Morgunblaðið - 25.02.1996, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 25. FEBRÚAR 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 25. FEBRÚAR 1996 C 3
FERÐALÖG
FERÐALÖG
Þriðja nóttin í París ókeypis
FIMMTÍU hótel í París bjóða þriðju
nóttina á hótelinu ókeypis ef gestir
bóka með átta daga fyrirvara og nefna
„Paris Fantastique" um leið. Önnur
tve&83a> þriggja og fjögurra sljörnu
hótel bjóða aðra nóttina ókeypis ef
gestir gista yfir helgi og nefna „Paris
Fantastique“ þegar þeir bóka.
Tilboðið „Paris Fantastique" stendur
frá 1. febrúar til 30. apríl. Þeir sem
nota sér það geta einnig fengið 20%
afslátt á öllum vörum nema bókum og
vídeóspólum í Boutique Musées-Lois-
irs. Stórverslanirnar Galeries Lafay-
ette og Le Printemps veita 10% af-
slátt og
bjóða ferðamönnum á tískusýningu,
gefa þeim gjöf og kort af París og
Cityrama býður 30% afslátt á
tveimur mismunandi skoðunar-
ferðum um París. Ferðirnar
hefjast við 4 Place des Pyrami-
des. Afsláttarmiðarnir liggja
frammi á hótelunum sem taka
þátt í „Paris Fantastique“. Ferða-
skrifstofa Parísarborgar, Office de
Rourisme, stendur fyrir átakinu
og þar er hægt að fá nánari upplýs-
ingar (127 av. des Champs-Elysees,
sími: (331)49525354.
Ópera og göngutúrar
París getur verið heldur grá yfir
vetrarmánuðina en það er nóg um að
vera. Opéra de Paris-Garnier opnar
til dæmis aftur eftir margra mánaða
viðgerðir 5. mars næst komandi með
„Cosi fan tutte“ og 19. mars flytur
Jerome Robbins ballettinn aftur í hús-
ið. Delacroix safnið verður einnig opn-
að á nýjan leik upp úr miðjum mars.
Það er frábært að ganga um
borgina á hvaða tíma ársins sem er.
Það er hægt að gera það upp á eigin
spýtur eða fara í göngutúr með túlkn-
um og Ieiðsögumanninum Anne Harvé.
Hún talar ensku, frönsku og spænsku
og fer með fólki um ákveðin hverfi í
borginni um helgar, segir frá sögu
þess, arkitektúrnum og þess háttar.
Gönguferðin kostar tæpar 3.000
krónur og er hægt að skrá sig í
þær þjá Anne Harvé í síma (33 1)
47905216. ■
Landið er ekki heppilegt til golfiðkunar en Ævar Auðbjörnsson skoðaði aðstöðuna
Róðhústorgið gert upp
Ráðhústorgið fær nýja ásýnd og
borgarbúar nýtt deiluef ni
Kaupmannahöfn hefur fengið nýtt Ráðhústorg. Torgið hefur verið
gert upp og nýtt hús reist þar. Það hefur vakið ákafar umræður
og deilur.Sigrún Davíðsdóttir rekur sögu torgsins og segir frá
þessu nýja deiluefni borgarbúa.
RÁÐHÚSTORGIÐ hefur löngum
verið Kaupmannahafnarbúum um-
ræðuefni. Nú hefur torginu verið
breytt enn einu sinni og það hefur
ekki gengið þegjandi og hljóðalaust
fyrir sig. Endurbætumar og nýbygg-
ing á torginu hafa vakið upp harðvít-
ugar deilur og þeir sem hæst láta krefj-
ast þess að nýbyggingin verði jöfnuð
við jörðu. Og borgarfulltrúarnir, sem
samþykktu framkvæmdina með yfir-
gnæfandi meirihluta, halda því fram
að þeir hafi verið blekktir.
Stíllaust torg
Torgið í núverandi mynd sinni er
aðeins rúmlega aldar gamalt. Fram
að því lá endinn á vestursíkinu. hluti
af borgarsíkinu, þar sem torgið er
núna. Um 1850 var fyllt upp í síkið
og þá varð til grasbali þarna, opið
svæði, sem var sveitasælan eintóm.
Á'rið 1872 opnaði Kristján 9. stór-
fenglega iðnaðar- og listsýningu
þarna. Á þessu opna svæði voru
reistir skálar, þar sem nokkur lönd
kynntu iðnað sinn og list. Á þessum
tíma þótti nefnilega sjálfsagt að
kynna iðnað og list saman. Þetta
var kölluð norræn sýning, en í þeim
hópi fékk Rússland einnig að vera
og nokkur fleiri norðlæg lönd. í til-
efni af sýningunni var reist Hús iðn-
aðarins á svipuðum slóðum og nú-
verandi Hús iðnaðarins er og þar
sem veitingastaðurinn Copenhagen
Corner er til húsa.
Árið 1889 var sýningarsvæðið
rýmt og skálarnir rifnir, því nú stóð
mikið til. Kaupmannahafnarbúar
áttu að fá nýtt og reisulegt ráðhús.
Arkitektinn var sigurvegari í arki-
tektasamkeppni og hét Martin
Nyrop. Tíska þessa tíma var tertu-
stíllinn, en hugmynd Nyrops var
einna látlausust. Byggingu hússins
var að fullu lokið 1905, þegar húsið
var vígt með pompi og pragt í hátíð-
arsalnum, sem er enn helsti hátíðar-
salur borgarinnar. Tveimur árum
áður höfðu ráðhúsklukkan og
klukkuspilið verið vígð á nýársnótt.
Klukkuspilsómarnir heyrðust þó
ekki, því það brutust út óeirðir, sem
laganna verðir náðu ekki að bæla
niður fyrr en morgnaði.
Á þessum tíma var torgið heilt og
ódeilt. Á stríðsárunum breytti torgið
um svip, því þá voru loftvarnarbyrgi
grafin niður í torgið og kúlulaga
byrgin settu svip sinn á það. Síðan
var torginu skipt með götu sem lögð
var yfir það. Á uppgangsárum sjö-
unda áratugsins breyttist ásýnd
torgsins enn. í stað gamla Húss iðn-
aðarins var nýtt hús reist og það
varð mörgum þyrnir í augum. Kassa-
lagið þótti stinga illa í stúf við ráð-
húsið og aðrar gamlar byggingar við
torgið. Og ekki þótti það til bóta
þegar ljósaskiltunum fjölgaði jafnt
og þétt. Torgið hefur lengi þótt leiðin-
lega stíl- og sviplaust.
Nýbygglng veldur
fjaðrafoki
Um árabil hefur staðið til að laga
torgið og í tilefni menningarársins
var ákveðið að slá til. Ákveðið var
að tengja torgið aftur og loka göt-
unni, sem hefur skipt því í tvennt.
Torgið hallar að ráðhúsinu, sem
myndar þá þungamiðju þess.
En meginbreytingin er nýbygging
andspænis ráðhúsinu. Húsið verður
í ár notað fyrir upplýsingaskrifstofu
menningarársins, en í framtíðinni
verður þar upplýsingamiðstöð fyrir
ferðamenn, auk þess sem húsið er
umferðarmiðstöð strætisvagna borg-
arinnar. Fyrstu teikningarnar, sem
birtust áður en framkvæmdir hófust
á liðnu ári, sýndu hús, sem var lægra
í annan endann, sveigt upp á við
með léttu og leikandi yfirbragði.
Borgarfulltrúar vildu vera framsýnir
og framsæknir og skapa borginni
nýja ásjónu, svo viljinn til að byggja
var fyrir hendi. Það runnu hins veg-
ar á þá tvær grímur, þegar þeir
fengu loks í hendur módel að torginu
með væntanlegri byggingu. Nýja
húsið var mun stærra og þunglama-
legra en þeir höfðu ætlað. En módel-
ið kom ekki fyrr en kvöldið sem
greiða átti atkvæðl um framkvæmd-
ina og mörgum fannst að nú væri
of seint að snúa við.
Framkvæmdir hófust og i ársbytj-
un stóð húsið tilbúið. Um leið var
V„IÐ vorum að skoða
okkur um og sáum
þá skilti sem vísaði feið-
ina að golfvelli. Ég hef
stundað golf lengi og
okkur langaði að skoða
aðstöðu heimamanna,"
segir Ævar Auðbjörnsson
sem nýlega var á ferð um
Namibíu og lagði lykkju
á leið sína til að skoða
völlinn. „Landið á þessum
slóðum í Namibíu er af-
skaplega hijóstrugt og
ekki hagstæðustu skilyrði
þarna fyrir golfvöll. En
menn hafa reynt að búa
til völl við þessar aðstæð-
ur.“ Þetta var semsagt
enginn grasvöllur eins og
við eigum að venjast,
heldur var 9 holu golfvöll-
urinn þeirra úr sandi og
grjóti.
„Þarna var starfandi
golfklúbbur og að því er
virtist ágætt hús sem
starfsemin var í. Menn
höfðu reynt að bera tjöru-
lög á sandinn til að binda
hann en okkur þótti völl-
urinn satt að segja af-
skaplega dapurlegur.
Þeir sem voru að spila
golf þegar okkur bar að
garði voru með litla
gervigrasmottu á vagnin-
um sem þeir slógu á því
eins og gefur að skilja
var ómögulegt að slá á
sandinum."
Ævar segir að þegar
menn voru búnir að slá
sig á flöt voru þar sköfur
og með þeim var búin til
braut og „púttað" eftir
henni að holunni.
„Ástandið á golfvöll-
unum var ekki víða svona
því við sáum góða velli
norðar í landinu."
Ævar var staddur í
BUFFALÓAHJÖRÐ.
LJÓNYNJA á botni gígsins.
LITIÐ yfir Ngorongoro
reyndist of stór til að komast niður
snarbrattan slóðann niður í gíginn.
• Varð því úr að við leigðum okkur
Land-Rover jeppa með bílstjóra til
að fara með okkur á safari um
svæðið. Þegar við höfðum ekið
skamma stund eftir gígbarminum
birtist okkur merkileg sýn. Hópur
af Maasai mönnum kom æðandi
út úr runnum við veginn, hoppandi
og baðandi út öllum öngum eins
og eitthvað hræðilegt hefði gerst.
Við snarstoppuðum bílinn til að sjá
hvað gengi á og kom þá í ljós að
þeir voru að bjóða uppá mynda-
töku. Þarna eru það orðin hrein
viðskipti að stilla sér upp fyrir
myndavélar ferðamanna gegn
greiðslu, nokkuð sem er algengt
með frumbyggjaþjóðir vítt og
breitt um álfuna. Þetta er leið
þeirra til að gera sér tekjur af
ferðamönnunum, sem annars
myndu aka í gegnum lönd þeirra
án þess að skilja nokkuð eftir sig.
Það er staðreynd að stærstur hluti
þess gjalds sem ferðamenn greiða
fyrir í uppihald og aðgangseyri í
friðlöndin fer í annarra vasa en
frumbyggja svæðanna.
Að myndatöku lokinni kom ung-
ur Maasai að tali við okkur. Bar
hann sig illa yfir því að hafa feng-
ið 20 $ seðil frá einhverjum ferða-
manni og sagðist ekki geta notað
hann. Áströlsk samferðakona okk-
ar aumkaði sig yfir hann og skipti
á dollaraseðlinum og tanzanískum
UPPÁBÚNIR Maasai strákar stilla sér upp til myndatöku. shillingum, sem hann þáði með
mestu þökkum og hvarf á braut.
Okkur fannst þetta býsna tor-
kennilegt því venjan er sú á þessum
slóðum að fólk sækir í erlendan
gjaldeyri sakir óstöðugra innlendra
gjaldmiðla. Það kom því ekki á
óvart við nánari athugun að seðill-
inn reyndist falsaður!
Nýr heimur
Til að komast ofan í gíginn á
bíl er aðeins um eina leið að ræða
og síðan aðra uppúr. Veggirnir
eru þverhníptir, svo það var ansi
bratt að aka niður hlykkjóttan
krákustíginn en gamli Land-
Roverinn silaðist það örugglega.
Niðri á botninum opnaðist okkur
ný veröld. Stórar hjarðir villtra
dýra stóðu þar andspænis manni
í ótrúlegri nálægð. Ótal myndir
af lífinu á sléttunni bar fyrir augu:
Zebrahestar á beit, halla undir
flatt og skvetta upp rassinum þeg-
ar við nálgumst. Strútar hlaupa
kapphlaup fram úr jeppanum.
Nashyrningskarl reynir til við nas-
hyrningskerlingu með hálfstálp-
aðan unga sér við hlið. Stór hjörð
af buffalóum ygglir sig framan í
okkur og baular, bílstjóranum til
skelfingar sem veit að þeir ráðast
á bíla. Ljónin liggja í sólbaði í
mollunni yfir hádaginn. Gamall
fíll, trúlega útskúfaður úr samfé-
lagi fílanna, bíður dauðans, úrillur
og yfirgefinn. Nokkur þúsund
bleikir flamingóar spígspora í leðj-
unni í vatninu. Vörtusvín setja upp
halann og hlaupa undan lævísri
hýenu. Ungir Maasai kúasmalar
rölta um með beljurnar sínar, vel
vopnaðir spjótum og bogum til að
vernda þær gegn rándýrum.
Þegar fór að skyggja var stefn-
an tekin upp á gígbrúnina. Jafn
örugglega og hann hafði silast
niður, silaðist Land-Roverinn upp
aftur og skilaði okkur heilu og
höldnu á tjaldstaðinn. Þegar við
lágum inni í tjaldinu um kvöldið
á gígbarminum og horfðum í
gegnum moskítónetið út í myrkrið
reikaði hugurinn niður sléttuna.
Oll þessi dýr, stór og lítil, grimm
og meinlaus, Maasaiarnir með
kýrnar sínar; allt virtust þetta
hlekkir í einhverri óijúfanlegri
heild, þar sem hver lífveran er háð
annarri. Eini hluturinn sem ekki
passaði inn í þessa mynd var
Land-Roverinn og við. Þó virtist
umferðin valda ótrúlega lítilli
styggð, enda flest dýr sjálfsagt
orðin vön hvítum safari-bílum, vit-
andi að skothríðin frá Nikon og
Minolta er hættulaus. ■
Jón Geir Pétursson og Kristín Lóa
Ólafsdóttir liffræðingar
Ljósmynd/Davíð Helgason
NÝJA húsið á Ráðhústorginu
rís eins og veggur andspænis
Ráðhúsinu.
RÁÐHÚSIÐ
séð frá
wýbyggíng-
unni.
fyrsta almenna deilumál ársins haf-
ið. Fjölmiðlar gengu um og spurðu
almenning og borgarbúa hvað þeim
þætti um nýja húsið. Svarið var nán-
ast einróma: Húsið væri skelfileg
mistök og væri svartur blettur á
torginu. Borgarfulltrúar kepptust
um að vitna um að þeir hefðu verið
blekktir og sumir kröfðust þess jafn-
vel að húsið yrði rifið, meðan aðrir
ráðleggja fólki að flana ekki að neinu
og bíða með allar ákvarðanir í fimm
ár, því þá gætu hlutirnir litið öðru-
vísi út.
Og þegar þú, lesandi góður, átt
leið um Kaupmannahöfn, skaltu líta
við á Ráðhústorginu og mynda þér
eigin skoðun á nýja svipnum. Síðan
geturðu rætt það við þá Dani, sem
verða á leið þinni og þá mun örugg-.
lega ekki skorta á samræðugleðina.
ÆVAR við 9 holu golfvöllinn sem var úr sandi og gijóti.
Níu holu golf-
völlur úr sandi
bænum Luderitz í Namib-
íu í nóvember síðastliðn-
um þar sem hann var að
setja upp vinnslulínur í
nýtt frystihús sem fyrir-
tækið Islenskar sjávaraf-
urðir á hlut í á móti
heimamönnum. Hann
starfar hjá fyrirtækinu
Samey og var í Namibíu
ásamt tveimur frá Lands-
smiðjunni. Síðar komu
tveir frá Marel og þrír frá
Frostkælismiðjunni.
Heimamaður bauð
nokkrum þeirra á humar-
veiðar. Farið var út á sjó
á árabáti og veiðarfærin
nýstárleg. „Við vorum
með gildrur sem við hent-
um út. Beitan var makr-
íll. Það voru síðan alls-
konar kvikindi sem komu
í ljós, hákarlaseyði, sæ-
slöngur, ótal smáfiska-
tegundir og auðvitað
humar. Fengurinn var
ekki mikill að þessu sinni
en það var mjög gaman
að fara út á árabáti og
prófa þetta,“ segir hann.
- Hvað er Ævari minn-
isstæðast við ferðina?
„Líklega hvað íslending-
ar eru að gera góða hluti
í Namibíu." ■
A Lcmd-Rover
niður í Ngoron-
goro gíginn
DETTI manni í hug samlíking við
Örkina hans Nóa um einhvern stað
á jörðinni væri það gígurinn Ngor-
ongoro í Tanzaníu. Þó það sé orð-
um aukið kemur Örkin samt upp
í hugann þegar maður stendur ofan
í gígnum, umlukinn bröttum veggj-
um með ótölulegum fjölda villtra
dýra allt um kring. Sakir þess hve
svæðið er afmarkað og dýralífið
fjölbreytt hefur gígurinn orðið
vettvangur ótölulegs fjölda sjón-
varpsmynda um lífið á sléttum
Afríku. Fullyrða má að hvergi í
álfunni sé að finna eins fjölskrúð-
ugt dýralíf á svo afmörkuðu svæði.
Ngorongoro gígurinn er um 20
km í þvermál og snarbrattir vegg-
ir hans eru um 600 m háir. Hann
er talinn hafa myndast í miklum
eldgosum fyrir um 2,5 milljónum
ára og er hluti Rift Valley sigdæld-
arinnar, sem klýfur A-Afríku endi-
langa. Botn gígsins er sléttur og
er grunnt vatn í honum miðjum.
Menn gerðu sér snemma grein fyr-
ir mikilvægi þess að vemda dýra-
líf svæðisins fyrir veiðiskap, en þá
höfðu hvítir veiðimenn, svokallaðir
„great white hunters“ gengið veru-
lega nærri mörgum dýrastofnum.
Var því ákveðið af nýlendustjóm
Breta að sameina gíginn Ser-
engeti þjóðgarðinum árið 1951.
Við sameininguna var íbúum svæð-
isins, sem teljast til Maasai ætt-
flokksins, gert að flytjast brott.
Það sættu þeir sig ekki við og
varð því að samkomulagi að þeir
fengju að halda áfram hefðbundn-
um búskaparháttum sínum á svæð-
inu. Ngorongoro svæðið var því
skilið frá Serengeti og gert að sér-
stöku friðlandi þar sem verndun
náttúm og hirðingjabúskapur
Maasaianna á að vera jafngilt. Til
viðurkenningar á mikilvægi svæð-
isins fyrir mannkyn allt, var það
sett á lista Sameinuðu þjóðanna
sem World Heretage Site árið
1978.
Komu æðandl til að bjóða
upp á myndatöku
Við hófum ferðalagið í Tanzaníu
í borginni Amsha, sem er aðalmið-
stöð safari-iðnaðarins í landinu og
er fallega staðsett undir fallegum
hlíðum Meruljalls. Þaðan lá síðan
leiðin til Ngorongoro en þangað
er góð dagleið frá borginni. Eftir
ferðalag í gegnum þurrar sléttur
og fijósama akra komumst við á
áfangastað og tjölduðum á brún
gígsins með frábæra útsýni yfir
hann. Við nánari athugun kom í
ljós að bíllinn sem við vorum á
NAMIBÍA
4