Morgunblaðið - 06.08.1994, Qupperneq 3

Morgunblaðið - 06.08.1994, Qupperneq 3
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. ÁGÚST 1994 B 3 MIKHIFLIIR OG MIKIfl SKRAUT „Listagilið er fullkomin bylting hér,“ segir hann. Með Listasafninu höfum við loksins fengið sal, sem er kominn til að vera.“ Hverju hefur það breytt? Jón verður hugsi og segir svo. „Þótt maður tali um gjörbreytingu, má spyija hveiju það hefur breytt. Ég er ekkert viss um að fólk geri betri mynd- ir eða yrki betur í bænum. Þegar ég yrki kvæði eða geri mynd, skiptir engu máli hvernig bókin er, sem ljóð- ið birtist í eða salurinn, sem sýnt er í. Það skiptir heldur engu máli fyrir blaðamann hvort hann skrifar sendi- bréf eða grein í Deutsche Zeitung. Að öðru leyti en því að fleiri- eiga aðgang að ljóðinu, myndinni eða greininni. En auðvitað get ég ekki neitað því að það er breyting fyrir mína ánægju að geta hlaupið hér upp á safn til að horfa á mynd augliti til auglitis. Ef maður kann að gleðjast, er kominn einn þáttur í viðbót til að gleðjast yfir í lífínu. Hvað það leiðir af sér, veit maður aldrei.“ Ertu ekki kominn út í heimspekina? „Jú. Ég er mjög ánægður með að hafa farið í það nám. Ég held að það sé sama hvað fólk fæst við, það er alltaf grundvallað á einhverri heim- speki. Allt okkar bardús hlýtur að ein- hveiju leyti að hvíla á henni. Þá er ég ekki að meina í þeim brandaraskiln- ingi að þegar einhver er eins og hálf- viti, sé sagt að hann sé eins og alger heimspekingur. En það er nú svo að það gerir enginn neitt af viti, sem stekkur umhugsunarlaust út í hlutina. Mér finnst ekkert óeðlilegt - vegna þess að við erum af þessari tegund - að við hugsum.“ ssv Sumartónleikum í Skálholti lýkur þetta árið með fyrstu einleiks- tónþeikum ungs semballeikara, Guðrúnar Óskarsdóttur, auk þess sem sönghópurinn Hljómeyki verður með tónleika á laugardag. Guðrún lauk píanókennaraprófi frá Tónlistarskólanum í Reykjavík 1986. Hún hóf nám í semballeik hér á ís- landi en flutti sig síðan yfir hafið og nam hjá Anneke Uittenbosch í Sweel- inck Conservatorium í Amsterdam, Francoisse Lengellé í París og Jesper Boge Christensen í Schola Cantorum í Bas- el. Þar lagði hún stund á „basso continuo“ og kammertónlist. Hún hef- ur komið fram á tónleik- um í Hollandi, Sviss og hér heima, meðal annars með Caput og Bachsveit- inni í Skálholti. Á þessum fýrstu ein- leikstónleikum sínum leikur Guðrún verk eftir 17. aldar tónskáldin Chambonniéres, D’Anglebert og L. Cou- perin. Þeir voru allir franskir og störfuðu allir við hlið Loðvíks XIV. „Chambonniéres er þeirra elstur," segir Guð- rún, „hinir tveir voru nemendur hans en auðvitað hafði hver þeirra sinn stfl,“ Hver eru helstu sérkenni þeirra? „Ég mundi segja að þessi tónlist tengist húsa- og garðaarkitektúr á þessum tíma: Mikið flúr og skraut. Mikil symmetría og tilfinning fyrir formum. Samt mikið frelsi. Rétt eins og frönsku garðarnir, til dæmis í Versölum, þar sem allt er klippt í mjög nákvæm form og allt er sym- metrískt. Tónlist þessara þriggja tónskálda er mjög lík þeirri mynd. En hver og einn þeirra hefur sín sérkenni. Chambonniéres og Couperin koma sífellt á óvart með undarlegum hljómum. Þeir eru dálítið djarfir. D’Anglebert er meira með laglínur og skraut. Hann skrifar allt út sjálf- ur. Hinir láta flytjendur um útfærsl- una. D’Anglebert útbjó sjálfur verkið, sem ég leik, til prentunar meðan hann lifði og þar eru nákvæm fyrirmæli um flutninginn. Verk hinna tveggja eru aðeins til í handritum frá þeirra tíma. Þeir gefa engar leiðbeiningar eða reglur svo það er mjög spennandi að æfa þessi verk og flytja. Það sem þeir eiga þó'sameiginlegt er að þeir eru allir með „meanton". Það þýðir að þríundirnar eru stilltar hreinar og verkin njóta sín mjög vel í þessari stillingu." Guðrún kom heim að námi loknu fyrir ári síðan og kennir nú á píanó við Tónlistarskólann í Kópa- vogi. „Vonandi getur kennslan þar þróast út í kennslu á sembal með tímanum,“ segir hún. Aðspurð hvort mikið sé samið fyrir sembal nú á tímum, svarar Guðrún því til að undanfarin 20 ár hafi þó nokkuð verið gert af því hér á landi. „En það má segja að semballinn hafi dáið út þegar píanóið kom til sögunnar,“ bætir hún við. „Þá vildi enginn lengur hlusta á sembal. Síðan lágu tónsmíðar fyrir hann niðri allt fram til 1950-60. Þá fór fólk að hafa áhuga á gömlum hljóð- færum. Það var farið að smíða ná- kvæmar kópíur af gömlum hljóðfær- um. Sembalar eru ekk fjöldaframleidd- ir, heldur er hvert hljóðfæri smíðað eftir pöntunum, svo maður getur þurft að bíða æði lengi eftir hljóðfæri.“ Hvaðan kemur semballinn sem þú leikur á um helgina? „Hann er mitt eigið hljóðfæri, sem var smíðað fyrir mig úti í Amster- dam,“ segir Guðrún. Fyrri tónleikar hennar í Skálholti verða klukkan 17 í dag, laugardag, þeir seinni á morg- un, sunnudag, klukkan 15. ssv Guðrún Óskarsdóttir menningu að valmöguleika í ferða- þjónustu. „Með þessu móti er líka auðveldara að halda utan um og kynna alla menningarviðburði sem hér eiga sér stað á sumrin," segir Ólöf. „Það eru margir sem vilja koma hingað yfir sumartímann, því Akur- eyri er jú einu sinni höfuðstaður Norð- urlands. Mín reynsla er sú að þegar svona hugmynd er hrundið af stað, byijar fólk að hrinda í framkvæmd hugmyndum sem hafa lengi blundað með því. Allar helstu menningarstofn- anir bæjarins koma að Listasumri með beinum eða óbeinum hætti. En stjórn Listasumars skipa fulltrúar frá Gilfélaginu, MENOR og Akur- eyrarbæ. 1 gegnum menningarstofn- anirnar, félög og einstaklinga koma atriðin á hátíðinni, til dæmis gítarhá- tíðin og sumartónleikarnir. Síðan reynum við, eins og við getum, að aðstoða þá við kynningu, sem halda sýningar, tónleika og annað. Sjálf erum við með Deiglusalinn, þar sem hafa verið myndlistarsýningar, tón- leikar og leiksýningar. Við erum líka með Gluggann í göngugötunni og það má segja að hann sé gæluverkefnið okkar. Fólk tekur eftir þessu og það sem við ætluðum okkur hefur tekist: Að setja listina í óvenjulegt sam- hengi.“ Hvernig hafa viðtökur verið? „Það sem hefur kannski komið mest á óvart er hvað viðtökur varðar eru jasstónleikarnir í Deiglunni á fímmtudagskvöld í samvinnu við Café Karólínu. Þar hefur alltaf verið stút- fullt út úr dyrum. En aðsóknin hefur verið mjög góð. Deiglusalurinn hefur verið fullnýttur. Það er mjög gaman fyrir okkur hvað viðtökurnar hafa verið góðar. Við erum nú þegar komin með fyrirspurnir fyrir næsta sumar, sem við getum ekki sinnt í augnablik- inu. En það þýðir líka að það er grund- völlur til að halda áfram næsta sum- ar. Þetta getur ekkert annað en vaxið. Þessu framtaki hefur líka verið jafn vel tekið af heimamönnum og ferðamönnum. Það má sjá á jass- kvöldunum og aðsókninni á t.d. mynd- listasýningar. Eitt af því sem mér fannst mjög ánægjulegt af því sem búið er eru tónleikarnir með Caput- hópnum. Stór hluti hópsins starfar við Tónlistarskólann hér eða tengist Akureyri á annan hátt. En með Cap- ut hópnum eru þeir að koma fram í Reykjavík og erlendis. Það er gaman fyrir bæjarbúa að sjá hvað fólk það er sem starfar og býr hér; hversu góðir tónlistarmenn það eru. Hvað myndlistarþáttinn varðar, þá hefur hann verið mjög blandaður. Við höfum verið með sýningar fólks sem býr hér, eða er héðan, og síðan mynd- listarmanna sem tengjast staðnum ekki neitt. Það er mjög gaman þegar myndlistarmenn koma hingað, skoða salina og sýna áhuga. Það er líka gaman að Gilið er að verða stór þátt- ur í bæjarlífinu. Hingað kemur hver einasti ferðamaður, sem kemur til bæjarins. Hér hefur skapast allt ann- að andrúmsloft. Hér hittast allir. Þegar Gilið fór af stað var fólk ekki sammála um framkvæmdina og hér heyrðust óánægjuraddir. í dag skipta þær óánægjuraddir ekk máli, því persónurnar eru orðnar aukaatriði hér. Starfsemin er aðalatriðið. Myndlistarsalirnir hér eru mjög ólíkir og gefa mikla breidd. við höfum kaffihús, þar sem gott er að sýna, Deigluna - lítinn sal - Myndlistaskól- ann, og svo Listasafnið. Og allir þess- ir salir eru á sömu þúfunni. Síðan höfum við Gluggann, sem rýfur sam- hengið. Mér finnst það vera meðmæli með mannlífinu hér að listamenn skuli vilja koma hingað að vinna og sýna. Að- staða fyrir tónlistarfólk er líka að breytast. Það skiptir töluverðu máli að hér skuii vera starfandi sinfóníu- hljómsveit. Það gefur aukna mögu- leika og laðar betri hljóðfæraleikara hingað til kennslu. Það sama má segja um myndlistina, þegar komin er hér bæði vinnu- og sýningaraðstaða." Eruð þið byijuð að skipuleggja næsta sumar? „Það er ekki búið taka formlega ákvörðun um að halda Listasumar ’95, en áhuginn er slíkur í sumar að farið er að hugsa um næsta sumar. Það hafa komið upp hugmyndir og verkefni, sem eru virkilega þess virði að vinna að. Hugmyndir sem eru nokkuð stórar. Eins og ég sé þetta, getur Listasumar ekki annað en þró- ast áfram - og orðið betra með hverju árinu sem líður.“ ssv UODiTÓNLEIKH f HiFKHBOIt Sunnudaginn 7. ágúst mun sópransöngkonan Hanna Dóra Sturludóttir halda ljóðatónleika í Hafnarborg Hafnar- firði. Hanna Dóra er fædd árið 1968 í Búðardal. Hún lauk námi við Söngskólann í Reykjavík vorið 1992 en þar naut hún meðal ann- ars tilsagnar Kristins Sigmunds- sonar og Snæbjargar Snæbjarnar- dóttur. Sama ár hélt hún til fram- haldsnáms við Hochschule der Kunste í Berlín. Hún hefur sungið í mörgum kórum og tekið þátt í óperuflutningi og tónleikahaldi bæði hérlendis og erlendis. Greinar- höfundur hitti Hönnu Dóru eftir æfingu í Hafnarborg og lagði fyrir hana nokkrar spurningar. Hvenær varðstu al- varlega vör við tónlist- aráhuga og hvenær afréðstu að leggja sönginn fyrir þig? “Tónlistaráhugi hefur alltaf verið fyrir hendi hjá mér. Þegar ég var yngri spilaði ég á blokkflautu, píanó og fór í gegnum lúðrasveitartíma- bil þar sem ég lék m.a. á trompet, horn og á þverflautu. Þegar ég var 16 ára gömul fór ég til Reykjavíkur til náms í Menntaskólanum við Sund og söng þar í skólakórnum undir stjórn Þóru Fríðu Sæmunds- dóttur. Fljótlega eftir að ég fór að þjálfa röddina kom í ljós að hún var það hljóðfæri sem ég ætti að snúa mér að. Ég ákvað að þreyta inntökupróf í Söngskólann í Reykjavík og hóf nám þar haustið 1987. Nú hefur þú verið bæði hérlendis og erlendis við söngnám. Hver er að þínu mati staða kennslunar á íslandi? Kennsla hér er góð enda eru nemendur af öðrum norðurlöndum farnir að koma hingað í söng- kennslu. Þó að hægt sé að ná góð- um árangri hérlendis þá tel ég mik- ilvægt fyrir tónlistarfólk að fara erlendis. Öilum er hollt að víkka sjóndeildarhringinn og kynnast ein- hveiju öðru en því sem er beint fyrir framan nefið á þeim. Radd- blær í sönglistinni er ólíkur eftir menningarsvæðum og áherslur í tónlistinni eru misjafnar t.d. er kirkjutónlist meira áberandi í tón- listarlífi Þýskalands en á íslandi. Hver eru tildrög þessara ljóða- tónleika? Þessir tónleikar eru á mínum vegum. Mér finnst æskilegt að fólk sem er í námi erlendis komi heim og kynni sig. Ég hef oft verið að því spurð hvenær ég ætli að láta heyra í mér. Síðastliðið vor fékk ég styrk hjá Brunabótafélagi Is- lands og sá styrkur hefur gert mér kleift að fjármagna þessa tónleika. Efnisskráin saman stendur af þeim verkefnum sem ég hef verið að vinna að í vetur auk nokkurra annarra verkefna. Höfundar er- lendra verka eru Franz Schubert, Richard Strauss, og Alban Berg en ég er einnig með tvö lög eftir Jón Ásgeirsson og tvö lög eftir Sigvalda Kaldalóns. Meðleikari mínn er Hólmfríður Sigurðardóttir en hún lauk einleikara- og kennaraprófi frá Munchen árið 1980. Ég kynntist henni þegar ég var við nám í Söng- skólanum í Reykjavík en þar starf- ar hún sem meðleikari. Hveija álíturðu vera framtíðar- möguleika tónlistarfólks á íslandi? Markaðurinn er lítill og því eru hverfandi líkur á föstu starfi. Hér- lendis er aðeins eitt óperuhús þar sem eru jafnframt nokkuð stopular sýningar. Þeir sem ætla sér að lifa af tónlistinni eru gjarnan í mörgum verkefnum til að hafa i sig og á. Það er ekki óalgengt að fólk sem er að skapa sér sólóferil kenni, auk þess að syngja t.d. við jarðarfarir og brúðkaup. Hvað sjálfa mig áhrærir þá ætla ég að reyna fyrst fyrir mér erlendis. Ég geri ínér góða grein fyrir því að sá stóri markaður er fullur af efnilegum söngvurum. Ég ætla að demba mér út í baráttuna og sjá hvort ég nái ekki einhvers staðar haldfestu. Hvernig meturðu þörfina á tón- listarhúsi á íslandi? Þörfin á tónlistarhúsi er mikil og reyndar skil ég ekki hvernig við höfum komist af án fullnægjandi húsakynna svona lengi. Það eru uppi ýmsar hugmyndir um tónlist- arhús og ég tel, eins og margir aðrir, að skynsamlegast sé að sam- nýta hús undir ráðstefnu- og tón- leikahald. Það mætti nýta húsið til margra hluta því að söngáhugi á íslandi er ótrúlega mikill en hann sést vel á öflugri kórastarfsemi í landinu. Mér er ómögulegt að skilja hvers vegna ekki er búið að gera eitthvað í byggingarmálum. Hvað er framundan hjá þér? Nú í september fer ég sem skipti- nemi til Finnlands þar sem ég mun nema við Sibeliusakademíuna í Helsenkí. Ég hlakka mjög til og hef þegar leitað uppi þtjá kennara sem mér líst vel á. I desember verð ég með tónleika í Berlín þar sem jólaóratorían verður á efnisskrá. í janúar flyt ég Paulus eftir Mendel- son í Kammersal Fílharmóníunnar í Berlín þannig að nánasta framtið er mjög spennandi. eög HANNA DORA STURLUDOTTIR SYNGUR VERK EFTIR ÍSLENSK OG ERLEND TÓNSKÁLD

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.