Morgunblaðið - 06.06.1997, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LIF
FÖSTUDAGUR 6. JÚNÍ 1997 B 3
Mér finnst eins
og ég hafi
verið gripinn
við ósæmilegt
athæfi
|p Ég æði út á
bílaplan,
staðráðinn
í því að finna
herðatré
á stangli.
baðvörðurinn er rólyndið uppmálað.
Kannski eru svona atvik daglegt
brauð? Hvað sem því líður er ég
honum enn þakklátur fyrir að
spyrja einskis.
Geggjaður
Hann makar sápu á fingurinn
sem nú er orðinn bólginn og lætur
sig hvergi. Glittir kannski í fjós-
púkaglott? Hann hverfur fyrir hom,
kámur tiibaka með meitil, krakar
ristina upp og ég elti inn á skrif-
stofu. Loks náum við að beygja til
jámið svo fingurinn losnar. Þá tek
ég eftir því að fimm mínútur em til
stefnu og man skyndilega að ég er
læstur úti úr bílnum Em guðimir
að reyna að gera mig geggjaðan?!
Eg dríf mig í fótin til þess að flýja
af hólmi áður en himnarnir hrynja
yfir mig. Satt að segja var ég ekki
viss um hvort mig væri að dreyma.
Ég á akkúrat fyrir einu símtali og
kalla lögregluna til hjálpar, en er
tjáð að slíkri þjónustu hafi verið
hætt íyrir milíjón ámm. Mér er
hins vegar bent á að hringja í lása-
smið. Þeir em með símanúmerið.
„Já, og gjaldið er 2.500 krónur.
Hann tekur ekki kort.“
Nú er hlaupin í mig kergja og ég
æði út á bílaplan, staðráðinn í því að
finna vír til þess að opna bílhurðina
með. Sturlun mín var slík að ég
trúði, í fyllstu einlægni, að ég myndi
finna herðatré á götunni.
Fyrsti maður sem ég mæti á bíla-
stæðinu er gamall skólabróðir úr
Kópavogi, sem ég hef ekki séð í
mörg ár. Ég rýk beint á hann og
spyr hvort hann sé með vírherðatré
í bílnum.
Hann spyr góðlátlega hvort ég
hafi læst mig úti, sem ég játa, gráti
næst. Hann spyr á hvaða bíl ég sé
og ég bendi annars hugar en skima
æstur um stæðið, enn að leita að
herðatré. Þá tekur hann sig til,
labbar að gömlu Mözdunni hans
pabba, og opnar, bara sisona, með
lyklunum sínum. Bölvaður fantur-
inn. Hann átti líka gamla Mözdu.
Hann var svalur,“ segir Sigtrygg-
ur loks og bætir við, annars hugar,
„Pompei var víst eyðilögð á innan
við hálftíma."
Og það stóð á heima. Aheyrandi
og sögumaður komust báðir til New
York. Annar að vísu óvænt á fyrsta
farrými. Kannski að guðirnir séu
ekki búnir að taka Bogomil alveg í
sátt?
Vínland og
Páll Bergþórsson
VILLHRÍS, gæti verið sjáifssáið
hveiti sem Leifur nefndi. Hugs-
anlegur staður sem hinn heppni
koma á, St. Lorencedalur.
verið villihrís, og nefndi landið því
Vínland. Þetta gæti hafa verið í St.
Lawrencedal, á svipuðum slóðum og
Québeckborg stendur nú. Þorvaldur
Eiríksson bróðir hans fór síðan og
kannaði betur landið við sunnanverð-
an St. Lawrenceflóa. Hann lenti í
skipskaða og átökum við indjána og
var skotinn með ör og grafinn þar.
Þorfinnur karlsefni og Guðríður
Þorbjarnardóttir fóru loks með þrjú
skip og fjölda manns og ætluðu að
nema land í Vesturheimi. Ég hygg
að þau hafi fyrst reynt fyrir sér við
Fundyfjörð milli Nova Scotia og
New Brunswick. Þar eru mestu sjáv-
arföll í heimi og þau kölluðu land-
námsstað sinn einmitt Straumsfjörð.
Svo tel ég að þau hafi siglt alla leið
til Hóps, þar sem New York stendur
nú, byggt sér þar hús og lent í slag
við indjána og orðið að hörfa.“
Helstu sögurnar sem segja frá
landnámi norrænna manna í vestur-
heimi eru Grænlendingasaga og Ei-
ríkssaga rauða, en talið er að þær
séu skráðar snemma á þrettándu
öld. Adam frá Brimum minnist auk
þess á Vínland um árið 1070 og þess
er getið í íslendingabók Ara fróða á
fyrri hluta 12. aldar.
AÞ
FERÐASKRIFSTOFAN Land-
náma stendur í sumar fyrir þriggja
vikna ferð til Kanada undir leiðsögn
Páls Bergþórssonar veð-
urfræðings. Ætlunin er
að varpa ljósi á Vín-
landssögur og landnám
norrænna kappa í Vest-
urheimi. Reynt verður
að leiða getum að því
hvar Vínland Leifs
heppna hafi verið og lýs-
ingar Grænlendingasögu
og Eiríkssögu rauða
bomar saman við lands-
hætti á viðkomustöðum.
Páll hefur um nokkurt
skeið unnið að rannsókn-
um á Vínlandssögum og
staðfæringum á atburð-
unum sem þær lýsa.
Niðurstöður þessara
rannsókna munu koma
út á bók síðar á þessu
ári. Hann kveðst merkja
mikinn áhuga á land-
námssögu norrænna manna í vestri
og til marks um það hafi um 250
manns sótt námskeið hjá Jóni
Böðvarssyni á vegum Endurmennt-
unarstofnunar Háskólans um Vín-
lands- og Grænlandssögur sl. haust.
„Það hefur alltaf verið
eins konar ráðgáta hvar
Vínland hafi verið og
hvemig landnámið hafi
gengið fyrir sig“, segir
Páll. „Sögurnar era dul-
arfullar og spennandi,
um fólk sem siglir langa
leið yfír hafið og finnur
nýjan heim.“
Fyrstu Vínlands-
faramir
,Að mínu viti var
fyrsti Vínlandsfarinn
Bjarni Herjólfsson",
segir Páll. „Hann lenti í
hafvillu og hraktist til
Labrador. Ég tel að
hann hafi siglt þaðan
norður, sennilega
skömmu fyrir árið 1000.
Næstur fór Leifur
heppni um eða rétt eftir 1000. Hann
fann vínvið og það sem hann nefndi
sjálfssáið hveiti, sem trúlega hefur
PÁLL Bergþórsson
veðurfræðingur hefur
um nokkurt skeið unnið
að rannsóknum á Vín-
landssögum.
tystri- 'szz
byggb
Markland
au
Leifsbú'
(L'Anse
&ir
ix Meadows)
Vínland
Leifs-
Straumsey
Straumsi Nova
'jörður
(Fundy)
J NYFUNDNALAND
arnes f' t;.
lop.
(New York)
Scotia
ATLAN
TSH
y
ISLAND
r3wr

KIRKJAN kallast þessi lögun
af legsteinum.
LEGSTEINN eftir Rúnar sem
Ljósmynd af hinum látna og rit-
aður texti á legsteinum er sérstak-
lega unnið með tilliti til verndar fyr-
ir sólarljósi og veðran. Ljósmyndin
er plöstuð og glerið vemdar hana
líka. Hún á að endast í áratugi en þá
r auðvelt
ð endur-
lýja hana.
„Leg-
iteinarnir
íru steypir
í plastmót-
um,“ segir
hann og
eru gerð-
ir úr
marm-
arasandi
og blönd-
unarefni sem gera þá
þrisvar sinnum sterkari
en steinsteypan í hús-
um.“
Rúnar hefur lengi
nefnist bók. unnið að ^eSSari ^
mynd og er nu loks
kominn á skrið og seg-
ir að nú sé verið að kynna legstein-
ana fyrir Svíum og Áströlum.
Ingibjörg systir Rúnars lést níu
ára gömul og þangað liggja þræð-
irnir að hugmynd Rúnars að nýrri
tegund af legsteinum.
minni könnu.“ Fyrir
nokkrum áram fékk hann
snjallræðisverðlaun Iðn-
tæknistofnunar vegna
myndvinnslu á legsteinum
og núna hefur hann einka-
leyfi á aðferðinni. Hann er
í stjórn Landssambands
hugvitsmanna.
vandamál?
Silicol or náttúrulfrcjt bíetiefni
•.cm vinnur fjc;gn öþ»:rpnrlum í
maq.'i og otyrkir bandvefi
líkamans og bein.
Silicol verkar tjetjn brjótsvióa.
nábit, væqum magasærindum.
vindguritji, uppþembu
og bæði niðurgangi og harðlífi.
Sillcol hentar öllum!
Silicol hjálpar
Vinsslasta heilsuefnið i Þýskalondi, Svíþjóð
og Bretlandi!
Silicol er hrein nóttúruofurð én hliðarverkona.