Morgunblaðið - 08.05.1992, Síða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 8. MAÍ 1992
Páll Bergsson,
Selfossi — Minning
Fæddur 4. júlí 1945
Dáinn 1. maí 1992
Vinur minn er allur — langt um
aldur fram. Fallinn í vaiinn fyrir
krabbameini eftir harða baráttu.
Sárgrætilegt en satt, einn af mðrg-
um sem lúta þurfa í lægra haldi
fyrir skaðvaldinum. Þessi góði
drengur. Okkur setur hljóð, ljúfsár-
ar minningar leita á hugann. Kveð-
justundih er komin — alltof fljótt.
Við vorum samstíga í Háskólan-
um frá 1971-1975, Páll í landa-
fræði. Bjuggum lengst af á Gamla
Garði ásamt fjölmörgu öðru góðu
fólki. Sungum með því „Vísur
handa fínu fólki“. Hlustuðum á tón-
list, slógum á strengi. Söngbækum-
ar stundum teknar fyrir frá byijun
til enda og síðan til baka. Ógleym-
anleg er björt söngrödd Palla og
þessi líka hreinræktaði norðlenski
framburður sem Páll var svo stoltur
af eins og flestir aðrir norðanmenn
— okkur Sunnlendingum til nokk-
urrar kátínu. Reyndar er ég ekki
frá því að allir hafi sungið á norð-
lensku þegar best lét. Áttum saman
marga gleðistund í góðra vina hópi.
Spiluðum ping pong í kjallaranum.
Skeggræddum jarðfræði og landa-
fræði og allt þar á milli. Það voru
dýrðardagar gamans og alvöm.
Og árin liðu hratt, námi lauk,
leiðir skildu. Fljótlega tókum við svo
til við að koma okkur upp litlum
kössum sem sungum við um fyrr —
enda búnir til úr dinga linga. Palli
fyrir norðan, lengst af yfirkennari
við Glerárskóla. Á þessari stundu
er sárt að líta til baka en dýrmæt
er minningin um góðan dreng. Þessi
söngelski vinur — hvers manns
hugljúfi, greindur vel og einkar
næmur, réttsýnn, með ríka kímni-
gáfu og gott hjartalag, fastur fyrir
ef á reyndi. Þéttvaxinn, léttur í
hreyfingum, kollvikin há, góðlát-
lega strangur í útliti, með glettni í
augum bak dökkri umgjörð gler-
augna.
En hví skal trega horfinn dag,
sem heiður, bjartur framhjá rann?
Og hví skal syrgja ljúflingslag,
sem lífsglaðast í hjörtum brann?
Um ást og vín bað æska þín,
og ails þess naut sá þúsundfalt,
sem lifað hefur líf sitt allt
einn ljúfan dag, við ást og vín.
(Úr Fögru Veröld Tómasar Guðmundsson-
ar.)
Ég kveð Palla með söknuði. Hafi
hann þökk fyrir samfylgdina.
Helgu, Karli og Sveini vottum
við Sigrún okkar dýpstu samúð, svo
og dætrum hans þrem og fjölskyld-
unni allri.
Guðmundur Omar Friðleifsson.
Föstudaginn 1. maí sl. lést á
heimili sínu á Selfossi Páll Bergsson
kennari frá Akureyri, eftir langa
og erfíða baráttu við illkynjaðan
sjúkdóm, sem læknavísindunum
hefur ekki tekist enn að vinna bug
á.
Þótt vitað væri að hverju stefndi
síðustu vikur, kom lát hans okkur
á óvart vegna þess hve vel hann
bar sig, enda var æðruleysi hans
og þrautseigja með ólíkindum.
Kynni okkar Páls og Helgu konu
hans hófust fyrir um það bil 14
árum. Þá var hann yfirkennari við
Glerárskóla á Akureyri og hún
hjúkrunarfræðingur á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akureyri, en í þess-
um störfum lágu Ieiðir okkar sam-
an.
Samskipti okkar voru ekki mikil
fyrstu árin en jukust smám saman,
enda fengur að umgangast slíkt
mannkostafólk, því hjá þeim var
gestrisni og velvild í öndvegi, Páll
alltaf jafn hraustur og yfirvegaður
en glettnin aldrei langt undan og
Helga glaðbeitt og orðheppin.
Páll var landfræðingur að mennt
og afar fróður maður sem fylgdist
vel með á mörgum sviðum, söng-
elskur mjög og hafði unun af klass-
ískri tónlist. Hann var mörg ár
starfandi í kirkjukór Akureyrar og
fleiri söngflokkum.
Við fyrstu kynni virkaði Páll á
suma svolítið þungur, en þar var
um að ræða yfirvegun og róleg
íhugun, sem voru svo góðir eigin-
leikar í fari hans. Þessir eiginleikar
og kjarkur komu vel í ljós nú síð-
ustu misserin.
í sjúkdómsstríðinu naut hann
umhyggju og ástríkis Helgu og sona
þeirra sem lögðu sitt af mörkum
til að gera honum lífið léttbærara.
Þarna kom samheldni og styrkur
fjölskyldunnar vel í Ijós.
Við sem þekktum Pál söknum
hans mikið en þó hlýtur sársaukinn
og söknuðurinn að vera þeim nán-
ustu mestur.
Elsku Helga, Karl og Sveinn, við
biðjum Guð að styrkja ykkur og
vottum ykkur og öðrum aðstand-
endum okkar dýpstu samúð.
Guðmundur Víðir og Margrét.
Þegar snjóa er að leysa og fuglar
syngja um fæðingu sumarsins,
berst sú frétt sem við höfum kviðið
að heyra og breytir vori sálarinnar
í tímabundinn vetur. Páll vinur okk-
ar hefur kvatt. Markmið gamalla
skólabræðra og vina í sameiginlegri
heilsuleit, fallegi tindurinn á jóla-
kortinu sem hann sendi, verður
áfangi í huliðsheimi.
I sorginni gleymum við svo oft
þakklætinu fyrir þær gleðigjafír
sem við höfum þegið af þeim sem
horfinn er sjónum okkar. Orðin sem
á gleðistundu eru svo nærtæk og
sterk fölna.
Æðrulaus, viljasterkur og glað-
beittur birtist Páll í hugskoti okkar
vina sinna. Alvarlegt og rólegt fas
hans sem á augabragði gat breyst
í glettni, skin augnanna og fallegt
brosið lýsa umhverfið. Páll var
söngvinn og við fengum að njóta
þess á góðri stund eins og svo
margir aðrir. Þó var sá innri söngur
hljómmestur sem hjarta hans flutti
vinum og vandamönnum. Haustið
1989 kom hann hraustur að sjúkra-
rúmi mínu og leiddi huga minn á
veg vonar og bata. Nokkrum mán-
uðum síðar hóf hann sjálfur barátt-
una sem á stundum virtist vonlaus
en einnig ótrúlega árangursrík, og
þar birtist hetjan Páll af þeim styrk
og æðruleysi að umkvörtunarefni
okkar urðu næsta fáfengileg.
Við þökkum forsjóninni að mega
deila með öðrum þeirri hamingju
að hafa átt Pál að vini.
Blessuð sé minning hans og nýir
vegir. Góður Guð styrki og huggi
ástvini hans. Innilegar kveðjur.
Jón Hlöðver, Lalla
og fjölskylda.
Kveðjustund kallar fram ótal
minningar, og minningar margra
um Pál Bergsson munu óhjákvæmi-
lega tengjast tónlist og þá einkum
söng, því hann var, eins og margt
hans ættfólk, óvenju mikill listunn-
andi.
Páll hafði mjög góða söngrödd
og var tilvera án tónlistar honum
óhugandi. Þar sem hann dvaldi
hveiju sinni var hann fundvís á
kóra sem voru að fást við eitthvað
bitastsétt og gekk til liðs við þá,
og kórar sóttust einnig gjaman eft-
ir honum.
Við Páll áttum margra ára sam-
leið í Passíukórnum á Akureyri þar
sem óteljandi tómstundir fóru í
glímuna við mörg stærstu og þekkt-
ustu verk tónbókmenntanna, ásamt
mörgum smærri og lítt þekktari.
Það þurfti mikinn tíma og áhuga
til að hrinda þessum hlutum í fram-
kvæmd, en þetta var góður skóli
sem síðan leiddi til heils vetrar-
starfs í leikhúsinu. Þar kom strax
í ljós að Páll hafði forskot umfram
okkur í sönghópnum, hann hafði á
námsárunum í Reykjavík sungið
með Þjóðleikhúskórnum og tekið
þar þátt í mörgum leiksýningum
og kunni því greinilega vel til verka.
Nokkrum árum eftir þetta ævin-
týri vorum við Páll allt í einu farin
að starfa á sama vinnustað, Fjöl-
brautaskóla Suðurlands, og leið
ekki á löngu þar til við vorum kom-
in í Kirkjukór Selfosskirkju. Því
miður varð samstarfíð á báðum
stöðum allt of stutt vegna veikinda
hans sem upp komu strax fyrsta
veturinn. Þrátt fyrir þetta hélt hann
einstakri tryggð bæði við skólann
og kirkjuna með heimsóknum þang-
að, hvenær sem því var við komið,
og hélt þannig kynnum sínum við
samstarfsfólkið.
Þegar kirkjukórinn hóf æfíngar
á fyrstu köflunum úr Messíasi
Handels nú sl. vetur mætti Páll til
leiks í þeirri von að hann fengi að
syngja Messías einu sini enn á lista-
hátíð nú í vor. Það verður ekki, en
æfingamar sem hann kom á voru
mikils virði því hann glæddi áhuga
tenóranna á verkinu, sem hann
gjörþekkti, og miðlaði þeim af
kunnáttu sinni.
Hetjulegri baráttu er lokið og
lagt upp í hinstu ferð. Er sú ferð
e.t.v. aðeins upphaf nýrrár ferðar
í átt að uppsprettu æðri tónlistar?
Því getum við ekki svarað, við get-
um aðeins sent góðar óskir og þakk-
að samfylgdina og það gerum við
félagarnir í Kirkjukór Selfosskirkju
af heilum hug um leið og við vottum
fjölskyldu Páls innilegustu samúð.
F.h. Kirkjukórs Selfosskirkju,
Ásbjörg Ingólfsdóttir.
í amstri hversdagsins missir
maður stundum samband við gamla
vini. Svo hendir það einn daginn
að of seint er að taka upp þráðinn
að nýju.
Nú er Páll Bergsson, gamall vin-
ur og samkennari, látinn. Hann
háði hetjulega baráttu við illvígan
sjúkdóm, en játaði sig loks sigraðan
af því æðruleysi sem ávallt prýddi
Pál í leik og starfí. Okkur langar
að minnast Palla, eins og við nefnd-
um hann gjaman í okkar hópi,
nokkmm orðum.
Rúmur áratugur er nú liðinn frá
því fundum okkar bar fyrst saman
í Glerárskóla. Á þessum árum,
1979-1980, hóf allstór hópur kenn-
ara störf við skólann, margir ný-
komnir úr námi og þar af leiðandi
að stíga sín fyrstu spor sem kennar-
ar. Það kom í hlut Vilbergs skóla-
stjóra og Páls yfirkennara að stýra
þessum hópi til farsælla starfa og
stuðla að sem bestum anda í hópn-
um. Óhætt er að segja að þeim
hafí farist það vel úr hendi.
Við eigum aðeins góðar minning-
ar frá árunum í Glerárskóla, minn-
ingar um ánægjulegt samstarf sem
gaf okkur svo mikið. Ekki síst ylja
minningarnar um haust- og vor-
ferðir Glerárskólakennaranna á vit
norðlenskrar náttúru. Páll var dag-
farsprúður maður og góður starfs-
vinur samkennara sinna. Hann var
einnig góðgjarn og kíminn og gjarn
á að sjá spaugilegar hliðar tilver-
unnar. Hann var því hrókur alls
fagnaðar á góðum stundum. Hann
hafði fagra söngrödd og lumaði á
hnyttnum söngtextum, sem margir
hverjir gleymast okkur aldrei, og
verða ávallt tengdir Páli í minning-
unni,
Kennarar eru gjaman á faralds-
fæti og smám saman tvístraðist
hópurinn. Nokkrir hurfu til annarra
starfa og sumir fluttu búferlum í
önnur bæjarfélög. Árið 1988 flutti
Páil frá Ákureyri, fyrst til náms í
Kaupmannahöfn og síðan til Sel-
foss, þar sem hann bjó uns yfír lauk.
Við þökkum Páli ánægjulega en
allt of skamma samfylgd. Helgu
konu hans, börnum og öðrum ást-
vinum sendum við hugheilar samúð-
árkveðjur.
Fyrrverandi samkennarar í Gler-
árskóla,
Magni Hjálmarsson,
Bragi V. Bergmann.
Það er skammt milli lífs og
dauða, eitt augnablik. Páll, fyrrum
samstarfsmaður minn er dáinn.
Nokkuð er um liðið síðan hann
veiktist, ýmsum batnar en því ekki
honum? Það er erfítt að sætta sig
við að sumir fá ekki að lifa til elliár-
anna.
Leiðir okkar Páls lágu fyrst sam-
an haustið 1981. Þá tók ég við for-
mannsstarfí hjá BKNE (Bandalagi
kennara á Norðurlandi eystra) og
hann var kosinn til varaformanns.
Ári seina tók hann- við formanns-
embættinu til eins árs. Stjórnin var
stórhuga og vegna hins stutta tíma
sem hver var í starfí, reyndust
menn ósparir á sjálfa sig, gilti það
ekki síst um Pál. Skapgerð hans
var með þeim hætti að hann hélt
jafnan ró sinni og gerði oft að gamni
sínu. Hann var athugull og tillögu-
góður. Mér reyndist hann afar vel,
enda veitti ekki af, þar sem ég var
að stíga mín fyrstu félagsmálaspor
um þetta leyti. Páll reyndist far-
sæll formaður.
Páll var Norðlendingur og starf-
aði aðallega á Akureyri. Þegar við
kynntumst var hann orðinn yfir-
kennari við Glerárskóla, sem þá var
fjölmennasti skólinn á Akureyri.
Hann var landfræðingur að mennt
og tók þátt í mótunarvinnu um sam-
félagsfræði fyrir grunnskólastigið.
Meðal annars var hann einn af höf-
undum námsefnisins Á leið til Evr-
ópu. Fyrir nokkrum árum fékk hann
orlof til framhaldsnáms i landa-
fræði og hélt til Danmerkur í þeim
erindum og var þar einn vetur.
Meðan Páli var við nám erlendis
bjó Helga, kona hans, á Selfossi
með bömin. Eftir heimkomuna
ákváðu þau að ílengjast þar um
sinn. Hann starfaði við Fjölbrauta-
skóla Suðurlands en þó aðallega
hjá Námsgagnastofnun á sviði sam-
félagsfræðinnar. Þrátt fyrir veik-
indin vann hann að verkefnum fyr-
ir stofnunina fram undir það síð-
asta.
Páll var söngmaður góður og
söng með Passíukómum og Kirkju-
kór Akureyrar.
Helga stóð styrk við hlið hans
alla tíð. Hún er hjúkrunarkona og
hefur eflaust skilið öðrum fremur
hvernig málin gætu snúist. Helgu,
börnum þeirra, og öðrum nákomn-
um sendi ég mínar dýpstu samúðar-
kveðjur. Páll var góður maður. Ég
þakka honum samfylgdina.
Rósa Eggertsdóttir,
Sólgarði.
Enn er höggvið skarð í stúdenta-
hóp þann er útskrifaðist frá
Menntaskólanum á Akureyri vorið
1965. Fjórir era þegar fallnir í val-
inn og er Páll Bergsson síðastur i
þeirri röð.
Páll var sérlega kurteis og dag-
farsprúður maður, sem hafði ein-
stakt Iag á að láta fara lítið fyrir
sér en vera þó jafnframt stöðugur
þátttakandi í öllu því er fram fór.
Tónlistaráhugi hans var áberandi,
einkum söngur, en sjálfur var hann
söngmaður mikill.
Við sem vorum honum samferða
í menntaskóla minnumst hans sem
sérlega félagslynds skólafélaga,
sem kunni svo vel þá Iist að vera
glaður á góðri stund og miðla þeirri
gleði til annarra á ljúfan hátt.
Hann háði harða baráttu í veik-
indum sínum, auðvitað með það
markmið að sigra, en hann tók tap-
inu með aðdáunarverðri reisn.
Gengin er góður félagi, sem við
minnumst með hlýhug, nú þegar
söngrödd hans er þögnuð.
Innilegar samúðarkveðjur send-
um við eiginkonu, bömum og allri
fjölskyldu Páls Bergssonar.
Samstúdentar frá MA 1965.
Þegar samferðamenn kveðja
þennan heim koma minningar upp
í huga þeirra sem eftir standa.
Suma kveðjum við eftir löng og
náin kynni eða lausleg kynni og
löng. Aðra kveðjum við eftir
skamma viðkynningu, en þau kynni
geta einnig verið með þeim hætti
að viðskilnaðurinn sé sár. Ekki urðu
kynni mín af Páli Bergssyni löng,
en með vissum hætti náin.
Það var árið 1989, að hann sett-
ist að hér á Selfossi með Helgu
konu sinni og sonum sínum Karli
og Sveini. Réðst Páll þá til kennslu-
starfa við Fjölbrautaskóla Suður-
lands. Hóf hann þá strax að starfa
með kirkjukór Selfoss. Bæði í skóla
og kirkjustarfinu gat hann sér fljótt
það orð að enginn vildi þurfa að
sjá honum á bak héðan. Hann var
ótvírætt maður, sem með fram-
komu sinni brá nokkurri birtu á veg
samstarfsmanna. Kómum barst
með Páli mikill liðsauki. Hafði hann
bjarta tenórrödd og næmt tóneyra.
Var hann kunnáttusamur söngmað-
ur, enda rækti hann sönginn frá
unga aldri.
Ekki ætla ég að rekja æviferil
Páls Bergssonar enda þekkti ég þá
sögu takmarkað. Hins vegar veit
ég að ég mæli fyrir munn margra
hér á Selfossi er ég segi, að hann
verður okkur eftirminnilegur af
þessum stuttu kynnum ekkert síður
en margur sá er hér hefur lengi
verið. Lengst af vera sinnar hér
átti Páll við þungbær veikindi að
stríða. I þeirri baráttu sýndi hann
óvenjulegt andlegt þrek og sanna
hetjulund. Þá sótti hann styrk í trú
sína og kirkjuna rækti hann bæði
með þátttöku í kórstarfinu og al-
mennri kirkjugöngu, enda vita þeir
það sem best til þekkja, að brottför
sína undirbjó hann án allrar örvænt-
ingar í þeirri lifandi von, sem okkur
er gefin fyrir upprisu Jesú Krists
frá dauðanum.
Ilér í Selfosskirkju er Páls Bergs-
sonar nú minnst í þökk og virðingu
og fyrir munn okkar allra, sem
reglulega störfum við kirkjuna, tjái
ég konu hans og börnum hluttekn-
ingu og bið þeim blessunar frá húsi
Drottins.
Síðast bar fundum okkar saman,
er hann á pálmasunnudag síðstlið-
inn fylgdi Sveini syni sínum að
borði Drottins á fermingardegi
hans. En við það borð hittumst við
Páll oftat þessi fáu ár hans hér á
Selfossi. í einni þakkarbæninni sem
við notum í messuni eftir bergingu
segir svo: „Hjálpa oss að halda svo
minningu Jesú Krists á jörðu, að
vér getum orðið þátttakendur í
hinni miklu kvöldmáltíð á himnum."
Guð varðveiti okkur öll á þeim vegi
sem liggur til lífsins, svo að í krafti
trúarinnar á upprisinn Drottinn
væntum við endurfunda og þátttöku
í hinni himnesku kvöldmáltíð.
Sigurður Sigurðarson,
Selfossi.
Morpninn eftir komu konumar
til þess að gráta við gröfína.
Og sjá: Þær fundu gul blóm
sem höfðu sprúngið út um nóttina.
Vorið var komið
þrátt fyrir allt.
(Vilborg Dagbjartsdóttir.)
Páll Bergsson fæddist í Reykja-
vik 4. júlí 1945, sonur hjónanna
Bergs Pálssonar skipstjóra og Jón-
ínu Sveinsdóttur sem nú eru bæði
látin. Hann andaðist að heimili sínu
1. maí síðastliðinn eftir rúmlega
tveggja ára harða baráttu við
krabbamein. Páll var næstelstur í
hópi fimm systkina, en eldri er hálf-
bróðir hans, sonur Bergs. Heimili
fjölskyldunnar var að Austurbyggð
4 á Akureyri þar sem systkinahóp-
urinn óx úr grasi. Páll lauk stúd-
entsprófi frá Menntaskólanum á
Akureyri og að því loknu nam hann
í Noregi í eitt ár og síðan um
tveggja ára skeið í Háskóla ís-
iands. Hann varð síðan að hverfa
frá námi um hríð er hann þurfti
að gangast undir aðgerð á augum.
Það var fyrir 22 árum að leiðir
okkar Páls lágu fyrst saman um-
fram það sem gerðist meðal ná-
granna á Akureyri. Ég kannaðist
lítillega við þennan sviphreina mann
sem tilvonandi eiginkona mín
kynnti stutt og laggott: „Þetta er
Palli frændi." Þrátt fyrir lítilsháttar
aldursmun höfðu atvikin hagað því
svo að báðir vorum við að setjast