Morgunblaðið - 14.07.1996, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 14. JÚLÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 14. JÚLÍ 1996 C 3
FERÐALÖG
-H
A slóðum krókódíla,
vísunda og Seans Connery
Villt náttúra oq dýraiíf eru kannski ekki helstu aðalsmerki Bandaríkjanna, að minnsta
kosti ekki í huqg flestra þeirra ferðamanna sem þanqað sækja. Þrátt fyrir það eru
þar marqir þjóðqarðar oq náttúruperlur þar sem óbeisluð náttúran er friðuð oq dýra-
oq fuqlalíf verndaó fyrir áqanqi mannanna. María Hrönn Gunnarsdéttir fór
ó slóðir vísunda oq krókódíla oq hafði qaman af.
SKAMMT norður af Fort Myers
á Flórída er stór dýragarður,
Babcock Wilderness Advent-
ures, þar sem fjöldi villtra
dýra og fugla lifir í sínu náttúru-
lega umhverfi. Garðurinn er nefnd-
ur í höfuðið á Edward Babcock
nokkrum sem keypti landið
snemma á öldinni til að stunda þar
skógarhögg en þar er mikið um
furutré. A þeim tíma bjuggu skóg-
arhöggsmenn ásamt fjölskyldum
sínum á búgarðinum og var á tíma-
bili um 200 manna þorp þar. Hý-
býli fjölskyldnanna voru nokkuð
sérstök en þær bjuggu flestar í
gömlum járnbrautarvögnum sem
búið var að taka hjólin undan.
Læknir staðarins veitti alla nauð-
synlega læknisþjónustu og fyrir
„fjórðung“ klippti hann hár íbúanna
líka.
Á elgin ábyrgð
Nú er landið, sem er um 90 þús-
und ekrur-í einkaeign aldraðs son-
ar Edwards, Freds Babcock. Skóg-
arhöggsmennirnir eru á bak og
burt en í staðinn búa þeir sem starfa
við dýragarðinn, leiðsögumenn og
krókódíla-, nautgripa- og hrossa-
ræktendur á búgarðinum.
Fjöldi villta dýra og fugla lifir í
garðinum, stórvaxnir og vígalegir
vísundar, sakleysislegir en undir-
förlir krókódílar af Alligator ætt-
kvíslinni, pardusdýr, dádýr með
hvítan hala og kalkúnar og pelíkan-
ar.
Þegar ég var á ferð í Babcock
Wilderness Adventures var hlýtt í
veðri en svolítill vindur. Áður en
haldið var af stað á vit ævintýranna
stakk ég stöfunum mínum niður á
þar til gert blað og lofaði að fara
ekki í mál við eiganda garðsins
jafnvel þótt ég kæmi í pörtum til
baka úr ferðinni. Tefli maður á
tvær hættur í nágrenni við dýrin
er það algerlega á manns eigin
ábyrgð. Leiðsögumaðurinn og bíl-
stjórinn hélt þó vel utan um gestina
sína svo það var ekkert að óttast.
Vígalegir vísundar
Vísundarnir í Bandaríkjunum eru
taldir hafa verið 60 til 75 milljónir
þegar þeir voru flestir en árið 1886
fundust einungis 560 dýr í landinu.
Nú eru þeir um 200 þúsund tals-
ins, meðal annars í Babcock-
búgarðinum, í Yellowstone-þjóð-
garðinum og í Iandi sem er í eigu
Teds Turners. Fyrsti áfangastaður
okkar var einmitt þar sem vísund-
arnir halda sig. Þeir voru hinir ró-
legustu og létu okkur ekki trufla
sig, ekki fyrr en kvikmyndatöku-
maðurinn úr hópnum dreif sig með
myndavélina á öxlinni út úr trukkn-
um til að ná ögn betri myndum af
þeim. Þá urðu þeir forvitnir og víga-
legir komu þeir nær - og nær.
„Eru þeir ekkert hættulegir?"
spurði einn farþeginn og leist ekk-
ert á hversu stórir þeir eru. „Jú,“
svaraði bílstjórinn og leiðsögumað-
urinn, Mark Renz, rólegur eins og
vísundur en stóð þó fljót-
lega á fætur og hélt í hum-
átt á eftir kvikmyndatöku-
manninum. Þeir félagar
storkuðu vísundunum svo-
litla stund en hypjuðu sig
svo upp í trukkinn, skræf-
unum í hópnum til mikils
léttis.
Krókódílar í þúsundatali
Við héldum áfram inn í
garðinn. Mark hafði greini-
lega augun hjá sér því ann-
að veifið stöðvaði hann
trukkinn Og benti inn á
milli trjánna á dádýr með
hvítan dindil, fugla og síð-
ast en ekki síst á krókódíl-
ana, sem eru af Alligator-
ættkvíslinni.
Það er ekki auðvelt fyrir
óvana að koma auga á
krókódílana, sem eru í þús-
unda tali í garðinum, því
þeim er fátt betur til lista
lagt en að samlagast um-
hverfi sínu. En Mark sá við
þeim og skyndilega benti
hann okkur á krókódílamóð-
ur með þrjá pínulitla unga.
„Þessir fæddust í ágúst í
fyrra,“ sagði hann og bætti
við að krókódílamóðir sé besta móðir
í heimi. Hún gefí þeim reyndar ekki
að éta en hún gæti þeirra sem sjáald-
urs augna sinna í heilt ár eða þang-
að til þeir eru orðnir um eins fets
langir. „Eftir það eiga þeir ekki aðra
óvini en manninn og tímann," sagði
hann.
Krókódílar verpa 20 til 60 eggjum
í einu en einungis um tíundi hluti
þeirra lifir því fuglar og önnur dýr
éta eggin. Það er því varla að undra
þótt móðirin gæti unganna sinna
vel. Krókódílaungar vaxa um eitt fet
á ári en þegar þeir eru orðnir 8 feta
langir hægir á vexti karldýranna og
hann stöðvast hjá kvendýrunum.
Meðalævi krókódíla er 40 til 60 ár.
Mark Renz hafði frá mörgu að
segja á meðan hann ók okkur í
gegnum garðinn enda á svæðið sér
forvitnilega sögu. Hann benti okk-
ur til dæmis á hengiplöntu sem lif-
ir eingöngu á lofti en hana notaði
INNAN Babcock-garðsins er stórt fenjasvæði sem heitir Telegraph Cyprus
Swamps. Nafnið kemur til af því að leggja þurfti ritsímann framhjá svæðinu
því það var svo torfært.
Fró maíbyrjun til
októberloko er
Babtotk Wilderness
Adventures-qarbur-
inn einungis haföur
opinn ó morgnana
og er mælt með því
að fólk hringi ó und-
an sér til að fó upp-
lýsingar um brottf-
arartíma trukkanna.
Á öðrum órstímum
er haft opið fró níu
til þrjú.
Henry Ford í fyrstu til að stoppa
upp sætin í bílunum sínum. Það
varð hins vegar skammgóður verm-
ir að setjast í bílsætin vegna þess
að í plöntunni leyndust pöddur sem
bitu fólk í sitjandann.
Annar frægur maður hefur einn-
ig haft viðkomu í garðinum atvinnu
sinnar vegna en það er enginn ann-
ar en fyrrverandi James Bond, öðru
nafni Sean Connery. Kvikmyndin
Just Cause, sem hann lék aðalhlut-
verkið í, er nefnilega tekin í garðin-
um og eykur fenjasvæði garðsins á
spennu söguþráðarins. Þegar ferðin
var um það bil á enda benti Mark
okkur á staðinn þar sem Connery
fann morðvopnið og sagði um leið
hlægjandi frá því að áður en atrið-
ið var filmað hafi þurft að reka
krókódíl, sem hafði komið sér þar
makindalega fyrir, í burtu. Þegar
krókódíllinn hafði loksins hypjað
sig var hafist handa við myndatök-
una en krókódíllinn var forvitinn
og vildi ekki missa af neinu. „Það
var dálítið fyndið að sjá 007 taka
á rás logandi hræddur þegar krókó-
díllinn birtist á ný,“ sagði Mark og
farþegarnir í trukknum sjá leikar-
ann fræga í anda þar sem hann
tekur til fótanna.
Morgunblaðið/María Hrönn
FRÁ vinstri: Leiðsögumaðurinn stökk sem snöggvast út úr bilnum og náði í lítinn krókódíl í farangursgeymsluna. Stórir og
vígalegir vísundar með hnúð á bakinu rölta um svæðið.
Fuglaskoðun ó Flórída
merki, það fyrsta árið
1934. Fyrir ágóðann af
sölu þeirra hafa verið
keypt votlendi fyrir 200
landssvæði í líkingu við
garðinn á Sanibel Island
með það fyrir augum að
vernda fuglalíf í Banda-
ríkjunum.
Eg verð að viðurkenna
Morgunblaðið/María Hrönn
ÞOLINMÓÐIR fuglaskoðarar í J.N. „Ding“ Darling.
J.N. „DING“ Darling-
garðurinn er ekki síðri en
Babcock-dýragarðurinn,
sérstaklega fyrir þá sem
hafa yndi af fuglaskoðun.
Þar fá fuglar af öilum
mögulegum tegundum að
lifa í friði fyrir byssuglöð-
um skotveiðimönnum en
„skotglaðir" Ijósmyndarar
eru þess duglegri við
myndatökur. Linsur og
myndavélar þeirra síðar-
nefndu standa á þrífótum
um allan garðinn og hjá
silja þolinmóðir Ijósmynd-
arar á öllum aldri, af báð-
um kynjum og bíða eftir
hinu fullkomna myndefni.
Garðurinn, sem er á
Sanibel Island úti fyrir
strönd Fort Myers borgar-
innar, heitir eftir náttúru-
fræðingnum og skopteikn-
aranum Jay Norwood
Darling. Darling þessi
fékk Pulitzer-verðlaun
árin 1923 og 1942 fyrir
skopteikningar sínar en
þær merkti hann alltaf
með nafninu Ding sem er
stytting úr Darling. Hann
er einn af frumkvöðlum
þess að varðveita villt
dýralíf í Bandaríkjunum
og í þeim tilgangi hannaði
hann svokölluð andafrí-
að ég hef ekki mikið vit á
fuglum en ég hafði engu
að síður mjög gaman af
að aka i gegnum garðinn
og stansa reglulega til að
fylgjast með mönnum og
fuglum og njóta þess að
vera úti í góðu veðri og
fallegri náttúru. Vísast
hefði ferðin verið enn
ánægjulegri ef ég hefði
haft góðan sjónauka í
handraðanum en svo var
því miður ekki. Aðdráttar-
linsa á myndavél gæti hins
vegar bætt upp sjónauka-
leysið og þeir sem hana
eiga ættu endilega að taka
hana með sér.
Ég mæli með að fólk
kaupi sér lítinn bækling,
Wildlife Drive Guide, áður
en það heldur inn í garð-
inn. Hann kostar rétt inn-
an við einn dollara og fæst
í sjálfssölum á sama stað
og maður borgar sig inn.
Gjaldið fyrir hveija bifreið
sem ekið er inn í garðinn
eru fjórir dollarar. Á sér-
stakri bylgjulengd, sem
gefin er upp á skiitum
meðfram veginum, er
fróðleik um garðinn og
fuglana útvarpað og það
er vel þess virði að leggja
við hlustir. Garðurinn er
hafður opinn frá sólarupp-
rás til sólarlags alla daga
nema föstudaga.
FERÐALÖG
Það er qlltaf áhuqavert að
fylqjast með viðbröqðum
erlendra ferðamanna þegar
þeir koma til Islands. Anna
BjqrnadéWir, sem er
búsett í Sviss, kom hingað
með 70 ferðovönum
Svisslendingum.
Morgunblaðið/Anna Bjarnadóttir.
MYNDATAKA í roki og rigningu við Gullfoss.
í hópferð á
heimahögum
STEINGRÍMUR leiðsögumaður
sagði mér frá spænskri konu sem
fór yfir um eftir þriggja daga dvöl
á íslandi. Hún hafði ekki gert sér
grein fyrir til hvers konar lands hún
var að fara. Ferðin austur fyrir fjall
fór með hana og það þurfti að
sprauta hana niður á Selfossi. En
hún jafnaði sig og þoldi landið að
lokum.
Svisslendingarnir sem ég var á
ferð með í vor voru ekki eins við-
kvæmir. Þó viðurkenndu nokkrir
að þeir væru fegnir að landið er
ekki allt eins hijóstrugt og Reykja-
nesið. Það ér ekkert
grín fyrir suma að
koma úr gróðurm-
iklu landslagi til eyju
íss og elda - franskur
blaðamaður í páfa-
ferðinni hér um árið
andaði léttar þegar
hann sá finnsku
skógana eftir 23ja
tíma dvöl á íslandi,
hann hefði ekki þol-
að íslenska náttúru
öllu lengur!
Aðrir verða svo
hrifnir að þeir vilja
helst setjast að. Ein
kona í svissneska
hópnum kom svo
uppnumin frá Vest-
mannaeyjum að hún
vildi helst vaka alla vikuna svo að
hún missti ekki af einu andartaki
í þessu stórkostlega landi. Mér
fannst tilvalið að fá hana með mér
niður í bæ á björtu vorkvöldinu og
sýna henni Kaffi Reykjavík. „Nei,
ég get ekki hugsað mér að fara
neins staðar inn,“ sagði hún og
fékk sér blund áður en hún fór að
taka myndir af styttum Ásmundar
Jónssonar um miðja nótt.
Torfærur við Sæbrautlna
Vínbóndi frá Genf var til í bæjar-
ferð. Við gengum meðfram sjónum
úr Hótel Grand Reykjavík (ágætt
hótel en ekki grand eins og nafnið
bendir til) niður í bæ og furðuðum
okkur á að það liggur engin al-
mennileg gangstétt við Sæbrautina
úr Laugarnesinu. Sólsetrið var und-
urfagurt. Vínbóndinn flýtti sér að
borða næstu kvöld til að geta notið
sólsetursins, sólin sest ekki eins
fallega í Sviss, a.m.k. ekki í Genf.
Ég var fengin með í þessa ferð
af því að svissneska fararstjóran-
um, fyrrverandi ferðamálastjóra
Sviss, þótti öruggara að hafa ein-
hvern með í ferðinni sem skildi
báðar þjóðirnar. Það var auðvitað
algjör óþarfi en ég var ekkert að
benda honum á það. Það er alltaf
gaman að fara til íslands, jafnvel
með sjötíu Svisslendingum. Þeir
voru þingmenn með sérstakan
áhuga á ferðamálum og makar
þeirra. Hópurinn fer saman í vikufrí
einu sinni á ári og að þessu sinni
varð Island fyrir valinu.
Ferðin gekk framar vonum.
Glampandi sól þangað til síðasta
daginn þegar hópurinn skoðaði
Þingvelli, Gullfoss og Geysi í roki
og rigningu, lenti í slyddu við skíða-
skálann og blíðskaparveðri í Hafn-
arfirði. Bláa lónið vakti feikilukku.
Búningsaðstaðan er óviðunandi en
flestir voru sammála um að
Holliwoodflottheit eiga heldur ekki
við á svona stað. Synd að það eigi
að færa lónið lengra út í hraunið,
það gefur því vissan vísindaskáld-
skaparbrag að vera þarna alveg
ofan í gufuspúandi orkuverinu.
Misjöfn þjónusta
Eyjaferð frá Stykkishólmi og
glæný hörpuskel var annar há-
punktur ferðarinnar. Ég fer héðan
í frá aldrei með útlendinga til Is-
lands án þess að stefna beint á
Snæfellsnesið. Hádegisverður á
Búðum vakti mikla hrifningu. Þjón-
ustan var til fyrirmyndar, maturinn
fyrsta flokks, umhverfið notalegt
og fallegt. Éitthvað annað en í
Valhöll á Þingvöllum. Sumarstarfið
þar var auðfinnanlega ekki hafið.
Þjónustan var slæm og salurinn
bæði kaldur og kuldalegur. Það var
mér að kenna að hópurinn borðaði
þar. Það hafði verið mælt með
Nesjavöllum en mér fannst ekki
hægt annað en stjórnmálamennirnir
borðuðu á Þingvöllum. Algjör mis-
tök. Hin mistökin voru að gista á
Hótel Borgarnesi. Það er lélegt
hótel. Einhver hafði orð á því að
það væri stíl- og sálarlaust.
Holið í flugvallarhótelinu í Kefla-
vík var heldur lítið fyrir svona stór-
an hóp. Listaverkin
þar á veggjunum
vöktu athygli einnar
konu sem kvartaði
yfir því að hafa
hvergi séð íslenskar
hannyrðir eða list-
muni til sölu - bara
lopa á lopa ofan.
Kjartan Már
Kjartansson, skóla-
stjóri Tónlistarskól-
ans í Keflavík sá um
skemmtiatriði við
lokakvöldverðinn.
Fjórar litlar stúlkur
léku á fiðlu. Borðfé-
lagi minn var hrifinn
en grunaði að í Sviss
þættu börnin mis-
notuð ef þau fengju
að koma fram við svona tækifæri.
Kjartan Már og tveir félagar hans
fluttu íslenskar vísur og fengu gesti
til að taka þátt í gamninu.
Það fór hrollur um konuna við
hliðina á mér þegar allir áttu að
krækja saman örmum - það var of
þýskt fyrir hennar smekk - en hún
róaðist þegar það átti ekki bara að
rugga til hægri og vinstri heldur
líka fram og aftur og standa upp
og setjast. Hópurinn var orðinn
móður og tjóður í kinnum af hlátri
og áreynslu þegar skemmtiatriðinu
lauk.
Þá var líka tími til kominn að
fara að sofa. Svisslendingarnir
þurftu að vakna til að taka vélina
til Lúxemborgar næsta dag. Þeir
vöknuðu örugglega snemma. Það
rann upp fyrir mér í þessari ferð
að það er misskilningur að Sviss-
lendingar séu stundvísir. Þeir eru
alltaf minnst fimm mínútum á und-
an áætlun.
HITINN mældur við Geysi.
SAS og
menningin
SAS er einn helsti styrktaraðili
Kaupmannahafnar, Menningar-
borgar Evrópu 1996. Af því tilefni
hefur flugfélagið prýtt eina MD-87
vél sína með merki þessa viðburðar.