Morgunblaðið - 26.08.1992, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ
GREINAR
MIÐVIKUDAGUR 26. AGUST 1992
B 7
SUNNA Sl í REYNSLUTÚR
Morg-unblaðið/Jón Páll Ásgeireson
RÆKJUSKIPIÐ Sunna SI 67 er nú við veiðar norður í kanti. Þetta er fyrsta veiðiferðin að tveggja
daga prufutúr undanskildum, síðan miklar breytingar voru gerðar á vinnsludekki skipsins. Til við-
bótar við þau frystitæki, sem fyrir voru, vor settir um borð tveir nýjir flokkarar, suðupottur og
lausfrystir af fullkominni gerð. Skipið kom til Siglufjarðar seinnipart síðastliðins vetrar og var þá
að veiðum í apríl og maí. Síðan fór það í breytingar, sem unnar voru í Siglufirði og segir Róbert
Guðfinnsson, framkvæindastjóri Þormóðs ramma, eiganda skipsins, að breytingamar virðist ætla
að skila sér vel og framtíðin í rækjunni gæti þvi lofað góðu. Skipstjóri á Sunnu er Hinrik Hringsson
og lönduðu þeir slatta af rækju eftir tveggja daga veiðar fyrir á dögunum áður en haldi var norð-
ureftir.
Á rányrkjan að halda
áfram úti á höfunum?
ÞESSI grein eftir Júlíus Þórðar-
son á Akranesi birtist í Morgun-
blaðinu 17. febrúar 1963 en Júl-
íus hefur óskað eftir að greinin
birtist nú aftur í blaðinu, þar sem
hún eigi enn erindi til lesenda
þess. Július segir í samtali við
Morgunblaðið: „Faðir minn,
Þórður Ásmundsson, sem var
útgerðarmaður á Akranesi, og
Jóhannes Kjarval listmálari voru
skólabræður frá Flensborgar-
skóla í Hafnarfirði. Þeir voru
hásetar á skútu, sem gerð var
út frá Engey á Kollafirði, og
eitt sinn, þegar þeir voru búnir
að fá góðan afla úti í Eyrar-
bakkabugt, fyrirskipaði skip-
stjórinn þeim að taka hrognin
og svilin úr fiskinum, hræra vel
saman í tunnu og sturta út í sjó.
Þannig þóttist skipstjórinn
borga fyrir það, sem hann tók
úr hafinu. En hvort þessi aðferð
ber nokkurn árangur er önnur
saga. Þetta var þó tilraun til fis-
kræktunar og jafnvel sú fyrsta á
íslandi.“
Mannfjölgun og fæðuþörf
Nýlega birtist rammagrein í
Morgunblaðinu, sem skýrir frá áliti
dr. Fritz Baade á hugsanlegri fjölg-
un jarðarbúa og fæðuöflun þeim
til handa, en hann er einn fremsti
sérfræðingur Þjóðveija um land-
búnaðar- og efnahagsmál. Hann
telur að árið 2000 verði íbúatala
jarðar orðin sex þúsund milljónir,
eða tvöfaldist frá því, sem nú er.
Mikil verður matarþörfin og eftir-
spurnin eftir sjávarafurðum á þeim
tíma, verður mönnum á að hugsa.
Hann býst við að henni verði samt
fullnægt, þrátt fyrir það, að meira
en helmingur hnattbúa hungrar nú
í dag, að sögn vísra manna. Hann
leggur mesta áherzlu á landbúnað-
inn til þessara þarfa, ræktunarað-
ferðir og vélvæðingu hans, en lætur
þess svo að lokum getið, að öll
höfin séu eftir og bíði þá ræktun-
ar, en fæðuframleiðsla þeirra hafi
mjög lítið verið nýtt. Hann meinar
þá eflaust ræktun þörunga og
fiska.
Hér á landi hefir einnig verið
rætt og ritað um „ráðstafanir til
þess að hindra eyðingu gróðurlend-
is landsins", og er það vissulega
rétt stefna, reyndar hefir verið
framkvæmd mjög stórfelld ræktun
á því sviði síðasta áratuginn.
Eru öll höfln eftir?
Eru öll höfín eftir? Það er óhætt
að svara þeirri spurningu játandi.
Allflestar fiskveiðiþjóðir, stórar
sem smáar, hafa lagt mest kapp á
veiðitækni og vélvæðingu, en alls
enga ræktun framkvæmt, til þess
að auka afraksturinn af fiskveiðum
í höfunum. Rányrkjan hefir átt sér
stað á öllum sviðum. Hér við land
hefir þorskurinn orðið verst útleik-
inn, verið drepinn í þúsunda tonna
tali á aðalhrygningarsvæðunum, á
sama tíma og hrognin eru full-
þroska og fiskurinn er gjótandi.
Smásíldin hefir verið veidd ótak-
markað, þrátt fyrir slæma nýtingu
til vinnslu. Annar uppfæðingur
nytjafiska hefir verið líflátinn með
dragnót upp við landsteina, miklu
meira að magni, en menn í landi
gera sér grein fyrir. Einnig má
nefna veiði með þorskanótum á
grunnsvæði í þessu sambandi. Svo
er þetta kórónað með því að krydda
þessa plokkfiskveiði með því, að
sami báturinn togar, ekki einu
sinni, heldur þrisvar sinnum í land-
helgi, á sama sólarhringnum, eða
því sem næst.
Menn eru undrandi yfir þessari
dirfsku landhelgisbrjóta, og að þeir
telja sig hafa öðrum hnöppum að
hneppa en að elta verði laganna á
hafinu inn í hafnir til þess að svara
til saka og þola dóm. En hver er
afsökun þeirra? Jú, aflaleysi, og ef
til vill sú að aðrir geri álíka spjöll
á fiskstofninum í skjóli laga og
réttar.
Uppskerubrestur
Áðurnefndur Dr. Fritz Baade
telur að til þess að unnt verði að
fæða 6.000 milljónir manna árið
2000 verði að beita öllum hugsan-
legum nýjungum til eflingar land-
búnaði, það verður að rækta jurt-
irnar eftir vísindalega kannaðri
áburðarþörf, það verður að koma
í veg fyrir uppskerubrest af völdum
sjúkdóma og skordýra o.s.frv.
Uppskerubrestur hjá sjávarút-
veginum virðist vera staðreynd í
dag, þegar frá er dregin síldin. En
hvað endist hún lengi, með því að
slátra lömbunum á vorin?
Það verður því að beita öllum
hugsanlegum nýjungum og ráðum
til þess að auka fískstofnana, ekki
síður en jurtirnar hjá landbúnaðin-
um, ef fullnægja á flestum þörfum
hinnar ört fjölgandi íslensku þjóðar
og eftirspum viðskipta þjóða henn-
ar. Það verður að vernda hrygning-
arsvæðin, takmarka eða jafnvel
banna þorskanetaveiði á hrygning-
artímanum, banna dragnót í fjörð-
um og flóum, stofna klak- og fisk-
ræktunarstöðvar í stórum stíl o.fl.
Faxaflóinn og Hvalfjörður
í sambandi við klak og uppeldis-
stöðvar hefir mönnum fyrr og síðar
verið hugsað til Faxaflóa og Hval-
fjarðar, einnig mætti nefna Mikla-
vatn í Skagafirði o.fl.
Fyrir 30 árum og áður úði og
grúði allt af varaseiðum (uppfæð-
ingi þorsks, ýsu og ufsa) við bryggj-
ur og í vörum við Faxaflóa. Það
sýndi ótvírætt að mikil hrygning
og uppeldi var í flóanum. Þá fískað-
ist helmingi meiri afli en nú gerist,
á helmingi styttri lóð, þótt meira
en helmingi styttra væri róið. Nú
sjást varla varaseiðistorfur
„dorma“ við bryggjur. En aftur á
móti úir og grúir loftið af veiði-
bjöllu, en ein og ein flaug hér áður
fyrr yfir höfðum skotmanna, sem
lágu í leyni í klettaskorum. Þetta
hefir allt sína sögu að segja, en
vissulega getur margt hjálpað of-
veiðinni og rányrkjunni, til þess að
fækka fiski í sjó.
Við skulum ekki efast um tak
markaða glöggskyggni og þekk-
ingu fiskifræðinga, en reynslan er
ólygnust. Eitthvað og ef til vill
margt er á ferðinni, sem veldur
uppskerubresti hjá aðalatvinnuvegi
vorum í dag, og við þann vanda
verða hinir vísu menn að glíma.
Það er ekki nægjanlegt, þótt
gott sé, að hafa unnið sigur í land'
helgisstríðinu ef vér svíðum sjálfir
landið, sem unnið var eða réttara
sagt, höldum áfram að stunda rán-
yrkjubúskap á hafinu með ört vax-
andi fiskiskipum og vaxandi veiði
tækni. Ef við siglum sama strik,
má jafnvel reikna með því að fram-
tíðin verði efnahagslega hvorki fugl
né fiskur.
Höfundur hefur stundað útgerð
frá Akranesi.
Uthlutun og- afli loðnu-
skipa á síðustu vertíð
Úthlutað (tonn) Veitt Mism.
Albert GK 14.111 19.640 +5.529
Ásborg EA 14.111 0 +14.111
Beitir NK 19.035 0 +19.035
Bergur VE 13.463 12.685 +778
Bjami Ólafsson AK 17.415 16.152 +1.263
Björg Jónsdóttir ÞH 13.917 9.056 +4.861
Björg Jónsdóttir II ÞH 13.852 3.084 +10.768
Börkur NK 17.608 30.228 +12.620
Dagfari ÞH 13.594 4.330 +9.264
Faxi RE 14.241 15.635 +1.394
Gígja VE 15.019 15.694 +675
Grindvíkingur GK 17.415 16.216 +1.199
Guðmundur VE 16.184 19.261 +3.077
Guðmundur Ólafur ÓF 13.980 13.848 +132
Guðrún Þorkelsdóttir SU 15.019 14.191 +828
Gullberg VE 14.111 11.465 +2.646
Háberg GK 21.296 18.296 +3.000
Hákon ÞH 15.407 14.441 +966
Harpa RE 21.230 0 +21.230
Heimaey VE 13.594 0 +13.594
Helga II ÞH 26.731 27.768 +1.037
Hilmir SU 32.886 32.954 +68
Hólmaborg SU 20.654 27.694 +7.040
Huginn VE 14.111 11.725 +2.386
Húnaröst RE 14.304 14.135 +169
Höfmngur AK 16.119 21.224 +5.105
ísleifur VE 15.019 17.234 +2.215
Jón Finnsson RE 14.111 0 +14.111
Jón Kjartans SU 17.350 15.136 +2.214
Júpiter RE 18.775 20.763 +1.988
Kap II VE 14.628 13.006 +1.622
Keflvíkingur KE 20.714 13.245 +7.469
Pétur Jónsson RE 15.471 0 +15.471
Sighvatur Bjamason VE 14.628 16.518 +1.890
Sigurður RE 19.423 22.139 +2.716
Sjávarborg GK 15.407 12.830 +2.577
Sunnuberg GK 21.039 16.569 +4.470
Súlan EA 15.407 16.302 +895
Svanur RE 14.628 15.627 +999
Víkingur Ak 18.969 21.114 +2.145
Víkurberg GK 13.656 14.501 +845
Þórður Jónasson EA 13.399 14.692 +1.293
Þórshamar GK 14.046 12.896 +1.150
Öm KE 26.926 17.144 +9.782
Samtals 743.003 629.438 +113.565

Vélstjórar
Okkur vantar vélastjóra með annað stig á bát sem
gerður er út frá Bolungarvík.
Upplýsingar í síma 94-7440 á daginn og 94-7293 á
kvöldin.
Birnirhf.
-
Frystiskip
Til sölu 236 brl. frystiskip byggt árið 1964 í Noregi,
búið 990 ha Callesen aðalvél frá 1979.
Skipið selst með veiðiheimildum.
I inQ Skeifan 19,108Reykjavík,
V4I IW sími 679460, fax 679465.
Þorsteinn Guðnason, rekstrarhagfr.
Fiskvinnsluvélar - búnaður
Höfum til sölu m.a.:
Baader flökunarvélar, 187, 188, 189, 190, 184PK
150, 175.
Baader hausara, 424A, 415, 417, 421 o.fl.
Baader roðvélar, 47, 51, 51DS.
Einnig ýmsan annan búnað s.s.:
Frystitæki, frystipressur, flokkara, sprautusöltunarvél-
ar, kassalosara, flæðilínur.
Seljum allar gerðir af línuspilum frá Oilwind.
Talsvert af rafmagns- og dísillyfturum á staðnum.
Tökum í sölu vel með farin tæki og búnað.
Verið velkomin.
lceMac-fiskvinnsluvélar,
Söluþjónusta atvinnuveganna,
Faxaskála 2, Reykjavíkurhöfn.
Sími 91-623518, fax 91-27218.