Morgunblaðið - 02.07.1994, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 2. JÚLÍ 1994 D 7
HUÓMSVEITIN Maus sem sigraði MúsíktilraunirTónabæjar.
en nútímatæknin. Barokktónlist
hafi bjartari tón og sé skýrari en
nútímatónlist. Hún sé ekki eins
þanin. Nútímatónlistarmenn geti
ekki leikið barokktónlist í dag. Hjá
þeim sé jákvætt að hafa ákveðinn
kraft í tónlistinni.
Að sögn Schröder var Bach
ástæðan fyrir því að hann fór að
spila á barokkfiðlu. Hann var að
leika verk fyrir fiðlu og sembal þeg-
ar hann gerði sér Ijóst að hinn hái
bjarti tónn sembalsins passaði ekki
við tóninn í nútímafiðlunni. Verkið
er ekki síður fallegt þó að það sé
ekki flutt með barokkfiðlu en það
blandist ekki eins vel.
Kennir við Yale
Schröder kennir mikið bæði í
Evrópu og Bandaríkjunum. Hann fer
m.a. nokkrum sinnum á ári til
Bandaríkjanna og kennir við Yale-
háskólann. Einnig kennir hann við
skóla í Sviss sem sérhæfir sig í
barokkhljóðfærum. Schröder leikur
á nútímafiðlu þó að barokkfiðlan
eigi sterk ítök í honum. Hann hefur
einnig áhuga á því að nálgast klass-
íska tónlist á sama hátt og barokk-
tónlist. Hann segir að hann sé nú
kominn að Mendelson og Schuman
en nauðsynlegt sé að vita hvernig
þeir heyrðu verkin sem þeir sömdu.
Tuttugustu aldar tónlist sé öðru
vísi. Hún sé hraðari og stríðari.
Schröder bendir á að tónlist þurfi
ekki að vera stríð til að vera spenn-
andi.
Schröder segir um sónöturnar
sex sem hann flytur á Skálholtshá-
tíð, að með þeim hafi Bach skapað
nýja tegund af tónverki. í þeim sé
jafnræði með fiðlu og sembal en
áður hefðu öll verk verið fyrst og
fremst samin fyrir fiðlu og önnur
hljóðfæri hefðu fylgt henni.
Þetta er í annað skipti sem
Schröder kemur hingað til lands að
leika. Hann kom hér á síðasta ári
í boði fyrrverandi nema, Svövu
Bernharðsdóttur lágfiðluleikara.
Hann er mjög hrifinn af landi og
þjóð og hefur þegar tekið boði um
að koma á Sumartónleika í Skál-
holti á næsta ári. Hann vonar að
sumartónleikarnir verði fastur liður
á dagskránni hjá honum á næstu
árum.
A.S.
TONUST
Saf nplata
SMEKKLEYSA í 50 ÁR
Smekkleysa í 50 ár: safnplata með
Exemi, Texas Jesú, Bubbleflies,
Funkstrasse, Tjalz Gizur, Yukatan,
Unun, Maus, Kolrössu krókríðandi,
Kaii, Ólympíu, Losi, 2001,
Niði, Curver, Victory Rose og
Björk Guðmundsdóttur.
Smekkleysa gefur út, Japís dreifir.
72,07 mín. 1.990 kr.
SAFNPLÖTUÚTGÁFA hefur
verið blómleg og nýtur vaxandi
hylli, meðal annars vegna þess að
þá má pakka saman vinsælum er-
lendum lögum og innlendum á
hagkvæman hátt og jafnvel skjóta
inn óþekktum hljómsveitum, kynna
þær og gera um leið einskonar
skoðanakönnun. Þeir safndiskar
eru og til þar sem eingöngu er
boðið upp á íslenska tónlist og oft
óþekkta og af þeim meiði er safn-
platan Smekkleysa í hálfa öld sem
Smekkleysa hf. s.m. sendi frá sér
17. júní og á eru sautján lög jafn
margra flytjenda eða hljómsveita;
sumra þekkta og annarra
óþekktra.
Upphafslag plötunnar er Lifi lýð-
veldið með hljómsveitinni Exemi,
ágætis inngangur að plötunni og
sérkennilegur, en allt, allt of lang-
ur.
Annað lagið, Halaklippan með
Texas Jesú, er aftur á móti síst
of langt, enda hljómsveitin
skemmtileg; glettin og fjölbreytt,
þó broddinn vanti stundum.
Pjakkur með Bubbleflies kemur
n'æstur, og líklega í fyrsta sinn sem
sveitin sú syngur á íslensku, því
það var víst skilyrði útgáfunnar að
allt væri á íslensku. Ekki er að
merkja að stuðið sé minna í ís-
lenskri útgáfu Bubbleflies og tví-
mælalaust ástæða fyrir sveitina
að gera fleiri slíkar tilraunir.
Funkstrasse flytur lagið HM
atómíka (heimsmeistarakeppni í
bassaleik), hratt gráglettið diskó-
lag.
Tjalz Gissur, sem á fimmta lag
disksins, Höfuðverkur, hefur lengi
verið ein efnilegasta rokksveit
landsins, en herslumuninn skort
og svo er hér, þó margt sé vel gert.
Stefnuleysi er aðal Yukatan í
sjötta lagi plötunnar, Hr. Gott blóð.
Mikið skemmir fyrir því lagi hvað
hljómur er bitlaus og söngurinn
kemur ekki vel út.
Sjöunda lag disksins syngur
Rúnar Júlíusson sem gestur hljóm-
sveitarinnar Ununar, Hann mun
aldrei gleym'enni, og er sannkölluð
poppperla með tregatexta og
rækilega sykrað. Frábært lag og
eitt besta lag sumarsins, ekki síst
fyrir framlag Rúnars.
Maus sigraði örugglega í Músík-
tilraunum Tónabæjar í vor, en lag-
ið sem Maus á á disknum, Skjár,
telst ekki besta lag sveitarinnar,
þó það sé gott.
Kolrassa krókríðandi er þriðja
Músíktilraunasveitin á disknum,
sigraði 1992 (Yukatan sigraði
1993), og hefur haft hægt um sig
undanfarið. Þeim tíma hefur greini-
lega verið varið til að semja lög
og slípa, því lag Kolrössu á diskn-
um, Gammagarg, er fyrirtak og
Morgunbl aðið/ S verrir
Björk Guðmunsdóttir á fslenskt
„Akkerislag".
lofar góðu um breiðskífu sveitar-
innar sem koma á út í haust.
Kali er dúett þeirra Einars Arnar
og Hilmars Arnar og sendi frá sér
vanmetna breiðskífu á síðasta ári.
Lag þeirra félaga á disknum bend-
ir til þess að þó platan hafi ekki
selst að vonum, eru þeir enn að
þróa tónmál sitt og ólíkt skemmti-
legra er að heyra Einar Örn á ís-
iensku.
Ólympía er annar tölvutóladú-
ett, að þessu sinni skipaður Sigur-
jóni Kjartanssyni og Jóhanni Jó-
hannssyni, sem áður voru í Ham.
Æstum Hamaðdáendum finnst lík-
lega lítið til lagsins Hvert sem er ■
koma, enda er það hægfara diskó,
þó listilega samið.
Los hefur vakið á sér athygli
undanfarið fyrir frumlegar laga-
smíðar og texta og lag sveitarinnar
Ástfrægð er prýðilegt, þar sem
ægir saman ólíkum tónlistarstefn-
um og hugmyndum, en textinn er
heldur þunnur.
2001 er nýleg hljómsveit, stofn-
uð úr öðrum sem höfðu getið sér
orð fyrir kraftmikið nýrokk, þó oft
væri það ófrumlegt. Lagið Syndir
njósnara bendir til þess að 2001-
liðar séu enn að leita að tjáningar-
máta og ekki komnir á sporið.
Niður á lagið Draum, en lítið
hefur verið um tónleikahald sveit-
arinnar síðustu misseri, þó hún
starfi enn. Lagið er þokkalegt, en
kallar varla á útgáfu.
Curver er hljómsveit skipuð ein-
um manni, Birgi Erni Thoroddsen,
sem hefur sér til halds og trausts
trommuheila og rafgítar. Birgir er
sérdeilis hugmyndaríkur lagasmið-
ur og sækir stöðugt í sig veðrið
sem textasmiður.
Því sérstæða nafni Victory Rose
(Sigurrós) heitir nýrokksveit, sem
á prýðilegt lag á disknum, en óljóst
hvort ástæða hafi verið til að gefa
það út í þeim búningi sem það er.;
Lokalag disksins á Björk Guð-
mundsdóttir, sem íslenskaði besta
lag sólóskífu sinnar, „Akkerislag-
ið“, fyrir útgáfu þessa disks og
kallast það Um akkeri; að öllu leyti
frábært lag og betra á íslensku en
á ensku.
Árni Matthíasson
ÞÁTTTAKEIMDUR Orkester Norden og umsjónarmenn. Morgunbiaðið/Sverrir
Ungir tónlistarmenn ð ferð og flugi
Davíðsson barítón auk Björns
Steinars Sólbergssonar organista.
Á efnisskránni eru verk eftir Bach
og Haydn auk íslenskra þjóðlaga í
útsetningum Ferdinands Rauters
og Jóns Hlöðvers Áskelssonar.
I annarri tónleikaröð verða
tvennir orgeltónleikar. Þá leikur
enski orgelleikarinn David Tittering-
ton í Húsavíkurkirkju föstudaginn
8. júlí og í Akureyrarkirkju sunnu-
daginn 10. júlí. Sín dagskráin er á
hvorum tónleikunum, en á báðum
dagskrám eru verk höfunda allt frá
16. öld fram á þessa.
Þriðja tónleikaröðin verður dag-
ana 15.-17. júlí í kirkjunum á Húsa-
vík, í Reykjahlíð og á Akureyri. Þar
leika Svíarnir Ann Wallström og Ulf
Söderberg fjölbreytta dagskrá á
fiðlu og orgel.
Flaututónar og loks kór
Manuela Wiesler er íslendingum
að góðu kunn, en hún kemur nú frá
Austurríki og leikur á flautuna sína
í fiórðu tónleikaröðinni og þeirri
næstsíðustu, þann 21. júlí í Raufar-
hafnarkirkju, 22. júlí í Svalbarðs-
kirkju í Þistilfirði, 23. júlí í Reykja-
hlíðarkirkju og 24. júlí í Akureyrar-
kirkju. Á efnisskrá Manuelu eru
verk eftir Bach, Marin Marais og
Sven-Erik Back.
Sumartónleikum á Norðurlandi
1994 lýkur með tónleikum söng-
hópsins Hljómeykis í kirkjunum á
Dalvík, í Reykjahlíð og á Akureyri
dagana 29.-31. júlí. Stjórnandi Hljó-
meykis á þessum tónleikum verður
Hafliði Hallgrímsson en efnisskráin
er að mestu verk eftir hann, bæði
frumsamin og útsetningar hans á
íslenskum þjóðlögum. Einnig eru
þar söngverk eftir Jón Norðdal.
Sverrir Páll
Sautján íslensk ungmenni taka
þátt í tónleikaferð Orkester
Norden, sinfóníuhljómsveit ungra
tónlistarmanna á Norðurlöndum,
sem hefst 8. júlí nk. og lýkur þann
18. Flestir í hópnum fóru til Arvika
í Svíþjóð í gær en æfingar hefjast
á morgun, sunnudaginn 3. júlí.
Diljá Sigursveinsdóttir, fiðluleik-
ari, er ein af þeim sem fór til Sví-
þjóðar í gær. Hún sagði að valið
hefði farið þannig fram að umsækj-
endur sendu segulbandsupptöku
af tilteknum verkum og einu sjálf-
völdu verki út til dómnefndar.
Nefndin valdi úr innsendum spól-
um án þess að vita nafn eða þjóð-
erni hljóðfæraleikarans.
Tónleikar íTívolí
Diljá sagði að eftir að hafa æft
í viku yrði farið í konsertreisu. Or-
kester Norden spilar í Arvika 8.
og 10. júlí, Osló 11., Kristianstad
13., í Tívolíinu í Kaupmannahöfn
þann 14., Odense 15., á Vend-
sysselfestivalen þann 17. og loks
í Liseberg í Gautaborg 18. júlí.
Að sögn Diljár er Orkester Nord-
en fullskipuð hljómsveit með um
100 hljómlistarmönnum. Þetta er
í annað skipti sem valið er í hljóm-
sveitina og hefur hún verið stækk-
uð frá síðasta ári en þá léku 7 ís-
lensk ungmenni með henni. Frá
Finnlandi kemur 21 hljóðfæraleik-
ari á aldrinum 15-25 ára, 16 frá
Danmörku, 17 frá Noregi og 30 fá
Svíþjóð.
Orkester Norden er sameigin-
legt verkefni Lionshreyfingar
Norðurlandanna í samvinnu við
Samband norrænufélaganna á
Norðurlöndum. Esa-Pekka Salon-
en er listrænn ráðunautur hljóm-
sveitarinnar en Leif Segerstam
hljómsveitarstjóri. Meðal verkanna
sem Orkester Norden flytur á
hljómleikaferðalaginu er áttundi
fiðlukonsert Segerstams og Re-
veille eftir danska tónskáldið Niels
Marthinsen.
A.S.
Húbert Núi
sýnir á Súlon
HÚBERT Nói opnar málverkasýn-
ingu í gallerí Sólon íslandus í dag,
laugardag kl. 3.
A sýningunni eru níu málverk
flest unnin á þessu ári og má þar
líta uppstillingar, tileinkun, (Hom-
mage) og svo myndir sem eru
unnar sérstaklega með sýningar-
salinn í huga. Þessi sýning er 10.
einkasýning Húberts Nóa og um
þessar mundir er að Ijúka samsýn-
ingu við Tower Bridge í London,
þar sem Húbert Nói er meðal þátt-
takenda.
Sýningin er opin á opnunartíma
kaffihússins og stendur frá 2. júlí
til 25. júlí.
Allir eru velkomnir.
Hreggviöur
í Listhúsi
SÝNING á verk-
um Hreggviðs
Hermannsson-
ar opnar í List-
húsinu í Laugar-
dag í dag, laug-
ardaginn 2. júlí,
klukkan 15.00.
Á sýningunni
sýnir Hreggvið-
ur myndir unnar
með sérstakri
dopputækni með tússpennum.
Sýningunni lýkur sunnudaginn 10.
júlí.