Alþýðublaðið - 29.12.1932, Blaðsíða 3

AfcÞÝÐUBLAÐIÐ
Karllnn I tnnglfnn
•r góð' barnfabók, Ietrið prýöilegt,
fnásögnán fjönug og efmð ágætt.
AJt er kverið mynduím skueytt.
Máfið á þessu fyrsta hefti er
vilBia óvanalega gott. Og ber þess
vegna miebja á því, aö þýðanidinn
lætur þetta fjúka: „Fóiboltaleihur,
boiiöf^ ja, eiginlvga, bam, hefvr,
.urulifi em.% heilict klam, iffn leíó,
og, horga, vttB píó, ieggja okkm
og komdu páj i bap, Listfengum
miahini var leikur einn áð láta
þetta betur fana. Og þýðandiun
gietur rýfe'ð gott má’l, þegar harrni
gæti® sín.
En hvont er nú siöm osis sýnist,
íesöndum, að1 hvergi sjáist for-
njafn fyrstu persönu fleirtölu í
bókimú'! ■— Mátti þó með nokk-
u'rji lægná og góðurn vilja koma
því fyrjir á blaðisiðu 66. — Kverið
er pnentað í ríkisprentsmiðjuniná
{jutenberg, og var þar séð um
útgáfunja. Ciuðjón Guðjóns-son rit-
uði bókina á íslenzku.
Skylt er að þaikka þann hluta
verkisins, sem vel er unninn.
Hailgrmuir Jónsson. .
TÍð fyriltspum Jer birtisti í blað>-
inu 19. þ. m.
Ef yfirvöidin tpassa að gena
það, sem þeim ber í þessu efni
sem öðxiu, geta þaiu orðið skaða-
bótáskyld, og þeim er eánnág skylt
að vita, hvemig með slík mál
á að fara, svo engipn réttur
glatist. Stúlkan virðisí því eiga
skaðabótarétt á hendur, þeim, er
sýnt hafa handvömm og trassa-
slkap í meðferð málsinis.
Porm óöur, kom af veiðum11 gær
og fór tiil Enjgiands í gæpkveldi.
Frá Þýskalamdi til
Ghtcago ýfir megin-
jökul Orænlands.
Eftir von Gronan.
Frh.
En það kom seilrunia. í ljós. að vi'ð
íðruöumst ekld. eftiT að hafa haft
nnyn datökutæki þessi með okkur.
Alt var nú til. En svo kom það,
sem Hugmenn hata mest, að þurfa
aö bíða eftir gæftum. Þoka og
etortmat voru á vixl í nokkra
diaga, en svo gerðumst við ó-
þolinmöðir að bíða, og þegar svo-
lítið rofaði til lögðum við af
stáð, þó boðað væri að nýdt ó-
veður væni í aðsigi.
Til Orknieyja höfðum við mót-
vind, sem stööugt jókst, svo: að
v*ð áð lokum kiomumist ekki nema
80 míluljórðuuga á klukkustund.
. En meðlan við vorum að far.a
ýfi'E eyjárpar norður af Skotlandi
náðum við loftskeytasiambandi við
Færeyjat og fengum áð vita, að
veður fór batnandi þar og við
Raeða Páfans á aðfanpða®.
Píus páfi 11. flutti á aðfamga
dag kl. 10,15 ræðu til heimsins í
Útvarp sitt í Vaticanska ríMnu.
Var ræðiani flutt á Itölsku, og hefir
fréttastofa Otvarpsinis látið taka
bania upp.
Fyrst ávarpaði forseti kardí-
nálaráðBÍns, Granito di Belmonte
kardínáli, Páfa með árniaðarósk-
um fyrjr komaúdi ár. Píus páfi
sváraði síðan, og þakkaði kveðj-
urnarfc og bað guðs náð yfir alla
kenniimeran kirkjunnar og kristna
mienin um alLan heim. Hann mint-
ist þeirpa ofsókna, sem kaþólskir
menín og kriistmr yfirleitt mættu
líðia á Rússlandi, Spáni og í
Mexíkó, og kvað það hryggja sig,
en setja' þaö einis og alt araraað ráð
sitt til óendarílegrar raáðar guðis.
Haran mintist með sorg á ailt það
sundurlyndi, siem nú þjáði heim-
inra, á heknskneppuraa og atvinnu-
leysi og örbirgð þeirra, sem miinist
mættu sin, og bað guð að veita
þáð, að ríkiiSstjómirraaT litu nú til
þeipra mála meö góð'Uim skilnihgi
á þjóðfélagslegum anda og bróð-
urjlegu réttlæti við þá, siem væru
minni máttar. Hann hað og að
álmáttugur guð viltli binda erada
á þær deilur, sem væru milli
Suður-Amierjku -ríkj amna Bolivíu
og Panaguay, sem væru þó
tengdar böndum sömu trírar.
Hahn þákkaði öllum þeim, lærð-
um og leifeum, sem hefðu reynt
að bneiða út fagnaðanenindið,
tryggð þeirra við Kxiist, sig og
hei'laga kinkju. Haran bað eran
fnemur öllum þjoðum, hverrar
trúar sem væru, friðar, rósemi,
síunlyndis, bróbjeitnsLs og trausts,
og öllum möraraum atvinnu, sem
þehn yrði grieidd að fullu.
í upphafi kvað hanm sikyldi end-
irinn skoða. Nú værp. burðiartíó
Krjsts, en að ánj, 1933, væru liðin
von Gmntga,
mættum búast við að fá sæmilegt
veðúr síðasta hluta þessa áfanga.
Við náðum Tnangisvogi, sem \úð
vorum nú farnir að þekkja, og
lentum þar heilu og höldnu. Dag-
inn eltir lögum við af stiað í glaða
sólskini, en eftár stundarflug lent-
um við í lægð og fylgdi henni
þ'Ofcusúld; urðum við að fljúga í
að eiras fárna feta hæð yfir sjón-
um, svo við urðum að taka irara
1900 ár frá andláti hans, og þvi
skipáði hann svo fyrir, að frá
2. apníl 1933 til 2. apríl 1934 skyiidi
vera minnjn.gaTár um dauðalausn-
anans, og skyldu menminnir þá í
minningu þess, sem hann gerðí
fyrit þá, reynást hvorir öðrum
vel, iðka saWnian náunganS kær-
leika, en gleyma skuldum og
skáðlabótum og neisa heimiran til
friðar 1 niafni hans. Síðan lýsti
pafintn á latírau með venjulegum
hætti blessun yfir Rómabong og
heimiran', og viðstaddir kenmmenn
tóku undir. (Cr.)
Vísindi
Jéns Gnmnarssonaro
Gnein hr. Jóras Gunnarssonar
verkfræðings í Alþbl. 17. og 18.
þ. m. gefun mér tilefni til að á-
rétta með nokkrum orðium það,
sem ég hefi áðúr skrifáð um
þetta efrai í Alþbl. 15. sept og
'13. okt. í haust.
Áreyrasla vega er fyrst og
fnemist tveran's konar: Umferða-
slitið að ofara og hneyfing jarð-
lagsiras að neðan. Umferðanslitið
neynir aðallega á brohpol og sliP
pol\ yfirhúðar vegarins, en hið
síðar talda á panpoliö,, En hvor
áneyraslan af þessum tveim lætur
meina eða m>inna tdl sin taka fer
eftir staðháttum.
f erlendum stórborgum er það
umferfomlftid, sem mest kemur
til gneiraa', janðlagshneyfingin tiJ-
tölulega lítið, og er því að sjálf-
sögðu miðað við þessi sikilyrði
pcm, Hér er aftur á móti umferð-
anslitið tiitöilutega lítið, en jarð-
lagshneyfirag miltil, og ber því
að miða við þau sikilyrði hér,
Til söranunar því, að hér sé
mikil hneyfing í efsta jarðlaginu
þarf efcki aranað en benda á
lioftnet okkar. Eftiri hálfa aðra
stund binti lítið eitt upp, og feng-
um við þá sámband við íslenzku
loftskeytastöðina, sem sagði okk-
ur að loft væri þar bjart, en að
- við mættum búaist við snörpum
mótviradi. Era okkup hafðli miðað
dnjúgum áfram, svo við óttuð-
umst ekki lengur að verða ben-
zínlausir. Endia leið nú eklti á
löngu áður en við á stjónnborða
gegnum skýira sæum efsta tirad
hins geysilegá Vatuajökuls, svo
við vissum að við vomm koimnir:
mjög nálægt íslandi.
Eftir fimm stunda flug frá ís-
landi v-orum við komn,ir til Sco-
nesby-sunds á Gnænlundi, höfð-
um vi'ð feragið þoku rétt eftir að
við fónum frá íslandi. En síðan.
þoku og hjartviðri á víxl. Var
sjórinn þanna gersamlega kyr, en
með fljótandi ísjökum svo, laragt
sem augað eygðá. Við þunftum
að hækka okkur þegar við kom-
um að þ'Okúbökfcunium, en það
var dýrðleg sjón þegar við kom-
um út úr þeim út í bjartviðrið
þúfnamyniduraiína í íslenzkri jörð,
eií slik janðlagsmyndun þekkist
að eins i löndum, sem liggjai
undifl kuldabeltisiloftsiagi (arctic).
Aftur á móti er umferðarsilitið
hér hverfcsndi lífiö móts við í stór-
boi|guraum. Fynst og fremst er
fjöldi fanaptækjanna þar hlutfalls-
lega mangfnlt meiri en hén |
öðnu lagi er þar mesti sægur af
vögnum, sem enu margfaif, pyngrt
en hér gerist. í þriðja iagi er
ökuhmdfm víðast hvar meiri en
hér, og er það út af fyrir sig
mjög þungt á metunum hvað á-
neynjslu snertir. Alt eru þetta
stacmynrtw, sem engirara getur
mótmiælt, sem satt vill segja. Og
þegafl „sénfræðdngar þýzka ríkis-
iras“ dæma gnástein ónothæfan til
gatraagenðar, þá miða þeir vrð
stvrhorgar, wnfer'ð, en ekki um-
iferðina i Reykjavík.
Hér þanf fyrst og fnemsti aö
taka til gneiraa hrjeyfingu jarðlags-
ins, þar raæst iranferðarslitið. Ég
hefi áðun bent á, að annaðhvort
er: áð geria göturnar svo þan-
þolraar að þær þoli þessa hreyf-
ingu eða koma í veg fyrir or-
sökima, sem hieyfingunni velduié
J. G. segir, að Danir hafi byrj-
að á að sækja grástein til ís-
lands, era hætt fljótlega við það.
Honum firast broslegt, að ég skuli
þrátt fyrir þessa tilraun halda
því erara þá fnam, að grásteinin
myndi endast hér allvel. Ekki
lasta ég það, að J. G. brosi. En
grástemnmn getur verið góður,
þó að Danir gæfust upp á pessu.
Það er tvent ólíkt að flytja svo
þungt efrai ailain þann veg, hátt á
anraað þúsund km., eða að hafa
það alt í kring um sig eins og
við höfum hér. Hér er alls staðar
grásteinn alt í krjrag um Reykja-
vík og ekkert araniað grjót sem
neptá nemiiir, Það væni því bæði
„bno'slegt“ og „barraalegt" að neta
og sólskinið, að sjá hin hrika-
legu GnænlandsfjöLL. Eftir að hafa
skoðað okkur raokkuð um í Sco-
nesby-sundi sáum við vík rraeð
húsum hér og þar. En nú var að
firana svæði, er væri svo autt, að
hiægt væri að Lenda á því. Sjóriran
þarna fyrnr raeðan okkur virtist
döfckblár, og fjöllin spegluðu sig
dásamlcga í horaum. Þegar viið
höfðum fundið' hæfan stað til
lendinigar og lent á auðum sjó,
urðtum við mjög kátin, svo fegn-
in vorum vi'ð áð vera komnir yfir
ísirara
'Vi'ð komumíst brátt áð þvíi, að
lífið við Sconesby-sund var ekki
eins eimnanalegt eins og við höfð-
um háldið. Kvenmaður frá Banda-
flíkjunum, sem er niilljónaeigamdi
og sem hefir miltinn áhuga á
flanin;sóknumi í inonðlurhöfum, hafði
tikyrat með Loftsikeytumi, að hún
væri aö; komia til Scoresby-sunds
á litlu nonsku gufuskipi, er hún
hafði leigt. Á hverju árj fser hún
rneð sér nokkra kuniniragja og fer
i náranlsóknarferð til norðurhafa.