Morgunblaðið - 20.10.1996, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1996 MORGUNBLAÐIÐ MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. OKTÓBER 1996 C
FERÐALÖG FERÐALÖG
Flugleiðir
flytja í
Terminal 1
27. október
Aíagnstöð
Endurgreiddur söluskattur og
leiðin til og frá miðborginni
Lundúnafarar geta eftir borgar-
ferð fengið 18% söluskatt af vör-
um, sem þeir hafa keypt í til-
teknum búðum, endurgreiddan á
Heathrow.
Fljótlegasta leiðin til og frá
Heathrow inn í miðborg London
er með neðaiyarðarlest. Ef farang-
ur er töluverður er betra að fara
með rútu eða leigubíl. Ferðin getur
tekið hátt í klukkustund.
Morgunblaðið/Gunnar Hersveinn
HARE Krishna-fólk á Oxford Street.
LITLIR markaðir á litlum
göngugötum í Soho.
ÚR kvikmyndavöruversluninni
The Vintage magazine shop.
NEAL Street matsölustaðurinn góði, Food for thought.
Stund á þeim mikla fræga stað
skapar skærar minningar
. . . Vaknaði í neðanjarðar-
lestinni frá Heathrow til Lond-
on City innan um vinnuþreytt
fólk á heimleið og ferðamenn.
Buxnaauglýsing flæktist fyrir
augum mínum með setning-
unni: „Það er erfitt að vera vin-
gjarnlegur ef manni líður illa.“
Sat aðgerðarlaus þangað til rödd
hljómaði: Piceadilly Circus. Barst svo
rúllustiga upp á leið. Gekk síðustu
tröppurnar upp á gangstétt. Ilmur
mengunar fagnaði mér, blandaður
koltvísýringi og fólki af flestöllum
þjóðflokkum. Auglýsingaskiltin
blikkuðu yfir tveggja hæða strætis-
vögnum og svörum leigubílum, ég
vinkaði einum þeirra og mjakaðist í
umferðinni upp á Hótel Kennedy,
Cardington Street.
London, borg óendanleikans, bæði
heillandi og fráhrindandi. Yfir henni
svífa þotur sem lenda svo á Heat-
hrow á 5 til 15 mínútna fresti. Und-
ir henni þjóta lestirnar Underground
og vegfarendur streyma í flóðbylgj-
um á gangstéttunum, og allt verður
að ganga hratt fyrir sig. Hinsvegar
leynist margt í hliðargötunum;
skrýtnar búðir og matsölustaðir.
Eg skipti í flýtigírinn eins og hin-
ir og hraðaði mér á matsölustað í
bænum: Bacchanalia, la Bedford
Street í Covent Garden. Alvörustað-
ur, dimmur og dularfullur og ég
pantaði lasanja með hvítvíni hússins.
Slakaði vel á en mundi svo eftir
miða í rassvasanum á söngleikinn
Sunset Blvd. eftir Andrew Lloyd
Webber. Verkið er víst byggt á sam-
nefndri kvikmynd eftir Billy Wilder
og er sýnt í Adelphi Theatre í nánd
við Covent Garden,
Söngurinn hófst í íburðarmikilli
leikmynd og hvílík leiðindi. Það var
afrek að yfirgefa ekki leikhúsið fyrr
en í hléinu. Betra var að berast um
í marglitu götulífinu.
Sumir liðu bara um göturnar, aðr-
ir kíktu í opnar verslanir í nánd við
Leicester Sqaure eins og Virgin
plötubúðina. Hlé virtist vera í nokkr-
um, meðal annars Algerian
Coffee Stores sem ætti að upp-
fylla kröfur vandlátra kaffi-
og tedrykkjumanna. Raðir af
öllu frá A-0 sem varðar þessa
drykkjusiði hylja veggina á
smáum búðarhillum. Kaffi-
kvörnin snerist og búðin ilm-
aði og á útihurðinni stendur:
Póstverslun um allan heim.
Algerian Coffee Stores er
lítil búð og andstæða tröll-
vöxnu búðanna í Oxford
Street og Regent Street,
búða uppá margar hæðir og
djúpa kjallara. Ætlaðk mér
þær eftir hádegi.
Silaðist Old Compton, en
á slíkum götum er annar
hraði en í hinum ljölförnu,
og borðaði hefðbundinn
enskan morgunmat á Ban-
ans, sem fólgst í feitum pyls-
um, eggjum og beikoni, um
leið og blökkumaður boraði
í plötur bak við afgreiðslu-
borðið. Appelsínusafinn
kætti bragðnema tungunnar
áður en kvatt var.
í Brewer Street sogaðist
ég inn í versluninni The
Vintage Magazine Shop að
nafni. Hún er sambærileg við
alsírsku kaffíverslunina að
öllu Ieyti nema einu: Vörum-
ar af ólíku tagi. í þessari
búð fæst flestallt tengt kvik-
myndum: Póstkort, vegg-
spjöld, gínur, lyklakippur,
spil osfrv. skrýtt myndum af
kvikmynda- og sjónvarps- og
músíkmyndastjömum, til
dæmis hékk ein lyklakippa
með mynd af Björk á
standi.
Heillaður af góssinu í
The Vintage Magazine
keypti ég póstkort með
Robin og Batman úr bresku
sjónvarpsþáttunum - og hélt
inn í mannfrumskóginn: Reg-
ent Street og Oxford Street.
Flugleiðir flytja yfir í flugstöð 1 á Heathrow-vellinum
En áður ber að minnast betlaranna
sem liggja hér og þar á gangstéttum
með spjöld með beiðni um ölmusu,
og útigangsfólksins sem sefur undir
berum himni - og líka heldur frísk-
legra fólks sem spilar neðanjarðar í
lestargöngunum á gítar.
Stemmning á Oxford Street
rofin með Hare Krishna.
Þrammaði Regent Street framhjá
risabúðunum. Skoðaði Hamleys,
stærstu leikfangaverslun Bretlands-
eyja. Hún er sex hæðir og krefst því
þolinmæði að velja rétt, en á spjaldi
á neðstu hæð er skýrt frá því hvers-
konar leikföng fást á hverri hæð.
Það er að minnsta kosti dagsverk
að þræða búðirnar í Oxford Street.
Ég leitaði að skóm á sjö ára barn í
mörgum verslunum og fann mikið
af lélegum skófatnaði með hörðum
sólum og vafasömum samskeytum.
En rakst loks á spánska leðurskó
með gúmmísóla á ágætu verði.
Kátur hópur braut upp þunga
stemmninguna á Oxford Street og
yfirgnæfði söngur hans umferðarnið-
inn: „Hare, Hare Krishna, Hare,
Hare Krishna . . .“ og undir ómaði
léttur hljóðfæraleikur. Strákur úr
hópnum heilsaði mér og ég festi
hann á filmu.
Með leikföng og nýja skó í poka
fetaði ég mig aftur á rólegri slóðir.
Neal Street, skammt frá Covent
Garden, er athyglisverð göngugata.
Fyrsta verkefnið fólgst í því að seðja
hungrið og varð grænmetisréttastað-
urinn Food for Thought fyrir valinu.
Hann er þröngur
og notalegur. Sið-
ur er að fara bara
í röðina, fá réttinn
á diskinn og finna
sér svo sæti, sem
í mínu tilfelli var
púði við glerborð
inni í gömlu eld-
stæði.
Gómsæt græn-
metisbaka í aðal-
rétt með eplasafa-
drykk, og epla-
kaka í eftirrétt.
Vissulega með
bragðbetri réttum
ævi minnar. Ég
snæddi og hugs-
aði til götusal-
anna tveggja sem
stóðu við Regent
Street með ham-
borgara og pulsur
á heitum pönnum
í mengun og pest
sem lék um of-
steikt kjötið - með
von í augum.
Sæll drakk ég
í mig andrúms-
loftið á Neal Street og rataði inn í
heilmikla krambúð sem virtist heita
Neal Street East, festi kaup á skjald-
bökum í safnið. En síðustu kornin í
stundaglasinu mínu i London voru
að falla.
Ég hlustaði á tónlistarmenn í
Covent Garden, og sótti svo töskuna
og stökk inn í lest á ieið á Heathrow
flugvöllinn. Nýjar auglýsingar þrýstu
sér gegnum augun: Norway airways
eitthvað og önnur um að púsla íjár-
málunum rétt, en brátt sigu augníok-
in og ég sofnaði ... ■
London er margslungin og breytileg eftir hverfum með
jröngum vegum girtum tröllauknum breiðgötum. Gunnar
Hersveinn var sólarhring í miðborginni og sveiflaðist
milli hins risavaxna og smógerða.
KAFFI- og teverslunin á Old Compton Street í Soho.
um leikhúsum. Annars var fólk bara
að snæða, drekka og skemmta sér.
Ég fór á krá frá sautjánhundruð og
eitthvað í Denmann Street í Soho til
að hugsa málið.
Horfði drykklanga stund út um
rúðuna og sá fólk streyma út af
Svanavatninu. Vona að það hafi
skemmt sér þótt ekki mætti lesa það
af andlitum þess. Nokkrir karlmenn
stóðu með bjórkrúsir fyrir utan krá
með bros á vör.
Ég tók ákvörðun um næsta skref:
Jazz at Ronnie Scott’s, staðsettur í
WIV 6th, 47 Firth street, sem opnað-
ur var fyrir 38 árum síðan. Staðurinn
er dimmur eins og við var að búast
og á sviðið steig tenórsaxófónistinn
Dewey Redmann ásamt hljómsveit
og píanóleikaranum Liane Carrol.
Redmann hefur meðal annars spilað
með Ornette Coleman og Keith Jarr-
et. Hann spilar líka á arabíska hljóð-
færið musette.
Hann náði mjög góðri stemmningu
í salnum og tilkynnti að hljómleik-
arnir væru teknir upp og yrðu gefn-
ir út á disk. Ég klappaði fastar og
þrykkti hljóðinu inn á bandið.
A efri hæðinni í Ronnie Scott’s
er ósköp venjulegt diskótek. Þaut
upp stigann og tók einn snúning
fyrir svefninn.
Heillandi hliðargötur, kaffibúð
og kvikmyndavöruverslun
Skömmu eftir að hafa þurrkað
morgunstírurnar úr • augunum í
lestarvagninum rataði ég á ágæta
götu: Old Compton Street í Soho
W1 sem sett er saman úr litlum
matsölustöðum og einstökum búð-
Ber af öðrum eftir
endurbyggingu
Traveller sæmdu Heathrow núna
í október með þeim orðum að þar
væru bestu flugstöðvarbúðirnar í
heiminum.
Allt Evrópuflug
í f lugstöð 1
Óii Smith hefur verið stöðvar-
slgóri Flugleiða á Heathrow í 18
ár. „Félagið hefur flogið hingað
óslitið frá 1948, fyrst einu sinni í
viku undir nafni Loftleiða," segir
hann. Hann segist mjög ánægður
með að afgreiðsla Flugleiða flytji
í flugstöð 1, það muni fela í sér
mikil þægindi fyrir farþegana,
„enda verður allt Evrópuflugið í
flugstöð 1,“ segir hann.
Irska flugfélagið Aer Lingus
mun eins og áður afgreiða farþega
Flugleiða, eða Icelandair eins og
félagið heitir líka, á fjórum af-
greiðsluborðum, eitt þeirra verður
merkt Saga Class farþegum. Far-
þegar Flugleiða koma aðallega í
hádeginu og á kvöidin á Heathrow,
en að sögn Öla er það ekki eins
annasamur tími og gengur og ger-
ist á flugvellinum.
FLUGLEIÐIR flytja sig um set á
Heathrow flugvellinum í London
27. október næstkomandi. Síðast-
liðin þrjú ár hafa farþegar þeirra
komið og farið um flugstöð
(terminal) 3, en eftirleiðis verður
það um flugstöð 1.
Flutningurinn á sér stað um leið
og vetraráætlun Flugleiða gengur
í gildi, en frá og með 31. október
fara vélar félagsins 9 sinnum í viku
frá Keflavík til London, fimmtu-
daga og sunnudaga er flogið tvisv-
ar á dag.
Heathrow-flugvöllurinn, sem á
sér 50 ára langa sögu, var einka-
væddur fyrir fjórum árum og hafa
nýir eigendur, sem aðallega eru
bankar og fjármálastofnanir, látið
gera umtalsverðar endurbætur á
flugstöð eitt. Þar er nú að finna
42 verslanir og sölustaði, og 31
þeirra tilheyra fríhöfninni.
Valdar bestu
flugstöðvarbúðirnar
í heiminum
Um Heathrow-völlinn fara fleiri
erlendar flugvélar en um aðra
velli í heimin-
um, og farþega-
fjöldinn á ári er
meiri en ein
milljón á viku,
53 milljónir á
ári, og þriðjung-
urinn vegna
millilendinga.
Starfsmenn
vallarins eru um
50 þúsund, og
þrjátíu þúsund
til viðbótar
starfa í tengsl-
um við völlinn.
Flugstöð 1 á
Heathrow var
opnuð eftir end-
urbygginguna
5. október síð-
astliðinn og
virðist hún vera
stolt vallareig-
enda, því þeir
segja hana vera
flugstöð í anda
21. aldarinnar.
Stöðin er fjór-
um sinnum
stærri sú
gamla sem var númer 1.
Flugstöð 1 er nú 1600 fer-
metrar, með 2000 sætum og 5
veitingastöðum. Af þijátíu og
einni búð má nefna þrjár nýjar
á Heathrow: The Beauty Centre,
Whiskies of the World og hina
frægu Selfridges úr Oxford
stræti. Aðrar eru til dæmis ,
Chocolate Box, Clarks, Dixons,
HMV, Links of London, The Di-
sney Store, Swatch, Caviar Ho-
use og Thomas Pink ásamt
áfengis-, tóbaks- og sælgætisbúð.
Lesendur tímaritsins Business
77/ miðborgar
London
—Göng undir rlugbraut
Neðanjarðarstöð
&
Flugstöbin a
Heathrow-flugvelli, London
Hong Kong í hendur Kínverjum
Undirbúningur hátíöar-
halda í algleymingi
ÞAÐ styttist í þau tímamót að bresk
yfirvöld afhenda Kína yfirráð yfir
Hong Kong, en atburðurinn á sér
stað 30. júní á næsta ári. Eftir nokk-
urra mánaða deilur, hafa kínversk
og bresk yfirvöld komist að sam-
komulagi um að halda sameiginlega
hátíð af þessu tilefni. Asamt ýmsum
öðrum hátíðaruppákomum, ætti
þetta samkomulag að tryggja eftir-
minnilegan viðburð.
Samkvæmt upplýsingum frá
ferðaskrifstofum er ekki enn orðið
erfitt að fá flug til Hong Kong fyr-
ir 30. júní, heldur liggur vandamál-
ið í því að finna gistingu þar, og
það á viðráðanlegu verði. Meðalnýt-
ing á hinum 30 þúsund hótelher-
bergjum Hong Kong er alla jafna
um 90%. Mörg hótel þrefalda verðið
fyrir hátíðina og nokkur setja það
skilyrði að gestir bóki gistingu í sex
nætur. Formaður Ferðamálaráðs
Hong Kong, Lo Yuk Sui, segir óhætt
GLÆSILEG flugeldasýning verður hluti af hátíðarhöldunum þegar
Bretar afhenda Kínveijum Hong Kong, 31. júní á næsta ári.
að reikna með því að ferðamönnum
þar fjölgi um 8% á næsta ári. Áætl-
aður ferðamannafjöldi á þessu ári
er um 11,8 milljónir manna.
Búist er við að auðveldara verði
að finna hótelgistingu í Kowloon
en á Hong Kong eyju. Nokkur ár
eru síðan uppbókað varð hjá hinu
897 herbergja Hótel Excelsior og
Hyatt Regency selur sex daga
pakka á 700 dollara eða um 180
þúsund krónur. Það þýðir um 36
þúsund krónur á nóttina, en síðasta
sumár kostaði nóttin á Hyatt Reg-
ency 12 þúsund krónur.
Sex þúsund blaðamenn
Þjóðhöfðingjar og annað mikils
megandi fólk verða gestir á hátíð-
inni þann 30. júní þegar skipt verð-
ur um þjóðfána í Hong Kong. Þá
• Heildarkostnað-
ur ítengslum við
afhendingu Hong
Kong er áætlaður
65 milljónir dollara
eða 4,3 milljarða
króna.
• Gisting á Hyatt
Regency kostar um
36 þúsund krónur
nóttin, samanborið
við 12 þúsund síð-
asta sumar.
búast forráðamenn hátíðarinnar við
um sex þúsund blaðamönnum alls
staðar að úr heiminum. Samkvæmt
yfirvöldum í Hong Kong hafa þegar
74 sjónvarpsstöðvar, 30 útvarps-
stöðvar og hundruð dagblaða og
tímarita sótt um aðstöðu.
Dýr gleði
Hátíðarhöldin verða verulega dýr.
Heildarkostnaður er áætlaður í
kringum 65 milljónir dollara eða um
3,4 milljarðar króna, og þar vegur
þungt kostnaður við gistingu er-
lendu gestanna. Líklegt þykir að
Hong Kong borgi brúsann, þó þær
raddir heyrist að Bretar eigi að taka
þátt í kostnaðinum.
Einn þáttur í undirbúningnum
var ferð nokkurra aðila í undirbún-
ingsnefndinni til Atlanta á meðan á
Ólympíuleikunum stóð, þar sem sér-
staklega var skoðað hvernig öryggi
háttsettra gesta var tryggt.
Skemmtikraftar víða að munu
leika listir sínar á þessum miklu
tímamótum í Hong Kong og á
teikniborðinu er flugeldasýning sem
sögð er eiga engan sinn líka. En
sjón verður sögu ríkari og líklegt
að þeir fjölmörgu ferðamenn sem
leggja leið sína til Hong Kong muni
þar öðlast minningar sem duga
ævilangt. Sjálfri athöfninni lýkur
með því að Bretar hylla fána sinn
þegar hann verður dreginn niður í
síðasta skipti á miðnætti og eftir
að sá kínverski hefur verið dreginn
að húni, halda þeir niður að höfn
þar sem bresk skip bíða þess að
flytja þá heim. ■
Þýtt og endursagt úr Asiaweek/hkf
Gistinótt-
um fjölgar
en nýting
versnar
GISTINÓTTUM á hótelum og
gistiheimilum fjölgaði um 8,5% á
síðasta ári, úr 745.400 árið 1994,
í 808.700 í fyrra, ef frá eru
dregnar þær 35.400 gistinætur
sem eru tilkomnar vegna fyrrum
bændagististaða sem nú hefur
verið skipt upp í
hótel og gisti-
heimili annars
vegar og heima
gististaði hins
vegar. Þessar
upplýsingar
koma fram í ný-
útkomnum gisti-
skýrslum Hag-
stofunnar. Tölur
yfir meðalnýt-
ingu fyrir árin
1986-1990 ann-
ars vegar og fyr-
ir árin 1991-1995 hins vegar,
sýna að hún hefur farið Iækk-
andi í öllum mánuðum ársins.
Nýtingin yfir vetrarmánuðina
árið 1995 er þó hærri en árið
1994. Þannig voru gistinætur í
janúar í fyrra 22,5% fleiri en í
janúar 1994. í júlímánuði var
munurinn á milli ára tæp 5%,
nokkuð fækkaði á milli ára í sept-
ember en í október og nóvember
árið 1995 voru gistinætur u.þ.b.
16% fleiri.
Jákvætt og neikvætt
„Þessar upplýsingar Hagstof-
unnar staðfesta þá þróun sem
við höfum verið að sjá, að hægt.
og bítandi er að takast að teygja
ferðamannatímann út fyrir há-
annatíma. Það er jákvæða hliðin,
en sú neikvæða er að þetta stað-
festir að það virðist að menn
hafi farið hraðar í að fjárfesta í
húsnæði en markaðssetningu,"
segir Magnús Oddsson, fram-
kvæmdastjóri Ferðamálaráðs fs-
lands.
IMorðurlandabúar í hótelum
eða gistiheimilum
Þá kemur fram í tilkynningu
Hagstofunnar að rúmur helm-
ingur íslenskra gesta eða 54,2%
gisti á hótelum og gistiheimilum
en 73,3% útlendinga. Norður-
landabúar völdu helst hótel og
gistiheimili eða í u.þ.b. 90% til-
vika og gistu helst á höfuðborg-
arsvæðinu. Aðrir Evrópubúar en
íbúar Norðurlandanna ferðuðust
víða um landið og nýttu sér fjöl-
breyttari gistimáta. Sem dæmi
má nefna að 75% gistinátta
Frakka voru utan höfuðborgar-
svæðisins og 45% þeirra á ann-
arskonar gististöðum en hóteli
eða gistiheimili.
Fleiri frá öðrum Evrópulöndum
Erlendir farþegar sem komu
til landsins árið 1995 voru
189.800 talsins og fjölgaði um
5,9% frá árinu 1994. Heildar-
fjöldi gistinátta erlendra gesta
árið 1995 var 815.600 og fjölgaði
um 14,2% frá árinu á undan.
Gistinóttum fjölgaði meira en
komum erlendra ferðamanna og
skýrist af því að þeim ferða-
mönnum sem dvelja að jafnaði
lengur fjölgaði en hinum ekki.
Ferðamenn frá Norðurlöndunum
voru álíka margir bæði árin 1994
og 1995 en þeir dvelja hér 2,3
til 3,5 nætur að meðaltali. Ferða-
menn frá öðrum löndum Evrópu
voru 7,5% fleiri árið 1995 en
árið 1994. Dvalartími þeirra að
Belgum og írum undanskildum
er auk þess mun lengri að jafn-
aðieða3,8til7,8nætur. ■