Morgunblaðið - 29.11.1995, Blaðsíða 6

6 C MIÐVIKUDAGUR 29. NÓVEMBER 1995
MARKAÐIR
MORGUNBLAÐIÐ
4
Fiskverð heima
Fiskmarkaður
Suðurnesja
JI
Faxamarkaður
Fiskmarkaður
Hafnarfjarðar
j
Alls fóru 101,7 tonn af þorski um fiskmarkaðina þrjá hér syðra í
síðustu viku. Um Fiskmarkað Hafnarfjarðar fóru 20,4 tonn á
91,30 kr./kg. Um Faxamarkað fóru 19,6 tonn á 85,96 kr./kg og
um Fiskmarkað Suðurnesja fóru 61,7 tonn á 93,26 kr./kg. Af
karfa voru seld alls 57,6 tonn. í Hafnarfirði á 61,19 kr. (0,41), á
Faxagarði á 70,81 kr. (0,41), en á Suðurnesjum seldist karfi á
76,76 kr. (56,81). Af ufsa voru seld alls 48,7 tonn. í Hafnarfirði
á 65,88 kr. (10,41), á Faxagarði á 49,00 kr. (0,81) og á 60,95 kr.
hvert kíló á Suðurnesjum (37,51). Af ýsu vom seld 146,0 tonn á
mörkuðunum þremur hér syðra og meðalverðið 82,99 kr./kg.
KrAg
80
70
60
50
Fiskverð ytra
Þorskur «■■■■» Karfi m—mmm Ufsi mmmmmm
Tvö skip seldu afla sinn í Þýskalandi í síðustu viku; Viðey RE og Rauðinúpur ÞH. Alls vom
seld 307,4 tonn af karfa á 113,24 kr./kg. meðalv. (108,84 og 117,64 kr./kg), en 0,8 tonn af
ufsaá 106,98 kr./kg.
Okt.
42. vika
Kr./kg
160
140
47. vika
Eingongu var seldur
fiskur úr gámum í
Bretlandi í síðustu
viku, samtals 440,5
tonná 127,01 kr./kg.
Þar af vom 42,3
tonn af þorski á
139,75 kr./kg.
Af ýsu vom seld
179,3 tonn á 104,87
kr./kg, 53,6 tonn af
kolaál 78,09 kr./kg
og 18,8 tonn af
karfa á 112,83 kr.
hvert kíló.
Hvalveiðibannið minnkar
afrakstur þorskstofnsins
Sumir hvalir eru
tækifærissinnar
NIÐURSTÖÐUR svonefndrar áhættu-
greiningar sýna að afrakstur þorsk-
veiða muni minnka verulega eða um
10% ef hvalstofnar verða látnir vaxa
. upp í þá stærð sem þeir voru í áður
en veiðar hófust. Jafnframt hafa rannsóknir sýnt að nokkrir stofnar
vaxi óðfluga, t.d. bendi margt til þess að hnúfubakur sé búinn að ná
sömu stofnstærð og fyrir veiðar. Þetta sé þó mjög misjafnt milli hvala-
tegunda. „Þegar lagt er mat á samkeppni milli hvala og fiskiskipa um
nytjastofna eru margir óvissuþættir," segir Jóhann Siguijónsson sjávar-
líffræðingur og aðstoðarforstjóri Hafrannsóknastofnunarinnar í erindi
á aðalþingi LIU.
„Hvalir eru auðvitað lifandi
skepnur og lífsferli sumra þeirra
er mjög fjölbreytilegt. Sumir hval-
ir eru tækifærissinnar sem gerir
það að verkum að erfitt er að
meta fæðuval þeirra. Þeir éta fyrst
og fremst það sem er aðgengileg-
ast fyrir þá og mest er af á hveij-
um tíma. Svo eru aftur sumar teg-
undir mjög sérhæfðar í fæðuvali
og því auðvelt að meta hvað þær
éta, einfaldlega út frá almennri
líffræðilegri þekkingu."
Hann segir að erfiðast sé að
bregðast við víxlverkandi áhrifum.
Til þess að geta lagt mat á þau
þurfí að taka útbreiðslu, árstíma-
bundnar göngur, aldursskiptingu
og orkuþörf með í dæmið. í sumum
forsendum sé heilmikil óvissa, en
minni í öðrum. Heilmikill árangur
hefur t.d. náðst í að meta stærð
helstu nytjastofna, s.s. langreyðar,
hrefnu og sandreyðar.
Beita áhættugreiningu
„Við teljum að það muni alltaf
verða erfitt að gefa nákvæm eða
einhlít svör við þeirri spumingu
hver áhrif einstakra hvalategunda
séu á einstaka fiskistofna, vegna
þeirrar óvissu _sem ég nefndi áður,“
segir hann. „í raun og veru eiga
menn ekki að spyija sig þeirrar
spumingar, vegna þess að ómögu-
legt er að svara henni. Það á frek-
ar að reyna að kortleggja þetta í
stómm dráttum."
Jóhann segir að til þess sé beitt
áhættugreiningu, sem Gunnar
Stefánsson á Hafrannsóknastofn-
Grimsby
uninni hafi haft veg og vanda af.
„Við Gísli Víkingsson höfum lagt
mat á fæðunám eða afrán hvala.
Þær niðurstöður em settar inn í
svonefnt aflareglulíkan eða lang-
tímalíkan fyrir þorsk, sem var
notað sem grundvöllur að aflaregl-
unni sem ríkisstjórnin festi í sessi
á liðnu vori. Það gerir okkur kleift
að meta á líkum hver þróunin verð-
ur að gefnum forsendum.“
Afrakstur minnkar um 10%
Að hans sögn em aðalleikend-
umir í því líkani þorsk-, loðnu- og
rækjustofninn og samspil þeirra.
„Það sem Gunnar hafði forystu um
að gera er að taka þessar stærðir
um fæðunám þeirra þriggja hvala-
tegunda, sem við vitum að éta tölu-
vert fiskmeti, þ.e. hrefnu, hnúfu-
baks og langreyðar, og bæta þeim
sem viðbótarflotum inn í þetta
reiknilíkan,“ segir Jóhann.
„Niðurstöður benda eindregið
til þess að verði þessir þrír stofnar
látnir vaxa upp í sömu stærð og
áður en veiðar hófust muni af-
rakstur þorskstofnsins minnka
verulega.“ Hann segir ekki ástæðu
til að gera mikið úr tölum í því
sambandi, en í niðurstöðunum sé
10% minnkun á afrakstri þorsk-
stofnsins.
Tæki sem fæla hvali frð
veiðarfærum
Töluvert hefur verið fjallað um
það í fréttum undanfarið að hvalir
hafi flækst í veiðarfæri sjómanna.
Af því tilefni vakti Jóhann máls á
því í erindi sínu að í Kanada jiefðu
verið hönnuð einföld tæki, sem
gætu forðað óhöppum af því tagi:
„Ástæðan fyrir því að ég vakti
máls á þessu er sú að við ætlum
að reyna að fá útveginn í lið með
okkur til að meta hversu alvarlegt
ástandið er. Ég er þeirrar skoðun-
ar að þetta rokki upp og niður á
milli ára, en ef ástandið reynist
alvarlegt, viljum við vitaskuld
hjálpa til við að fínna lausnir á
vandanum.
Hann segist vita til þess að vís-
indamenn vestra hafi þróað mjög
einföld tæki sem leysi nánast alveg
þann vanda, sem hafí skapast af
því að hnísur hafí verið að koma
í net og hnúfubakar í gildrur í
Kanada. Tækið sendi frá sér hljóð-
bylgjur, sem fæli hvalina frá. „Ef
kemur í ljós út úr svona samstarfi
að þama sé um eitthvað sem þurfi
að skoða nánar, held ég að við
höfum fulla möguleika á að leysa
það,“ segir hann.
Sakna íslensks fisks
SALA á fiskmarkaðnum í Grimsby var 20% meiri á tímabilinu júlí
til október nú en á sama tíma í fyrra. Miklar endurbætur hafa
átt sér stað á markaðnum og á þeim að ljúka um áramótin.
Frank Flear, framkvæmdastjóri markaðarins, segir í viðtali við
breska sjávarútvegsblaðið Fishing News, að markaðurinn í
Grimsby sé í sókin gagnvart öðrum fiskmörkuðum í Bretlandi og
á meginlandinu líka. Hann segir hins vegar, að það hafi valdið
vonbrigðum hve lítið hafi verið um landanir íslenskra skipa en
það stafi af því, að íslendingar flytji nú orðið lítið út af ferskum
fiski.
Flear sagði, að einnig hefði lítið borist af fiski frá Færeyjum
að undanförnu en hann kvaðst eiga von á miklu meira framboði
þaðan eftir áramót. Væri ástæðan meðal annars sú, að nyög gott
verð hefði fengist á markaðnum i Grimsby.
Mikill samdráttur hefur orðið á söiu okkar á ferskum fiski í
Grimsby frá því sem mest var, þegar þúsundir tonna voru seld á
viku. Þá var bæði mikið um siglingar skipa og sölu á fiski úr
gámum. Samdrátturinn stafar bæði af minnkandi þorskkvóta hér
við land og því að verð á innlendum fiskmörkuðum skilar seljend-
um svipuðu verði og fæst ytra.
Verðþróun sjávarafurða 1994-95: Vísitala, 1986 =
Sjófrystar
afurðir
Þorskur
Magnskipting fiskafla
jan.-sept. 1995
Loðna 51 %
Rækja 4%
Karfi 5%
Ysa 4%
Þorskur11%
11%
Yfir 30 þúsund
utan landhelgi
ÍSLENSK fiskiskip hafa það sem
af er árinu aflað meira en 30 þús-
und tonna af þorski utan landhelg-
innar og enn er óvíst hvort heild-
armagn þorsks á árinu muni ná
200 þúsund tonna markinu. Veiði
okkar á þorski hefur aldrei verið
undir 200 þús. tonnum á ári síðan
1951. í fyrra nam heildarþorsk-
veiðin 215 þúsund tonnum, þar af
veiddust aðeins um 177 þús. tonn
í íslenskri lögsögu. Myndin sýnir
skiptingu fiskaflans innan ís-
lenskrar iögsögu fyrstu níu mán-
uði yfirstandandi árs, Þorskur,
sem er 10% af heildarmagni, er
23% í verðmætakökunni og svip-
aða sögu má segja um ýsu og
karfa sem rúmlega tvöfalda sig.
Rækjan gerir þó mun betur og er
ekki nema 4% af magni en verður
17% af verðmætinu, rúmlega fjór-
faldar sig. Loðnan snýr alveg
öfugt og fer úr 15% í magni niður
í 3% af verðmæti.
Verð
Verðmæti afla
jan.-sept. 1995
Ysa 9%
Karfi 11 %
Rækja17%
Síld 3%
m. Loðna 7%
Ef skoðað er verð þessara fisk-
tegunda, kemur í ljós að þorskur,
ýsa og karfi eru nánast á sama
verði, um 70 kr. á kíló. Rælqan er
þrepi ofar eða á um 117 kr. á kíló.
Loðna og síid eru svo undir 10
krónum á kUó eða 4-6 kr. Á fiski-
þingi var þeirri spumingu varpað
fram hvort t.d. aukin þorskgengd
geti haft áhrif á veiði rækju og
þá hvort það borgi sig að fóðra
þorskinn á þessari dýru rækju.