Morgunblaðið - 05.07.1991, Qupperneq 5

D 5
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. JÚLÍ 1991
Hafsteinn Briem, þriggja mánaða, unir sér vel í lauginni með móður sinni Kolbrúnu Sigurðardóttur. Afinn, Sigurð-
ur Grétar Guðmundsson og amman Helga Harðardóttir fylgjast stolt með.
Morgunblaðið/Jóns Svavarsson
Guölaug Arnardóttir setur dóttur sína Hildi Þórisdóttur, tveggja mánaða, í fyrsta skipti í kaf. Sú stutta gretti
sig örlítið en var annars hin brattasta, enda segist Guðlaug hafa vanið hana vel við vatn í baðinu heima.
óreldrarnir Arna Kristmannsdóttir og Ingvaldur
Hafsteinn Eggertsson með son sinn Stefán Árna, og
Kári Indriðason ásamt syni sínum Kolbeini Tuma.
í Noregi í sjö ár. Engum þeirra
þúsunda þarna, sem notið höfðu
slíkrar kennslu hafði orðið meint af
og komiðhafðiíljósað
smitsjúkdómar voru sjaldgæfari hjá
þessum börnum en öðrum. Annars
segir Snorri að rannsóknir á
ungbarnasundi hafi lítið verið
stundaðar, þótt liðinn sé rúmlega
aldarfjórðungursíðan byrjaðvarað
þjálfa ungbörn á þennan hátt fyrst
í Kanada en fleiri þjóðir fylgdu
fljótlega íkjölfarið.
- Núfinnstáreiðanlegamörgum
kaldranalegt að dýfa tveggja
mánaða hvítvoðungi íkaf. Væri ekki
betra að barnið væri svolítið eldra
t.d. sex mánaða eða svo?
„Ýmis varnarviðbrögð, þ.á.m.
kafviðbragðið, eru mjög sterkfrá
fæðingu og þartil barnið erorðið
þriggja til fjögurra mánaða. Þetta
er þó ekki algilt, ég hef t.d. fundið
fyrir kafviðbragði hjá tíu mánaða
barni. Ef sex mánaða óþjálfuðu
barni er dýft í kaf, þá er hætta á
að því svelgist á, hósti eða kasti
upp vegna þess að kafviðbragðið
hefur dofnað eða horfið. Hjá tveggja
mánaða barni eru viðbrögðin allt
önnur, það lokar ósjálfrátt fyrir
öndunarveginn og heldur í sér
andanum í nokkrar sekúndur. Ef
eitthvað vatn kemst inn um vitin,
kyngir barnið og dregur síðan
andann að sér á ný. Jón Júlíusson,
íþróttakennari, gerði nýlega
rannsókn, sem leiddi í Ijós að við
köfun verður hjartsláttur barna
hægari, en það eru viðbrögð
líkamans til að spara súrefni.
Vatnsþjálfun ungbarna viðheldur
meðfæddu kafviðbragði. í byrjun
þurfa kafæfingar að vera undir
leiðsögn kennara eða
kunnáttumanns en eftir þrjár til
fjórar kennslustundir geta foreldrar
tekið við. Þegar foreldrar panta tíma
hjá mér, en það gera þeir stundum
þegar barnið er.enn í móðurkviði,
bið ég þá að hefja
undirbúningsæfingar um leið og
naflastrengur barnsins er gróinn og
hægt er að baða það.“
- Hentarvatnsþjálfun öllum
börnum?
„Ég ráðlegg foreldrum að láta
ungbarnaeftirlitið og/eða
barnalækni vita um fyrirhugaða
þjálfun, þannig að tryggt sé að
barnið sé nægilega hraust til að
þola þá „vosbúð“, sem
ungbarnasundi fylgir. Þó eru til
fullfrísk börn sem ekki hafa fyrrnefnt
kafviðbragð. Þau drekka eða sjúga
vatnið í stað þess að loka fyrir
öndunarveginn. Mérfinnstekki
ástæða til að taka óþarfa áhættu
og legg í slíkum tilvikum fremur til
að sleppa kafþjálfun alveg eða
a.m.k. seinka um nokkra mánuði.
Mín reynsla er sú að börn
bregðist í fyrsta skipti við köfun á
þrjá vegu. Sumum bregður ekki hið
minnsta og koma jafnvel brosandi
upp úr kafi, önnur verða hálf fúl,
en láta sig þó hafa það að fara aftur
í kaf án þess að mögla og svo eru
ákveðnu börnin, sem þverneita,
gráta og sætta sig alls ekki við þetta
hlutskipti sitt. Börnin í síðasttalda
hópnum verða þó alveg eins góð
og hin þegar fram í sækir."
Þótt Snorri hafi kynnt sér
ungbarnasund vel og viðað að sér
öllum fáanlegum heimildum meðan
hann vann að lokaritgerð sinni,
segir hann að mesta prófraunin
hafi verið að dýfa barni í kaf sjálfur.
Það hafi hann ekki ætlað sér að
prófa fyrr en á eigin barni, sem
fæðast átti í ágúst 1990. Hann
eignaðist reyndar tvö börn,
tvíburana Steineyju og Berglindi og
hóf þjálfun þeirra um leið og þær
höfðu aldurtil.
Núna eru þær vel sjálfbjarga í
vatni, fylgja pabba sínum oft í Skála-
túnslaugina og finnst líka mjög
skemmtilegt að faraí
almenningssundlaug. Að vísu voru
tvíburarnir ekki fyrstu börnin sem
Snorri kafþjálfaði, því að stuttu áður
en þeir fæddust lagði ein
kunningjakona hans fast að honum
að taka barn sitt í þjálfun áður en
það missti meðfætt kafviðbragð.
Snorri sló til, allt gekk vel og síðan
hafa u.þ.b. fimmtíu börn notið
vatnsþjálfunar hjá honum og ekkert
lát er á pöntunum og fyrirspurnum.
- Enn eitt tískufyrirbrigðið ?
„ Égvilekkitrúaþví. Áhugifólks
kann að einhverju leyti að stafa af
því nýjabrumi sem er á þjálfun af
þessu tagi og hjá fámennri þjóð eru
fréttirnar fljótar að berast.
Þjóðfélagsstaða ungra barna hefur
breyst eftir að fæðingarorlof
lengdist. Núna eru mæður heima
hjá börnum sínum fyrstu sex
mánuðina og hafa meiri tíma til
þess að einbeita sér eingöngu að
uppeldi og umönnun þeirra.
Ég held þó að ungbarnasund
verði ómissandi þáttur í uppeldi
barna þegarfram líða stundir.
Reynsla annarra þjóða af slíkri
þjálfun er góð og hér á landi, þar
sem fólk stundar sund mjög mikið,
myndu allir njóta góðs af og
foreldrar þyrftu ekki að láta af
sundlaugarferðum sínum þótt nýr
fjölskyldumeðlimur bættist í
hópinn.“
vþj