Morgunblaðið - 09.02.1997, Blaðsíða 2

2 C SUNNUDAGUR 9. FEBRÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
I
FERÐALÖG
ÞAÐ er ásæða fyrir fuglaskoðara að gleðjast í Costa Rica, enda óvíða fjölbreyttara fuglalíf.
Sannkölluð
náttúruparadís
IBÚAR Costa Rica eru um þrjár
og hálf milljón, þar af býr ein
milljón í höfuðborginni San José.
Ástæður fyrir vinsældum landsins til
náttúruskoðunar eru margar, lífríki
er einstaklega fjölbreytt og fallegt
og þjóðgarðar og friðlönd landsins
með sín fjölbreyttu búsvæði bjóða
upp á fjölbreyttar tegundir lífvera,
s.s. plantna, fugla, spendýra, skrið-
dýra og skordýra. Þá er þjónusta við
ferðamenn víða mjög góð, landið er
öruggt að ferðast um miðað við mörg
lönd í þessum heimshluta og hrein-
læti á hótelum og veitingastöðum
áberandi gott. Matseld heimamanna
kemur á óvart fyrir fjölbreytni og
gott ferskt hráefni og úrval ávaxta
og grænmetis er nær óendanlegt.
Heimamönnum þykir upphefð af því
að fá ferðamenn í heimsókn og hlý-
legt, kurteislegt, brosandi viðmót
lætur ekki á sér standa.
Tvær árstíðir eru í landinu, „vet-
ur“ og „sumar“. Veturinn eða regn-
tíminn stendur frá maí fram í nóv-
ember en sumarið eða þurrkatíminn
frá desember fram í apríl. Meðan á
regntímabilinu stendur skín sólin yf-
irleitt fram að hádegi en þá kemur
úrhellisregn sem varir fram að
kvöldmat. Hitastig er nokkuð jafnt
allt árið frá 24 C upp í 31 C þegar
heitast er.
Lýðræðislegir stjórnarhættir
Um 90% íbúa landsins eru kaþ-
ólskir en ekki er þó hægt að kalla
Costa Rica strangkaþólskt land. Frá
1889 hafa lýðræðislegir stjórnar-
hættir verið að mestu viðhafðir í
landinu. Árið 1948 markaði þáttaskil
í sögu landsins en í kjölfar stjórnar-
uppþots og óeirða er þá áttu sér
stað, var sett ný stjómarskrá og her-
inn íagður niður. Árið 1949 markar
því innreið friðar í landinu og jafn-
vægis í stjórnarháttum sem ein-
kennt hefur Costa Rica og skapað
landinu sérstöðu meðal nágranna-
ríkja. í stað hersins var sett á stofn
þjóðarlögregla sem hefur því mikil-
væga hlutverki að gegna að viðhalda
lögum og reglu og vemda lýðræðið.
Costa Rica hefur oft gleymst í um-
ræðunni um Mið Ameríku og er það
sennilega vegna þess hve lengi frið-
ur hefur ríkt í landinu. Mun meiri at-
hygli hefur beinst að nágranna
landsins í norðri, Nigaragúa. Það er
algengt að fólk flýi frá Nigaragúa til
Costa Rica í leit að betri kjörum.
Þótt efnahagur Costa Rica sé bág-
borinn um þessar mundir og kjör al-
FerðaþjónustQ er vaxondi
atvinnugrein í Costa Rica,
þriðjq minnsta ríki Mið Am-
eríku. Sesselja Bjarna-
déttir líffræðingur og
Eyrún Einarsdóttir nemi-
hafg bóðar dvalið í Costa
Rica sem þær segja sannkall-
aða nóttúruparadís sem laði
að ferðamenn úr öllum
heimshornum.
/ KARÍBA-
HAF
COSTA
KYRRAHAF
V'a •
' •þimon
A :""5‘
> ^
Panama
P. Armuellas
KRTG/Mbl.
þýðunnar verri en oft áður, hefur
landið jafnan verið nefnt Sviss Mið
Ameríku. Ástæður þess eru m.a.
langvarandi friðsæld og lýðræði og
mun betri kjör fólks en annars staðar
þekkist í Mið Ameríku. Miðstéttin er
stærsta stétt landsins, menntun er
almenn, almannatryggingar og heil-
brigðiskerfí gott og atvinnuleysi um
6%. Fátækt er vissulega til staðar en
í litlum mæli miðað við nágrannaríki
og lítið er um betlara á götum úti.
Glæpir eru fátíðari en annars stað-
ar í þessum heimshluta, en í San José
höfuðborg landsins er vissara að vera
á verði gagnvart vasaþjófum og
ákveðnum unglingagengjum svo
kölluðum Chapulínes. Los Chapu-
línes ræna aðallega eigum ferða-
manna og beita yfirleitt ekki ofbeldi
nema fólk reyni að verja eigur sínar.
Ef peningarnir eru afhentir án nokk-
urs múðurs sleppur fólk yfirleitt við
meiðsl. Að undanfömu hefur verið að
harðna á dalnum hjá þeim vegna
aukinnar löggæslu og hafa þeir því í
mun meira mæli snúið sér að heima-
mönnum. Þrátt fyrir vandamál sem
skapast vegna Los Chapulínes er
San José með öruggari stórborgum
heims.
Höfuðborgln San José
Ekki er hægt að dvelja á Costa
Rica án þess að staldra við í San
José. Viðbrögðin við fyrstu kynni af
borginni eru: „hrikaleg umferð“,
„brjálaðir bílstjórar", „mengun“,
„rusl á víð og dreifð“, „mannþröng“,
„húsin hafa engin númer“ og
„ómerktar strætóstöðvar", „gjör-
samlega ómögulegt að rata.“ En það
líður ekki á löngu þar til viðhorfið
breytist. Loftið er áfram mengað en
borgin sjálf hefur öðlast heillandi yf-
irbragð. Fólkið, eða Tieos eins og
Costa Riea búar kalla sig, er vina-
legt, stolt og gestrisið og það eru ör-
ugglega fáar borgir sem geta státað
af jafn vinalegu viðmóti.
Fjölbreytileikinn er ótrúlegur. Og
því meira sem maður fer að ná áttum
þeim mun skemmtilegri verður
borgin. Amerískra áhrifa gætir víða
og í San José má finna McDonalds
og Pizza Hut ásamt fleiri stöðum
sem njóta vinsælda þrátt fyrir óá-
nægja margra Ticos. Ef litið er
framhjá auglýsingaskiltunum, má
víða sjá evrópskt yfirbragð á borg-
inni. Margar gamlar byggingar bera
keim af evrópskum byggingarstfl og
ber Þjóðleikhúsið af þeim en það er
staðsett í hjarta borgarinnar við
Plaza de la Cultura. Þar halda götu-
salar til og oft má sjá látbragðsleik-
ara bregða á leik. Mannlífið er litríkt
og úr öllum áttum heyrast köll og
hróp götusalanna sem eru að bjóða
alls kyns varning, ávexti og græn-
meti til sölu.
Regnskógar hitabeltisins
Það er einstök upplifun að koma
inn í regnskóg. Hvarvetna blasa við
tré og aftur tré af þeirri stærð-
argráðu sem ekki er beinlínis út-
breidd hér á Fróni. Litfögur blóm
og fjölbreyttur gróður af öllum
stærðum og gerðum prýða skóginn
VEITT í matinn.
og í skógárbotninum rekst maður
stundum á kunnugleg blóm, enda
mörg stofublóma okkar upprunnin í
hitabeltinu.
Hljóð fylla loftið, hljóð frá fuglum
og skordýrum sem lítt sést til við
fyrstu könnun. Loftið er rakamettað
og angar af gróðri. Regnskógar hita-
beltisins munu vera tegundaauðug-
ustu vistkerfi jarðar og að kynnast
þeim af eigin raun er svo áhugavert
og spennandi að þeir sem það hafa
reynt gleyma því aldrei.
Þjóðgarðurinn Tortuguero er
staður þar sem sírakur hitabeltis-
skógur þrífst. Mikill fjöldi vatnasíkja
einkennir staðinn og garðurinn ligg-
ur þar að auki að sjó, en þetta tvennt
veldur því að Tortuguero er mjög
tegundaauðugur garður með gríðar-
lega náttúrufegurð. Enginn sem
ferðast um landið ætti því að sleppa
heimsókn í þennan einstaka þjóð-
garð. Þar má sjá fjölbreyttan gróð-
ur, vatnafugla, sjófugla og ránfugla,
páfagauka, túkana, pelíkana og frei-
gátufugla. Af spendýrum má nefna
apa, letidýr, mauraætur og kattar-
dýr. Skriðdýr eins og sæskjaldbök-
ur, ferskvatnsskjaldbökur eru al-
gengar, stórar og hættulausar eðlur
og snákar sem flestir gera allt sem
þeir geta til að forðast það að verða á
vegi manna. Falleg skordýr og tölu-
vert af moskítóflugum tilheyra regn-
skóginum og vissara að bera vel á sig
af flugnafæluáburði áður en farið er í
skógargöngu.
Misturskógur Monte Verde
Misturskógar myndast í mikilli
hæð yfir sjávarmáli. Einkennandi
fyrir slíka skóga eru skýjahulur sem
ná stundum að teygja sig inn í skóg-
inn að hluta. I þessum skógum lifir
mikið af mosa, fléttum og ásætum
sem hanga niður úr trjánum og
ásamt þokuhulunni gerir það yfir-
bragð skógarins dulúðugt. Loftslag-
ið er sérstaklega þæglegt.
í misturskógi Monte Verde
friðlandsins er fuglalíf mjög auðugt
og þar er aðalheimkynni Quetzal
fuglsins sem margir ferðamenn
koma sérstaklega til að sjá. Fuglinn
er af ætt Trogonidae, litsknlðugur
með skrautlegar stélfjaðrir sem geta
náð allt að 1,5 m lengd. Quetzalar
finnast aðeins í Mið Ameríku, frá
Suður Mexíkó til Panama. Astekat
og Maja Indíánar tignuðu fuglinn og
notuðu fjaðrir hans til skrauts fyrir
höfðingja og konunga.
í Monte Verde finnst annar mjög
sérkennilegur fugl, Klukkufuglinn,
sem gefur frá sér mjög sérstök hljóð,
sem heyrast um langa vegu pg líkj-
ast einna helst þokulúðrum. I kring-
um gogginn hanga þrír skeggþræðir
sem gefa fuglinum sérkennilegt út-
lit.
Samfélagið í Monte Verde ein-
kennist af kyrrð og ró og fyrst og
fremst öryggi og eru náttúruskoðar-
ar einu ferðamennirnir sem þangað
koma. Þjónusta við ferðamenn er öll