega og hún hef-
ur alla burði til að vera verður
bara að koma í ljós, en ég hef
gaman af henni og vonandi finnst
það fleirum.“
— efi
William Heinesen Einar Benediktsson
Þegar barnið er fætt segir skáld-
ið um þann „stórviðburð" sem fæð-
ing jafnan er: „Er lífið ekki frá-
bært? Alveg óþreytandi! Sprúðlandi
af möguleikum! Hver veit —
kannski liggur þama nýr Snorri!
Allavega ný mannvera, ný sál,
móða á spegli, upphaf alls!...“ Þýð-
ingjn er Þorgeirs.
Árið 1965 hafði Heinesen verið
boðið að minnast Einars á Pressu-
balli Blaðamannafélags íslands, en
úr því varð ekki. í staðinn sendi
hann bréf stílað til Matthíasar Jo-
hannessen og var það lesið upp
ásamt ljóðinu Dauði Einars Bene-
diktssonar. Það var Helga Valtýs-
dóttir leikkona sem las bréfið og
flutti ljóðið á frummálinu og í
þýðingu Matthíasar. í bréfinu
stendur:
„Ég hefði mjög gjarnan ... viljað
segja nokkur orð um Einar Bene-
diktsson, sem ég var svo heppinn
að kynnast persónulega og virði
mjög mikils. En sem eins konar
uppbót sendi ég ljóð um Einar. Ég
orti það 1960 á færeysku og var
það birt í tímariti okkar Varðin.
Ég orti þetta ljóð er ég heimsótti
Island 1954, þegar við ókum fram-
hjá þeim stað á Suðurlandinu, þar
sem Einar dvaldist síðustu ár
ævinnar, reikaði óþolinmóður fram
og aftur, gamalt skáld og farinn
að heilsu, en stoltur og óbugandi
þar sem hann var milli hvítbrim-
andi strandar og líflauss eldvatnsins
við Krísuvík. Vitneskjan um þessi
örlög — með stórbrotið og dram-
atískt landslag að bakhjarli — hafði
óafmáanleg áhrif á mig. Ég hafði
ungur hitt þetta mikla skáld, meðan
hann enn var fullur af þrótti og lífs-
krafti, mikilli póesiu, skaphita og
einnig miklum húmor.“
í ljóðinu sem birtist í danskri
gerð í ljóðabók Heinesens Hymne
og Harmsange (1961) skoðar Einar
skáld að lokum örlög sín, stendur
að eigin sögn sundraður „þar sem
myrkur ákallar myrkur" ávarpar
náttúruna, hin illu og góðu öfl og
kveður þjóðir heimsins. Þetta
kraftmikla og myndríka ljóð endar
á þessu erindi sem líta má á sem
hvatningu í fullu gildi:
Verið nú kvödd á minni heljarþröm
þið sveinar og meyjar á jörðu.
Veri það síðasta óskin mín
að þið haldið ungum líkömum ykkar
þar sem frumöldur sjávar sjóða á keipum
stoltari en Atlantshafið -
að þið varðveitið Ijósið í sál ykkar,
eftirsóknarverðan sköpunarmátt orðsins
og sverðsodda torsótta á tungu -
að góðleiki, reiði, von og þijózka
megi eins og ilmandi blóðberg blómstra
nú og ávallt
á þessum hafsins klettum.
Þorgeir Þorgeirsson hefur einnig
þýtt Dauða Einars Benediktssonar
og birtist ljóðið ásamt fleiri ljóðum
Heinesens í þýðingu Þorgeirs í
ljóða- og þýðingasafni eftir hann
1975. Tilvitnuð þýðing Matthíasar
hefur ekki komið í bók.
Englendingurinn W. Glyn Jones
sem ritað hefur bók um skáldskap
Wilíiams Heinesens, Færo og
Kosmos, 1974, segir um Dauða
Einars Benediktssonar að ljóðið sé
meðal þeirra ljóða skáldsins sem
vitni um vonina góðu sem lífið og
heimurinn byggist á. Det gode Háb
nefnist einmitt ein af kunnustu
skáldsögum Heinesens.
Jóhann Hjálmarsson