Morgunblaðið - 12.01.1995, Blaðsíða 5
MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 12. JANÚAR 1995 B 5
í endurskipulagningu fyrirtækisins.
Darra-menn töldu sig hafa full-
nægt skilyrðum viljayfirlýsingar
hafnarinnar, en ráku sig fljótt á
„bakgrunn" yfirlýsingarinnar um
endurskipulagningu Stálsmiðjunnar
og skipasmíðaiðnaðarins í heild.
Munu þeir hafa fundið fyrir því að
Reykjavíkurhöfn teldi að hinir nýju
eigendur væru ekki nægilega
„breiður hópur“ til að takast á við
slík stórverkefni og að þeir voru
taldir hafa komið að fýrirtækinu í
skyndingu án mikils undirbúnings.
Darri mun hafa sagt að hann
væri reiðubúinn að breikka hlut-
hafahópinn og ekkert væri því til
fyrirstöðu að vinna að sameiningu
i skipasmíðaiðnaði eða fullnægja
öðrum skilyrðum í „bakgrunni"
viljayfirlýsingu hafnarinnar. Vand-
inn var nauðasamninga þurfti að
staðfesta 12. janúar og samningar
við Reykjavíkurhöfn þurftu helst
að vera í höfn fýrir þann tíma. Þá
kom það í ljós að Ágúst Einarsson
hafði ekki gefist upp eftir yfirtöku
Darra, heldur stillti upp öðrum hóp
væntanlegra hluthafa, sem áttu að
fullnægja skilyrðum Reykjavíkur
um „breiðan hóp“.
Mótleikur Ágústar
Ágústarmenn og Slippfélagið
munu hafa undirbúið mótleik sinn
gegn Darra í nokkurn tíma. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
munu sumir forsvarsmenn Slippfé-
lagsins ekki hafa verið ánægðir
þegar Gunnar og Darri keyptu
meirihlutann „í skjóli nætur“, félag-
inu og flestum öðrum að óvörum.
Gunnar hafi síðan boðið Slippfélag-
inu að ganga inn í gerðan hlut með
skilyrðum sem Slippfélagsmenn
hafi talið illaðgengileg. Félagið
gerði Gunnari þó tilboð, sem hann
taldi óviðunandi.
Um áramótin voru Slippfélagið
og Ágúst Einarsson tilbúnir með
sinn hluthafalista. Þar voru stærstu
aðilarnir Slippfélagið og formaður
og varaformaður stjórnar þess,
Ásgeir Pálsson og Valgeir Hall-
varðsson. Aðrir stórir aðilar eru
meðal annars Olíuverslun íslands-
Olís, Hraðfrystihús Eskifjarðar,
Björgun hf., Samheiji hf. á Akur-
eyri og Sæberg hf.
Þessi væntanlegi hluthafahópur
átti við það augljósa vandamál að
stríða að hópur Darra átti meirihlut-
ann í Stálsmiðjunni, fór með stjórn
í henni og átti forkaupsrétt á hluta-
ijáraukningunni. Vandi Darra var
sá að tækist ekki að semja um
kaup Reykjavíkuhafnar á dráttar-
brautum Stálfélagsins sáu Darri og
hans menn fram á að taka við fyrir-
tæki sem var litlu betur statt en
þegar það lenti í greiðslustöðvun.
Iðnlánasjóður og stofnanafjár-
festar funduðu á þessum tíma og
meðal annars lýstu Eignarhaldsfé-
lagið Alþýðubankinn hf. og Aflvaki
Reykjavíkur hf. því yfir 21. desem-
ber að þeir væru reiðubúnir til að
taka þátt í endurskipulagningu í
Fjárfestingar og
endurbætur í íslenskum
fiskiskipum 1983-1993
5.484 milliónir kr.
1983-86 1987-93 meðaltöl:
skipasmíðaiðnaði þar sem markmið-
ið væri m.a. „breið eignaraðild og
eðlileg arðsemissjónarmið“.
Samið í nauðvörn
í þessarri stöðu var tíminn að
falla á Darra - staðfesting nauða-
samninga átti að gerast 12. janúar
- og eftir nokkrar sviptingar var
niðurstaðan sú að hópamir tveir
sömdu, þannig að Slippfélagið og
hópurinn að baki Ágústi keyptu
hlutabréf af Darra og stuðnings-
mönnum hans. Með þessu töldu
fulltrúar Reykjavíkurhafnar að skil-
yrðum þeirra til samninga við Stál-
smiðjuna væri fullnægt, eins og
fram kom hjá Hannesi Valdimars-
syni hafnarstjóra í frétt Morgun-
blaðsins í fýrri viku.
Eftir samningana munu Darri og
þeir aðilar sem töldust í hans hópi
eiga um 15% hlutafjár í Stálsmiðj-
unni, en Slippfélagið 26,3%. Inni í
þeim hluta eru 4 milljónir króna sem
félagið mun bjóða starfsfólki for-
kaupsrétt að samkvæmt samkomu-
lagi við fulltrúa Reykjavíkurhafnar.
Hlutur þess eykst í yfir 42% ef hlut-
ur formanns og varaformanns
stjórnar Slippfélagsins er tekinn
meðj eldri hluthafar eiga um 9%
og Ágúst Einarsson á 5%. Afgang-
urinn, eða tæp 30%, er að mestu í
eigu fyrirtækja sem studdu Ágúst
Einarsson.
Vonbrigði
Ekki er þó laust við að vonbrigða
gæti enn eftir slaginn um Stálsmiðj-
una. Einn viðmælandi úr herbúðum
Darra sagði að ef nánar væri að
gætt væri ekki hægt að segja að
hópurinn að baki Ágústi væri sér-
staklega breiður. Ágúst væri til
dæmis í stjórn Olís og Björgunar
og rekja mætti vinatengsl og sam-
eiginlega stjórnarsetu með Ágústi
í öðrum fyrirtækjum. Hinn nýja
meirihluta skipuðu i raun Slippfé-
lagsmenn, Ágúst og þau fyrirtæki
þar sem hann er í stjóm.
Darra-mönnum hafi verið legið á
hálsi að hann og hans fjölskylda
ættu stærstan hluta fyrirtækisins,
en margir hefðu einmitt talið það
Námskeið fyrir þá sem vilja lengra:
NútímaForritiin
VisualBasic er kjaminn í nútima forritun í gluggaumhverfi.
Enginn sem á annað borð vill nýta tölvuna og forritin
betur getur verið án þekkingar á VisualBasic!
60 klst námskeið, kr. 69.900 stgr.
Dagskrá:
• Undirbúningur forritunar, greining og hönnun
• Forritun með VisualBasic
• Access og notkun hans við t'orritagerð
• VisualBasic í Excel, Access og Word
hk 950II
Námskeið á fimmtudögum og laugardögum
Tölvu- og verkfræðiþjónustan
Tölvuráðgjöf • námskeið • útgáfa
Grensásvegi 16 • sími 568 8090
Raðgreiðslur Euro/VISA
VIÐSKIPTI
kost að þau væru reiðubúin til að
hætta eigin fé í reksturinn. „Bak-
grunni“ viljayfirlýsingar Reykjavík-
urhafnar hafi verið haldið leyndum
og þó að Darri hafi lýst yfir að
hann væri reiðubúinn að gangast
við þeim skilyrðum sem þar var að
finna þá hafí verið fundið að því
að það gæti reynst Darra-mönnum
erfitt. Lokaniðurstaðan væri sú að
gert hefði verið upp á milli hópanna
| á öðrum forsendum en aðeins
rekstrarlegum.
Sameinað á landsvísu?
Næsta skref í málum Stálsmiðj-
unnar verður væntanlega kosning
nýrrar stjórnar fyrirtækisins á
stjórnarfundi
20. janúar. Ólík-
legt er annað en
að Ágúst Ein-
arsson verði ráð-
inn fram-
kvæmdastjóri í
kjölfarið. Eitt af
þeim málum sem
líklegt er að
lendi á hans
borði er hugsanleg sameining
skipasmíðastöðva á landsvísu.
Þreifingar hafa verið í gangi í
nokkurn tíma um að sameina
stærstu fyrirtækin á landinu í
skipasmíðaiðnaði i þvi skyni að
skapa öfluga rekstrareiningu sem
hefði burði til samkeppni við er-
lenda aðila, ekki síst Norðmenn.
Nefnd á vegum iðnaðarráðuneytis-
ins athugaði þennan möguleika
1993 og síðastliðið haust fóru einn-
ig fram viðræður um hugsanlegan
samruna Stálsmiðjunnar við Þor-
geir og Ellert á Akranesi og Slipp-
stöðina Odda á Akureyri, meðal
annars með þátttöku Aflvaka
Reykjavíkur hf. fyrir hönd Reykja-
víkurborgar.
Niðurstaða Aflvaka Reykjavíkur
var að sameining þessarra þriggja
fyrirtækja væri fysilegur kostur;
hann gæti orðið til þess að úr
rústum skipasmíðaiðnaðarins risi
sterkt almenningshlutafélag sem
myndi hafa burði til að standast
ytri samkeppni á borð við skipa-
smíðaiðnað Norðmanna. Einnig
kæmi frekari samruni til álita, svo
sem við Landssmiðjuna hf. og
Skipasmíðastöðina í Njarðvík og ef
til vill fleiri fyr-
irtæki.
Ýmsir erfíð-
leikar komu í
ljós við þessar
sameiningar-
þreifingar, með-
al annars mis-
munandi af-
staða lán-
ardrottna og
bæjarfélaga til hugmyndarinnar.
Þetta er reyndar ekki nýtt. Einn
viðmælandi Morgunblaðsins sem
þekkir til fyrri tilrauna til samein-
ingar í iðnaðinum sagði að þá hefðu
menn lítið komist áfram og það
væru sömu ljón í veginum nú.
Bæjarpólitík spilaði þar inn í, en
ein helsta fyrirstaðan væri sú að
lánardrottnar þyrftu að taka
ákvarðanir eftir þrengstu hagsmun-
um sínum á hveijum stað.
Samt sem áður kunna að vera
vonarglætur á lofti fyrir skipasmíð-
ar á Islandi. Hugsanlega stendur
til að ísland taki upp reglur Evrópu-
sambandsins um skipasmíðar, þar
á meðal hina svonefndu sjöundu
tilskipun ESB, sem felur í sér frá-
vik frá banni um niðurgreiðslur.
Islenskur skipaiðnaður hefur lengi
kvartað yfír samkeppni við ríkis-
styrktan skipaiðnað í öðrum lönd-
um, til dæmis í Noregi. Þar nema
opinberir styrkir um 13% af smíða-
verði skipa, að því að Haraldur L.
Haraldsson, formaður stjómar
Málms, sagði í grein hér í Morgun-
blaðinu.
Úr1000
ársverkum í 600
Haraldur telur að ef íslenskur
skipasmíðaiðnaður hefði haldið
sömu markaðshlutdeild og hann
hafði á tímabilinu 1983-1986, eða
68%, hefði orðið veltuaukning um
37% í greininni á tímabilinu 1987-
1993, enda jukust framkvæmdir um
yfir 40% á milli tímabilanna, upp i
5,5 milljarða. í stað 37% aukningar
minnkaði velta íslenskra skipasmíða
hins vegar um 50% vegna þess að
verkefni fluttust úr landi. Ársverk-
um fækkaði úr yfír 1.000 þegar
best lét í um 600 árið 1993.
Forsvarsmenn iðnaðarins telja að
ef Island nái að standa jafnfætis
nágrannaríkjunum hvað varðar nið-
urgreiðslur og stuðning geti skipa-
smíðar hérlendis rétt úr kútnum.
Það er kannski ljósi punkturinn í
slagnum um Stálsmiðjuna að hann
sýnir að til eru menn sem eru tilbún-
ir að reyna að snúa vörn í sókn.
Rætt um að sam-
eina fyrirtæki í
Reykjavík, Akra-
nesi og Akureyri
VTOSHPn
í tilefni þess að 10 ár eru liðin frá því viðskiptablað Morgunblaðsins,
Fimmtudaginn 19. janúar nk. Á þeim tíma sem liðinn er frá því fyrsta
blaðið kom út hefur það unnið sér fastan sess meðal lesenda sinna á
fimmtudögum. lfrÆ
í afmælisútgáfunni verður fyrst og fremst horft fram á veginn og leitast
við að varpa ljósi á hvernig íslenskt viðskipta- og atvinnulíf kemur til
með að þróast á næstu árum. Einnig verður litið á þær miklu breytingar
í viðskipta- og atvinnulífinu sem orðið hafa á síðasta áratug.
Þeim sem áhuga hafa á að auglýsa í afmælisútgáfunni er bent á að hafa
samband við Rakel Sveinsdóttur og Dóru Guðnýju Sigurðardóttur,
sölufulltrúa í auglýsingadeid, í síma 5691171 eða með símbréfi 569 1110.
- kjarni málsins!